Cho vay ngang hàng: Cơ hội 5,5 tỷ USD và nỗi ám ảnh lừa đảo, lãi 'cắt cổ'
Minh Dũng -
28/09/2025 16:30 (GMT+7)
(VNF) - Cho vay ngang hàng có dư địa phát triển lớn tại VN. Dù hoạt động cho vay này đã có khung pháp lý nhưng quá trình triển khai vẫn đối diện không ít thách thức.
Cho vay ngang hàng vào khuôn khổ
Cho vay ngang hàng (P2P Lending) là hình thức kết nối trực tiếp giữa người cho vay và người vay tiền thông qua một nền tảng trực tuyến, không cần trung gian tài chính truyền thống như ngân hàng.
Hình thức cho vay này xuất hiện ở Việt Nam từ năm 2016, dưới dạng các công ty Fintech và thường nhắm đến phân khúc đối tượng khách hàng không tiếp cận được với ngân hàng, công ty tài chính.
Theo thống kê, số lượng các công ty hoạt động trong lĩnh vực cho vay ngang hàng tại Việt Nam là hơn 100 công ty, với nhiều doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài.
Trước đây, do thiếu các quy định pháp lý về giấy phép, vốn điều lệ, giới hạn lãi suất, nghĩa vụ minh bạch..., một số công ty lấy danh nghĩa mô hình P2P Lending, dù không phải một đơn vị trực thuộc ngân hàng, không phải là công ty tài chính vẫn hoạt động tự do.
Điều đáng nói, không ít công ty không thực hiện đúng cam kết. Có công ty hứa hẹn lợi nhuận cao, lãi suất cao để lừa đảo, chiếm đoạt tiền vốn của người dân bỏ tiền đầu tư mô hình cho vay này hoặc lừa dối người vay về lãi suất, điều kiện vay trong khi áp mức lãi suất thực tế cao "cắt cổ".
Có trường hợp còn dùng tiền để đầu tư lĩnh vực khác, gây rủi ro cho cả bên cho vay và bên vay vốn, dẫn đến tranh chấp.
Tuy nhiên, để xử lý những tranh chấp này không dễ do quá thiếu các quy định pháp lý, dẫn đến tình trạng tỷ lệ nợ xấu trong lĩnh vực này cao và rủi ro tín dụng không được kiểm soát.
Vì vậy, việc xây dựng một hành lang pháp lý cho vay ngang hàng là thật sự cần thiết. Nghị định số 94/2025/NĐ-CP (Nghị định 94) về cơ chế thử nghiệm có kiểm soát trong lĩnh vực ngân hàng chính thức có hiệu lực từ 1/7/2025, đánh dấu bước tiến mới trong hoạt động cho vay ngang hàng.
Để triển khai việc thử nghiệm giải pháp cho vay ngang hàng theo quy định tại Nghị định 94, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) mới đây đã ban hành Quyết định số 2866/QĐ-NHNN và Quyết định số 2970/QĐ/NHNN.
NHNN cũng quy định về dư nợ tối đa đối với một khách hàng vay tại một giải pháp cho vay ngang hàng là 100 triệu đồng; tổng dư nợ của một khách hàng tại tất cả giải pháp cho vay ngang hàng là 400 triệu đồng. Quy định này nhằm bảo đảm thống nhất chung nguyên tắc quản trị rủi ro, phù hợp với tính chất thí điểm của cơ chế thử nghiệm và giới hạn tổn thất tài chính đối với cả bên cho vay và người đi vay.
Tiềm năng và thách thức
Hoạt động cho vay ngang hàng được đánh giá có dư địa phát triển lớn tại Việt Nam.
Theo IMARC Group, quy mô thị trường cho vay ngang hàng Việt Nam đạt 5,5 tỷ USD năm 2024 và có thể chạm mốc 52,7 tỷ USD vào năm 2033, với tốc độ tăng trưởng kép hàng năm (CAGR) là 10,2%.
