Đầu tư và bảo vệ tài chính là hai nhiệm vụ quan trọng nhất trong quá trình quản lý tài chính của bất kỳ cá nhân hay gia đình nào. Vừa hay, trong bảo hiểm liên kết đầu tư, cụ thể hơn là bảo hiểm liên kết đơn vị, lại có đủ cả 2 chức năng này.
Bảo hiểm liên kết đơn vị có đúng là có sản phẩm tài chính “vừa được bảo vệ tính mạng vừa có tiền lãi” hay không? Điều này vừa đúng lại vừa không đúng. Chúng ta hãy hình dung về một bộ dụng cụ đa năng, sở dĩ gọi là đa năng vì nó bao gồm nhiều dụng cụ khác nhau và mỗi dụng cụ đều có chức năng chuyên biệt. Bảo hiểm liên kết đầu tư là bộ công cụ có 2 chức năng là bảo vệ và đầu tư, nhưng vì đều được tính chung trong tiền phí đóng bảo hiểm định kỳ nên hay gây hiểu nhầm.
Thực chất, bảo hiểm liên kết đầu tư với khoản phí đóng định kỳ là A+B đồng thì trong đó, phần A là dành cho bảo hiểm và phần B là dành cho đầu tư. Tuy A và B đều không phải là khoản tiền cố định hàng năm nhưng tổng A+B lại là số cố định, chính là phí đóng bảo hiểm định kỳ của chúng ta. Trong 3 năm đầu tiên của hợp đồng, A là chiếm tỷ trọng rất lớn cho nên B rất nhỏ. Từ năm thứ 4 của hợp đồng do phí ban đầu giảm dần về 0 nên B tăng lên đáng kể. B sinh ra lãi, lãi này phụ thuộc vào kết quả đầu tư của quỹ liên kết và được tích luỹ trong tài khoản bảo hiểm.
Sở dĩ nói việc “vừa bảo vệ tính mạng vừa có tiền lãi” là không đúng vì khi ai đó gặp rủi ro, công ty bảo hiểm trả cho họ khoản tiền cam kết ghi trong hợp đồng và khoản này được hình thành khoản khoản A của rất nhiều khách hàng cùng đóng góp. Còn khoản đầu tư thì chỉ liên quan đến số B chứ không liên quan gì đến A. Nếu không chọn đầu tư bằng khoản B trong hợp đồng bảo hiểm nhân thọ, chúng ta vẫn có nhiều loại tài sản khác nhau để lựa chọn tích luỹ, đầu tư.
Nói đến bảo vệ tài chính, đầu tiên, chúng ta cần ý thức được rằng chức năng của bảo hiểm là bảo vệ con người và tài sản khỏi các sự kiện rủi ro bất ngờ không lường trước dẫn đến thiệt hại về tài chính. Đặc biệt, khả năng kiếm tiền của bản thân là một loại tài sản, không những thế là tài sản quan trọng.
Ai là người nên mua bảo hiểm để bảo vệ? Tất cả mọi người có khả năng gặp phải những biến cố, rủi ro đều cần đến giá trị bảo vệ của bảo hiểm. Người không có tài sản, người có thu nhập thấp hoặc bấp bênh, phụ nữ là những nhóm đối tượng dễ bị tổn thương về tài chính hơn là những người có thu nhập tốt, tài sản lớn cho nên cũng cần thiết phải có bảo hiểm. Thứ tự mua bảo hiểm hợp lý là bảo hiểm y tế rồi đến bảo hiểm tử vong, tai nạn, bệnh hiểm nghèo và sau cùng là bảo hiểm trợ cấp nằm viện, bảo hiểm sức khoẻ.
