Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam vừa có văn bản gửi các với hội viên chính thức thống nhất thoả thuấn áp dụng mức lãi suất huy động tại các kỳ hạn tối đa 9,5%/năm đã đạt được trong cuộc họp tuần qua.
Trên cơ sở thực hiện kêu gọi của Hiệp hội Ngân hàng, ý kiến chỉ đạo của Phó Thống đốc Đào Minh Tú, các ngân hàng thương mại thống nhất cam kết nghiêm túc thực hiện đồng thuận lãi suất huy động VNĐ không quá 9,5%/năm tại tất cả kỳ hạn (đã bao gồm các khoản khuyến mại). Thời gian áp dụng từ ngày 15/12/2022.
Đồng thời, các ngân hàng căn cứ khả năng, năng lực tài chính của mình, tiếp tục tiết giảm chi phí, giảm lợi nhuận nhằm hỗ trợ doanh nghiệp giảm lãi suất cho vay, với mức giảm từ 0,5-2%/năm tùy từng đối tượng, trong đó tập trung vào lĩnh vực sản xuất, kinh doanh, nhất là lĩnh vực ưu tiên.
Để hỗ trợ các ngân hàng có cơ sở thực hiện đúng các cam kết đã đồng thuận, Hiệp hội Ngân hàng sẽ tiếp tục kiến nghị Thống đốc Ngân hàng Nhà nước hỗ trợ thanh khoản cho ngân hàng gặp khó khăn (nếu có) cũng như có các giải pháp hỗ trợ khác đối với các ngân hàng thực hiện nghiêm túc các cam kết đã đồng thuận.
Trước đó, tại cuộc họp ngày 7/12/2022 của Hiệp hội Ngân hàng với các ngân hàng hội viên, các ngân hàng đã nêu một loạt nguyên nhân khiến lãi suất hiện nay chưa giảm:
Thứ nhất, một số ngân hàng quy mô vừa và nhỏ vẫn buộc phải tăng lãi suất lên mức cao hơn mặt bằng chung của thị trường để giữ chân khách hàng (do người dân có hiện tượng thiếu niềm tin vào ngân hàng thương mại cổ phần quy mô nhỏ nên có xu hướng gửi tiền đến các ngân hàng có vốn nhà nước), chứ không hẳn gặp vấn đề thanh khoản.
Thứ hai, giao dịch tín chấp trên thị trường liên ngân hàng bị hạn chế, các giao dịch hầu như đều bị yêu cầu có tài sản đảm bảo và bị áp tỷ lệ phòng vệ rủi ro quá cao so với thời điểm trước đó. Các ngân hàng thương mại có quy mô vừa và nhỏ buộc phải thực hiện giao dịch tiền tệ có tài sản đảm bảo như giấy tờ có giá để đáp ứng nhu cầu thanh khoản hàng ngày; tuy nhiên, khối lượng giấy tờ có giá sẵn có để phục vụ cho nhu cầu trên không nhiều.
Thứ ba, áp lực thực hiện quy định về tỷ lệ nguồn vốn ngắn hạn, cho vay trung dài hạn (tỷ lệ này đã bị giảm từ 37% xuống 34% vào tháng 10/2022, theo lộ trình thì tháng 10/2023 sẽ giảm tiếp tục xuống 30%). Dẫn đến các ngân hàng thương mại đẩy lãi suất huy động vốn trung dài hạn lên cao hơn nhằm đảm bảo tuân thủ quy định.
Mặt khác, đối với tài khoản vốn chuyên dùng của khách hàng, đây là nguồn tiền tương đối ổn định, bền vững, nhưng theo quy định tại Thông tư 22/2019/TT-NHNN, không được tính vào tổng tiền gửi phục vụ cho việc tính tỷ lệ LDR (tỷ lệ dư nợ cho vay so với tổng tiền gửi).
Thứ tư, các ngân hàng thương mại tham gia thị trường liên ngân hàng không nắm bắt được thông tin của nhau nên không có cơ sở đánh giá mức độ rủi ro, an toàn của đối tác nên rất khó ra quyết định cho vay/gửi tiền lẫn nhau; dẫn đến có thời điểm một số ngân hàng thương mại gặp khó khăn về thanh khoản và phải nâng lãi suất huy động để đảm bảo thanh khoản.