Tiềm năng của hoạt động cho vay ngang hàng được thúc đẩy bởi dân số hơn 100 triệu người cùng xu hướng tiêu dùng dịch vụ tài chính số ngày càng tăng. Đặc biệt, 98% doanh nghiệp Việt Nam là doanh nghiệp nhỏ và vừa - nhóm thường khó tiếp cận vốn ngân hàng do thiếu tài sản đảm bảo hoặc lịch sử tín dụng - trở thành đối tượng khách hàng quan trọng của cho vay ngang hàng.
Dù hoạt động cho vay ngang hàng đã có khung pháp lý nhưng theo một số chuyên gia, quá trình triển khai vẫn đối diện với không ít thách thức, đặc biệt ở năng lực giám sát và khâu thực thi.
Không ít ý kiến lo ngại rằng các cơ quan quản lý dù có rất nhiều nỗ lực nhưng vẫn thiếu nhân lực chuyên môn, thiếu hệ thống công nghệ để theo dõi sát hoạt động của các nền tảng Fintech. Khi giám sát còn mỏng thì nguy cơ gian lận, lợi dụng kẽ hở hay thậm chí là “lách luật” dưới danh nghĩa sandbox là điều hoàn toàn có thể xảy ra.
Ông Trần Nhật Nam, nguyên Phó Tổng giám đốc kiêm Giám đốc khối ngân hàng đầu tư SHB, cho biết rủi ro trong cho vay ngang hàng không đến từ bản chất của mô hình mà từ cách thiết kế quy trình và đối tượng cho vay. Nếu người cho vay nhắm đến những khách hàng có hành vi tài chính không lành mạnh - như nghiện cờ bạc, vay tiền nóng để tiêu xài... thì rủi ro là rất cao.
Theo ông Nam, nếu không có năng lực quản trị tài chính hiệu quả và cơ chế kiểm soát minh bạch, mô hình này rất dễ bị biến tướng thành hình thức huy động vốn trá hình.
PGS.TS Nguyễn Hữu Huân, giảng viên cao cấp Đại học Kinh tế TP.HCM đánh giá, cơ chế này sẽ có những rủi ro về tỷ lệ nợ xấu, để thử nghiệm hiệu quả cần lưu ý việc chấm điểm tín dụng, chế tài xử lý những người "bùng" nợ.
Bài học từ Trung Quốc là một cảnh báo rõ ràng. PGS.TS Trần Hùng Sơn, Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển công nghệ ngân hàng (ĐH Kinh tế - Luật), chỉ ra nguyên nhân khiến P2P Lending tại Trung Quốc sụp đổ là do thiếu kiểm soát ngay từ đầu, tạo điều kiện cho các nền tảng lừa đảo tràn lan, dòng tiền không được theo dõi và rủi ro tín dụng phình to. Khi thị trường vận hành trong “khoảng trống pháp lý”, sự đổ vỡ là khó tránh.
Để hoạt động này thực sự an toàn và hiệu quả, TS. Nguyễn Đức Hưởng (nguyên Chủ tịch Hội đồng quản trị LPBank) khuyến cáo, người vay cần phải lưu ý lãi suất thực tế, vì lãi suất được công bố có thể thấp nhưng các nền tảng cộng thêm các khoản phí dịch vụ ẩn, phí phạt trễ hạn... mới ra lãi suất thực tế. Còn nhà đầu tư cần phân tán danh mục đầu tư, bằng cách chia thành nhiều khoản nhỏ (tối đa 5-10% danh mục vào một hồ sơ), để giảm thiểu rủi ro khi có người vay mất khả năng thanh toán.
PGS.TS Trần Hùng Sơn lưu ý rằng không chỉ kiểm soát người đi vay mà cần khẩn trương xây dựng cơ chế bảo vệ nhà đầu tư là những người dễ tổn thương nhất nếu nền tảng gặp sự cố hoặc lừa đảo. Đồng thời, phải làm rõ trách nhiệm pháp lý của các nền tảng trong việc thu hồi nợ, xử lý tranh chấp và bảo đảm dòng vốn minh bạch.
