Câu chuyện nhiều doanh nghiệp nhà nước sau cổ phần hóa vẫn hoạt động kém hiệu quả như Vinafood 2, Tổng công ty Cổ phần Sông Hồng hay Licogi đã đặt ra vấn đề phải thay đổi cách thức quản trị để những doanh nghiệp này hoạt động hiệu quả hơn.
Bởi, cổ phần hóa kiểu “bình mới rượu cũ”, cách thức quản trị vẫn theo lề lối cũ sẽ không thể cải thiện tình hình của doanh nghiệp, nhất là những doanh nghiệp đang đối mặt với bộn bề khó khăn.
Chuyên gia kinh tế TS Vũ Đình Ánh phân tích: theo quy định hiện hành, những doanh nghiệp nhà nước đã cổ phần hóa, dù bán ít hay nhiều vốn nhà nước thì vẫn được coi là cổ phần hóa.
Theo Luật Doanh nghiệp vừa sửa đổi, nếu nhà nước chiếm trên 51% vốn thì doanh nghiệp sau cổ phần hóa vẫn là doanh nghiệp nhà nước. Khi vẫn là doanh nghiệp nhà nước, họ phải quản trị theo kiểu doanh nghiệp nhà nước. Với trường hợp này, TS Vũ Đình Ánh cho rằng “không hy vọng gì về thay đổi cách thức quản trị cả”.
Song, TS Vũ Đình Ánh cũng lưu ý rằng trong thực tế của không ít doanh nghiệp, công ty cổ phần, khối ngoài nhà nước nắm giữ chỉ một tỷ trọng nhỏ trong đó họ vẫn có khả năng chi phối hoạt động của doanh nghiệp. Ví dụ điển hình nhất là khu vực ngân hàng, pháp luật quy định cá nhân chỉ nắm tối đa 5% vốn. Như vậy, có cá nhân chỉ nắm 5% hoặc dưới 5% thì họ vẫn có khả năng chi phối thông qua cách thức quản trị công ty. “Cho nên không nhất thiết tỷ trọng cứ phải áp đảo họ mới chi phối được. Điều này phụ thuộc vào từng doanh nghiệp và khả năng của nhà đầu tư”.
Theo TS Vũ Đình Ánh, vấn đề quan trọng không phải tỷ trọng nắm giữ vốn bao nhiêu, mà phải tìm ra một cơ chế để giúp đại bộ phận doanh nghiệp hay doanh nghiệp nhà nước đã cổ phần hóa thay đổi được cách thức quản trị. Trong bối cảnh khả năng quản trị của doanh nghiệp nhà nước không có gì thay đổi, thì kỳ vọng sự thay đổi phải ở sự tham gia của khu vực tư nhân.
Thực tế cho thấy, những người đại diện phần vốn nhà nước tại doanh nghiệp sau cổ phần hóa chưa có nhiều vai trò trong việc thúc đẩy quản trị, thậm chí không ít người đại diện không đáp ứng được yêu cầu công việc. Nhiều vấn đề vẫn phải xin ý kiến của cơ quan chủ quản, hay Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp.
Điều này xảy ra ở cả doanh nghiệp có vốn nhà nước nắm cổ phần chi phối lẫn doanh nghiệp mà nhà nước không còn nắm cổ phần chi phối. Trong khi đó, không phát huy được vai trò, kinh nghiệm quản trị của những nhà đầu tư tư nhân, nhà đầu tư chiến lược có mặt trong hội đồng quản trị.
Đi sâu đánh giá về sự can thiệp của nhà nước vào hoạt động ở các doanh nghiệp sau cổ phần hóa, một nhà phân tích tài chính doanh nghiệp cho rằng: nhà nước đáng lẽ thuê một bộ máy quản lý và kinh doanh số vốn của mình như các cổ đông bên ngoài bầu ra hội đồng quản trị. Thực tế nhà nước lại đặt ra bộ máy quản lý, giám sát và tham gia vào quá trình ra quyết định của doanh nghiệp, thông qua nhân sự hội đồng quản trị. Các nhà đầu tư khi tiếp cận với doanh nghiệp có vốn nhà nước luôn vấp phải một thực tế là doanh nghiệp luôn có những vấn đề phải xin ý kiến cổ đông nhà nước. Trong khi đó Đại hội đồng cổ đông lại là cơ quan quyết định cao nhất theo quy định của Luật doanh nghiệp.
Vì thế, theo nhà phân tích tài chính này, các doanh nghiệp nhà nước sau khi thực hiện cổ phần hóa vẫn gặp rất nhiều khó khăn trong quá trình hoạt động. Các cơ quan đại diện chủ sở hữu không phải là các cổ đông thực thụ nên phải đặt ra các hành lang pháp lý và can thiệp vào các hoạt động điều hành của doanh nghiệp một cách không tương thích với vai trò của các cổ đông khác trong công ty.
