Theo các thống kê, chất thải rắn xây dựng (CTRXD) hiện chiếm tới 20 – 30% tổng lượng chất thải đô thị tại Hà Nội và TP.HCM, tương đương hàng chục nghìn tấn mỗi ngày. Tuy nhiên, tỷ lệ tái chế vẫn còn rất thấp. Phần lớn CTRXD hiện vẫn được xử lý theo phương pháp chôn lấp, gây ô nhiễm môi trường, chiếm dụng quỹ đất và phát thải khí nhà kính.
Phát biểu tại tọa đàm “Quản lý và tái chế chất thải rắn xây dựng theo mô hình liên kết Nhà nước – Nhà khoa học – Nhà doanh nghiệp”, GS.TS Nguyễn Hoàng Giang – Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Xây dựng Hà Nội, Chủ nhiệm Dự án SATREPS Việt – Nhật cho rằng, đã đến lúc thay đổi tư duy tiếp cận: “Chúng ta đang bỏ phí một nguồn tài nguyên lớn – chất thải rắn xây dựng hoàn toàn có thể trở thành vật liệu thay thế nếu có cơ chế chính sách đồng bộ và mô hình phối hợp liên ngành hiệu quả”.
Các vật liệu thu hồi từ CTRXD như bê tông nghiền, gạch vỡ, cát thải… có thể thay thế cát, đá, sỏi trong xây dựng hạ tầng – một hướng đi vừa tiết kiệm tài nguyên thiên nhiên, vừa giảm khai thác cát sông vốn đang gây ra nhiều hệ lụy. Một số sản phẩm từ CTRXD còn có tính thấm nước cao, phù hợp với nhu cầu phát triển hạ tầng đô thị mới như đường đi bộ, bãi đỗ xe, khu công nghiệp.
Không dừng lại ở lý thuyết, GS.TS Giang cũng giới thiệu những kết quả thực nghiệm của Dự án SATREPS trong việc áp dụng tiêu chuẩn Nhật Bản vào tái chế CTRXD tại Việt Nam. Theo ông, một mô hình xử lý tại chỗ – thay vì tập trung về các bãi tập kết – sẽ giúp tiết kiệm chi phí vận chuyển, giảm phát thải và tăng hiệu quả xử lý tại công trường.
GS.TS. Giang cũng khẳng định về sự cần thiết của mô hình liên kết “ba nhà”: Nhà nước – Nhà khoa học – Nhà doanh nghiệp. Đây được xem là cấu trúc phối hợp lý tưởng để hiện thực hóa chuỗi giá trị tái chế chất thải rắn xây dựng tại Việt Nam.
Theo đó, Nhà nước đóng vai trò kiến tạo chính sách pháp lý minh bạch, ổn định và có các ưu đãi cụ thể cho hoạt động đầu tư vào tái chế chất thải xây dựng. Các quy định về ưu tiên sử dụng vật liệu tái chế trong công trình công, tiêu chuẩn hóa sản phẩm hay quy hoạch vùng nguyên liệu là những yếu tố then chốt.
Nhà khoa học, với năng lực nghiên cứu và thử nghiệm công nghệ, sẽ là lực lượng chủ lực trong đánh giá chất lượng vật liệu, đề xuất tiêu chuẩn và chuyển giao kỹ thuật xử lý. Trường Đại học Xây dựng Hà Nội là một trong những đơn vị tiên phong với các nghiên cứu ứng dụng thực tiễn, sẵn sàng hợp tác cùng địa phương và doanh nghiệp.
Trong khi đó, doanh nghiệp giữ vai trò triển khai mô hình, đầu tư dây chuyền nghiền sàng hiện đại, mở rộng thị trường tiêu thụ sản phẩm tái chế. Tuy nhiên, đại diện các doanh nghiệp tại buổi tọa đàm cũng cho biết họ vẫn gặp nhiều khó khăn, từ thiếu chính sách hỗ trợ, đến hạn chế về cầu tiêu dùng do tâm lý e ngại vật liệu tái chế của các chủ đầu tư.
“Chúng ta có công nghệ, có nghiên cứu, có kinh nghiệm quốc tế, nhưng nếu thiếu sự vào cuộc đồng bộ của các bên, đặc biệt là từ phía Nhà nước và doanh nghiệp, thì việc tái chế CTRXD vẫn chỉ dừng ở quy mô thử nghiệm”, GS.TS Nguyễn Hoàng Giang khẳng định.
Các chuyên gia khẳng định vai trò quan trọng của tái chế chất thải rắn xây dựng trong chiến lược chuyển đổi xanh ngành xây dựng và mục tiêu phát thải ròng bằng 0 (Net Zero) vào năm 2050. Tái chế CTRXD không chỉ là một giải pháp kỹ thuật mà còn là một chiến lược kinh tế – xã hội lâu dài.
Việc hình thành các cụm liên kết tái chế – với sự tham gia của chính quyền địa phương, viện nghiên cứu và doanh nghiệp – sẽ là nền tảng để xây dựng hệ sinh thái vật liệu xây dựng bền vững. Mô hình này không chỉ giúp giảm chi phí xây dựng, giảm áp lực môi trường, mà còn tạo ra một thị trường tuần hoàn, nơi chất thải được tái sinh, phục vụ phát triển kinh tế.
