Hợp tác công – tư: Mở khóa nguồn lực cho đổi mới sáng tạo quốc gia
(VNF) - Khi Nhà nước “đặt hàng” và doanh nghiệp trở thành “người thực thi sáng tạo”, một mô hình hợp tác công tư đang hình thành trong hệ sinh thái đổi mới sáng tạo Việt Nam.
Ngày 1/7/2025, Chính phủ ban hành Nghị định 180/2025/NĐ-CP – văn bản đầu tiên quy định cơ chế và chính sách hợp tác công – tư (PPP) trong lĩnh vực khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.
Nghị định được đánh giá là bước ngoặt thể chế, mở đường cho việc huy động nguồn lực xã hội vào các hoạt động nghiên cứu, phát triển và thương mại hóa công nghệ.
Lần đầu tiên, khu vực tư nhân được tham gia trực tiếp vào quá trình hình thành và vận hành các trung tâm R&D, phòng thí nghiệm, cơ sở thử nghiệm – với Nhà nước đóng vai trò “đặt hàng” và định hướng, còn doanh nghiệp trở thành “người thực thi sáng tạo”.
Hợp tác công – tư mở lối cho đầu tư đổi mới sáng tạo
Ông Phạm Thy Hùng – Phó Cục trưởng Cục Quản lý Đấu thầu (Bộ Tài chính) nhấn mạnh, Nghị định số 180/2025/NĐ-CP đã tạo khung pháp lý đầu tiên cho hợp tác công – tư (PPP) trong lĩnh vực khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.

Theo ông Hùng, điểm mới của Nghị định là mở rộng phạm vi PPP sang các hoạt động nghiên cứu, phát triển (R&D), thử nghiệm và thương mại hóa công nghệ – những lĩnh vực trước đây khu vực tư nhân ít tham gia do thiếu cơ chế lợi ích.
“Chúng tôi xác định PPP không chỉ dành cho hạ tầng vật chất, mà còn là công cụ tài chính và quản trị để phát triển hạ tầng tri thức,” ông Hùng nói.
Nghị định 180 quy định nhiều hình thức hợp tác công – tư linh hoạt, từ vận hành trung tâm đổi mới sáng tạo, phòng thí nghiệm trọng điểm, đến liên kết đào tạo – nghiên cứu – thử nghiệm sản phẩm mới. Nhà nước giữ vai trò “đặt hàng”, còn doanh nghiệp đảm nhận vai trò “nhà cung cấp dịch vụ đổi mới”.
Đặc biệt, các đơn vị sự nghiệp công lập nhóm I như viện nghiên cứu, trường đại học được trao quyền tự chủ mạnh: được quyết định giá trị tài sản công, thời gian và tỷ lệ khấu hao, cũng như phương án hợp tác với đối tác tư nhân. Song song đó, thủ tục hành chính được đơn giản hóa, phân cấp mạnh mẽ, giúp rút ngắn quy trình phê duyệt dự án.
Ông Hùng cho biết, Bộ Tài chính giữ vai trò đầu mối đồng hành, phối hợp với các bộ, ngành và địa phương tổ chức tham vấn, hướng dẫn triển khai Nghị định. Bộ cũng đã ban hành Công văn 11725/BTC-QLĐT (31/7/2025) về tiêu chí lựa chọn dự án PPP trong lĩnh vực ĐMST và đang xây dựng “Sổ tay hướng dẫn PPP trong khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số” để các bên thực hiện thống nhất.
“Chúng tôi coi đây là quá trình đồng hành và chia sẻ trách nhiệm, không chỉ là hướng dẫn hành chính. Mục tiêu là tạo ra những mô hình PPP thực chất, nơi cả khu vực công và tư cùng hưởng lợi và cùng thúc đẩy đổi mới sáng tạo,” ông Hùng khẳng định.
Bài học quốc tế và khuyến nghị cho Việt Nam
Theo ông Đặng Tấn Đức – Viện trưởng Viện R&D Becamex, Việt Nam có thể học hỏi từ các quốc gia đi trước để tối ưu hóa chính sách và cơ chế tài chính cho ĐMST.