Vị này cho rằng: nếu nhà nước vẫn xác định quá trình cổ phần hóa là tất yếu thì đối với doanh nghiệp mà nhà nước vẫn giữ cổ phần chi phối thì chỉ quản lý doanh nghiệp bằng mục tiêu và lựa chọn đúng nhân sự thực hiện được mục tiêu ấy. Nếu vẫn duy trì hình thức quản lý bằng cách can thiệp vào quá trình ra quyết định và hoạt động điều hành doanh nghiệp thì chỉ riêng tình trạng sợ trách nhiệm của các cơ quan quản lý cũng đã đủ là một lực cản quá lớn đối với hoạt động của doanh nghiệp.
Chia sẻ với phóng viên, PGS.TS Trần Đình Thiên, nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam, nhấn mạnh: "Lâu nay tôi vẫn nói khi cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước, nếu đó là những doanh nghiệp đang ăn nên làm ra thì có bán một ít vốn nhà nước vẫn có nhiều người sẵn sàng mua. Bởi họ thấy được hưởng lợi từ việc mua cổ phần ấy, đó là điều bình thường. Tuy nhiên với nhiều doanh nghiệp nhà nước khác, điều khu vực tư nhân cần khi mua vốn là họ phải được tham gia vào quản trị doanh nghiệp, đưa ra chiến lược cho doanh nghiệp phát triển. Còn nếu bán vốn nhà nước nhưng nhà nước vẫn giữ cổ phần chi phối thì việc bán vốn này không có nhiều ý nghĩa".
Thậm chí, theo ông Trần Đình Thiên, việc này chỉ làm cho quản trị khó hơn, sử dụng vốn kém hiệu quả hơn.
“Muốn khu vực ngoài nhà nước tham gia được vào quản trị doanh nghiệp thì nhà đầu tư phải nắm giữ được đa số cổ phần. Khi cổ phần hóa một doanh nghiệp nhà nước, để có thể thay đổi cấu trúc quản trị, hiệu quả sử dụng vốn tăng lên thì phải bán vốn để tư nhân chiếm đa số. Về nguyên tắc, những lĩnh vực nhà nước không cần nắm giữ thì nên bán hết", TS Trần Đình Thiên nhấn mạnh.
Tags:
(VNF) - Kiến thức tài chính là một kỹ năng quan trọng giúp trẻ em chuẩn bị cho một tương lai quản lý tài chính có trách nhiệm, phát triển các kỹ năng sống cần thiết. Thông qua việc dạy về tiền và chi tiêu tiền cho trẻ từ nhỏ, cha mẹ sẽ giúp cho con thành công vững chắc trong tương lai
(VNF) - Áp lực bán ròng từ khối ngoại là một trong những nguyên nhân khiến cổ phiếu FPT rớt giá hơn 12% so với vùng đỉnh.
(VNF) - Những thông tin về việc thay đổi một số quy định giao dịch khi áp dụng hệ thống công nghệ mới làm nhiều nhà đầu tư kỳ vọng lớn hơn vào cột mốc nâng hạng thị trường sắp tới.
(VNF) - Trước thông tin phản ánh, thu nhập 15 triệu đồng/tháng, phải đóng thuế thu nhập cá nhân (TNCN), nhưng vẫn coi là "thu nhập thấp" đủ điều kiện mua nhà ở xã hội, Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu báo cáo về nghịch lý này
(VNF) - Ngành Thuế lưu ý, người nộp thuế (NNT) cần quan tâm thời hạn quyết toán thuế thu nhập cá nhân (TNCN) và các giấy tờ cần thiết nhằm đảm bảo việc quyết toán thuế đúng với Luật quản lý Thuế hiện hành
(VNF) - Là một thành viên của hệ thống Ricco Group, Công ty cổ phần Reich vừa bị Cục Thuế Hà Nội yêu cầu nộp ngay số tiền thuế truy thu, tiền phạt vi phạm hành chính và tiền chậm nộp, tổng số tiền hơn 2,4 tỷ đồng.
(VNF) - Thời gian gần đây, các nhà đầu tư ngoại liên tục mua vào cổ phiếu TNH, qua đó nâng sở hữu tại Công ty cổ phần Bệnh viện Quốc tế Thái Nguyên.
(VNF) - Cả quỹ mở và quỹ hoán đổi danh mục (ETF) đều là công cụ đầu tư giúp đa dạng hóa danh mục và giảm rủi ro so với đầu tư vào từng cổ phiếu riêng lẻ. Tuy nhiên, tại Việt Nam, quỹ mở thường có hiệu suất tốt hơn so với các quỹ ETF.
(VNF) - Công ty Cổ phần Vận tải biển Vinaship (mã CK: VNA) vừa công bố BCTC hợp nhất kiểm toán năm 2024, ghi nhận nhiều điểm đáng chú ý về kết quả kinh doanh và chiến lược tái cơ cấu đội tàu.
(VNF) - Kỳ vọng của nhà đầu tư về triển vọng nâng hạng thị trường chứng khoán (TTCK) và vận hành hệ thống KRX nhiều khả năng sẽ được đáp ứng trong năm 2025.
