Đối diện cú sốc thuế quan, các nước Đông Nam Á lo sợ bị 'tuyên án một cách tùy tiện'
Khánh Tú -
03/04/2025 11:15 (GMT+7)
(VNF) - Các quốc gia Đông Nam Á, bị ảnh hưởng nặng nề bởi các mức thuế quan đối ứng quy mô lớn được chính quyền Trump công bố vào 2/4. Tuy nhiên, theo giới phân tích, có nhiều dấu hiệu cho thấy những con số về thuế quan đối ứng thực chất đã bị thổi phồng, hoặc thậm chí được tạo ra một cách tùy tiện.
Mức thuế quan bị thổi phồng?
Quyết định áp thuế quan đối ứng được Tổng thống Mỹ Donald Trump công bố tại Nhà Trắng vào tối thứ Tư ngay lập tức giáng một đòn mạnh mẽ lên nhiều quốc gia.
“Việc áp thuế quan đối ứng là trọng tâm trong kế hoạch của Tổng thống Trump nhằm đảo ngược những thiệt hại kinh tế do Tổng thống Biden để lại và đưa nước Mỹ vào con đường dẫn đến một kỷ nguyên hoàng kim mới”, trích tuyên bố của Nhà Trắng.
Theo danh sách thuế quan do Nhà Trắng công bố, bao gồm cả mức thuế cơ bản 10%, ba quốc gia Đông Nam Á bị ảnh hưởng nặng nhất là Campuchia (49%), Lào (48%) và Việt Nam (46%).
Myanmar, quốc gia đang chịu nhiều lệnh trừng phạt của Mỹ và có khối lượng thương mại rất nhỏ với Mỹ, sẽ phải chịu mức thuế 44%. Tiếp theo là Thái Lan (36%), Indonesia (32%), Brunei (24%) và Malaysia (24%). Những quốc gia chịu tác động nhẹ nhất là Philippines (17%), Đông Timor (10%) và Singapore (10%). Trong đó, Đông Timor và Singapore là hai quốc gia Đông Nam Á duy nhất hiện có thặng dư thương mại với Mỹ.
Ba quốc gia Đông Nam Á bị ảnh hưởng nặng nhất là Campuchia (49%), Lào (48%) và Việt Nam (46%).
Danh sách thuế quan cũng bao gồm mức thuế tổng hợp mà chính quyền Trump tuyên bố là do từng quốc gia áp đặt lên Mỹ, bao gồm cả các biện pháp thao túng tiền tệ và rào cản thương mại. Ví dụ, Việt Nam bị cáo buộc áp đặt mức thuế hiệu dụng 90% đối với hàng hóa nhập khẩu từ Mỹ, tiếp theo là Thái Lan (72%), Indonesia (63%), Malaysia (47%),…
Tuy nhiên, theo chuyên gia của The Diplomat, có nhiều dấu hiệu cho thấy những con số về thuế quan đối ứng thực chất đã bị thổi phồng, hoặc thậm chí được tạo ra một cách tùy tiện.
Như nhiều nhà quan sát đã chỉ ra, các mức thuế mà chính quyền Trump tuyên bố các nước áp đặt lên hàng hóa Mỹ thực chất phản ánh thặng dư thương mại của các nước này với Mỹ, tính theo tỷ lệ phần trăm tổng kim ngạch xuất khẩu sang Mỹ. Điều này đúng với tất cả 9 quốc gia Đông Nam Á bị áp thuế đối ứng cũng như với hầu hết các quốc gia khác trong danh sách.
Việc chính quyền Trump coi đây là “mức thuế quan” chính thức, sau đó sử dụng nó làm cơ sở để áp đặt thuế quan đối ứng – trong hầu hết các trường hợp mức thuế dường như chỉ đơn giản là bằng một nửa con số trước đó – cho thấy sự sai lệch và yếu kém nghiêm trọng. Ông Mike Bird của The Economist nhận xét trên nền tảng mạng xã hội X rằng cách tính thuế gian lận này “gần như là một tín hiệu còn tệ hơn bản thân các mức thuế".
