Góc nhìn chứng khoán: Tâm lý dò đỉnh đang xuất hiện

Mặc dù đà tăng hiện tại rất tốt và nhà đầu tư tràn đầy hưng phấn. Lợi nhuận vài tháng bằng nhiều năm trong quá khứ là điều bất ngờ nhất. Tuy vậy một thực tế ngầm được thừa nhận là rồi sẽ đến lúc thị trường đạt đỉnh, chỉ là chưa biết ở thời điểm nào mà thôi.

Khi mua một cổ phiếu dĩ nhiên phải dựa trên những luận điểm tích cực. Quan điểm dựa trên các yếu tố cơ bản khó lý giải được về đà tăng giá này. Sức mạnh của dòng tiền mới là yếu tố chính. Nhưng ai cũng hiểu rằng tiền không phải là vô tận, sóng tăng nào rồi cũng phải kết thúc. Theo thời gian tâm lý dò đỉnh sẽ lớn dần lên và nhà đầu tư tuy vui vẻ ủng hộ xu thế đi lên kéo dài mãi mãi, nhưng thực tế đã sẵn sàng “nhảy tàu” mỗi khi có biến.

Tâm lý này không mới. Hồi đỉnh tháng 4 vừa qua cũng đã một lần xuất hiện phiên giao dịch cao trào tăng ngày 20/4. Lợi nhuận quá nhanh trong 2 tuần đầu tháng 4 khiến nhà đầu tư nhấp nhổm thoát ra. Dòng tiền mới khi đó đã tạo bất ngờ và thị trường đi lên cao hơn nữa.  Hôm nay thị trường đáng ra có thể tăng trọn phiên vì thanh khoản rất tốt, chứng khoán Mỹ thậm chí bùng nổ đột biến. Nói chung mọi yếu tố không khác gì so với vài ngày trước, chỉ tốt hơn chứ không xấu đi.

Thị trường có phiên sáng yếu. Mức tăng tối đa của VN-Index chỉ khoảng 0,7%, còn chưa đạt tới ngưỡng 880-884 điểm tương đương mức phục hồi 61,8% kể từ đỉnh 2019. Về mặt kỹ thuật thị trường còn chưa chạm tới ngưỡng kháng cự quan trọng. Thế nhưng khi thị trường xấu đi rõ hơn trong buổi chiều, lực bán lập tức xuất hiện liên tục và rất mạnh, kéo dài tới tận phút giao dịch cuối cùng.  Điều duy nhất có thể thúc đẩy đà giảm này là có nhiều hơn nhà đầu tư quyết định “nhảy tàu”.

Việc các nhà đầu tư sáng khen tốt, chiều chốt lời là bình thường. Buổi sáng có thể phân tích chán chê các yếu tố tích cực, buổi chiều có thể vứt sạch các phân tích đó để hiện thực hóa lợi nhuận bằng tiền mặt. Mấy ngày qua phiên nào cũng giao dịch hàng ngàn tỷ đồng, nếu không có nhiều người chốt lời thì lấy đâu ra thanh khoản lớn như vậy?

Xu thế tăng hiện tại dựa chủ yếu trên dòng tiền mạnh thì yếu tố này cũng sẽ quyết định việc thị trường có lên tiếp được hay không. Điều rất dễ hiểu là bất kỳ nhà đầu tư nào khen thị trường tốt đều đã có cổ phiếu, vừa mua hoặc sẵn sàng bán. Giao dịch hàng ngày là một quá trình đổi cổ lấy tiền và ngược lại. Nhu cầu này thay đổi theo chiều giá tăng và tâm lý dò đỉnh ngày càng lớn hơn. Hôm nay thị trường không có bất kỳ tin nào xấu, nhưng cổ phiếu giảm giá nhiều gấp đôi và cổ phiếu tăng giá bằng một phần ba hôm qua. Yếu tố duy nhất thay đổi từ sáng sang chiều là nhiều người muốn đổi cổ lấy tiền hơn.

Điều khác biệt hiện tại là nhu cầu đổi tiền lấy cổ sẽ lặp lại như giai đoạn trước hay không. Nhiều lần chốt lời mạnh nhưng thị trường không điều chỉnh được vì nhà đầu tư vẫn còn tiền và muốn mua. Giá lên cao hơn lại thúc giục nhà đầu tư vừa đổi cổ thành tiền quay ngược lại tranh giành cổ. Vấn đề là số lượng cổ sẽ vẫn còn nguyên trong khi tiền thì ít dần đi do giá càng ngày càng cao. Đó là lý do vì sao không có xu hướng tăng nào kéo dài mãi mãi được.

Câu hỏi đau đầu vài tháng nay là có bao nhiêu tiền mới vào thị trường? Sẽ không thể có con số cụ thể cũng như mức độ gấp thếp bằng margin như thế nào. Tuy nhiên logic bình thường là khi có lãi lớn, nhà đầu tư rất mạnh tay mua bán, chấp nhận rủi ro cao hơn, margin nhiều vòng hơn. Mọi thứ sẽ thông suốt với một điều kiện là giá cổ phiếu sẽ vẫn tiếp tục tăng. Tình thế sẽ thay đổi khi nhà đầu tư bị giảm khả năng vay vốn hoặc chủ động hạn chế vay, hạn chế quay lại mua khi giá không hấp dẫn hơn thời điểm bán ra. Thanh khoản hàng ngày vẫn duy trì lớn tức là vòng quay này chưa giảm cường độ. “Mạnh vì gạo, bạo vì tiền” chưa bao giờ là sai trong thị trường.