Với các tổ chức cung cấp dịch vụ cho vay ngang hàng, PGS.TS Nguyễn Hữu Huân cho biết, vấn đề đặt ra cho các công ty thử nghiệm mô hình cho vay ngang hàng là đánh giá tín nhiệm người đi vay như thế nào, ai sẽ đòi nợ, phương thức đòi nợ cũng như lãi suất cho vay ra sao. Công ty triển khai cho vay ngang hàng cần phải công khai mô hình hoạt động, công khai lãi suất, biểu phí và các điều kiện phạt rõ ràng, dễ hiểu, cấm các điều khoản “ẩn” hoặc đánh lừa người dùng.
Đối với lãi suất cho vay, TS Nguyễn Trí Hiếu cho rằng cần có hướng dẫn cụ thể để những người tham gia mô hình này không bị "cho vay nặng lãi". Cơ chế đòi nợ cũng nên được đề cập để nhà đầu tư yên tâm tham gia.
Cho vay ngang hàng 100 triệu/khách hàng; chuyển từ 500 triệu phải báo cáo
Ngân hàng
(VNF) - Đưa cho vay ngang hàng vào thử nghiệm; chuyển từ 500 triệu trở lên phải báo cáo;... là tin nóng về lĩnh vực ngân hàng tuần qua.
Tags:
TIN LIÊN QUAN
- Thử nghiệm cho vay ngang hàng: Mỗi khách vay tối đa 100 triệu 18/09/2025 04:52
- Thủ tướng: Khẩn trương triển khai sandbox với cho vay ngang hàng 30/05/2025 11:40
- Thử nghiệm sandbox cho Fintech: Đề xuất 6 giải pháp, nay chỉ còn 3 05/03/2024 03:30
Cùng chuyên mục
Rút khống thẻ tín dụng tự chuốc lấy rủi ro: Siết chặt dịch vụ 'quẹt thẻ lấy tiền mặt'
(VNF) - Tình trạng rút tiền mặt và "rút khống" thẻ tín dụng bùng phát mạnh, gây thiệt hại hàng tỷ đồng và tạo kẽ hở cho tội phạm công nghệ cao. Chuyên gia cho rằng, việc siết hạn mức rút tiền, quy trình xác thực và quản lý thẻ là cần thiết nhằm ngăn chặn gian lận, bảo vệ người dùng cũng như hệ thống tài chính.
Lãi suất thẻ tín dụng tăng mạnh: Vay 'nóng' chi tiêu thế nào không dính nợ xấu?
06/12/25 12:30 (GMT+7)
(VNF) - Cuối năm 2025, nhiều ngân hàng tại Việt Nam đồng loạt điều chỉnh tăng lãi suất thẻ tín dụng, có nơi chạm ngưỡng gần 40%/năm. Đây là mức rất cao so với mặt bằng thu nhập của đại đa số người dân. Việc dùng thẻ tín dụng đồng nghĩa với lợi ích - hoàn tiền, ưu đãi thanh toán - giờ tiềm ẩn nguy cơ dễ rơi vào “vòng xoáy” nợ nần nếu không có kỷ luật chi tiêu.
Sinh lời kép: Xu hướng tài chính đang làm thay đổi cách người Việt quản lý tiền cá nhân
06/12/25 11:23 (GMT+7)
(VNF) - Điển hình cho xu hướng sinh lời có thể nhắc đến “Bộ đôi Sinh lời” từ VIB – một giải pháp tài chính mà nhiều nhân vật đại diện cho thế hệ người dùng hiện đại đang tận dụng để sinh lời kép.