Có lẽ điều này không đáng ngạc nhiên. Chính sách thương mại của Trump từ trước đến nay mang nhiều yếu tố chính trị hơn là kinh tế – một nỗ lực thể hiện sức mạnh và quyết tâm với cử tri Mỹ (dù cuộc chiến thương mại sắp tới có thể khiến giá cả hàng hóa trong nước tăng vọt) và ép buộc các đối tác thương mại mở cửa hơn nữa cho hàng hóa Mỹ.
Như Nhà Trắng đã tuyên bố: “Nước Mỹ sẽ không còn đặt mình vào thế yếu trong các vấn đề thương mại quốc tế để đổi lấy những lời hứa sáo rỗng. Thuế quan đối ứng là lý do quan trọng khiến người dân Mỹ bỏ phiếu cho Tổng thống Trump”.
Cú sốc với các quốc gia Đông Nam Á
Rõ ràng, nếu các mức thuế này được áp đặt, chúng có thể gây ra tác động tàn phá đối với ngành sản xuất của nhiều quốc gia Đông Nam Á. Trong số các nước dễ bị tổn thương nhất có Việt Nam. Mỹ là thị trường xuất khẩu chính của Việt Nam, với hàng hóa xuất sang Mỹ năm ngoái chiếm 29% tổng kim ngạch xuất khẩu và 30% GDP.
Theo CNBC, mức thuế mới 46% đối với Việt Nam có thể sớm làm tăng chi phí cho các tập đoàn lớn trong lĩnh vực may mặc, đồ nội thất và đồ chơi, và một số tập đoàn trong số đó có thể tăng giá cho người tiêu dùng.
Ngay sau khi Nhà Trắng công bố quyết định, thị trường Việt Nam đã phản ứng mạnh mẽ. Sáng ngày 3/4, thị trường chứng khoán mở cửa với áp lực bán mạnh, khiến VN-Index giảm hơn 60 điểm ngay từ đầu phiên với nhiều cổ phiếu lao dốc và chạm sàn từ sớm, trong đó tập trung chủ yếu ở nhóm xuất khẩu – nhóm bị ảnh hưởng chính bởi việc áp thuế - như cao su, thủy sản, gỗ,…
Tương tự, mức thuế 49% đối với Campuchia cũng có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến ngành sản xuất non trẻ của nước này. Năm ngoái, Campuchia xuất khẩu 9,91 tỷ USD hàng hóa sang Mỹ, chiếm khoảng 37% tổng xuất khẩu của quốc gia này. Nếu xảy ra tình trạng sa thải hàng loạt trong ngành may mặc và dệt may Campuchia, điều này có thể dẫn đến tình trạng khó khăn trên diện rộng và thậm chí là bất ổn chính trị.
Các quốc gia Đông Nam Á có thể bị ảnh hưởng nặng nề khi bị Mỹ áp mức thuế quan đối ứng "khắc nghiệt".
Thay đổi về thuế quan cũng có thể gây ra những thách thức mới cho các ngành nông nghiệp, dệt may và sản xuất nhẹ của Lào, vốn phụ thuộc vào Mỹ.
Trong nhiều năm qua, Lào đã nỗ lực mở rộng cơ sở xuất khẩu của mình, và Mỹ nổi lên như một đối tác thương mại quan trọng. Các mặt hàng xuất khẩu chính của nước này sang Mỹ bao gồm giày dép, đồ gỗ, hàng dệt may và linh kiện điện tử. Với mức thuế quan mới áp dụng, các doanh nghiệp Lào có thể phải đối mặt với sự sụt giảm đáng kể các đơn đặt hàng từ người mua Mỹ.
Cà phê Lào, một trong những mặt hàng xuất khẩu đặc trưng của đất nước, cũng nằm trong danh sách này. Mỹ là nước tiêu thụ ngày càng nhiều cà phê Lào chất lượng cao, nhưng chi phí tăng thêm từ thuế quan có thể đẩy người mua sang các nhà cung cấp thay thế như Colombia.
