Cách nông dân chống hạn bằng đổi mới sáng tạo tại Tây Nguyên
Hoàng Ngân -
01/08/2025 16:19 (GMT+7)
(VNF) - Từng là vùng đất trù phú với những trang trại cà phê và lớp đất đỏ bazan màu mỡ, Tây Nguyên đang dần trở nên khô cằn. Biến đổi khí hậu đã biến khu vực nông nghiệp thịnh vượng này thành một trong những vùng bị hạn hán nghiêm trọng nhất cả nước.
Kể từ năm 2021, dự án SACCR – viết tắt của “Tăng cường khả năng chống chịu của nông nghiệp quy mô nhỏ trước tình trạng bất an về nước do biến đổi khí hậu tại khu vực Tây Nguyên và Duyên hải Nam Trung Bộ Việt Nam” – đã giúp hàng ngàn hộ gia đình sinh tồn và thích nghi.
Dự án do Quỹ Khí hậu Xanh tài trợ, được UNDP triển khai phối hợp cùng Bộ Nông nghiệp và Môi trường (MAE), mang nước, đào tạo và phương pháp canh tác bền vững đến những cộng đồng dễ bị tổn thương nhất ở Việt Nam.
Khi giếng cạn khô
Tại những nơi như Đắk Lắk và Đắk Nông, hạn hán kéo dài và lượng mưa thất thường đã làm cạn kiệt nguồn nước mặt và nước ngầm. Người nông dân từng phụ thuộc vào giếng khoan và hồ chứa giờ đây vật lộn với tưới tiêu cho đồng ruộng.
“Trước đây, chúng tôi hoàn toàn phụ thuộc vào giếng và hồ chứa để tưới tiêu, nhưng hạn hán kéo dài đã làm cạn kiệt những nguồn nước đó,” ông Y Prung Eban, Phó chủ tịch xã Ea Kênh, huyện Krông Pắc, tỉnh Đắk Lắk, chia sẻ.
“Nhiều gia đình khoan giếng sâu hơn nhưng vẫn không đủ nước. Thế nhưng, kể từ khi có dự án SACCR, chúng tôi đã có hệ thống tưới tiêu bằng nước mưa và nguồn nước dự trữ giúp cây trồng không bị chết khô. Năng suất tăng rõ rệt, giúp nông dân cải thiện thu nhập”, ông cho biết thêm.
Ông Y Prung Eban, Phó chủ tịch Ea Kênh
Tình trạng thiếu nước không chỉ ảnh hưởng đến mùa màng, mà còn làm thay đổi cả cuộc sống thường nhật. Phụ nữ ở các vùng nông thôn phải đi bộ hàng giờ để lấy nước. Trẻ em phải nghỉ học để phụ giúp gia đình. Những áp lực này càng làm gia tăng nghèo đói và khó khăn trên toàn khu vực.
Cách tiếp cận mới về nước và canh tác
Sự xuất hiện của dự án SACCR nhằm mục tiêu giải quyết những trở ngại đó. Dự án mang đến các giải pháp lâu dài: ao chứa nước, hệ thống tưới nhỏ giọt và đào tạo về canh tác thích ứng với khí hậu.
“Những ao chứa nước mới không chỉ cung cấp nguồn nước tưới ổn định cho nông dân mà còn nâng cao năng suất cây trồng, cải thiện đáng kể đời sống cộng đồng địa phương,” ông Y Prung Êban nói thêm.
Dự án cũng triển khai các khóa đào tạo về nông nghiệp thông minh với khí hậu, quản lý đất và sinh khối thông qua mô hình “Trường học đồng ruộng”. Các buổi học này giúp nông dân biết cách giữ ẩm cho đất, luân canh cây trồng, quản lý sinh khối và sử dụng giống cây trồng chịu hạn tốt hơn. Những loại cây mới như sầu riêng, bơ và hồ tiêu mang lại giá trị thị trường cao hơn và thu nhập ổn định hơn.
Bà Triệu Thị Gến, một nông dân dân tộc Dao tại xã Ea Sô, đã chứng kiến hiệu quả rõ rệt từ dự án. “Trước đây, gia đình tôi gặp nhiều khó khăn vì thiếu nước tưới,” bà kể. “Nhưng từ khi được hỗ trợ ao trữ nước và hệ thống tưới nhỏ giọt, cây trồng phát triển tốt hơn nhiều. Thu nhập của gia đình tăng lên đáng kể”, bà Gến chia sẻ.