Thứ nhất, cần huy động khu vực tư nhân tham gia sâu hơn vào các dịch vụ KHCN và ĐMST theo mô hình PPP. Nhà nước nên là người đặt hàng, còn doanh nghiệp là người cung cấp dịch vụ như vận hành trung tâm R&D, phòng thí nghiệm, cơ sở thử nghiệm. Cách làm này vừa tận dụng được kinh nghiệm thương mại hóa của doanh nghiệp, vừa giảm gánh nặng ngân sách công mà vẫn đảm bảo hiệu quả.
Thứ hai, cần có chiến lược ngân sách ĐMST toàn diện và linh hoạt. Ví dụ, chương trình RIE2025 của Singapore, nơi ngân sách R&D chiếm khoảng 1% GDP, được phân bổ hài hòa cho nghiên cứu cơ bản, ứng dụng, phát triển doanh nghiệp và đào tạo nhân tài. Singapore còn duy trì một phần “ngân sách trắng” cho các dự án công nghệ mới xuất hiện bất ngờ, giúp quốc gia này nhanh chóng bắt nhịp xu hướng toàn cầu.
Thứ ba, đầu tư cần định hướng theo mức độ sẵn sàng công nghệ. Ngân sách nên được phân bổ rõ ràng cho từng giai đoạn – từ ý tưởng, nguyên mẫu, thử nghiệm đến thương mại hóa. Đồng thời, Nhà nước cần phát triển hệ thống hạ tầng sáng tạo dùng chung theo chuẩn quốc tế như ARTC (Singapore) hay Fraunhofer (Đức) để hỗ trợ doanh nghiệp vừa và nhỏ rút ngắn thời gian đưa sản phẩm ra thị trường.

Bên cạnh đó, ông Đức nhấn mạnh cần thúc đẩy kết nối vùng ĐMST – chẳng hạn Bình Dương Innovation Region liên kết với TP.HCM, Đồng Nai và Bà Rịa – Vũng Tàu để hình thành “tam giác đổi mới phía Nam”. Mô hình vùng đổi mới này vừa đủ quy mô, vừa tạo môi trường lan tỏa tri thức và công nghệ.
Giáo sư Tsuyoshi Usagawa từ Đại học Kumamoto, Cố vấn JICA về giáo dục kỹ thuật, chia sẻ kinh nghiệm từ Nhật Bản nơi các chính sách hỗ trợ đã tạo nên vùng đổi mới nổi tiếng Kyushu – “hòn đảo Silicon cũ” từ thập niên 1980.
Chính phủ Nhật Bản đã thành lập Venture Business Laboratory (VBL) từ năm 1995, nhằm thúc đẩy R&D cho các ngành công nghiệp tương lai, hỗ trợ nhân lực sáng tạo và cung cấp cơ sở vật chất cho nghiên cứu – đào tạo. Đến năm 2001, hơn 40% đại học quốc gia có VBL; và sau khi các trường được tự chủ (2004), hợp tác giữa chính phủ – doanh nghiệp – đại học càng bùng nổ, tạo ra làn sóng đổi mới mạnh mẽ.
“Để có đổi mới, trước hết phải có nghiên cứu. RESEARCH chính là RE + SEARCH – vừa tìm lại, vừa tìm mới,” Giáo sư Usagawa nhấn mạnh. Theo ông, sở hữu trí tuệ (IP) chính là chìa khóa bảo đảm lợi ích của nhà khoa học, doanh nghiệp và toàn xã hội.
Chuyên gia quốc tế nhận định, khi chính phủ, doanh nghiệp và viện trường cùng hội tụ, Việt Nam có thể từng bước xây dựng hệ sinh thái đổi mới sáng tạo mở, nơi tri thức được kết nối, nhân tài được nuôi dưỡng và công nghệ trở thành động lực trung tâm cho tăng trưởng bền vững.