Tuy nhiên, theo giới phân tích, vẫn cần phải đợi thêm xem liệu rằng Mỹ có thực sự áp mức thuế “khắc nghiệt” này lên các quốc gia Đông Nam Á không. Việc công bố những con số này giống như một cách để Mỹ buộc chính phủ các nước phải ngồi vào bàn đàm phán và chấp nhận nhượng bộ cho lợi ích kinh tế của Mỹ thay vì là một lời “tuyên án” không thể thay đổi.
(VNF) - Thủ tướng Canada Mark Carney cho biết nước này sẽ áp thuế đối với các loại xe của Mỹ không tuân thủ thỏa thuận thương mại tự do lục địa để đáp trả thuế quan “vô lý” của nước này.
(VNF) - Cuộc chiến thương mại đang leo thang trong nhiệm kỳ thứ hai của Tổng thống Mỹ Donald. Đây được xem là một thách thức đối với tất cả các nền kinh tế châu Á, cả lớn và nhỏ, trong thời đại mà khu vực đông dân nhất thế giới này được kỳ vọng sẽ thúc đẩy tăng trưởng kinh tế toàn cầu.
(VNF) - Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent cảnh báo các quốc gia chịu ảnh hưởng bởi mức thuế quan mới của Tổng thống Mỹ Donald Trump "không nên trả đũa".
(VNF) - "Đợt áp thuế quan lớn nhất từ trước đến nay của Tổng thống Mỹ Donald Trump gửi đi một thông điệp rõ ràng tới các công ty Mỹ và nước ngoài: Kỷ nguyên toàn cầu hóa đã kết thúc", theo Wall Street Journal.
(VNF) - Mức thuế mới 46% của Mỹ đối với Việt Nam có thể sớm làm tăng chi phí cho các tập đoàn lớn trong lĩnh vực may mặc, đồ nội thất và đồ chơi, và một số tập đoàn trong số đó có thể tăng giá cho người tiêu dùng.
(VNF) - Mỹ đã áp mức thuế quan lớn nhất từ trước đến nay đối với hầu hết các sản phẩm của Trung Quốc, nâng tổng mức thuế lên ít nhất 54%, một động thái có thể làm giảm mạnh lượng hàng hóa xuất khẩu của Trung Quốc sang nền kinh tế lớn nhất thế giới.
(VNF) - Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu đầy bất ổn, mức thuế “Ngày giải phóng” mà Tổng thống Mỹ Donald Trump công bố không chỉ đặt ra thách thức lớn với các đối tác thương mại mà còn có nguy cơ gây ra một cuộc chiến thuế quan diện rộng.
(VNF) - Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 2/4 đã ký một sắc lệnh hành pháp nhằm đóng lỗ hổng thương mại được sử dụng để vận chuyển các gói hàng giá trị thấp miễn thuế từ Trung Quốc, được gọi là "de minimis", theo Nhà Trắng.
(VNF) - Tổng thống Donald Trump đã công bố mức thuế ít nhất 10% đối với các quốc gia có hàng xuất khẩu sang Mỹ, ngoại trừ một quốc gia đáng chú ý: Nga.
(VNF) - Ngày 2/4, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã công bố mức thuế quan toàn diện nhất từ trước đến nay của chính quyền ông, bao gồm mức thuế vượt quá 30% đối với các nền kinh tế châu Á như Trung Quốc, Đài Loan, Việt Nam và Thái Lan.
(VNF) - Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết ông sẽ áp thuế 46% đối với hàng nhập khẩu từ Việt Nam như một phần của làn sóng thuế đối ứng toàn cầu mới được công bố hôm 2/4.
(VNF) - Trong 2 tháng đầu nhậm chức, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã 2 lần giáng đòn thuế quan lên Trung Quốc và Bắc Kinh tỏ ra hầu như không hề nao núng. Tuy nhiên mức thuế quan trong “Ngày giải phóng” được cho sẽ là phép thử cuối cùng đối với mối quan hệ của hai nền kinh tế hàng đầu thế giới.
