Doanh nghiệp lo lắng khoản chi phí lãi vay, ngành thuế nói gì?

Thông tin đến báo giới, đại diện Tổng cục Thuế cho hay những kiến nghị của doanh nghiệp đã được Tổng cục Thuế tiếp nhận. Hiện Tổng cục Thuế đang rà soát, đánh giá kỹ các khoản chi phí lãi vay của các doanh nghiệp thuộc diện điều chỉnh của Nghị định 20 để xác định chính xác mức độ ảnh hưởng của chính sách.

Tổng cục Thuế cho biết qua rà soát cho thấy chỉ có hơn 4.000 doanh nghiệp trên tổng số hơn 700.000 doanh nghiệp đang hoạt động thuộc diện phải kê khai theo Nghị định 20. Trong số này có khoảng 10% số doanh nghiệp kê khai không có lãi (đang lỗ).

Cũng theo Tổng cục Thuế, hiện có hơn 37.000 doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI) là các công ty con của các công ty đa quốc gia tại Việt Nam, tuy nhiên hiện nay chưa nhận được một văn bản kiến nghị nào về vấn đề của Nghị định 20.

Nghị định 20 ra đời nhằm thay thế quy định trước đó về giá giao dịch liên kết. Điểm mấu chốt của Nghị định 20 là quy định khống chế tỷ lệ lãi vay. Cụ thể, Khoản 3, điều 8 Nghị định nêu: “Tổng chi phí lãi vay phát sinh trong kỳ của người nộp thuế được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế thu nhập doanh nghiệp không vượt quá 20% của tổng lợi nhuận thuần từ hoạt động kinh doanh cộng với chi phí lãi vay, chi phí khấu hao trong kỳ của người nộp thuế”.

Khi đó, phần chi phí lãi vay vượt quá 20% sẽ bị coi là chi phí không hợp lý và bị tính thuế. Mặc dù được quy định trong Nghị định 20 về giá giao dịch liên kết, nhưng điều khoản này được áp dụng đối với cả khoản vay từ doanh nghiệp liên kết và doanh nghiệp độc lập. Cơ quan thuế cho biết đây là quy định nhằm chống gian lận trong chuyển giá để trốn thuế.

Trước vấn đề này, nhiều doanh nghiệp trong nước lo ngại Nghị định 20 sẽ tạo ra nhiều khó khăn. Đặc biệt, tại Việt Nam, nhiều doanh nghiệp hoạt động theo mô hình công ty mẹ - công ty con thường phát sinh các giao dịch cho vay theo mô hình công ty mẹ đi vay và cho công ty con vay lại. Các doanh nghiệp này, đặc biệt là các tập đoàn quy mô lớn, chịu ảnh hưởng rất lớn bởi cách xử lý thuế này.

Trong khi thực tế, hiện tượng chuyển giá hiện nay chủ yếu tập trung ở khối doanh nghiệp nước ngoài, do lợi dụng được chênh lệch thuế giữa các quốc gia, còn doanh nghiệp trong nước thì có chung một mặt bằng thuế, nên nguy cơ chuyển giá của doanh nghiệp trong nước là khá thấp.

Mới đây, kết luận tại Hội nghị trực tuyến sơ kết ngành tài chính, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ lưu ý ngành tài chính cần lưu ý về công tác xây dựng thể chế, ban hành văn bản.

Theo Phó Thủ tướng, công tác xây dựng thể chế, ban hành văn bản của ngành tài chính vẫn còn chậm, có văn bản không rõ ràng, gây khó khăn cho doanh nghiệp. Ngành cũng chưa kịp thời trình Thủ tướng, Chính phủ bãi bỏ hoặc trình cấp có thẩm quyền xem xét sửa đổi bổ sung các văn bản đang có vướng mắc.

Phó Thủ tướng đã dẫn ra vấn đề khống chế lãi vay đối với các doanh nghiệp liên kết quy định tại Nghị định số 20 như là một ví dụ. "Thủ tướng 3 lần đều nhắc đến chuyện này rồi", Phó Thủ tướng cho biết. Theo Phó Thủ tướng, nếu chờ sửa đổi bổ sung theo Luật Quản lý thuế thì chậm, nên chăng vướng đâu gỡ đó vì các doanh nghiệp kêu rất nhiều.