Chuỗi cung ứng toàn cầu chao đảo vì Trung Quốc siết xuất khẩu đất hiếm
(VNF) - Việc chậm trễ trong cấp phép theo quy định mới của Trung Quốc đang đặt hàng loạt ngành công nghiệp chiến lược từ xe điện, máy bay chiến đấu tới công nghệ cao, vào tình trạng rủi ro cao, đẩy chuỗi cung ứng toàn cầu đối mặt nguy cơ gián đoạn sâu rộng.
- Cuộc đua đất hiếm: Xếp hạng quốc gia nắm giữ 'vàng trắng' thế kỷ 21 18/04/2025 09:30
Là quốc gia chiếm thế thống trị trong chuỗi giá trị đất hiếm toàn cầu, Trung Quốc gần đây đã áp đặt các biện pháp kiểm soát mới đối với việc xuất khẩu 7 nguyên tố đất hiếm quan trọng cùng các loại nam châm vĩnh cửu, thành phần cốt lõi trong sản xuất ô tô điện, tua-bin gió, robot hình người và máy bay chiến đấu thế hệ mới.
Động thái này được đánh giá là một bước đi có tính toán nhằm tăng cường đòn bẩy chiến lược của Bắc Kinh trong bối cảnh thương chiến Mỹ – Trung có dấu hiệu gia tăng.
Theo quy định mới, các doanh nghiệp Trung Quốc buộc phải xin giấy phép xuất khẩu từ Bộ Thương mại. Tuy nhiên, nhiều nhà sản xuất và hiệp hội ngành nghề phản ánh quá trình phê duyệt hiện đang bị trì hoãn nghiêm trọng, không theo kịp nhu cầu thị trường, từ đó gây ra gián đoạn đáng kể trong nguồn cung nguyên liệu cho các tập đoàn công nghiệp lớn tại Mỹ, châu Âu và Đông Á.
Mặc dù Trung Quốc đã bắt đầu phê duyệt một số giấy phép xuất khẩu sang châu Âu sau nhiều tuần chậm trễ, giới chuyên môn nhận định tiến độ này là quá chậm để đáp ứng thực tiễn sản xuất. Các hiệp hội ngành hàng trong nước cũng cho rằng quy trình hiện hành thiếu minh bạch và linh hoạt, tiềm ẩn nguy cơ gây đứt gãy chuỗi sản xuất trong nhiều lĩnh vực chiến lược.
Ông Wolfgang Niedermark, thành viên ban điều hành Liên đoàn Công nghiệp Đức (BDI), cảnh báo: “Cánh cửa để tránh thiệt hại nghiêm trọng cho sản xuất tại châu Âu đang nhanh chóng khép lại”.

Cùng lúc, các tập đoàn công nghiệp lớn của Mỹ như Tesla, Ford và Lockheed Martin cũng bày tỏ lo ngại trong các cuộc họp nhà đầu tư gần đây, phản ánh mối quan ngại sâu sắc về sự phụ thuộc vào nguồn cung đất hiếm từ Trung Quốc.
Riêng Lockheed, nhà sản xuất chiến đấu cơ F-35, cho biết công ty đã tích trữ đủ đất hiếm cho cả năm 2025 và hy vọng chính phủ Mỹ sẽ đảm bảo ưu tiên nguồn cung cho các dự án quốc phòng trọng điểm.
Một lãnh đạo doanh nghiệp châu Âu đang hoạt động tại Trung Quốc gọi tình trạng hiện nay là “không thể chấp nhận được” và cho thấy năng lực thực thi của hệ thống hành chính đang không theo kịp quy mô ảnh hưởng. “Họ đã đánh giá thấp tác động và chưa có sự chuẩn bị đầy đủ về mặt vận hành”, vị này nhấn mạnh.
Điều đáng chú ý là quy định siết xuất khẩu được ban hành chỉ vài ngày sau khi chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump công bố gói thuế quan quy mô lớn hôm 2/4. Giới quan sát nhận định đây là phản ứng địa chính trị rõ nét từ phía Bắc Kinh, thể hiện chiến lược sử dụng lợi thế tài nguyên làm công cụ gây áp lực đối ngoại trong bối cảnh cạnh tranh chiến lược ngày càng gay gắt.
Nam châm vĩnh cửu, một sản phẩm từ đất hiếm, là thành phần không thể thiếu trong động cơ phản lực và vũ khí định hướng của các dòng máy bay chiến đấu hiện đại như F-35, cho thấy tầm quan trọng của nguyên liệu này trong chuỗi giá trị quốc phòng và công nghệ cao.
