'Dấu ấn' Trung Quốc tại Campuchia: Những công trình trọng yếu hàng tỷ USD
Quỳnh Anh -
29/07/2023 12:18 (GMT+7)
(VNF) - Không chỉ là đối tác thương mại hàng đầu, Trung Quốc còn là "chủ nợ" và là nhà đầu tư mạnh tay vào Campuchia, đặc biệt trong suốt thời kỳ tại vị của Thủ tướng Hun Sen. Bắc Kinh đã chi hàng tỷ USD đầu tư vào các công trình trọng yếu trên khắp quốc gia Đông Nam Á, từ sân bay tới tuyến đường bộ hay cầu cảng quan trọng.
Mối quan hệ mật thiết giữa Thủ tướng Campuchia Hun Sen và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình được coi là nền móng cho sự phát triển của Campuchia hiện tại.
Đầu tư "khủng" vào Campuchia
Campuchia đã trở thành đối tác của Trung Quốc từ lâu. Việc tăng cường quan hệ giữa hai nước được hỗ trợ bởi mối quan hệ cá nhân mật thiết giữa Chủ tịch Tập Cận Bình và Thủ tướng Hun Sen.
Mối quan hệ này cũng ngày càng bền chặt hơn trước sự cô lập ngày càng tăng từ phương Tây, vốn đã áp đặt nhiều biện pháp trừng phạt với các tiêu chuẩn hàng hoá cũng như vấn đề nhân quyền.
Một yếu tố quan trọng khác thúc đẩy tăng cường quan hệ kinh tế giữa hai nước là việc Campuchia tham gia tích cực vào Sáng kiến Vành đai và Con đường (BRI) của Trung Quốc.
Theo dữ liệu từ Ngân hàng Thế giới (World Bank - WB), kể từ năm 1998, thời điểm ông Samdech Hun Sen trở thành Thủ tướng duy nhất, tốc độ tăng trưởng kinh tế hàng năm của Campuchia liên tục được duy trì với mức tăng trung bình khoảng 6%.
Thậm chí, trong giai đoạn 2011 - 2019, tăng trưởng GDP hàng năm là trên 7% cho tới khi đại dịch Covid-19 xảy ra. Điều này đã giúp Campuchia chính thức trở thành nền kinh tế có thu nhập trung bình thấp vào năm 2016.
Thành tích này có được là nhờ đầu tư vào Campuchia ngày càng tăng. Vốn FDI đạt mức cao nhất mọi thời đại là 14,1% vào năm 2012 và gần đạt mức tương tự một lần nữa vào năm 2020, là 14%.
Đáng chú ý, Trung Quốc là nhà đầu tư hàng đầu về vốn FDI đăng ký nhiều nhất vào năm 2021, với tỷ lệ 48,2% trong toàn bộ dòng vốn FDI vào Campuchia. Singapore và Hàn Quốc xếp thứ hai và thứ ba, với tỷ lệ lần lượt là 8,3% và 8,1% vào năm 2021.
Từ năm 2012 đến 2017, Trung Quốc đã đầu tư hơn 15 tỷ USD vào Campuchia vào cơ sở hạ tầng như đường bộ/đường cao tốc, cảng và sân bay, đồng thời đầu tư thêm 11 tỷ USD vào lĩnh vực năng lượng.
Năm 2021, bất chấp tình hình kinh tế ảm đạm do đại dịch Covid-19, Campuchia đã thu hút khoản đầu tư tài sản cố định trị giá 2,32 tỷ USD từ Trung Quốc, chiếm 53% tỷ trọng đầu tư vào quốc gia Đông Nam Á, tăng 67% so với 1,39 tỷ USD trong năm 2020, theo một báo cáo từ Hội đồng Phát triển Campuchia (CDC).
Trong 6 tháng đầu năm 2023, Hội đồng Phát triển Campuchia (CDC) thông báo đã phê duyệt 113 dự án đầu tư mới và mở rộng với tổng vốn đăng ký khoảng 1,1 tỷ USD trong nửa đầu năm nay, trong đó gần 65% đến từ các nhà đầu tư Trung Quốc.
