Hành trình xây đền và những chuyện chưa kể

Nhân duyên tìm mua đồ nội thất

Được giao trọng trách mua đồ nội thất cho đền thờ các Anh hùng liệt sỹ tại lòng hồ Kẻ Gỗ (xã Cẩm Mỹ, huyện Cẩm Xuyên, tỉnh Hà Tĩnh) cùng Tổng biên tập Tạp chí Đầu tư Tài chính Hoàng Anh Minh, chúng tôi vô cùng háo hức và tự hào.

Ban đầu, chúng tôi xác định các hạng mục cần mua gồm: đồ đá, đồ gỗ, đồ đồng và gốm sứ. Ở miền Bắc, các làng nghề truyền thống rất phong phú và đa dạng. Sau 1 thời gian tìm hiểu, chúng tôi đã chọn được các làng nghề truyền thống phù hợp để về tận nơi tìm hiểu và đặt mua các đồ nội thất nói trên với mục tiêu phải chọn được các sản phẩm tốt nhất.

Với hạng mục đồ bằng đá, chúng tôi đã về làng nghề đá Ninh Vân thuộc xã Ninh Vân, huyện Hoa Lư, tỉnh Ninh Bình, một làng nghề chạm khắc đá nổi tiếng và độc đáo. Một số công trình tiêu biểu của làng đá Ninh Vân đã được thực hiện tại các di tích lịch sử quan trọng của đất nước như: Cố đô Hoa Lư, Lăng Bà chúa Liễu (Vụ Bản, Nam Định), Nhà thờ đá Phát Diệm (Kim Sơn, Ninh Bình), Lăng Khải Định (Huế), chùa Hương Tích (Hà Nội), Đền Thái Vi (Hoa Lư, Ninh Bình)…

Tại đây, chúng tôi tìm đến xưởng sản xuất, chế tác Ánh Nguyện, một xưởng sản xuất có quy mô lớn của làng nghề Ninh Vân. Anh Hoàng Mậu Ánh, chủ xưởng cho biết: “Đây là nghề gia truyền, tôi tiếp quản nghề từ bố đến nay cũng đã gần 10 năm”. Như một nhân duyên, mọi đàm phán, giao dịch đều rất thuận lợi. Khi biết chúng tôi tới đặt mua các sản phẩm về để phục vụ cho công trình đền thờ các Anh hùng liệt sỹ thì anh Ánh càng tận tâm tư vấn hơn về chất liệu đá cũng như các tiêu chí của các sản phẩm khi thi công.

Sau khi nghe tư vấn, chúng tôi quyết định chọn đặt mua các sản phẩm như: Lư hương lớn ngoài trời, bậc tam cấp, rồng đá, bàn lễ, bia khắc tên các anh hùng liệt sỹ, cột đèn, bình phong cuốn thư… Để mọi việc được hoàn hảo, anh Ánh đã đích thân từ Ninh Bình vào đền thờ để đo đạc kích thước phù hợp, sau đó mới về chế tác, sản xuất. Các sản phẩm đồ đá nói trên được thi công đã tạo nên sự uy nghiêm, bề thế và trang trọng cho ngôi đền. Riêng hạng mục đá lát, anh Ánh đã tư vấn nên mua từ Thanh Hóa vì ở đó chuyên về sản phẩm này. Chính vì thế, chúng tôi đã về Thanh Hóa và cuối cùng đã lựa chọn mua của Công ty TNHH sản xuất và thương mại Huyền Quý tại Phố Quang, Phường An Hưng, TP.Thanh Hóa, Tỉnh Thanh Hóa. Công ty này do anh Lê Đình Quý làm giám đốc, là một nhà cung cấp đá lát quy mô lớn của tỉnh Thanh Hóa, sản phẩm đã có mặt tại nhiều công trình quan trọng khắp miền Bắc.

Hạng mục tiếp theo là thiết bị đồ thờ bằng gỗ. Nói đến đồ gỗ làm đồ thờ thì ở miền Bắc có rất nhiều làng nghề nổi tiếng. Sau khi tìm hiểu, chúng tôi quyết định về làng nghề mộc La Xuyên thuộc xã Yên Ninh, huyện Ý Yên, tỉnh Nam Định. Tương truyền, làng nghề La Xuyên đã hơn một nghìn năm tuổi. Ông tổ làng nghề đã được nhà vua Đinh Tiên Hoàng tuyển chọn cùng một số thợ trong vùng xây dựng Cố đô Hoa Lư. Đến năm 1534, vua Lê cũng đã tuyển một số thợ giỏi về kinh đô Thăng Long để mở rộng nghề mộc và phát triển ra nhiều vùng trong cả nước.