Như vậy, việc mua bảo hiểm để bảo vệ có thể tách rời khỏi việc đầu tư nếu như chỉ đặt mục tiêu có cuộc sống đủ ăn, đủ tiêu, nếu ốm đau, bệnh tật thì được chi trả chi phí khám chữa bệnh, còn nếu mất toàn toàn khả năng tạo thu nhập thì người phụ thuộc được bảo đảm chi phí cuộc sống trong một số năm nhất định.
Tuy nhiên, việc đầu tư lại không nên rách rời khỏi bảo hiểm. Để đảm bảo kế hoạch đầu tư không bị gián đoạn, không bị ảnh hưởng bởi những sự kiện rủi ro bất ngờ làm giảm hiệu quả đầu tư trong dài hạn thì cần có hai công cụ quản trị rủi ro: Ngắn hạn là quỹ dự phòng và dài hạn là bảo hiểm, mục đích là khi cần tiền thì sẽ có tiền mà không phải bán tống bán tháo tài sản gây thua lỗ.
Ngoài ra, người đi vay nợ tín dụng để mua tài sản lớn như mua nhà, mua xe hoặc đầu tư bất động sản, đầu tư tài chính là những người đang gia tăng mức độ rủi ro bằng việc sử dụng vượt quá số vốn mà mình đang có tại thời điểm hiện tại, trường hợp bị mất đi thu nhập dự kiến dùng để trả nợ thì sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng trả nợ nên cần gia tăng bảo hiểm cho phần rủi ro tăng thêm này.
Việc đầu tư thông qua hợp đồng bảo hiểm nhân thọ thực chất là đầu tư vào các quỹ liên kết chung hay quỹ liên kết đơn vị do các công ty bảo hiểm nhân thọ quản lý. Cũng giống như bất kỳ loại hình đầu tư nào khác, bạn cần trang bị bảo hiểm trước khi đầu tư để việc đầu tư được liên tục, bền vững và hiệu quả.
Ưu điểm thứ nhất là tính linh hoạt. Đây là dòng sản phẩm bảo hiểm nhân thọ xuất hiện sau cùng, 2 dòng sản phẩm trước đó là sản phẩm truyền thống và liên kết chung. Nếu ví von việc lựa chọn quyền lợi bảo vệ như khi chọn menu ăn uống thì bảo hiểm truyền thống là 1 menu cố định có 3-5 món và tỷ lệ các món này cũng được cố định từ trước. Người mua bảo hiểm có thể chọn gói 10 triệu với một gói nhỏ hoặc chọn gói 20 triệu với tất cả các quyền lợi đều gấp đôi gói 10 triệu, tức là không có tính linh hoạt trong thành phần.
Đến bảo hiểm liên kết chung và liên kết đơn vị thì tính linh hoạt thể hiện rất rõ. Có thể kể tên những quyền lợi chính bảo vệ thường có trong menu bảo hiểm là: bảo vệ tử vong, thương tật, bệnh hiểm nghèo, trợ cấp y tế, bảo hiểm sức khoẻ, miễn đóng phí. Người mua bảo hiểm có thể tuỳ ý lựa chọn quyền lợi này, bỏ qua quyền lợi khác; hoặc gia tăng quyền lợi này và giảm quyền lợi khác. Ngoài ra với quyền lợi đóng phí linh hoạt từ năm thứ 4 của hợp đồng, người mua bảo hiểm có quyền đóng phí vừa đủ để duy trì hợp đồng.
Thứ hai là vượt trội về hệ số bảo vệ. Trên cơ sở nhận thức về giá trị cốt lõi của bảo hiểm nhân thọ là số tiền bồi thường cho những người phụ thuộc nếu mất đi nguồn thu nhập từ người trụ cột và để nhận được khoản bồi thường này thì tất cả những người tham gia bảo hiểm đều phải đóng phí để được bảo vệ; hệ số bảo vệ là hệ số giữa số tiền bảo hiểm được ghi trong hợp đồng và phí đóng bảo hiểm định kỳ.