Những công trình trọng điểm
Một số dự án đầu tư lớn từ Trung Quốc vào Campuchia bao gồm dự án phát triển cơ sở hạ tầng trị giá 4,2 tỷ USD liên quan đến việc xây dựng các nhà máy điện, thăm dò dầu ngoài khơi, sòng bạc, chung cư, khách sạn, nhà hàng,...
Sân bay quốc tế Siem Reap-Angkor (Sân bay Quốc tế Angkor)
Vào năm 2017, một nhóm ngân hàng quốc doanh Trung Quốc đã cung cấp khoản vay hợp vốn trị giá 660 triệu USD cho Công ty TNHH Đầu tư Sân bay Quốc tế Angkor (Campuchia), một chi nhánh của Công ty TNHH Đầu tư Vân Nam của Trung Quốc, để bắt đầu dự án sân bay quốc tế Angkor.
Các bên cho vay là Ngân hàng Phát triển Trung Quốc; Chi nhánh Vân Nam của Ngân hàng Xuất nhập khẩu Trung Quốc; Ngân hàng Xây dựng Trung Quốc; Chi nhánh Phnom Penh của Ngân hàng Trung Quốc; và Chi nhánh Phnom Penh của Ngân hàng Công thương Trung Quốc.
Ngân hàng Phát triển Trung Quốc Chi nhánh Vân Nam đã tiến hành liên lạc đa bên với Chính phủ Campuchia, các doanh nghiệp, và các tổ chức tài chính, đồng thời đi đầu trong việc thiết lập khoản vay hợp vốn trị giá 660 triệu USD để hỗ trợ xây dựng sân bay. Thời gian đáo hạn của khoản vay là 20 năm. Tổng chi phí dự án là 880 triệu USD và được tài trợ theo tỷ lệ nợ trên vốn chủ sở hữu là 75:25.
Mục đích của dự án là xây dựng một sân bay Cấp 4E ở xã Teuk Laak thuộc quận Toul Kork, bao gồm một đường băng dài 3.600m, có thể đáp ứng đường hạ cánh của các hành khách. tất cả các loại máy bay.
Sân bay quốc tế Siem Reap Angkor cách Angkor Wat 40km và cách khu đô thị Siem Reap 51km. Dự án sân bay có diện tích 700ha và 1000ha đất phát triển toàn diện khác. Sau khi hoàn thành, sân bay mới dự kiến có thể phục vụ 7 triệu hành khách mỗi năm.
Được biết, dự án dự kiến đi vào hoạt động vào năm 2020, nhưng do đại dịch Covid-19, việc thi công đã bị chậm trễ. Sân bay quốc tế này dự kiến sẽ chính thức đi vào hoạt động vào tháng 10/2023.
Sân bay quốc tế Siem Reap.
Sân bay quốc tế Phnom Penh
Vào tháng 11/2020, Công ty Đầu tư Sân bay Campuchia (một công ty liên doanh trong nước của Campuchia/OCIC) đã chọn Tập đoàn Luyện kim Trung Quốc (MCC) để thiết kế và xây dựng sân bay cho sân bay quốc tế trị giá 1,5 tỷ USD ở tỉnh Kandal, phía nam thủ đô Phnom Penh.
Thỏa thuận trị giá 400 triệu USD, hợp đồng nước ngoài lớn nhất của MCC năm 2021, sẽ được thực hiện bởi công ty con của Tập đoàn Baoye Thượng Hải. Sân bay dự kiến hoàn thành vào cuối năm 2022 và cho phép các chuyến bay đầu tiên bắt đầu vào năm 2023.
Theo báo cáo của Nikkei Asia, sân bay mới của Phnom Penh, sẽ có diện tích khoảng 700ha và là một phần của khu dân cư và thương mại rộng hơn phát triển khoảng 2.600ha, đang được giám sát bởi tập đoàn OCIC.
Được điều hành bởi ông trùm người Khmer gốc Trung Quốc Pung Kheav Se, OCIC đã đầu tư 280 triệu USD và nắm giữ 90% dự án, trong khi Cục Hàng không Dân dụng Nhà nước Campuchia sở hữu 10% còn lại.