PVcomBank triển khai gói tín dụng ưu đãi hỗ trợ khách hàng sau thiên tai
06/12/25 11:23 (GMT+7)
(VNF) - Ngân hàng TMCP Đại Chúng Việt Nam (PVcomBank) triển khai gói tín dụng hỗ trợ cùng nhiều ưu đãi khác giúp người dân và doanh nghiệp khắc phục thiệt hại do ảnh hưởng của các cơn bão số 10, 11, 12 và 13 gây ra.
Bước tiến mới trong xử lý nợ xấu: Từ 'đối đầu' sang 'chia sẻ rủi ro'
06/12/25 09:30 (GMT+7)
(VNF) - Theo ông Lưu Minh Sang, Giảng viên Trường Đại học Kinh tế - Luật, Đại học Quốc gia TP. HCM, Nghị định 304 đóng vai trò tạo nên khung pháp lý dài hạn và bền vững cho hoạt động xử lý nợ xấu của các ngân hàng trong giai đoạn mới.
Lãi suất lên cao nhất ba năm: 'Không hoàn toàn mang sắc thái tiêu cực'
06/12/25 07:30 (GMT+7)
(VNF) - Theo đánh giá của chuyên gia, việc lãi suất tăng chắc chắn tạo ra những sức ép nhất định lên chi phí vốn của doanh nghiệp, đặc biệt với những kế hoạch mở rộng sản xuất – kinh doanh đang chuẩn bị triển khai. Tuy nhiên, mặt bằng lãi suất không hoàn toàn mang sắc thái tiêu cực
Khai mạc giải Marathon Quốc tế TP. HCM Techcombank mùa thứ 8
05/12/25 19:11 (GMT+7)
(VNF) - Lễ Khai mạc và Họp báo Giải Marathon Quốc tế Thành phố Hồ Chí Minh Techcombank mùa thứ 8 đã diễn ra trang trọng dưới sự chỉ đạo của Ủy ban Nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh, Sở Du lịch, Sở Văn hóa và Thể thao và Liên đoàn Điền kinh TP. HCM. Ngân hàng TMCP Kỹ Thương Việt Nam (Techcombank) là nhà tài trợ chiến lược và công ty Sunrise Events Vietnam phối hợp triển khai.
Ngân hàng Nhà nước sẽ can thiệp để ổn định tỷ giá
05/12/25 17:07 (GMT+7)
(VNF) - Lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước cho biết sẽ sử dụng linh hoạt các công cụ trong từng giai đoạn để đáp ứng thanh khoản trên thị trường, giữ ổn định tỷ giá.
VietinBank tặng thêm ưu đãi cho khách hàng gửi tiết kiệm cuối năm
05/12/25 15:00 (GMT+7)
(VNF) - VietinBank điều chỉnh chính sách ưu đãi của chương trình khuyến mại “Tiết kiệm sinh lời - Quà tặng tức thời”, mang đến nhiều quà tặng trị giá cao và lợi ích cho khách hàng, áp dụng từ ngày 3/12/2025 đến hết ngày 31/3/2026.
Lãi suất OMO bất ngờ tăng mạnh sau hơn 14 tháng đứng yên
05/12/25 11:00 (GMT+7)
(VNF) - Lãi suất OMO vừa bất ngờ được điều chỉnh tăng thêm 0,5 điểm phần trăm, từ 4%/năm lên 4,5%/năm, sau hơn 14 tháng đứng yên.
Bỏ room tín dụng: Chỉ còn là vấn đề thời gian
05/12/25 09:30 (GMT+7)
(VNF) - Trong bối cảnh dỡ bỏ room tín dụng là xu thế không thể đảo ngược, bản thân nhiều ngân hàng cũng đã sẵn sàng cho việc bỏ room tín dụng khi sức bền của toàn ngành tăng đáng kể những năm qua.