Niềm vui của bà Triệu Thị Gến – thôn 2 xã EaSo khi ruộng bắp được mùa
Tại Đắk Nông, dự án tập trung vào hai cây trồng chủ lực: cà phê và hồ tiêu. Mười mô hình tưới tiết kiệm nước được triển khai cho cà phê và bảy mô hình cho hồ tiêu. Nông dân còn được cung cấp vật tư nông nghiệp chất lượng cao thông qua đấu thầu tại địa phương. Mười bảy hộ gia đình tham gia các mô hình thí điểm này.
Với sự đào tạo bài bản, nông dân được nâng cao kỹ thuật chăm sóc cây trồng. Năng suất tăng 20%. Riêng với cà phê, hiệu quả kinh tế tăng 15,2% so với phương pháp truyền thống. Trên diện tích nửa hecta, lợi nhuận đạt 45,2 triệu đồng (tương đương khoảng 1800 USD) — một bước tiến lớn với nông hộ quy mô nhỏ.
Hướng tới phát triển lâu dài
Trên khắp vùng Tây Nguyên, SACCR đã giúp tăng năng suất cây trồng từ 20 đến 30% tại các khu vực được hỗ trợ. Với nguồn nước ổn định hơn và kỹ thuật mới, nhiều gia đình có thu nhập cao hơn và bớt lo lắng về hạn hán.
Ao riêng của dự án SACCR tài trợ cho gia đình người dân tại xã EaSo
Quan trọng không kém, dự án đang thay đổi tư duy của người dân về canh tác trong bối cảnh khí hậu đang thay đổi. Các cộng đồng đang học cách trồng nhiều lương thực hơn và bảo vệ nguồn nước, đất đai cho tương lai.
“Dự án này không chỉ là một giải pháp tạm thời, mà còn là nền tảng để nông dân tự chủ hơn trong sản xuất,” ông Phó Chủ tịch xã Ea Kênh khẳng định. “Với những thay đổi tích cực mà SACCR mang lại, chúng tôi tin rằng Tây Nguyên sẽ phục hồi và phát triển trong những năm tới.”
Từ khủng hoảng đến niềm tin
Trong nhiều thập kỷ, Tây Nguyên đã chịu ảnh hưởng nặng nề bởi thời tiết cực đoan. Nhưng với sự hỗ trợ, khu vực này đang dần hồi sinh. Không chỉ mang nước đến, dự án SACCR còn mang lại nhiều hy vọng. Dự án giúp hàng chục ngàn người dân giành lại đất canh tác, bảo vệ mùa màng và tái thiết cuộc sống.
Từ một vùng đất từng nứt nẻ vì hạn hán, nơi đây đang từng bước hồi sinh. Quá trình tái sinh này được dẫn dắt bởi hạ tầng được cải thiện và chính những người dân địa phương – những người đang kiên trì vun đắp khả năng chống chịu, từ mảnh ruộng nhỏ nhất.
Với những kết quả đạt được, SACCR không chỉ là minh chứng cho sự thành công của một dự án, mà còn là nguồn cảm hứng mạnh mẽ cho những sáng kiến phát triển nông nghiệp bền vững trên khắp Việt Nam.
(VNF) - Giải pháp tài chính minh bạch, nhanh chóng dành cho chủ sở hữu ô tô của Tima vừa được vinh danh tại một trong những giải thưởng uy tín nhất trong năm, đánh dấu bước phát triển vượt bậc của công ty trong lĩnh vực công nghệ tài chính (Fintech).
(VNF) - Vietjet được vinh danh giải Vàng tại Giải thưởng Phát triển bền vững Giao thông vận tải chuẩn ESG (ESG Transport Sustainability Award) năm 2025 tại Đài Loan (Trung Quốc), thành tựu quan trọng đánh dấu 11 năm hãng thực hiện chuyến bay đầu tiên đến đây.
(VNF) - Ngành hàng không Việt Nam đang bước vào chu kỳ tăng trưởng mới. Theo Cục Hàng không, sản lượng hành khách năm 2025 có thể đạt 84 triệu lượt và chạm mốc 95 triệu vào năm 2026, trong khi hàng hóa hàng không vẫn giữ mức tăng trưởng 2 chữ số, vượt 1,6 triệu tấn.
(VNF) - Tác phẩm “Nghệ thuật bán hàng: Khám phá giá trị & sức mạnh bản thân” khắc họa những tư duy, bài học và lời ngợi ca nghề bán hàng, đúc kết từ trải nghiệm thực tế của tác giả Thu Minh Lâm.