Các công ty khác tham gia bao gồm China State Construction Engineering, một doanh nghiệp Trung Quốc khác đang xây dựng nhà ga, và Foster & Partners của Mỹ, phụ trách thiết kế sân bay.
Đặc khu kinh tế Sihanoukville
Đặc khu kinh tế Sihanoukville (SSEZ), tỉnh Preah Sihanouk, Campuchia, là một dự án quan trọng trong khuôn khổ Sáng kiến Vành đai và Con đường, đóng một vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ phát triển kinh tế của Campuchia và đang trở thành một mắt xích của chuỗi cung ứng khu vực và toàn cầu.
Được thành lập vào năm 2008, đặc khu kinh tế Sihanoukville (SSEZ) là đặc khu lớn nhất của Campuchia về quy mô và sức chứa, với 1.113ha, 100 công ty thuê và lực lượng lao động lên tới 16.000 người.
Đặc khu kinh tế này do 2 công ty của Campuchia và Trung Quốc đồng quản lý, là trụ cột của sự hợp tác giữa Trung Quốc và Campuchia.
Đặc khu kinh tế Sihanoukville cách 12km từ cảng Sihanoukville, còn được gọi là “Cảng Tây” (Westport), nằm ở tỉnh Preah Sihanouk trên bờ biển phía Tây Nam của Campuchia và được đặt theo tên của cố Quốc vương Norodom Sihanouk. Đây là cảng biển lớn nhất ở Campuchia và là thành phố lớn thứ hai của Campuchia sau thủ đô Phnom Penh.
Hiện đây là đặc khu kinh tế duy nhất ở Campuchia. Địa vị của Sihanoukville được cho là tương tự như Thâm Quyến của Trung Quốc.
Kể từ năm 2015, một số lượng lớn các công ty Trung Quốc đã đổ xô tới Sihanoukville để đầu tư khai thác thị trường bất động sản và đầu tư kinh doanh sòng bạc. Người Trung Quốc xây dựng các biệt thự và tòa cao ốc chung cư, sòng bạc, khu nghỉ dưỡng kiêm khách sạn, trung tâm mua sắm, trung tâm giải trí, đường sá, cơ sở hậu cần cho đặc khu kinh tế và thậm chí mở rộng cảng biển.
Trong khu vực thành phố Sihanoukville, có một khu kinh tế đặc biệt (Đặc khu kinh tế) của Trung Quốc và Campuchia được tách ra. Trong số hơn 100 doanh nghiệp ở trong đặc khu, cơ bản là các công ty Trung Quốc. Trong hơn 1 tỷ USD đầu tư vào đặc khu kinh tế Campuchia mỗi năm, đầu tư của Trung Quốc chiếm khoảng 90%.
Tại đặc khu này, tính tới thời điểm tháng 6/2017, có tới 94 công ty Trung Quốc thuê đất kinh doanh, 12 công ty đến từ Mỹ, Ireland, Vương quốc Anh, Hàn Quốc và các quốc gia khác, 3 công ty đến từ nước chủ nhà Campuchia.
Nguồn thu nhập chính của SSEZ đến từ đất đai, cho thuê nhà xưởng và quản lý tài sản. Tại SEZ, các nhà đầu tư SEZ được phép thuê đất từ các nhà phát triển SEZ tối đa không quá 50 năm.
Mục tiêu của SSEZ là có 300 công ty hoạt động trong khu kinh tế, cung cấp việc làm và chỗ ở sinh hoạt cho 80.000 đến 100.000 công nhân.
Một "đặc trưng" của đặc khu kinh tế Sihanoukville là các casino.
Đường cao tốc Phnom Penh-Sihanoukville
Dự án đường cao tốc Phnom Penh-Sihanoukville là tuyến đường cao tốc đầu tiên của Campuchia, trị giá 2 tỷ USD được xây dựng với sự trợ giúp của Chính phủ Trung Quốc, có điểm đầu từ đường vành đai ba của thủ đô Phnom Penh và điểm cuối ở thành phố Sihanoukville. Dự án đã được đưa vào vận hành năm 2022.