Một số chuyên gia tin rằng vẫn có một lượng nguyên liệu đang được xuất khẩu lặng lẽ ra khỏi Trung Quốc dù chưa có giấy phép chính thức. Ông Cameron Johnson, đối tác tại Tidalwave Solutions, cho biết các công ty có quan hệ lâu dài với Trung Quốc có thể vẫn duy trì được nguồn tiếp cận, song ông cảnh báo không nên trông đợi sự ổn định dài hạn từ kênh này.

Trong khi đó, ông Cory Combs, Giám đốc hãng tư vấn Trivium China, đánh giá hiện chưa có bằng chứng rõ ràng về việc Trung Quốc phong tỏa hoàn toàn xuất khẩu, nhưng nhấn mạnh mức độ bất định là “cực kỳ cao”. “Lợi thế chiến lược của Trung Quốc một phần nằm ở khả năng kiểm soát đòn bẩy xuất khẩu mỗi khi các cuộc đàm phán với Mỹ không mang lại kết quả như kỳ vọng”, ông Combs nói.
Diễn biến này đang buộc các nền kinh tế phương Tây phải tăng tốc chiến lược “thoát Trung” trong chuỗi cung ứng đất hiếm. Song song với việc đẩy mạnh công nghệ tái chế, Mỹ và EU đang đầu tư vào khai thác, chế biến đất hiếm tại nội địa hoặc thông qua liên minh tài nguyên với các quốc gia thân thiện như Úc, Canada và Việt Nam.
Tuy nhiên, giới phân tích lưu ý rằng việc phát triển năng lực thay thế Trung Quốc trong chuỗi đất hiếm sẽ cần nhiều năm, với thách thức lớn về môi trường, chi phí và công nghệ.
Đất hiếm: 'Vũ khí mềm' của Trung Quốc giữa căng thẳng thương mại
‘Sóng ngầm’ sau thỏa thuận đình chiến Mỹ - Trung
(VNF) - Dù Mỹ và Trung Quốc đã đạt được một thỏa thuận đình chiến kéo dài 90 ngày nhằm tạm thời làm dịu cuộc chiến thương mại, nhưng căng thẳng giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới vẫn tiếp tục âm ỉ và chưa có dấu hiệu hạ nhiệt.
R&D Thượng Hải: ‘Chiến lược’ mới của Nvidia trước lệnh cấm của Mỹ
(VNF) - Trong bối cảnh chính quyền Mỹ tiếp tục siết chặt các hạn chế đối với việc xuất khẩu chip AI cao cấp, Nvidia đã công bố kế hoạch thành lập một trung tâm nghiên cứu và phát triển (R&D) tại Thượng Hải – bước đi mới nhất nhằm củng cố sự hiện diện của hãng tại thị trường Trung Quốc.
TT Trump tuyên bố sẵn sàng tới Trung Quốc để gặp ông Tập Cận Bình
(VNF) - Ngày 16/5, Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố ông sẵn sàng tới Trung Quốc để hội đàm trực tiếp với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình về chính sách đối ngoại và các vấn đề kinh tế song phương.
TT Trump đến Vùng Vịnh: Chuyến đi xa hoa và màn 'chốt deal' 2.000 tỷ USD
(VNF) - Chuyến công du của Tổng thống Donald Trump đến Vùng Vịnh không phải một sự kiện ngoại giao thông thường. Chuyến thăm này đặc biệt bởi những màn tiếp đón hoành tráng, những món quà xa hoa và thương vụ kinh tế tổng trị giá 2.000 tỷ USD.
Nữ tỷ phú Elizabeth Holmes: Từ ánh hào quang đến song sắt nhà tù
(VNF) - Câu chuyện về Elizabeth Holmes đã trở thành "huyền thoại" tại Thung lũng Silicon: từ sinh viên bỏ học trở thành tỷ phú, để rồi vướng vòng lao lý và phải ngồi tù.
'Tượng đài' của giới sưu tầm: Rolex Daytona bạch kim 1999 ra mắt thị trường đấu giá
(VNF) - Một trong những chiếc đồng hồ hiếm và độc đáo nhất từng được chế tác bởi Rolex – mẫu Daytona bằng bạch kim sản xuất năm 1999 đã được đưa ra đấu giá tại Sotheby’s Geneva vào ngày 11/5, với mức định giá có thể lên tới 1,7 triệu USD.