DN giữ vị trí trung tâm trong hệ sinh thái đổi mới sáng tạo quốc gia
T&T muốn làm sân golf và loạt dự án bất động sản tại Khánh Hòa
(VNF) - Tập đoàn T&T đề xuất triển khai một số dự án quy mô lớn trong các lĩnh vực bất động sản tại Khánh Hòa.
Diễn biến mới tại dự án khu công nghiệp 1 tỷ USD của Tập đoàn Thái Lan tại Nghệ An
(VNF) - Dự án khu công nghiệp gần 1 tỷ USD của Tập đoàn WHA Thái Lan tại Nghệ An vừa ghi nhận bước tiến mới khi tỉnh chính thức giao thêm gần 10ha đất để tiếp tục triển khai.
'Đừng mơ tới thị trường hydrogen sạch khi chưa có gì trong tay'
(VNF) - Hydrogen sạch được xem là lời giải cho mục tiêu trung hòa carbon, nhưng chính yêu cầu “thuần sạch” lại khiến ngành này khó cất cánh. Theo ông Lê Ngọc Ánh Minh, cần nhìn nhận hydrogen xám như một bước đệm thực tế để hình thành thị trường ban đầu, thay vì đòi hỏi chuẩn sạch khi chưa có gì trong tay.
Tiêu chuẩn xanh: 'Giấy thông hành' để hàng Việt lấn sâu vào thị trường Anh
(VNF) - Trong bối cảnh thị trường Anh ngày càng siết chặt các tiêu chuẩn xanh, doanh nghiệp Việt cần coi phát triển bền vững là “giấy thông hành” để không chỉ xuất khẩu hàng hóa, mà còn khẳng định thương hiệu Việt trên thị trường cao cấp này.
Mô hình tuần hoàn - công nghệ cao: 'Con đường tất yếu để nâng tầm nông nghiệp Việt'
(VNF) - Tập đoàn Mavin là doanh nghiệp nông nghiệp đầu tiên tại Việt Nam nhận tín dụng xanh từ HSBC. Đây là kết quả bước đầu của 1 chiến lược dài hạn mà Mavin theo đuổi trong nhiều năm qua với nông nghiệp Việt Nam. Tạp chí Đầu tư Tài chính – VietnamFinance đã có cuộc trao đổi với Chủ tịch HĐQT Tập đoàn, ông David John Whitehead, về hành trình phát triển xanh và chiến lược bền vững của Mavin.
TP.HCM: Phát triển trục đường sắt nối Sân bay Tân Sơn Nhất và Sân bay Long Thành
(VNF) - TP. HCM đang chuẩn bị phát triển một trục kết nối đường sắt chiến lược giữa Sân bay Tân Sơn Nhất và Sân bay Long Thành.
Đầu tư hơn 2,5 tỷ USD xây dựng hạ tầng Đặc khu Côn Đảo
(VNF) - TP.HCM vừa ban hành kế hoạch thực hiện điều chỉnh tổng thể quy hoạch chung xây dựng đặc khu Côn Đảo đến năm 2045.
Startup xanh lạc hướng ngay từ đầu vì 'tin nhầm dữ liệu ảo'
(VNF) - Chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan cảnh báo, việc thiếu căn cứ dữ liệu, sao chép thống kê “ảo” hay ảo tưởng về quy mô thị trường có thể khiến startup lạc hướng ngay từ những bước đi đầu tiên, đánh mất lợi thế cạnh tranh và cơ hội phát triển bền vững.
Từ số hóa đến xanh hóa: AI mở đường cho doanh nghiệp Việt
(VNF) - Bà Nguyễn Hương Quỳnh, CEO BambuUP nhận định: "AI đang dần được dân chủ hóa. Nó không còn là công nghệ xa xỉ của các tập đoàn lớn, mà là công cụ chiến lược cho mọi doanh nghiệp muốn tồn tại. Lãnh đạo doanh nghiệp cần thay đổi cách nhìn từ chi phí sang đầu tư cho tương lai”.