Trước khi đi, chúng tôi xác định, trong các hạng mục nội thất cho đền thờ, các thiết bị đồ gỗ là hạng mục quan trọng nhất, là yếu tố tiên quyết quyết định sự khang trang của đền thờ nên phải tìm xưởng sản xuất có uy tín. Sau khi tìm hiểu, chúng tôi đã lựa chọn xưởng một Xuân Luyện để đặt hàng. Anh Nguyễn Văn Luyện, chủ xưởng cho hay đã làm nghề này từ khi chưa học hết cấp 2, gia đình anh đã nhiều đời gắn bó với nghề mộc. Dù chưa biết rõ về xưởng của anh Luyện nhưng khi tiếp xúc và nghe anh Luyện tư vấn về các sản phẩm và chất liệu gỗ cũng như quy cách để bài trí về đồ thờ cho một không gian đền thờ, chúng tôi cảm nhận được tâm huyết và sự hiểu biết của anh về hạng mục cho đền thờ. Vậy nên, chúng tôi quyết định đặt trọn niềm tin vào anh.

Với chúng tôi, nhân duyên được gặp anh Luyện trong chuyến đi như một định mệnh được sắp đặt từ trước. Đến nay, các hạng mục đồ gỗ của anh sản xuất, thi công được thờ tại đền làm chúng tôi và khách thập phương rất hài lòng và đánh giá cao về tính thẩm mỹ cũng như chất lượng. Các sản phẩm đồ gỗ của anh Luyện được chúng tôi đặt mua và hiện nay được đặt ở đền gồm: Bàn thờ, hoành phi, câu đối, khám, sập, hạc và cữa võng. Tất cả sản phẩm hầu hết được phủ sơn son, thếp vàng, tạo nên sự uy nghi, cổ kính.

Điểm đến tiếp theo của chúng tôi trong chuyến đi là về làng nghề đúc đồng nổi tiếng tại xã Đại Bái, huyện Gia Bình, tỉnh Bắc Ninh để chọn mua các sản phẩm đồ thờ bằng đồng cho đền. Theo giới thiệu, làng nghề Đại Bái khởi phát từ nghề đúc đồng thau, làng nghề được ông tổ nghề khi xưa dạy cách đúc đồng làm các vật dụng đơn giản như thau, nồi, chảo… Đến nay, do nhu cầu về thẩm mỹ và thờ cúng ngày một cao nên làng đồng Đại Bái tổ chức sản xuất nâng cao hơn với nhiều mẫu mã sáng tạo hơn và đã tạo ra nhiều sản phẩm mới như: Tượng đồng, đỉnh đồng, lư hương, lọ hoa, tranh, câu đối bằng đồng, bát hương, mâm, khay bằng đồng…

Đến đây, chúng tôi đã ghé tham khảo khá nhiều cơ sở sản xuất và trưng bày sản phẩm kinh doanh của làng nghề đúc đồng. Như một sự mách bảo vô hình, chúng tôi ghé vào cơ sở sản xuất và kinh doanh Được Huê. Khác với những cơ sở trước đó, chị Huê rất cởi mở và nhiệt tình tư vấn khi biết chúng tôi đi tìm hiểu mua các sản phẩm để về thờ ở đền thờ các anh hùng liệt sỹ. Chị Huê nói: “Đồ thờ của xưởng sản xuất của nhà tôi được bán đi khắp nơi, đã được trưng làm đồ thờ cho rất nhiều chùa, đền trong cả nước”.

Sau khi được chị Huê tư vấn các sản phẩm, chúng tôi đã quyết định mua một số sản phẩm về làm đồ thờ tại đền như: Bộ Ngũ sự bằng đồng, đèn, chuông, mõ, lọ hoa… Tất cả các sản phẩm được chúng tôi chọn có tông màu tối, tạo nên sự cổ kính và trang trọng.

Cuối cùng, chúng tôi về làng gốm sứ Bát Tràng để tìm mua các sản phẩm đồ thờ bằng sứ. Làng gốm sứ Bát Tràng nằm tại thôn Giang Cao và thôn Bát Tràng, xã Bát Tràng, huyện Gia Lâm, Hà Nội. Làng gốm có lịch sử hơn 500 năm, hình thành từ thời nhà Lý vào thế kỷ 14 - 15 khi dời đô từ Hoa Lư (Ninh Bình) về Thăng Long. Theo chân nhà Lý có 5 dòng họ nổi tiếng ở làng gốm Bồ Bát (Ninh Bình) bao gồm Trần, Vương, Lê, Nguyễn, Phạm chuyển đến sinh sống tại vùng đất bồi ven sông Hồng và bắt đầu sản xuất đồ gốm.

Ở làng Bát Tràng, các sản phẩm nội thất đồ thờ rất phong phú và đa dạng. Để lựa chọn được những sản phẩm ưng ý, chúng tôi đã đi tham khảo rất nhiều cơ sở kinh doanh. Cuối cùng chúng tôi đã mua được các sản phẩm như: Bát hương, bát, đĩa… Trong hạng mục bát hương, chúng tôi chọn mẫu bát hương men gốm rạn để tạo nên sự sang trọng, linh thiêng và cổ kính.