Đưa robotaxi sang châu Âu: 'Giấc mộng' toàn cầu hóa mới của công nghệ Trung Quốc
(VNF) - Thụy Sĩ và Thổ Nhĩ Kỳ được chọn là điểm đến đầu tiên tại châu Âu cho robotaxi của Baidu, một trong những tập đoàn công nghệ hàng đầu Trung Quốc, đánh dấu bước tiến mới trong cuộc đua toàn cầu hóa ngành giao thông thông minh.
TT Trump: Không kịp đàm phán với 150 nước, Mỹ sẽ áp thuế trong 2 - 3 tuần tới
(VNF) - Tổng thống Mỹ Donald Trump đã đưa ra viễn cảnh rằng Mỹ sẽ áp dụng mức thuế quan cao hơn đối với nhiều đối tác thương mại của mình, thay vì đạt được thỏa thuận với tất cả các nước.
EU không mặn mà khôi phục hiệp định đầu tư đình trệ với Trung Quốc
(VNF) - Liên minh châu Âu (EU) "không có ý định" khôi phục Hiệp định Toàn diện về Đầu tư (CAI) đã bị đình trệ với Trung Quốc, theo tuyên bố của một quan chức ngoại giao cấp cao của EU. Thay vào đó, EU muốn tập trung giải quyết những vấn đề tồn tại trong quan hệ thương mại song phương.
Sàn Coinbase đối mặt thiệt hại 400 triệu USD vì rò rỉ dữ liệu
(VNF) - Sàn giao dịch tiền điện tử Coinbase được cho là đang đối mặt với vụ rò rỉ dữ liệu nghiêm trọng, dẫn đến thiệt hại từ 180-400 triệu USD.
Trung Quốc trên đà vượt Mỹ thành cường quốc điện hạt nhân số 1 thế giới
(VNF) - Trung Quốc vừa phê duyệt kế hoạch xây dựng 10 lò phản ứng hạt nhân mới với tổng vốn đầu tư 200 tỷ nhân dân tệ (tương đương 27,7 tỷ USD), đánh dấu bước tiến lớn trên hành trình vượt qua Mỹ để trở thành quốc gia có năng lực sản xuất điện hạt nhân lớn nhất thế giới vào năm 2030.
Trung Quốc tăng tốc sản xuất hydro, dẫn đầu toàn cầu về năng lượng sạch
(VNF) - Theo số liệu mới nhất từ Cục Quản lý Năng lượng Quốc gia Trung Quốc (NEA), nước này là quốc gia sản xuất và tiêu thụ năng lượng hydro lớn nhất thế giới trong năm 2024, với các khoản đầu tư đa dạng thể hiện tính năng động của ngành và thúc đẩy quốc gia này tiến gần hơn tới các giải pháp năng lượng bền vững.
TT Trump ‘tuýt còi’, ngăn Apple mở rộng sản xuất ở Ấn Độ
(VNF) - Tổng thống Mỹ Donald Trump vừa lên tiếng chỉ trích kế hoạch của CEO Apple Tim Cook về việc mở rộng sản xuất iPhone tại Ấn Độ, cho rằng việc xây dựng nhà máy ở quốc gia Nam Á này không phục vụ lợi ích của nước Mỹ.
Thị trường ô tô Việt Nam bứt tốc quý I/2025: Tăng trưởng mạnh nhất Đông Nam Á
(VNF) - Doanh số ô tô của Việt Nam trong quý đầu tiên của năm 2025 đã tăng mạnh 24% so với cùng kỳ năm ngoái. Đây là mức tăng trưởng mạnh mẽ nhất trong các thị trường ô tô ở Đông Nam Á.
Ngành công nghiệp quốc phòng Trung Quốc đang chứng kiến ‘khoảnh khắc DeepSeek’
(VNF) - Ngành công nghiệp quốc phòng Trung Quốc đang thu hút sự chú ý của giới đầu tư sau một loạt tín hiệu cho thấy năng lực công nghệ quân sự đang vươn lên mạnh mẽ, tương tự cách DeepSeek từng làm rung chuyển lĩnh vực AI hồi đầu năm.
Thị phần tuột dốc không phanh: Ô tô phương Tây sắp bị xóa sổ tại Trung Quốc?
(VNF) - Từ vị thế thống trị, các hãng xe phương Tây đang chứng kiến thị phần tại Trung Quốc "lao dốc không phanh" khi người tiêu dùng ồ ạt chuyển sang xe điện nội địa giá rẻ, tích hợp công nghệ cao. Trước làn sóng cạnh tranh khốc liệt và sự vươn lên của các thương hiệu Trung Quốc, viễn cảnh “bị xóa sổ” khỏi thị trường tỷ dân đang trở nên rõ ràng hơn bao giờ hết.