Toàn tuyến cao tốc có chiều dài 187,05km với 2 chiều 4 làn, mỗi làn rộng 3,75m. Tốc độ cho phép di chuyển trên cao tốc từ 80-120km/giờ. Cao tốc Phnom Penh-Sihanoukville gồm 7 điểm giao cắt, 3 trạm nghỉ, 1 chỗ đỗ xe, 4 trung tâm khai thác và bảo dưỡng, 40 cầu lớn và vừa, 5 cầu nhỏ.
Công ty Kỹ thuật Cầu Đường của Trung Quốc (China Road and Bridge Engineering Co., Ltd.) là chủ đầu tư cao tốc The Phnom Penh-Sihanoukville theo hình thức BOT (xây dựng-khai thác-chuyển giao). Cao tốc chính thức được khởi công xây dựng từ ngày 22/3/2019 và có thời gian khai thác 50 năm.
Là cao tốc đầu tiên của Campuchia nối Phnom Penh với thành phố cảng Sihanoukville ở phía Nam, tuyến đường này đóng vai trò đặc biệt quan trọng đối với phát triển kinh tế-xã hội của Campuchia, đồng thời là bước đi đầu tiên trong kế hoạch phát triển hệ thống giao thông quốc gia của nước này.
Đường cao tốc Phnom Penh - Bavet
Tuyến đường cao tốc Phnom Penh – Bavet, tỉnh Svay Rieng (giáp với cửa khẩu Mộc Bài, tỉnh Tây Ninh của Việt Nam) chính thức được khởi công xây dựng ngày 7/6/2023, là tuyến đường cao tốc thứ 2 của Campuchia.
Dự án đường cao tốc Phnom Penh - Bavet có chiều dài toàn tuyến là 135,1km, cùng 3,7km đường dẫn cho các công trình cầu bắc qua sông rạch, bắt đầu từ xã Thma Kor, huyện Lvea Em, tỉnh Kandal đến xã Chrak M’tes, thị xã Bavet, tỉnh Svay Rieng.
Tuyến cao tốc Phnom Penh - Bavet kỳ vọng được kết nối với tuyến Mộc Bài – TP. HCM này có tổng vốn đầu tư 1,35 tỷ USD, thực hiện theo hình thức xây dựng - vận hành - chuyển giao (BOT) với thời gian khai thác 50 năm, trong đó 20% do Tổng công ty Cầu đường Trung Quốc (CRBC) đầu tư, 80% còn lại từ nguồn vốn vay của công ty này.
Phát biểu tại lễ động thổ, Thủ tướng Campuchia Hun Sen nhấn mạnh, tuyến đường cao tốc kết nối thủ đô Phnom Penh với thành phố Bavet sẽ mang lại nhiều cơ hội và lợi ích cho người dân vì kết nối với tuyến đường cao tốc của Việt Nam, gắn kết với hệ thống cao tốc từ thành phố Hồ Chí Minh đến Campuchia.
Dự kiến dự án hoàn thành sau 48 tháng xây dựng.
Sân vận động Quốc gia Morodok Techo
Sân vận động quốc gia Morodok Techo nằm ở ngoại ô thủ đô Phnom Penh. Sân được xây dựng từ tháng 8/2017 và hoàn thành vào tháng 8/2021. Kinh phí xây dựng sân lên đến 160 triệu USD. Đây là "món quà" mà Trung Quốc dành cho Campuchia - đối tác quan trọng trong Sáng kiến Vành đai và Con đường.
Sân Morodok Techo được xây dựng theo hình dạng của một "chiếc thuyền buồm". Trong đó có hai mũi thuyền cao 99m và được bao quanh bởi một con hào theo phong cách Angkor cổ đại, tượng trưng cho tình hữu nghị lâu năm giữa hai quốc gia do người Trung Quốc xa xưa đã từng đến Campuchia bằng thuyền.
Morodok Techo được xem là công trình trọng điểm khi Campuchia đăng cai SEA Games 32.
