Fitch Ratings hạ triển vọng tín nhiệm của 5 ngân hàng Việt do lo ngại ảnh hưởng của dịch Covid-19

Cơ quan xếp hạng tín nhiệm Fitch Ratings vừa công bố điều chỉnh triển vọng về Xếp hạng tín nhiệm Nhà phát hành nợ dài hạn (Long-term Issuer default ratings - IDR) đối với 2 ngân hàng quốc doanh và 1 ngân hàng 100% vốn nước ngoài tại Việt Nam từ tích cực xuống mức ổn định; đồng thời điều chỉnh triển vọng của 2 ngân hàng thương mại cổ phần từ mức ổn định xuống mức tiêu cực.

Việc điều chỉnh này xuất phát từ mức tăng trưởng thấp - mặc dù tích cực - mà Việt Nam phải đối mặt do ảnh hưởng từ đại dịch Covid-19, kéo theo đó là khả năng tác động tiêu cực đến thông tin tín dụng của các ngân hàng trong thời gian tới. Fitch Ratings kỳ vọng vào sự phục hồi kinh tế vững chắc vào năm 2021, mặc dù những tác động xấu từ đại dịch sẽ vẫn còn kéo dài đối với các ngân hàng.

3 ngân hàng bị điều chỉnh triển vọng từ "Tích cực" xuống "Ổn định" với IDR là "BB-" bao gồm: VietinBank, Vietcombank và ANZ Việt Nam. 2 ngân hàng bị điều chỉnh triển vọng từ "Ổn định" xuống "Tiêu cực", với IDR ở mức "B" là ACB và MB.

Fitch Ratings cho biết tăng trưởng GDP của Việt Nam đã chậm lại, đạt 3,82% trong quý I/2020 từ mức 7% trong quý IV/2019. Fitch dự báo tăng trưởng cả năm của Việt Nam ở mức 3,3% - tốc độ chậm nhất kể từ năm đầu tiên cải cách đổi mới 1987.

"Cú sốc kinh tế từ đại dịch sẽ khiến thất nghiệp gia tăng và có thể nhanh chóng đưa một lượng lớn lao động phi chính thức và chủ các doanh nghiệp siêu nhỏ vào tình trạng khó khăn tài chính nghiêm trọng", phía Fitch cho hay.

Để ứng phó với diễn biến xấu, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) đã tuyên bố cắt giảm lãi suất điều hành và chỉ đạo các ngân hàng thương mại hỗ trợ cho những người đi vay bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh, đồng thời nới lỏng các quy định về phân loại và trích lập dự phòng.

"Ngành ngân hàng đã trở thành một trung gian quan trọng trong việc cứu trợ tài chính và có thể sẽ chịu đựng phần lớn gánh nặng chính sách", Fitch nhấn mạnh.

Trước đó, Fitch đã hạ điểm môi trường hoạt động của Việt Nam từ "BB-" xuống "B+", nhưng vẫn giữ triển vọng ổn định với dự đoán rằng sự chậm lại trong các hoạt động kinh tế chỉ trong ngắn hạn và sẽ phục hồi đáng kể vào năm 2021, với dự báo tăng trưởng ở mức 7,3%.

Fitch cho rằng sự dừng lại đột ngột của các động lực kinh tế mà các ngân hàng Việt Nam đang "neo" vào sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng tài sản và thu nhập. Thêm vào đó, khẩu vị rủi ro, vốn hóa và điểm số quản trị sụt giảm có thể sẽ gây áp lực cho các ngân hàng trong việc thực hiện các biện pháp hỗ trợ.

Thực tế thì trước đó, triển vọng chất lượng tài sản của các ngân hàng Việt Nam cũng bị hạ từ mức "Ổn định" xuống mức "Tiêu cực". Các yếu tố tăng trưởng tín dụng nhanh chóng trong những năm gần đây, đặc biệt là cho vay tiêu dùng và cho vay không có tài sản bảo đảm, là cơ sở cho việc hạ triển vọng này. Tại một số ngân hàng, các khoản dự phòng rủi ro tín dụng chưa đủ, khiến cho "bộ đệm hấp thụ thua lỗ" vẫn còn khá mỏng. Nhiều ngân hàng vẫn tiếp tục phải nắm giữ trái phiếu VAMC.

Fitch cho rằng lợi nhuận của các ngân hàng sẽ chịu áp lực đáng kể do nhu cầu tín dụng giảm và lãi suất cho vay thấp hơn sau khi NHNN tuyên bố cắt giảm lãi suất và yêu cầu các ngân hàng chung tay hỗ trợ các doanh nghiệp bị ảnh hưởng. Trong khi đó, lãi suất tiền gửi lại không giảm quá nhiều vì mục đích đảm bảo lợi ích cho người gửi tiền. Tăng trưởng tín dụng chậm hơn và thu nhập từ phí thấp hơn có nghĩa là các ngân hàng có thu nhập lõi thấp hơn để chi trả cho các chi phí tín dụng.

Do đó, Fitch đã quyết định hạ triển vọng về lợi nhuận của các ngân hàng Việt Nam xuống mức "Tiêu cực".

Bộ đệm vốn mỏng cũng là một yếu tố tiêu cực mà Fitch đã từng cảnh báo khi một số ngân hàng vẫn chưa đáp ứng được chuẩn Basel II. 

Fitch không thay đổi đánh giá về thanh khoản vì cho rằng các ngân hàng Việt Nam sẽ nhận được sự hỗ trợ lớn từ phía NHNN.