'Quảng Ninh sẵn sàng xây khu công nghiệp dành riêng cho Hàn Quốc'
(VNF) - Phát biểu tại hội nghị "Gặp gỡ Hàn Quốc", Phó chủ tịch UBND Quảng Ninh cho biết tỉnh sẵn sàng tạo những điều kiện tốt nhất và có thể bố trí riêng một khu công nghiệp cho doanh nghiệp Hàn Quốc để thu hút đầu tư.
Pháp: ‘Đã đến lúc bóp nghẹt nền kinh tế Nga’
(VNF) - Bộ trưởng Ngoại giao Pháp Jean-Noel Barrot ngày 14/5 cho hay Liên minh châu Âu (EU) phải tập trung vào gói trừng phạt mới để bóp nghẹt nền kinh tế Nga và buộc Tổng thống Nga Vladimir Putin phải chấm dứt chiến sự ở Ukraine.
'Hàn Quốc muốn hợp tác sâu rộng hơn với Việt Nam trong chuyển đổi số, kinh tế xanh'
(VNF) - Tại hội nghị Gặp gỡ Hàn Quốc 2025, Đại sứ Hàn Quốc đánh giá cao nỗ lực của Việt Nam về cải cách thể chế và tạo thuận lợi cho kinh tế tư nhân. Đại sứ hy vọng 2 nước sẽ hợp tác sâu rộng hơn trong các lĩnh vực quan trọng như chuyển đổi số, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn...
Từ Microsoft tới Nissan: Cuộc 'đại thanh lọc nhân sự' lan rộng toàn cầu
(VNF) - Chỉ trong 5 tháng đầu năm 2025, gần 60.000 việc làm tại các tập đoàn hàng đầu thế giới đã “bốc hơi” trong làn sóng sa thải quy mô lớn, đặc biệt trong ngành công nghệ và công nghiệp sản xuất. Tình trạng cắt giảm nhân sự không còn là hiện tượng đơn lẻ mà đang trở thành xu thế đáng lo ngại trong bối cảnh kinh tế toàn cầu biến động mạnh.
TT Trump thúc đẩy thỏa thuận lịch sử: Qatar Airways đặt mua 160 máy bay Boeing
(VNF) - Trong khuôn khổ chuyến công du vùng Vịnh, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã chứng kiến lễ ký kết thỏa thuận mua máy bay lớn nhất trong lịch sử của Boeing, đánh dấu bước ngoặt quan trọng trong quan hệ thương mại Mỹ – Qatar cũng như nỗ lực thúc đẩy xuất khẩu của Washington.
Ấn Độ bác tuyên bố của TT Trump về thỏa thuận ngừng bắn với Pakistan
(VNF) - Chính phủ Ấn Độ chính thức bác bỏ tuyên bố của Tổng thống Mỹ Donald Trump liên quan tới vai trò trung gian của Washington trong việc thúc đẩy thỏa thuận ngừng bắn giữa Ấn Độ và Pakistan, cũng như việc liên kết thỏa thuận này với các nhượng bộ thương mại.
Mỹ vừa giáng đòn 'chí mạng' lên Huawei
(VNF) - Chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump đã áp dụng lập trường cứng rắn hơn đối với sự phát triển công nghệ của Trung Quốc, cảnh báo các công ty trên toàn thế giới rằng việc sử dụng chip trí tuệ nhân tạo (AI) do Huawei sản xuất có thể dẫn đến các hình phạt hình sự vì vi phạm quy định kiểm soát xuất khẩu của Mỹ.
Robot chó: Giải pháp công nghệ giá rẻ bùng nổ tại Singapore
(VNF) - Với mức giá hợp lý và tính năng hiệu quả, những chú chó robot ngày càng được sử dụng phổ biến ở Singapore cho nhiều mục đích khác nhau.
‘Sóng ngầm’ sau thỏa thuận đình chiến Mỹ - Trung
(VNF) - Dù Mỹ và Trung Quốc đã đạt được một thỏa thuận đình chiến kéo dài 90 ngày nhằm tạm thời làm dịu cuộc chiến thương mại, nhưng căng thẳng giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới vẫn tiếp tục âm ỉ và chưa có dấu hiệu hạ nhiệt.
Ngắm các bãi tắm biển nhân tạo nghìn tỷ bên Vịnh Hạ Long
(VNF) - Các bãi biển nhân tạo tại Hạ Long đều đẹp không kém các bãi tắm tự nhiên với thảm cát trắng trải dài, sạch, đẹp, thu hút du khách cả 4 mùa quanh năm.