Nước sạch Hòa Bình - Xuân Mai của Shark Liên nhận đầu tư 8,6 triệu USD
(VNF) - Tập đoàn Phát triển Cơ sở hạ tầng Tư nhân (PIDG) vừa đầu tư 218,6 tỷ đồng (tương đương 8,68 triệu USD) vào Công ty TNHH Nước sạch Hòa Bình – Xuân Mai, một dự án do Tập đoàn AquaOne phát triển.
Chuyển đổi xanh thành công: Tốt cho người tiêu dùng và đúng cho tự nhiên
(VNF) - Về dài hạn, người tiêu dùng sẽ là yếu tố quyết định thành công của doanh nghiệp. Cái gì tốt cho người tiêu dùng, đúng cho tự nhiên, sớm muộn cũng mang lại thành công.
Hàng tỷ USD đổ vào hạ tầng, Cần Giờ thành cực kinh tế biển lớn nhất TP.HCM
(VNF) - Cần Giờ đang được đầu tư mạnh mẽ vào hạ tầng giao thông và các siêu dự án tỷ USD, trở thành cực tăng trưởng hướng biển lớn nhất của TP. HCM.
Đề xuất xây cầu vượt biển 10.000 tỷ nối Sân bay Cam Ranh với Nam Khánh Hòa
(VNF) - Tuyến đường ven biển kết nối sân bay Cam Ranh với các khu kinh tế trọng điểm phía Nam của tỉnh Khánh Hòa dự kiến dài 25km, trong đó có 4km cầu vượt biển, vốn đầu tư 10.000 tỷ đồng.
Khánh Hòa muốn cho Tập đoàn Phúc Sơn làm tiếp 3 dự án BT dang dở
(VNF) - UBND tỉnh Khánh Hòa kiến nghị cho các dự án BT của Tập đoàn Phúc Sơn tiếp tục thực hiện các thủ tục tiếp theo.
Báo cáo dấu chân carbon: 'Hộ chiếu xanh' để bước sâu vào chuỗi toàn cầu
(VNF) - Khi châu Âu, Mỹ, Nhật Bản đồng loạt siết chặt các tiêu chuẩn xanh và truy xuất nguồn gốc, nông sản Việt Nam đứng trước ngưỡng cửa buộc phải thay đổi. Không chỉ là yêu cầu kỹ thuật, “dấu chân carbon” và truy xuất nguồn gốc đang trở thành tấm hộ chiếu bắt buộc nếu doanh nghiệp Việt muốn bước sâu vào chuỗi cung ứng toàn cầu.
Vingroup được Congo giao 6.300ha đất miễn phí làm đại đô thị ven sông
(VNF) - Ngày 25/10 tại thủ đô Kinshasa của Cộng hòa Dân chủ Congo, chính quyền thành phố này và Tập đoàn Vingroup đã ký biên bản ghi nhớ (MoU) hợp tác phát triển đại đô thị ven sông quy mô 6.300ha và chuyển đổi hơn 300.000 xe xăng sang xe điện.
Đối mặt nhiều rủi ro, hàng loạt dự án điện khí LNG đình trệ
(VNF) - Các nhà đầu tư đề nghị Quốc hội sớm thông qua cơ chế riêng cho điện khí LNG – lĩnh vực được kỳ vọng thay thế dần nhiệt điện than và bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia.
Dòng chảy kinh tế xanh: Biến trách nhiệm tuân thủ thành chiến lược cốt lõi
(VNF) - Chuyển đổi xanh đang trở thành chiến lược phát triển cốt lõi của Việt Nam, khi trách nhiệm với môi trường và xã hội được xem là động lực tăng trưởng mới. “Kinh doanh có trách nhiệm” nay không chỉ là nghĩa vụ, mà là lợi thế giúp Việt Nam khẳng định vị thế trong dòng chảy kinh tế xanh toàn cầu.
