Chuỗi sai phạm trong vụ Việt Á khiến Phan Quốc Việt và 37 bị cáo phải hầu tòa

Liên quan đến vụ Việt Á, ngày 3/1/2024, Chủ tịch Việt Á Phan Quốc Việt tiếp tục hầu tòa cùng 37 bị cáo khác.

Lần này, Phan Quốc Việt bị TAND TP Hà Nội đưa ra xét xử tội Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng và Đưa hối lộ.

Theo cáo buộc, đầu năm 2020, dịch Covid-19 bùng phát tại tỉnh Vũ Hán, Trung Quốc và lây lan đến nhiều Quốc gia, trong đó có Việt Nam. Trước tình hình trên, Chính phủ đã triển khai nhiều chủ trương, biện pháp để ứng phó, trong đó có giao cho Bộ KH&CN chủ trì, phối hợp với các đơn vị liên quan chủ động, tích cực triển khai việc nghiên cứu, chế tạo sinh phẩm phục vụ công tác phòng, chống dịch. 

Thời điểm đó, ông Trịnh Thanh Hùng (Phó Vụ trưởng Vụ KH&CN các ngành kinh tế, kỹ thuật, Bộ KH&CN) được ông Hồ Anh Sơn (Phó Giám đốc Viện Nghiên cứu Y dược học Quân sự, Học viện Quân Y) thông báo về việc Học viện Quân Y có văn bản đề xuất Bộ KH&CN giao Học viện Quân y triển khai nhiệm vụ phát triển test xét nghiệm.

Do có mối quan hệ thân thiết từ trước với Chủ tịch kiêm TGĐ Công ty Việt Á Phan Quốc Việt nên ông Hùng đã thông tin cho Phan Quốc Việt biết. 

Theo cáo trạng, khi đó, Phan Quốc Việt đã đặt vấn đề, thống nhất với ông Hùng về việc giúp Công ty Việt Á được tham gia nghiên cứu với mục đích sử dụng kết quả Đề tài để sản xuất, bán thương mại test xét nghiệm. 

Chủ tịch Việt Á thỏa thuận về việc chia % doanh thu của Công ty Việt Á từ việc tiêu thụ test xét nghiệm; trao đổi, bàn bạc để giúp Công ty Việt Á sử dụng biên bản nghiệm thu Đề tài để lập hồ sơ gửi Bộ Y tế cấp số đăng ký lưu hành, sản xuất test xét nghiệm bán ra thị trường, giúp Công ty Việt Á hưởng lợi bất chính số tiền đặc biệt lớn. 

Ngoài ra, Chủ tịch Việt Á Phan Quốc Việt còn thông đồng với ông Trịnh Thanh Hùng tác động đến một số người có thẩm quyền tại Bộ Y tế, Văn phòng Chính phủ, nhờ những người này trực tiếp thực hiện hoặc can thiệp với cơ quan, người có thẩm quyền khác thực hiện việc thẩm định test xét nghiệm, cấp số đăng ký lưu hành không đúng chủ sở hữu, hiệp thương giá, công bố giá hiệp thương (nâng khống giá test xét nghiệm gấp nhiều lần so với giá trị thực), xử lý kết quả kiểm tra giá hiệp thương trái quy định của pháp luật, tạo điều kiện cho Công ty Việt Á sản xuất, bán thương mại test xét nghiệm trên phạm vi cả nước. 

Phan Quốc Việt và một số nhân viên cấp dưới cũng trao đổi, thỏa thuận với một số cán bộ, nhân viên tại các cơ quan, đơn vị y tế địa phương thực hiện nhiều hành vi sai phạm trong mua bán test để phòng, chống dịch bệnh trên địa bàn, gây thiệt hại số tiền hơn 1.235 tỷ đồng của Nhà nước, cơ quan, tổ chức khác, trong đó thiệt hại cho Nhà nước hơn 402 tỷ đồng. 

Ngoài việc sử dụng mối quan hệ quen biết cá nhân, theo cáo trạng, bị can Phan Quốc Việt còn dùng tiền để tác động các bị can có vị trí, chức vụ, quyền hạn thực hiện hành vi trái pháp luật, tạo lợi thế bất hợp pháp cho Công ty Việt Á, gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng. 

Đưa hối lộ 106 tỷ đồng

Từ mưu cầu kiếm lợi, Chủ tịch Việt Á đã thực hiện chuỗi hành vi sai phạm, đã kéo theo 37 bị can khác phạm tội. Điều đáng nói, nhiều bị can “nhúng chàm” lại là những người từng giữ vị trí cao ở các cơ quan quản lý Nhà nước.

Cáo buộc cho rằng, Phan Quốc Việt đã thỏa thuận ăn chia, đưa tiền hối lộ, tiền cảm ơn nhiều lần, với tổng số tiền 3,45 triệu USD và 4 tỷ đồng. Trong đó, 2 lần đưa hối lộ cho ông Trịnh Thanh Hùng tổng số tiền 350.000 USD (tương đương 8,016 tỷ đồng).

Cũng theo truy tố, Phan Quốc Việt trực tiếp và chỉ đạo đưa hối lộ cho một số người tại Bộ Y tế gồm: cựu Bộ trưởng Nguyễn Thanh Long, ông Nguyễn Huỳnh - cựu thư ký Thứ trưởng Bộ Y tế, Nguyễn Minh Tuấn - cựu Vụ trưởng Vụ Trang thiết bị & Công trình y tế, Bộ Y tế, Nguyễn Nam Liên - nguyên Vụ trưởng Vụ Kế hoạch Tài chính, Bộ Y tế, với tổng cộng 2,65 triệu USD (tương đương hơn 60 tỷ đồng) và 4 tỷ đồng.

Bên cạnh đó, để tiêu thụ test xét nghiệm tại các địa phương với số lượng lớn và được thanh toán theo giá đã nâng khống, theo cáo trạng, bị can Phan Quốc Việt và cấp dưới đã thông đồng, cấu kết với lãnh đạo, nhân viên các cơ sở y tế công lập thực hiện hành vi trái quy định về đấu thầu, ứng hàng sử dụng trước, hợp thức thủ tục, hồ sơ thanh toán sau theo đơn giá do Công ty Việt Á đưa ra. 

Quá trình tiêu thụ test xét nghiệm, Phan Quốc Việt chỉ đạo các nhân viên tính toán và chi tiền % ngoài hợp đồng; trực tiếp hoặc chỉ đạo đưa hối lộ tổng cộng hơn 34 tỷ đồng cho các lãnh đạo, nhân viên tại các cơ sở y tế công lập trên phạm vi cả nước. 

Tổng số tiền mà bị can Phan Quốc Việt đưa hối lộ được xác định là hơn 106 tỷ đồng.