Kiểm toán Nhà nước: VAMC chưa thực hiện vai trò trong việc mua và xử lý nợ xấu

Đây là một trong những vấn đề được Kiểm toán Nhà nước nêu ra trong báo cáo kiểm toán báo cáo tài chính, các hoạt động liên quan đến quản lý, sử dụng vốn và tài sản Nhà nước năm 2017 của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam và một số tổ chức tài chính, ngân hàng, bảo hiểm.

Theo đó, Kiểm toán Nhà nước cho biết, việc điều hành chính sách tiền tệ và hoạt động ngân hàng của Ngân hàng Nhà nước đã góp phần hoàn thành kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và mục tiêu chính sách tiền tệ của Ngân hàng Nhà nước.

Tính đến cuối 2017, các tổ chức tài chính, ngân hàng được kiểm toán đạt được các chỉ tiêu an toàn trong hoạt động, kinh doanh có lãi hoặc chênh lệch thu – chi dương, tỷ suất lợi nhuận/vốn đạt mức trên 7%.

Tuy nhiên, theo Kiểm toán Nhà nước, hệ thống ngân hàng vẫn còn một số tồn tại như: Một số tổ chức tín dụng tăng trưởng tín dụng vượt mức cho phép của Ngân hàng Nhà nước (các Ngân hàng TMCP: Bảo Việt, Đông Nam Á, Nam Á, Đại Chúng, Việt Nam Thương Tín với tổng dư nợ vượt 6.988 tỷ đồng), các ngân hàng còn vi phạm quy định về giới hạn góp vốn mua cổ phần.

Kiểm toán Nhà nước cũng chỉ ra rằng VAMC chưa thực hiện vai trò trong việc mua nợ và xử lý nợ xấu. Cụ thể, VAMC đã không thẩm định giá mua (giá mua bằng dư nợ trừ (-) dự phòng rủi ro do tổ chức tín dụng tự xác định); không kiểm tra, đánh giá khách hàng vay, tính trung thực, chính xác của hồ sơ, tài liệu và tài sản đảm bảo của khoản nợ...

VAMC cũng xử lý nợ xấu sau khi mua chủ yếu thông qua việc ủy quyền lại cho các tổ chức tín dụng bán nợ.

Đáng lưu ý, Kiểm toán cho rằng hệ số an toàn vốn (CAR) toàn hệ thống chưa đáng tin cây.

Loại trừ các ngân hàng yếu kém và các ngân hàng được Ngân hàng Nhà nước mua 0 đồng; một số NHTM đầu tư trái phiếu chéo lẫn nhau, làm "cải thiện ảo" hệ số CAR; nhiều ngân hàng thương mại phân loại nợ không đúng làm ảnh hưởng đến lợi nhuận, tác động giảm hệ số CAR.

Các ngân hàng chậm quyết toán các chương trình hỗ trợ lãi suất, chưa thu hồi nợ tồn đọng nhóm 2 và nợ có tính chất tồn đọng nhóm 2 để hoàn trả NSNN.

Một số đơn vị chưa xử lý dứt điểm công nợ tồn đọng từ nhiều năm, đầu tư tài chính không hiệu quả hoặc hiệu quả thấp; hạch toán doanh thu, thu nhập, chi phi chưa phù hợp, chính xác…