Ở độ tuổi 30, hệ số bảo vệ của sản phẩm truyền thống khoảng 20 lần, sản phẩm liên kết chung khoảng 60 lần, sản phẩm liên kết đơn vị lên đến 110 lần (có nghĩa là đóng phí 10 triệu có thể bảo vệ 1,1 tỷ). Hệ số bảo vệ đối với các sản phẩm bổ trợ của bảo hiểm liên kết đơn vị cũng rất cao.
Thứ ba là tỷ lệ sinh lời từ giá trị tích luỹ của hợp đồng. Tỷ lệ sinh lời này tuỳ thuộc vào việc công ty bảo hiểm quản lý và đầu tư số tiền tích luỹ của các hợp đồng bảo hiểm như thế nào. Như đã trình bày ở trên, phần này được gọi là B - dành cho đầu tư để phân biệt với phần A – dành cho bảo hiểm.
Trong 3 năm đầu, khoản đầu tư này không đáng kể vì phần A quá lớn. Nhưng từ năm thứ 4, khoản B này bắt đầu tăng nhanh hơn. Đối với sản phẩm liên kết đơn vị, khi tham gia sản phẩm này, chúng ta có thể lựa chọn các quỹ khác nhau, mỗi quỹ đều có quy định về tỷ trọng tài sản trong quỹ bao nhiêu % là tiền gửi, bao nhiêu % là trái phiếu, bao nhiêu % là cổ phiếu. Với các quỹ có tỷ trọng cổ phiếu 50% trở lên, trong điều kiện thị trường chứng khoán trung tính hoặc lạc quan; khoản tích luỹ hoàn toàn có thể đạt tỷ suất lợi nhuận đầu tư 9%-10% và cao hơn nữa; tuỳ thuộc vào năng lực quản lý quỹ của các công ty bảo hiểm.
Bảo hiểm liên kết đơn vị phù hợp với tất cả những người coi trọng chức năng bảo vệ của sản phẩm và có ưu điểm nổi bật hơn bảo hiểm nhân thọ truyền thống là có thể tuỳ ý lựa chọn thêm bớt các sản phẩm bổ trợ cho phù hợp với nhu cầu cũng như có tính năng linh hoạt đóng phí kể từ năm thứ 4, để hỗ trợ cho những người mua bảo hiểm khi thu nhập thay đổi dẫn tới không duy trì được phí đóng trong ngắn hạn.
Bảo hiểm liên kết đơn vị cũng phù hợp với những người muốn tham gia đầu tư tài chính dài hạn nhưng không đủ kiến thức và kinh nghiệm để có thể tự mình lựa chọn sản phẩm tài chính an toàn, hiệu quả vì quỹ được quản lý bởi các nhà chuyên gia quản lý quỹ và có danh mục đầu tư đảm bảo sự đa dạng, phân tán rủi ro.
Đối với sản phẩm liên kết đơn vị sẽ có những quỹ liên kết đơn vị có tỷ trọng cổ phiếu cao sẽ không phù hợp với những người có khẩu vị an toàn hoặc là có thời hạn đầu tư ngắn do những biến động mạnh về giá chứng chỉ quỹ trong ngắn hạn. Sau cùng, để “tận dụng lợi thế người khổng lồ” là các quỹ đầu tư của các công ty bảo hiểm, bạn phải trả phí quản lý quỹ, cho nên những nhà đầu tư có thể tự mình thực hiện đầu tư với hiệu suất dài hạn ngang với quỹ đầu tư thì không nên chú trọng chức năng đầu tư của sản phẩm này.
Như vậy, với tính linh hoạt, vượt trội về hệ số bảo vệ, tỷ suất sinh lời dài hạn cao hơn bảo hiểm truyền thống và bảo hiểm liên kết chung, bảo hiểm liên kết đơn vị vẫn là một sự lựa chọn đáng tiền đối với những ai đang tìm kiếm phương án bảo vệ hiệu quả và phương án tích luỹ hợp lý.