Thủ tướng Hun Sen đánh giá món quà trên chính là cột mốc mới trong quan hệ hữu nghị bền chặt giữa Campuchia và Trung Quốc.
(VNF) - Bộ Ngoại giao Việt Nam cho rằng quyết định áp thuế của Mỹ chưa phù hợp với thực tế hợp tác kinh tế - thương mại cùng có lợi giữa hai nước, không phản ánh đúng tinh thần quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện.
(VNF) - Thị trường chứng khoán Phố Wall đã hứng chịu mức lỗ nặng nề khi cả 3 chỉ số chính ghi nhận mức giảm trong ngày lớn nhất kể từ năm 2020, sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump công bố mức thuế quan sâu rộng trong 'Ngày giải phóng'.
(VNF) - Cuộc chiến thương mại đang leo thang trong nhiệm kỳ thứ hai của Tổng thống Mỹ Donald. Đây được xem là một thách thức đối với tất cả các nền kinh tế châu Á, cả lớn và nhỏ, trong thời đại mà khu vực đông dân nhất thế giới này được kỳ vọng sẽ thúc đẩy tăng trưởng kinh tế toàn cầu.
(VNF) - Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent cảnh báo các quốc gia chịu ảnh hưởng bởi mức thuế quan mới của Tổng thống Mỹ Donald Trump "không nên trả đũa".
(VNF) - "Đợt áp thuế quan lớn nhất từ trước đến nay của Tổng thống Mỹ Donald Trump gửi đi một thông điệp rõ ràng tới các công ty Mỹ và nước ngoài: Kỷ nguyên toàn cầu hóa đã kết thúc", theo Wall Street Journal.
(VNF) - Mức thuế mới 46% của Mỹ đối với Việt Nam có thể sớm làm tăng chi phí cho các tập đoàn lớn trong lĩnh vực may mặc, đồ nội thất và đồ chơi, và một số tập đoàn trong số đó có thể tăng giá cho người tiêu dùng.
(VNF) - Các quốc gia Đông Nam Á, bị ảnh hưởng nặng nề bởi các mức thuế quan đối ứng quy mô lớn được chính quyền Trump công bố vào 2/4. Tuy nhiên, theo giới phân tích, có nhiều dấu hiệu cho thấy những con số về thuế quan đối ứng thực chất đã bị thổi phồng, hoặc thậm chí được tạo ra một cách tùy tiện.
(VNF) - Mỹ đã áp mức thuế quan lớn nhất từ trước đến nay đối với hầu hết các sản phẩm của Trung Quốc, nâng tổng mức thuế lên ít nhất 54%, một động thái có thể làm giảm mạnh lượng hàng hóa xuất khẩu của Trung Quốc sang nền kinh tế lớn nhất thế giới.
(VNF) - Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu đầy bất ổn, mức thuế “Ngày giải phóng” mà Tổng thống Mỹ Donald Trump công bố không chỉ đặt ra thách thức lớn với các đối tác thương mại mà còn có nguy cơ gây ra một cuộc chiến thuế quan diện rộng.
(VNF) - Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 2/4 đã ký một sắc lệnh hành pháp nhằm đóng lỗ hổng thương mại được sử dụng để vận chuyển các gói hàng giá trị thấp miễn thuế từ Trung Quốc, được gọi là "de minimis", theo Nhà Trắng.
(VNF) - Tổng thống Donald Trump đã công bố mức thuế ít nhất 10% đối với các quốc gia có hàng xuất khẩu sang Mỹ, ngoại trừ một quốc gia đáng chú ý: Nga.
(VNF) - Ngày 2/4, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã công bố mức thuế quan toàn diện nhất từ trước đến nay của chính quyền ông, bao gồm mức thuế vượt quá 30% đối với các nền kinh tế châu Á như Trung Quốc, Đài Loan, Việt Nam và Thái Lan.
(VNF) - Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết ông sẽ áp thuế 46% đối với hàng nhập khẩu từ Việt Nam như một phần của làn sóng thuế đối ứng toàn cầu mới được công bố hôm 2/4.