Hành trình của chuyến đi dù không được lên kế hoạch điểm đến cụ thể từ đầu nhưng khiến chúng tôi rất mãn nguyện vì đã lựa chọn các sản phẩm đồ thờ ưng ý, phù hợp. Những lần gặp gỡ với các chủ bán hàng như anh Hoàng Mậu Ánh, anh Lê Đình Quý, anh Nguyễn Văn Luyện, chị Huê… đem đến cho chúng tôi cảm giác như đó là một sự mách bảo, một nhân duyên trong cuộc sống. Đến nay các hạng mục nội thất của ngôi đền cơ bản đã hoàn thành, tất cả đã góp phần mang lại cho ngôi đền sự khang trang, ấm cúng. Ai đến thăm cũng rất khen ngợi các sản phẩm nội thất này.

Gian nan chở đá lên đền

Mua sắm được vật liệu xây dựng và đồ nội thất rồi, nhưng hành trình đưa được lên đền thờ mới hết sức gian nan, do điều kiện đền thờ được xây dựng trong vùng lòng hồ, chỉ có thể tiếp cận bằng thuyền. Do đó, tất cả vật liệu xây dựng và đồ nội thất đều phải vận chuyển bằng thuyền hết sức vất vả, đặc biệt trong điều kiện thời tiết mưa nắng thất thường.

Trong những chuyến phà chất đầy cát, đá từ hạ nguồn lòng hồ ngược lên điểm xây dựng đền thờ. Để xây lên một công trình tâm linh trên lòng Hồ Kẻ Gỗ cũng không thể không kể đến ngày tháng “dãi nắng, dầm sương” của những người thợ xây hay công sức của những cán bộ Ban quản lý Khu bảo tồn thiên nhiên hồ Kẻ Gỗ đã ngày ngày khuôn vác, vận chuyển tấn khối gạch, đá vượt hàng chục km đường sông để có vật liệu xây dựng đền thờ đến bàn tay khuôn cắt tỉ mỉ của người thợ đá, thợ gỗ đế từ các tỉnh thành xa xôi về xây dựng.

Căng thẳng nhất là việc vận chuyển các bia đá và lư hương chính lên đền thờ trong điều kiện trời mưa, đường đi lối lại bùn lầy, trang thiết bị máy móc hỗ trợ hạn chế. Riêng hạng mục lư hương đá ước nặng tới 2,5 tấn khi đưa vào hết sức vất vả, phải vận dụng hết tất cả các kiến thức và kinh nghiệm thì đội ngũ thợ mới có thể hoàn thành được trong niềm hân hoan, vui mừng của tất cả những người chứng kiến. Cứ mỗi lúc công việc gặp khó khăn vướng mắc, chúng tôi lại vào thắp hương xin thần linh và các anh hùng liệt sỹ phù hộ.

Ông Nguyễn Tiến Dũng, Giám đốc Ban quản lý Khu bảo tồn thiên nhiên hồ Kẻ Gỗ chia sẻ, để công trình thực sự trở thành nén tâm nhang thành kính dâng lên các Anh hùng liệt sĩ, ngay từ những ngày đầu, Ban quản lý dự án đã nhất quán phương án triển khai công trình, thống nhất về quy hoạch, kiến trúc tổng thể công trình để triển khai xây dựng. “Xây dựng công trình trong lòng hồ, vật liệu phải vận chuyển hoàn toàn bằng đường thủy rất vất vả. Như có sự phù hộ, mọi khó khăn đều từng bước được tháo gỡ. Khi làm được một bước, chúng tôi lại tìm ra cách làm, hướng đi tiếp theo. Mọi việc hết sức thuận lợi” - ông Dũng thông tin.

Công trình Đền thờ anh hùng liệt sĩ tại hồ Kẻ Gỗ đã hoàn thành xây dựng và ngày 30/04/2025, nhân kỷ niệm 50 năm ngày thống nhất đất nước, Tạp chí Đầu tư Tài Chính (VietnamFinance) và Ban quản lý Khu bảo tồn thiên nhiên Kẻ Gỗ tiến hành Đại lễ khánh thành toàn bộ công trình. Công trình Đền thờ tại hồ Kẻ Gỗ như là một minh chứng cho sự hòa hợp giữa quá khứ và hiện tại. Công trình không chỉ lưu giữ giá trị lịch sử, công trình còn truyền tải thông điệp về lòng yêu nước, sự biết ơn và trách nhiệm của mỗi người đối với truyền thống dân tộc. Đây là nơi để thế hệ hôm nay và mai sau tưởng nhớ những người đã ngã xuống vì hòa bình của đất nước.