CIO Techcombank trên ghế nóng ‘A.I thực chiến’: Tận dụng AI để giải quyết bài toán thực tiễn
04/12/25 18:01 (GMT+7)
(VNF) - “A.I Thực chiến”, cuộc thi về trí tuệ nhân tạo đầu tiên trên sóng truyền hình quốc gia và cũng là chương trình trọng điểm về AI trên toàn quốc đã sắp đi hết vòng chung khảo. Trong tập mới nhất, các đội thi bước vào bảng đấu với chủ đề “Xây dựng báo cáo tài chính của ngân hàng”, với giám khảo khách mời đến từ ngân hàng Techcombank - ông Nguyễn Anh Tuấn, Giám đốc Khối Công nghệ.
Đồng hành cùng 'Chiến Sĩ Quả Cảm', PVcomBank khẳng định dấu ấn vì cộng đồng
04/12/25 15:59 (GMT+7)
(VNF) - Ngân hàng TMCP Đại Chúng Việt Nam (PVcomBank) đồng hành cùng người dân lan tỏa thêm nhiều thông điệp tích cực, truyền cảm hứng cho cộng đồng và xã hội.
Agribank và Cục Thuế đồng hành hỗ trợ hộ kinh doanh chuyển đổi từ thuế khoán sang thuế kê khai
04/12/25 15:59 (GMT+7)
(VNF) - Ngày 3/12/2025, tại Trụ sở chính, Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam (Agribank) và Cục Thuế (Bộ Tài chính) tổ chức Lễ ký kết hợp tác đồng hành hỗ trợ hộ kinh doanh chuyển đổi từ thuế khoán sang thuế kê khai.
The Banker vinh danh SHB là Ngân hàng của năm 2025
04/12/25 15:58 (GMT+7)
(VNF) - Ngân hàng TMCP Sài Gòn – Hà Nội (SHB) được The Banker vinh danh là “Ngân hàng của năm 2025” (Bank of the Year 2025) – một trong những giải thưởng uy tín và được mong đợi nhất của ngành tài chính – ngân hàng toàn cầu.
Eximbank công bố khách hàng trúng thưởng chương trình ‘Du lịch năm châu cùng ngoại hối Eximbank – Mùa 3’
04/12/25 15:57 (GMT+7)
(VNF) - Chương trình “Du lịch năm châu cùng ngoại hối Eximbank – Mùa 3” đã chính thức khép lại khi tất cả 12 giải thưởng của chương trình đã tìm được chủ nhân của mình.
Hiểu rõ cơ chế thẻ tín dụng để tránh 'bẫy lãi suất' cắt cổ của ngân hàng
04/12/25 15:30 (GMT+7)
(VNF) - Theo bà Nguyễn Chu Kim Yến - Co-founder Fidey Việt Nam, không phải ngẫu nhiên mà ngân hàng cho khách vay không lãi trong 45 ngày. Cơ chế này được thiết kế để thu lãi từ những người trả trễ hoặc thiếu kỷ luật. Vì vậy, người dùng cần hiểu rõ nguyên tắc vận hành của thẻ tín dụng để tránh rơi vào bẫy tài chính.
'Lãi suất tăng cao nhất ba năm là biểu hiện của nền kinh tế ấm lên rõ rệt'
04/12/25 12:00 (GMT+7)
(VNF) - PGS.TS Nguyễn Hữu Huân đánh giá việc lãi suất tăng ngay cả khi NHNN vẫn duy trì một lượng thanh khoản khá dồi dào cho hệ thống là biểu hiện của một nền kinh tế đang “ấm” lên rõ rệt.
'Tình trạng sở hữu chéo, thao túng ngân hàng được khắc phục đến đâu?'
04/12/25 11:30 (GMT+7)
(VNF) - Theo đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga (Hải Phòng), NHNN cần báo cáo về việc tình trạng sở hữu chéo, thao túng ngân hàng đã được khắc phục thực chất đến đâu.
