Cụ thể, Bộ Giao thông Vận tải cho biết theo quy hoạch, tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam từ ga Ngọc Hồi đến ga Thủ Thiêm với quy mô đường đôi, khổ 1.435mm, chiều dài khoảng 1.545km, lộ trình nghiên cứu đầu tư đến năm 2030 (Hà Nội - Vinh, Nha Trang - TP. HCM), sau năm 2030 (Vinh - Nha Trang).
Bộ Giao thông Vận tải đánh giá dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam là dự án có tầm chiến lược, tạo động lực đột phá để phát triển kinh tế - xã hội, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh của đất nước. Tuy nhiên, đây là dự án có quy mô rất lớn, ảnh hưởng sâu rộng và lâu dài đến phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, có tiêu chuẩn kỹ thuật - công nghệ phức tạp; là dự án chưa có tiền lệ, lần đầu tiên được triển khai tại Việt Nam.
Do đó, Bộ Giao thông Vận tải cho rằng dự án cần được nghiên cứu thận trọng, kỹ lưỡng để lựa chọn phương thức và nguồn vốn đầu tư, yếu tố kỹ thuật, mô hình khai thác hợp lý trên cơ sở phù hợp với xu thế phát triển của quốc tế, điều kiện thực tế của Việt Nam, bảo đảm tầm nhìn chiến lược, dài hạn.
Cũng theo Bộ Giao thông Vận tải, thời gian vừa qua, hội đồng thẩm định nhà nước đã có ý kiến về hồ sơ báo cáo nghiên cứu tiền khả thi dự án. Bên cạnh đó, Bộ Chính trị đã ban hành Kết luận số 49 về định hướng phát triển giao thông vận tải đường sắt Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Trong đó, yêu cầu nghiên cứu, phân tích, đánh giá, kết hợp tham khảo kinh nghiệm quốc tế để lựa chọn phương án đầu tư xây dựng hiện đại, có tầm nhìn dài hạn, phát huy được các lợi thế, tiềm năng của đất nước, phù hợp với xu thế phát triển của thế giới.
Hiện nay, Bộ Giao thông Vận tải đã chỉ đạo các đơn vị liên quan tiếp thu ý kiến của hội đồng thẩm định; đồng thời tổ chức đoàn công tác đi học hỏi kinh nghiệm tại một số quốc gia có hệ thống đường sắt tốc độ cao phát triển như châu Âu, Trung Quốc, Nhật Bản để cập nhật, bổ sung, hoàn thiện báo cáo nghiên cứu tiền khả thi dự án.
"Để có đầy đủ cơ sở khoa học, khách quan, minh bạch, Bộ Giao thông Vận tải dự kiến sẽ huy động một số chuyên gia quốc tế có kinh nghiệm, phối hợp với tư vấn trong nước để nghiên cứu, hoàn thiện làm cơ sở trình cấp có thẩm quyền xem xét quyết định", văn bản trả lời cử tri của Bộ Giao thông Vận tải nêu rõ.
Về tiến độ, Bộ Giao thông Vận tải phấn đấu trình cấp có thẩm quyền xem xét, thông qua chủ trương đầu tư trong năm 2025 theo đúng Kết luận số 49 của Bộ Chính trị.
Liên quan đến dự án này, mới đây, liên danh tư vấn dự án này đánh giá việc bố trí ga đầu cuối của tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam tại Ngọc Hồi cách xa trung tâm TP.Hà Nội khoảng 10km như quy hoạch trước đây sẽ làm giảm tính hấp dẫn trong việc thu hút hành khách đi tàu, đặc biệt là các khu vực phía Bắc sông Hồng.
Theo tư vấn, loại hình đường sắt tốc độ cao sử dụng công nghệ tiên tiến, sử dụng đường riêng, giao cắt lập thể, không xung đột với các loại hình giao thông đô thị nên về cơ bản sẽ không gặp phải các tồn tại, bất cập của hệ thống đường sắt quốc gia hướng tâm hiện nay.
Trên cơ sở đó, liên danh tư vấn Tổng công ty Tư vấn thiết kế giao thông vận tải (TEDI) và Trung tâm Tư vấn đầu tư phát triển giao thông vận tải (CCTDI) kiến nghị kết nối đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam vào tới ga Hà Nội. Trong khi đó, ga Ngọc Hồi vẫn được quy hoạch là đầu mối, nơi tập kết tàu, bảo dưỡng, sửa chữa tàu và các tác nghiệp kỹ thuật cho tàu tốc độ cao.
