Bộ Xây dựng cho biết vừa nhận được kiến nghị của cử tri tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu do Ban Dân nguyện chuyển đến với nội dung: “Cử tri cho rằng vấn đề nhà ở xã hội là một vấn đề vô cùng bức thiết cần giải quyết cho công nhân, người lao động có thu nhập thấp có được một căn nhà để ổn định cuộc sống và yên tâm làm việc trong bối cảnh đất nước ngày một phát triển.
Do đó, cử tri kiến nghị Chính phủ đã đặt ra chỉ tiêu xây dựng 1 triệu nhà ở xã hội thì phải có lộ trình và tạo mọi điều kiện ưu đãi cho các nhà đầu tư tham gia xây dựng nhà ở xã hội. Về quỹ đất cho nhà ở xã hội, cần rà soát lại tất cả cơ sở cũ của cả nước đang bỏ hoang sau khi xây cơ sở mới để đưa vào xây dựng nhà ở xã hội. Về đối tượng được cho vay mua nhà ở xã hội cũng phải có tiêu chuẩn rõ ràng, công khai tránh bị tiêu cực, lợi dụng”.
Liên quan vấn đề này, Bộ Xây dựng cho biết đối với việc rà soát quỹ đất ở tất cả các cơ sở cũ của cả nước đang bỏ hoang được thực hiện theo quy định của pháp luật về đầu tư công, pháp luật đất đai.
Tuy nhiên, để đảm bảo quỹ đất để phát triển nhà ở xã hội tại Dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi), Bộ đã đề xuất khi lập, phê duyệt quy hoạch tỉnh, quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng, quy hoạch đô thị, UBND cấp tỉnh phải bố trí đủ quỹ đất dành để phát triển nhà ở xã hội theo Chương trình, Kế hoạch phát triển nhà ở đã được phê duyệt (khoản 1 Điều 80 dự thảo Luật).
Về đối tượng được cho vay mua nhà ở xã hội, Dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi) đã có quy định cụ thể và rõ ràng về đối tượng và điều kiện được hưởng chính sách nhà ở xã hội (Điều 73 và Điều 75 dự thảo Luật).
Liên quan đến ưu đãi cho các nhà đầu tư tham gia xây dựng nhà ở xã hội, Bộ Xây dựng cho hay, Luật Nhà ở năm 2014 đã có các cơ chế ưu đãi chủ đầu tư dự án xây dựng nhà ở xã hội. Như được miễn tiền sử dụng đất, tiền thuê đất đối với diện tích đất được Nhà nước giao hoặc cho thuê để đầu tư xây dựng nhà ở xã hội; được miễn, giảm thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập doanh nghiệp theo quy định của pháp luật về thuế, vay vốn ưu đãi.
Tính đến tháng 3/2023, trên địa bàn cả nước đã hoàn thành 307 dự án nhà ở xã hội khu vực đô thị, quy mô xây dựng khoảng 157.100 căn, với tổng diện tích hơn 7.950.000 m2. Đang tiếp tục triển khai 294 dự án (bao gồm các dự án đang xây dựng và dự án đã được chấp thuận chủ trương đầu tư), với quy mô xây dựng khoảng 288.499 căn, với tổng diện tích khoảng 14.425.000 m2.
Tuy nhiên với kết quả hoàn thành 7.950.000 m2 sàn nhà ở xã hội thì mới đạt khoảng 64% so với yêu cầu đề ra trong Chiến lược phát triển nhà ở quốc gia năm 2020, trong khi nhu cầu nhà ở của đối tượng người thu nhập thấp khu vực đô thị và công nhân khu công nghiệp hiện nay là rất lớn.
Nguyên nhân chính là do thiếu quỹ đất để xây dựng nhà ở xã hội; vướng mắc trong thủ tục lựa chọn chủ đầu tư; thiếu nguồn vốn ưu đãi; cơ chế khuyến khích chủ đầu tư chưa thực chất, chưa đủ mạnh để thu hút doanh nghiệp; thủ tục đầu tư phát triển nhà ở xã hội còn phức tạp, kéo dài, ... một số tổ chức, cá nhân chưa tuân thủ quy định pháp luật về nhà ở xã hội do các chế tài xử lý còn thiếu hoặc chưa đủ mạnh.