(VNF) - Mặc dù nhiều chi tiết vẫn chưa được hé lộ, thông báo chính sách thương mại "Ngày giải phóng" của chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump được dự đoán sẽ là động thái thuế quan mạnh mẽ nhất từ trước đến nay của vị tổng thống bị ám ảnh bởi thuế quan nhất trong lịch sử hiện đại.
(VNF) - Tập đoàn Máy bay Thương mại Trung Quốc (COMAC) vừa bàn giao chiếc máy bay C909 đầu tiên cho Lao Airlines. Đây là lần đầu tiên máy bay phản lực chở khách của Trung Quốc thâm nhập thị trường Lào, đánh dấu một bước tiến mới trong quá trình quốc tế hóa máy bay thương mại của Trung Quốc.
(VNF) - Những tỷ phú giàu nhất thế giới tiếp tục đối mặt với sự sụt giảm tài sản đáng kể trong năm 2024, và xu hướng này chưa có dấu hiệu cải thiện trong quý I/2025. Chỉ trong 3 tháng đầu năm, tổng giá trị tài sản của 10 tỷ phú hàng đầu đã "bốc hơi" tới 203 tỷ USD.
(VNF) - Khoản đầu tư 40 tỷ USD định giá nhà sản xuất ChatGPT ở mức 300 tỷ USD, bao gồm cả vốn mới. Theo PitchBook, con số này gần gấp 3 lần số tiền mà một công ty công nghệ tư nhân trước đây huy động được.
(VNF) - Tại Washington, việc 2 cảng tại Kênh đào Panama được bán cho liên doanh do công ty Mỹ BlackRock đứng đầu được coi là dấu hiệu cho thấy ảnh hưởng của Mỹ đang mở rộng ở khu vực Trung Mỹ. Nhưng ở Trung Quốc, đây được coi là “chiến trường chính” trong sự cạnh tranh giữa Mỹ và Trung Quốc.
(VNF) - Giá vàng đạt mức đỉnh kỷ lục vào ngày 1/4, khi lo ngại rằng thuế quan trả đũa của Tổng thống Mỹ Donald Trump có thể thúc đẩy áp lực lạm phát và cản trở tăng trưởng kinh tế, thúc đẩy nhu cầu trú ẩn an toàn.
(VNF) - Trong những năm gần đây, Việt Nam đã chứng kiến sự bùng nổ của các chuỗi cửa hàng F&B đến từ Trung Quốc. Từ lẩu, trà sữa đến các món ăn đường phố, những thương hiệu này đang ngày càng chiếm lĩnh thị trường, đạt doanh thu khổng lồ và mở rộng quy mô với tốc độ chóng mặt.
(VNF) - Theo tờ Nation Thailand, sau vụ động đất 7,7 độ richter làm rung chuyển Myanmar và Thái Lan vào ngày 28/3, Bangkok đang hứng chịu những thiệt hại nghiêm trọng cả về người và của.
(VNF) - Báo cáo mới nhất của chính phủ Nhật Bản cảnh báo nền kinh tế nước này có thể chịu thiệt hại lên tới 1,81 nghìn tỷ USD nếu trận siêu động đất sắp tới xảy ra, tương đương gần một nửa GDP quốc gia.
(VNF) - Tập đoàn chế biến thịt hàng đầu Brazil, JBS, vừa công bố kế hoạch đầu tư 100 triệu USD để xây dựng hai nhà máy chế biến thịt tại Việt Nam. Đây là một phần trong chiến lược mở rộng sự hiện diện của tập đoàn JBS tại khu vực Đông Nam Á, đồng thời củng cố vị thế của tập đoàn trên thị trường toàn cầu.
(VNF) - Thủ tướng Canada Mark Carney cho biết nước này sẽ áp thuế đối với các loại xe của Mỹ không tuân thủ thỏa thuận thương mại tự do lục địa để đáp trả thuế quan “vô lý” của nước này.
(VNF) - Cùng với Ecopark, hai khu đô thị Vinhomes Ocean Park 2 và 3 không chỉ cải thiện hạ tầng và kinh tế mà còn góp phần nâng cao vị thế của huyện Văn Giang tại Hưng Yên.