(VNF) - Trong 2 tháng đầu nhậm chức, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã 2 lần giáng đòn thuế quan lên Trung Quốc và Bắc Kinh tỏ ra hầu như không hề nao núng. Tuy nhiên mức thuế quan trong “Ngày giải phóng” được cho sẽ là phép thử cuối cùng đối với mối quan hệ của hai nền kinh tế hàng đầu thế giới.
(VNF) - Mặc dù nhiều chi tiết vẫn chưa được hé lộ, thông báo chính sách thương mại "Ngày giải phóng" của chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump được dự đoán sẽ là động thái thuế quan mạnh mẽ nhất từ trước đến nay của vị tổng thống bị ám ảnh bởi thuế quan nhất trong lịch sử hiện đại.
(VNF) - Tập đoàn Máy bay Thương mại Trung Quốc (COMAC) vừa bàn giao chiếc máy bay C909 đầu tiên cho Lao Airlines. Đây là lần đầu tiên máy bay phản lực chở khách của Trung Quốc thâm nhập thị trường Lào, đánh dấu một bước tiến mới trong quá trình quốc tế hóa máy bay thương mại của Trung Quốc.
(VNF) - Những tỷ phú giàu nhất thế giới tiếp tục đối mặt với sự sụt giảm tài sản đáng kể trong năm 2024, và xu hướng này chưa có dấu hiệu cải thiện trong quý I/2025. Chỉ trong 3 tháng đầu năm, tổng giá trị tài sản của 10 tỷ phú hàng đầu đã "bốc hơi" tới 203 tỷ USD.
(VNF) - Khoản đầu tư 40 tỷ USD định giá nhà sản xuất ChatGPT ở mức 300 tỷ USD, bao gồm cả vốn mới. Theo PitchBook, con số này gần gấp 3 lần số tiền mà một công ty công nghệ tư nhân trước đây huy động được.
(VNF) - Tại Washington, việc 2 cảng tại Kênh đào Panama được bán cho liên doanh do công ty Mỹ BlackRock đứng đầu được coi là dấu hiệu cho thấy ảnh hưởng của Mỹ đang mở rộng ở khu vực Trung Mỹ. Nhưng ở Trung Quốc, đây được coi là “chiến trường chính” trong sự cạnh tranh giữa Mỹ và Trung Quốc.
(VNF) - Giá vàng đạt mức đỉnh kỷ lục vào ngày 1/4, khi lo ngại rằng thuế quan trả đũa của Tổng thống Mỹ Donald Trump có thể thúc đẩy áp lực lạm phát và cản trở tăng trưởng kinh tế, thúc đẩy nhu cầu trú ẩn an toàn.
(VNF) - Trong những năm gần đây, Việt Nam đã chứng kiến sự bùng nổ của các chuỗi cửa hàng F&B đến từ Trung Quốc. Từ lẩu, trà sữa đến các món ăn đường phố, những thương hiệu này đang ngày càng chiếm lĩnh thị trường, đạt doanh thu khổng lồ và mở rộng quy mô với tốc độ chóng mặt.
(VNF) - Theo tờ Nation Thailand, sau vụ động đất 7,7 độ richter làm rung chuyển Myanmar và Thái Lan vào ngày 28/3, Bangkok đang hứng chịu những thiệt hại nghiêm trọng cả về người và của.
(VNF) - Báo cáo mới nhất của chính phủ Nhật Bản cảnh báo nền kinh tế nước này có thể chịu thiệt hại lên tới 1,81 nghìn tỷ USD nếu trận siêu động đất sắp tới xảy ra, tương đương gần một nửa GDP quốc gia.
(VNF) - Bộ Ngoại giao Việt Nam cho rằng quyết định áp thuế của Mỹ chưa phù hợp với thực tế hợp tác kinh tế - thương mại cùng có lợi giữa hai nước, không phản ánh đúng tinh thần quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện.
(VNF) - Cùng với Ecopark, hai khu đô thị Vinhomes Ocean Park 2 và 3 không chỉ cải thiện hạ tầng và kinh tế mà còn góp phần nâng cao vị thế của huyện Văn Giang tại Hưng Yên.