Quảng Trị 'bật đèn xanh' cho hai dự án điện gió hơn 3.400 tỷ đồng
(VNF) - UBND tỉnh Quảng Trị vừa chấp thuận chủ trương đầu tư hai dự án điện gió mới với tổng vốn hơn 3.400 tỷ đồng, gồm Nhà máy điện gió Phong Liệu mở rộng và Nhà máy điện gió Tân Hợp 1. Đây là bước tiến tiếp theo hướng tới mục tiêu đưa Quảng Trị trở thành trung tâm năng lượng sạch khu vực Bắc Trung Bộ.
Thu 3.300 tỷ đồng phí môi trường với nước thải: Điều chỉnh để 'đúng và trúng' hơn
(VNF) - Bộ Tài chính cho biết, quá trình thực hiện chính sách thu phí bảo vệ môi trường đối với nước thải công nghiệp thời gian qua phát sinh một số vướng mắc khi nhiều cơ sở sản xuất, kinh doanh không phát sinh nước thải công nghiệp vẫn thuộc diện nộp phí. Cơ quan này đang đề xuất điều chỉnh phạm vi và đối tượng chịu phí để phù hợp hơn với thực tế.
TP.HCM: Chuyển hàng chục nghìn tỷ từ dự án chậm sang dự án giải ngân tốt
(VNF) - TP. HCM đã giải ngân hơn 62.300 tỷ đồng, đạt 52,4% vốn đầu tư công được Thủ tướng Chính phủ giao, tính đến ngày 17/10.
Đà Nẵng sẽ làm 16 tuyến đường sắt đô thị dài 200km
(VNF) - Theo định hướng, Đà Nẵng sẽ đầu tư 16 tuyến đường sắt đô thị với tổng chiều dài khoảng 204km nhằm giảm ùn tắc giao thông và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế - xã hội.
Gia Lai đón dòng vốn chất lượng cao từ Thái Lan
(VNF) - Tỉnh Gia Lai xác định Khu công nghiệp Becamex Bình Định là hạt nhân quan trọng, đóng vai trò cửa ngõ tiếp nhận dòng vốn FDI chất lượng cao, trong đó có doanh nghiệp Thái Lan.
'Sau FDI và xuất khẩu giá rẻ, tài sản số mở ra biên tăng trưởng khác biệt cho Việt Nam'
(VNF) - Sau giai đoạn tăng trưởng dựa vào xuất khẩu giá rẻ và dòng vốn FDI, Việt Nam đang bước vào thời kỳ mới đòi hỏi nguồn lực nội sinh mạnh mẽ hơn. Theo ông Nguyễn Việt Đức, Giám đốc Kinh doanh số VPBankS, tài sản số và công nghệ tài chính đang mở ra “biên tăng trưởng khác biệt”, trở thành động lực chiến lược giúp tái cơ cấu nền kinh tế và nâng cao vị thế cạnh tranh toàn cầu.
Chiến lược xanh trong phát triển công nghiệp Quảng Ngãi
(VNF) - Tỉnh Quảng Ngãi đang đẩy mạnh phát triển các khu công nghiệp theo hướng xanh, hiện đại và thân thiện với môi trường, hướng tới mục tiêu tăng trưởng bền vững, gắn kết hài hòa giữa phát triển kinh tế và bảo vệ tài nguyên thiên nhiên.
T&T muốn làm sân golf và loạt dự án bất động sản tại Khánh Hòa
(VNF) - Tập đoàn T&T đề xuất triển khai một số dự án quy mô lớn trong các lĩnh vực bất động sản tại Khánh Hòa.
Hơn nửa năm thi công, Vinhomes Wonder City giờ ra sao?
(VNF) - Dự án Vinhomes Wonder City do Vingroup làm chủ đầu tư có diện tích 133ha, tổng vốn đầu tư khoảng 18.400 tỷ đồng, là một trong những dự án nhà ở lớn nhất khu tây Hà Nội triển khai trong năm 2025.

































