(VNF) - Trong bối cảnh làn sóng đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) tiếp tục gia tăng tại Việt Nam, cùng với xu hướng dịch chuyển chuỗi cung ứng toàn cầu, bất động sản công nghiệp đang nổi lên như một trong những phân khúc hấp dẫn. Nhanh chóng nắm bắt xu thế này, Taseco Land từng bước khẳng định vai trò là nhà phát triển khu công nghiệp có tầm nhìn dài hạn và chiến lược rõ ràng.
(VNF) - Thời gian gần đây, giá vàng thế giới và trong nước lên mức cao chưa từng thấy. Tạp chí Đầu tư Tài chính đã có trao đổi với chuyên gia Nguyễn Quang Huy, Giám đốc điều hành Khoa Tài chính - Ngân hàng, Trường Đại học Nguyễn Trãi về nguyên nhân giá vàng lên cao. Đồng thời đưa ra lời khuyên, người dân cần thận trọng khi đưa ra quyết định đầu tư vàng vào lúc này.
(VNF) - Năm 2024, Công ty cổ phần Sản xuất và kinh doanh VinFast Hải Phòng đóng góp cho ngân sách nhà nước gần 1.920 tỷ đồng; dự kiến năm 2025 là hơn 2.230 tỷ đồng.
(VNF) - Giá vàng trong nước tiếp tục leo thang lên mức 155 triệu đồng/lượng, hút dòng tiền rời khỏi chứng khoán và bất động sản. Giới chuyên gia cảnh báo, nếu không sớm điều tiết nguồn cung và ổn định thị trường, nguy cơ “vàng hóa” nền kinh tế có thể tái diễn.
(VNF) - Kiếm bộn tiền từ những hành vi trái pháp luật, những đại gia như CEO Bất động sản Nhật Nam Vũ Thị Thúy hay Thân Văn Thoại (nguyên Tổng Giám đốc Công ty CP BBA Toàn Cầu) "phóng tay" chi tiền vào những đâu?
(VNF) - FIDT công bố việc ký kết Hợp tác Chiến lược Toàn diện với Tổng Công ty Bảo Việt, doanh nghiệp tiên phong và biểu tượng dẫn dắt của ngành bảo hiểm Việt Nam hơn nửa thế kỷ qua.
(VNF) - Nhờ chủ động đẩy mạnh ứng dụng tiến bộ khoa học – kỹ thuật, số hóa truy xuất nguồn gốc và đầu tư công nghệ tưới nhỏ giọt, công nghệ màng của Israel nhằm nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm, doanh nghiệp nông nghiệp Việt Nam đã tăng trưởng xuất khẩu nhờ ưu đãi thuế quan từ Hiệp định VIFTA.
(VNF) - Việc tiếp nhận máy bay mới đánh dấu bước tiến quan trọng trong quá trình khôi phục quy mô đội bay sau khi Bamboo Airways trở lại dưới sự điều hành của Tập đoàn FLC.
(VNF) - Với cam kết cắt giảm thuế mạnh, cơ cấu thương mại bổ trợ và nhu cầu nhập khẩu đa dạng, Israel đang trở thành thị trường giàu tiềm năng, tạo thêm lợi thế cạnh tranh cho doanh nghiệp Việt trên bản đồ xuất khẩu Trung Đông.
(VNF) - Hai mẫu xe mới Mazda CX-60 và CX-90 sử dụng động cơ mild-hybrid (MHEV) và PHEV bán ra từ tháng 4/2026 đánh dấu cột mốc chính thức tham gia vào phân khúc xe điện hóa tại Việt Nam.
(VNF) - Những dự án nhỏ, từ hỗ trợ sản xuất đến đào tạo nghề, đang mở ra cơ hội việc làm bền vững cho các hộ nghèo ở Nghệ An. Không chỉ tăng thu nhập tức thời, các mô hình này còn tạo nền tảng cho sinh kế dài hạn, giúp người dân tự chủ và phát triển.
(VNF) - Sau khi thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp (sáp nhập xã), xã Mường Kim đã chú trọng đổi mới và phát triển đào tạo nghề cho lao động nông thôn theo hướng nâng cao chất lượng, hiệu quả đào tạo.
(VNF) - Giải pháp tài chính minh bạch, nhanh chóng dành cho chủ sở hữu ô tô của Tima vừa được vinh danh tại một trong những giải thưởng uy tín nhất trong năm, đánh dấu bước phát triển vượt bậc của công ty trong lĩnh vực công nghệ tài chính (Fintech).
(VNF) - Dự án cao tốc Đồng Đăng - Trà Lĩnh có tổng chiều dài 121km, phân kỳ thành 2 giai đoạn với tổng mức đầu tư gần 23000 tỷ đồng và dự kiến thông tuyến vào ngày 19/12 tới đây.