Chuyển động dòng tiền 2018: Giới đầu tư 'săn hàng' IPO, 'lạnh nhạt' với phát hành thêm cổ phiếu

Theo thống kê từ FiinPro và tổng hợp từ BVSC, năm 2018, tổng huy động vốn từ phát hành thêm cổ phiếu, phát hành trái phiếu doanh nghiệp và chào bán cổ phiếu lần đầu ra công chúng (IPO) ước đạt 83.148 tỷ đồng.

Mức huy động này cao nhất 5 năm qua. Tuy nhiên, so với năm 2017, mức tăng chỉ là 2,8%, thấp hơn nhiều so với các năm trước (năm 2017 tăng 24%, năm 2016 tăng 11%, năm 2015 tăng 32%).

Bên cạnh việc tổng huy động vốn tăng chậm lại đáng kể, một điểm khác cũng rất đáng chú ý là cơ cấu huy động vốn từ thị trường thay đổi rất mạnh.

Cụ thể, huy động vốn từ phát hành thêm cổ phiếu năm 2018 chỉ đạt 21.761 tỷ đồng, bằng chưa đầy một nửa năm 2017 (47.343 tỷ đồng). Hầu hết các phương thức phát hành thêm cổ phiếu đều ghi nhận giảm, trong đó giảm nhiều nhất là huy động từ phát hành riêng lẻ (giảm 13.746 tỷ đồng) và huy động từ quyền mua cổ phiếu cho cổ đông hiện hữu (giảm 8.145 tỷ đồng).

"Bù" lại, huy động từ IPO đạt 21.942 tỷ đồng năm 2018, vượt trội so với mức 2.722 tỷ đồng của năm 2017, tương ứng tăng 19.220 tỷ đồng.

Cùng với đó, huy động từ phát hành trái phiếu doanh nghiệp cũng tăng khá mạnh, từ 30.829 tỷ đồng năm 2017 lên 39.445 tỷ đồng năm 2018, tương ứng tăng 8.616 tỷ đồng (tăng 28%).

Như vậy, có thể hiểu rằng với nguồn lực hữu hạn, năm 2018, giới đầu tư đã đổi "khẩu vị" sang các thương vụ IPO và một phần là trái phiếu doanh nghiệp, thay vì tập trung phần lớn vào các thương vụ phát hành thêm như năm 2017.

Nguồn: FiinPro, BVSC tổng hợp

Sự suy giảm vốn huy động từ phát hành thêm năm 2018 còn được "tô đậm" hơn nếu so trong giai đoạn 5 năm. Cụ thể, năm 2018 là năm huy động được ít vốn nhất, thua xa năm 2014 (30.129 tỷ đồng), năm 2015 (38.980 tỷ đồng), năm 2016 (39.878 tỷ đồng) và đỉnh 2017 (47.343 tỷ đồng).

Trong khi đó, vốn huy động từ IPO tăng đột biến trong năm 2018. Các năm trước, chưa năm nào lượng huy động từ IPO vượt 8.000 tỷ đồng, theo số liệu từ FiinPro.

Ấn tượng nhất là phát hành trái phiếu doanh nghiệp. Huy động vốn từ nguồn này tăng đều đặn với mức tăng bình quân 62%/năm trong 5 năm qua và hiện là nguồn huy động lớn nhất, cao hơn cả phát hành cổ phiếu và IPO. Mặc dù vậy, cũng cần lưu ý rằng một lượng rất lớn trái phiếu phát hành là đến từ bộ đôi TCBS - Vingroup.