(VNF) - Nhằm đáp ứng tái cơ cấu, sắp xếp các cơ quan thuế, Cục Thuế thông báo việc tạm dừng một số các hệ thống thuế điện tử phục vụ nâng cấp và chuyển đổi từ 17h ngày 12/3 đến 8h ngày 17/3
(VNF) - Cơ quan thuế mới ban hành KLTT thuế tại Công ty cổ phần Golden Oil Việt Nam (tên mới là Công ty cổ phần hàng tiêu dùng Go & Go). Theo đó, đơn vị này phải nộp truy thu, xử phạt, tiền chậm nộp là 5 tỷ đồng.
(VNF) - Bất chấp kết quả kinh doanh sau kiểm toán năm 2024 ở mức thấp, Sợi Thế Kỷ vẫn đặt tham vọng tăng trưởng kỷ lục cho năm 2025.
(VNF) - Hội đồng Quản trị Công ty Cổ phần Phát triển Bất động sản Phát Đạt (PDR) vừa thông qua chủ trương điều chỉnh kế hoạch doanh thu, lợi nhuận năm 2024. Theo đó, một phần doanh thu và lợi nhuận phát sinh từ giai đoạn 1 của dự án khu dân cư kết hợp chỉnh trang đô thị Bắc Hà Thanh sẽ được ghi nhận vào năm 2025.
(VNF) - Sự nhầm lẫn này được cho là lỗi soạn thảo văn bản, khi xét nội dung chi tiết mà Dầu khí Nam Sông Hậu trình bày.
(VNF) - Mặc dù Dakruco không thể bán hết số cổ phiếu đã đăng ký song DRI không còn là công ty con của doanh nghiệp này. Diễn biến được ghi nhận trong bối cảnh DRI đang tính đường niêm yết trên HoSE.
(VNF) - Đợt kiểm thử hệ thống KRX diễn ra từ 17/03/2025 đến ngày 11/04/2025, mô phỏng hoạt động giao dịch chứng khoán như một ngày giao dịch bình thường.
(VNF) - Cục thuế TP Hà Nội cho biết tổng số tiền thuế truy thu, tiền phạt và tiền chậm nộp của Công ty cổ phần Tập đoàn đầu tư Bảo Ngọc là hơn 902,4 triệu đồng.
(VNF) - Thị trường chứng khoán Việt Nam đang bước vào giai đoạn chuyển mình với nhiều động lực tăng trưởng mới. Xu hướng đầu tư công, công nghệ, xuất khẩu và sự phát triển của thị trường tài chính được kỳ vọng sẽ mở ra cơ hội lớn, nhưng cũng đi kèm những thách thức mà nhà đầu tư cần cân nhắc.
(VNF) - Hệ thống KRX dự kiến “go-live” vào tháng 5 hoặc tháng 6 năm nay, trong khi cơ chế CCP sẽ được triển khai vào năm sau. Đây là hai vấn đề mà thị trường đặc biệt quan tâm, bởi vai trò quan trọng trong việc đảm bảo giao dịch NPF của nhà đầu tư nước ngoài.
(VNF) - TP. HCM dự kiến xây dựng Trung tâm Tài chính quốc tế tại khu vực 11 lô đất (ký hiệu từ 1-1 đến 1-11 với diện tích 9,2 ha) thuộc khu chức năng số 1, Khu đô thị mới Thủ Thiêm, TP. Thủ Đức.
(VNF) - Tổng số tiền thuế truy thu, tiền phạt và tiền chậm nộp của Công ty cổ phần Du lịch và thương mại Vinacomin là gần 1,4 tỷ đồng.
(VNF) - Theo ông Huang Bo, Tổng Giám đốc, Công ty Chứng khoán Guotai Junan Việt Nam, việc nới lỏng giới hạn sở hữu nước ngoài trong các lĩnh vực chiến lược như ngân hàng, năng lượng tái tạo,… là một trong những chiến lược cần thực hiện để ngành chứng khoán phát huy vai trò hơn trong sự tăng trưởng của nền kinh tế.
(VNF) - Cục thuế TP HN yêu cầu Công ty TNHH Hitachi Astemo nộp truy thu, xử phạt hơn 1 tỷ và chuyển hồ sơ sang cơ quan điều tra với hành vi trốn thuế.
(VNF) - Dù thị trường chứng khoán Việt Nam tiếp tục đối mặt với áp lực rút ròng từ khối ngoại, các quỹ ETF được dự báo vẫn sẽ bổ sung một số cổ phiếu có tiềm năng tăng trưởng cao.
(VNF) - Kiến thức tài chính là một kỹ năng quan trọng giúp trẻ em chuẩn bị cho một tương lai quản lý tài chính có trách nhiệm, phát triển các kỹ năng sống cần thiết. Thông qua việc dạy về tiền và chi tiêu tiền cho trẻ từ nhỏ, cha mẹ sẽ giúp cho con thành công vững chắc trong tương lai
(VNF) - Dự án VSIP Hà Tĩnh có tổng mức đầu tư giai đoạn 1 là hơn 1.555 tỷ đồng, sau gần 1 năm khởi công, công trường thi công rất ảm đạm. Có thời gian dài dự án dường như bất động…