Giá USD tự do tiếp tục lao dốc
04/12/25 11:28 (GMT+7)
(VNF) - Giá USD tự do tiếp đà giảm mạnh từ đầu tuần. Chỉ trong 3 phiên, giá USD trên thị trường "chợ đen" đã bốc hơi hơn 300 đồng.
Cổ phiếu ngân hàng và cơ hội đón dòng vốn ngoại trong hành trình Việt Nam lên hạng
04/12/25 08:00 (GMT+7)
(VNF) - Một khi được nâng hạng, thị trường chứng khoán trong nước có thể thu hút hàng tỷ USD từ các quỹ đầu tư thụ động và chủ động trên toàn cầu. Trong bối cảnh đó, nhóm cổ phiếu ngân hàng – vốn chiếm tỷ trọng lớn, thanh khoản cao – được kỳ vọng là nhóm ngành hưởng lợi đầu tiên.
'Triết lý xuyên suốt tại Techcombank là không ngừng chuyển đổi'
03/12/25 15:29 (GMT+7)
(VNF) - Trong thế giới kinh doanh không ngừng biến động, khả năng thích ứng và chuyển đổi liên tục trở thành yếu tố sống còn để duy trì tăng trưởng bền vững. Ngân hàng Techcombank (TCB) đã biến điều này thành triết lý cốt lõi, kết hợp dữ liệu, công nghệ, trải nghiệm khách hàng và văn hoá đổi mới để hướng tới mục tiêu duy trì tăng trưởng hai con số.
PVcomBank ưu đãi giảm 1,5 triệu đồng khi mua trả góp iPhone 17 bằng thẻ tín dụng
03/12/25 15:14 (GMT+7)
(VNF) - Từ nay đến hết ngày 31/12/2025, Ngân hàng TMCP Đại Chúng Việt Nam (PVcomBank) triển khai chương trình ưu đãi - giảm giá 1,5 triệu đồng dành cho các chủ thẻ tín dụng khi mua các dòng iPhone 17 bằng hình thức trả góp tại hệ thống cửa hàng Di Động Việt.
Ngân hàng thu phí tài khoản dư dưới 500 nghìn: Mỗi người cần mấy tài khoản, có nên đi hủy bớt?
03/12/25 14:00 (GMT+7)
(VNF) - Theo ông Lâm Anh Tuấn - Founder công ty Financial Planner, vấn đề không phải là nhiều hay ít, mà là tối ưu mỗi tài khoản mình có và sử dụng. Nhiều tài khoản mà bỏ không sẽ gây lãng phí. Ngược lại, một tài khoản có thể không tối ưu được việc quản lý dòng tiền vào/ra của mình.
Dư nợ của MB chạm ngưỡng 1 triệu tỷ đồng
03/12/25 13:15 (GMT+7)
(VNF) - Ông Phạm Như Ánh – CEO MB cho biết, ngày 30/11 đã đánh dấu một cột mốc quan trọng khi toàn hệ thống MB Group đã chạm ngưỡng 1 triệu tỷ đồng dư nợ.
Tin khác
Rút khống thẻ tín dụng tự chuốc lấy rủi ro: Siết chặt dịch vụ 'quẹt thẻ lấy tiền mặt'
(VNF) - Tình trạng rút tiền mặt và "rút khống" thẻ tín dụng bùng phát mạnh, gây thiệt hại hàng tỷ đồng và tạo kẽ hở cho tội phạm công nghệ cao. Chuyên gia cho rằng, việc siết hạn mức rút tiền, quy trình xác thực và quản lý thẻ là cần thiết nhằm ngăn chặn gian lận, bảo vệ người dùng cũng như hệ thống tài chính.
MULTIMEDIA
Hé lộ trụ sở Trung tâm tài chính quốc tế tại Đà Nẵng
(VNF) - Đà Nẵng đã sử dụng một phần khối nhà 8 tầng thuộc Công viên phần mềm số 2 làm trụ sở tạm của Trung tâm tài chính quốc tế và các cơ quan, tổ chức liên quan.