Đặc biệt, với xu hướng đô thị hóa nhanh chóng, nhu cầu sử dụng vật liệu xây dựng ngày càng cao, CTRXD tái chế sẽ là nguồn bổ sung quan trọng, giảm phụ thuộc vào khai thác tài nguyên nguyên sinh.
Chia sẻ sau buổi tọa đàm, đại diện Net Zero Việt Nam cho biết chuỗi “Cà phê Net Zero” sẽ tiếp tục là diễn đàn kết nối các nhà quản lý, chuyên gia và doanh nghiệp trong nhiều lĩnh vực khác nhau như năng lượng, công nghiệp, nông nghiệp, xây dựng… nhằm lan tỏa tư duy giảm phát thải và phát triển bền vững.
Chương trình do Net Zero Việt Nam phối hợp cùng CLB Xây dựng Xanh Việt Nam (VGCCLUB), Trường Đại học Xây dựng Hà Nội (HUCE) và ConsMedia tổ chức.
Tags:
(VNF) - Dù được đánh giá là giải pháp tối ưu để giải quyết đồng thời các bài toán môi trường và năng lượng, các dự án xử lý chất thải rắn sinh hoạt phát điện tại Việt Nam vẫn đang “mắc kẹt” giữa mê cung pháp lý.
(VNF) - Bộ Công Thương vừa chính thức ban hành khung giá phát điện cho các nhà máy xử lý chất thải rắn sinh hoạt phát điện (điện rác) trong năm 2025. Theo đó, mức giá trần được áp dụng là 2.575,18 đồng/kWh, chưa bao gồm thuế giá trị gia tăng. Mức giá này sẽ làm cơ sở để Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) và các chủ đầu tư thương thảo hợp đồng mua bán điện, với điều kiện không vượt quá ngưỡng đã quy định.
(VNF) - Từ năm 2025, toàn bộ công trình xây dựng sử dụng vốn ngân sách ở Hà Nội sẽ phải dùng vật liệu tái chế từ chất thải rắn xây dựng. Thành phố đặt mục tiêu đến năm 2030 xử lý 90% lượng chất thải xây dựng, trong đó 60% được tái chế.
(VNF) - Ngân hàng Chính sách xã hội giảm lãi suất nhiều chương trình tín dụng, hỗ trợ người dân khôi phục sản xuất sau mưa bão, áp dụng từ 1/12/2025.
(VNF) - Đưa ra lời khuyên về việc thực hiện ESG với doanh nghiệp, chuyên gia cho rằng các doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp nhỏ và vừa, nên bắt đầu thực hiện từ các dự án nhỏ với chi phí thấp.
(VNF) - Việt Nam đang thúc đẩy chuyển đổi số và chuyển đổi xanh nhằm hiện thực hóa mục tiêu phát triển bền vững. Đây vừa là cơ hội để đổi mới mô hình tăng trưởng, nâng cao năng lực cạnh tranh và khẳng định vị thế quốc gia trong chuỗi giá trị toàn cầu, vừa là thách thức lớn đối với doanh nghiệp và cơ quan quản lý về thể chế, nguồn lực, hạ tầng công nghệ và năng lực nhân sự.
(VNF) - Theo ông Vũ Thái Trường, Trưởng phòng Biến đổi khí hậu và Môi trường - UNDP Việt Nam, trong việc thúc đẩy kinh tế tuần hoàn tại Việt Nam, thách thức lớn nhất là khoảng cách giữa chính sách và thực thi. Chính sách đã rất tiến bộ, nhưng doanh nghiệp và địa phương cần thêm công cụ, dữ liệu và hướng dẫn cụ thể để triển khai.
(VNF) - Thay vì tập trung tạo ra lượng lớn tín chỉ carbon giá rẻ, Việt Nam nhấn mạnh việc phát triển tín chỉ chất lượng cao nhằm bảo đảm lợi ích quốc gia và nâng cao vị thế trên thị trường quốc tế.
(VNF) - Khi làn sóng ESG ập đến, phần nổi của tảng băng là những báo cáo đẹp đẽ và các cam kết. Nhưng phần chìm, thứ đang khiến hàng nghìn doanh nghiệp Việt "đau đầu" chính là cuộc khủng hoảng dữ liệu thầm lặng: Số liệu phân mảnh, thu thập thủ công, và không thể chứng minh với đối tác quốc tế.
(VNF) - Hàng loạt quy định về chống phá rừng, minh bạch nguồn gốc và giảm phát thải đang khiến nông sản Việt đối mặt thách thức lớn khi muốn tiếp cận thị trường cao cấp. Trong đó, mắc ca – ngành còn non trẻ đang phải vượt qua yêu cầu khắt khe từ EU và các hệ thống bán lẻ quốc tế.
(VNF) - Người có xe máy xăng khi chuyển sang xe điện có giá trị từ 10 triệu đồng trở lên sẽ được hỗ trợ tiền tối đa 5 triệu đồng, theo dự thảo của HĐND TP. Hà Nội.
(VNF) - Trong khi các thị trường lớn siết chặt tiêu chuẩn, ESG đang trở thành “tấm hộ chiếu” để doanh nghiệp Việt bước vào chuỗi cung ứng toàn cầu. Tuy nhiên, khoảng cách giữa khẩu hiệu và hành động vẫn còn rất lớn. Các chuyên gia cho rằng ESG chỉ thực sự mang lại giá trị khi doanh nghiệp chủ động thay đổi, thay vì chạy theo phong trào.
