Kiến nghị bỏ ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp với khu kinh tế, khu công nghiệp

Theo Bộ Tài chính, từ tổng kết, đánh giá quá trình thực thi chính sách ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp cho thấy, tác động của ưu đãi thuế đối với việc phân bổ nguồn lực đầu tư vào các lĩnh vực, địa bàn mà Nhà nước khuyến khích còn hạn chế.

Cụ thể, các doanh nghiệp FDI vẫn tập trung đầu tư vào những nơi có kết cấu hạ tầng thuận lợi như Hà Nội, TP. HCM, Bà Rịa - Vũng Tàu, Đồng Nai, Bắc Ninh… chiếm 85% tổng số dự án và 67% tổng số vốn đăng ký đầu tư trên cả nước. Trong khi các tỉnh miền núi, vùng sâu, vùng xa như Tây Nguyên, trung du và miền núi phía Bắc chỉ chiếm 4% số dự án và 5% tổng số vốn đầu tư đăng ký.

Bên cạnh đó, số vốn đầu tư mới chủ yếu tập trung vào những ngành có tỷ suất lợi nhuận cao như chế biến, chế tạo, bán buôn bán lẻ, khoa học và công nghệ, thông tin truyền thông. Còn các lĩnh vực cần khuyến khích phát triển nhưng có tỷ suất lợi nhuận thấp, rủi ro cao như nuôi trồng nông, lâm, thủy sản; các lĩnh vực cần xã hội hóa như giáo dục, y tế... đầu tư còn khá hạn chế.

Bộ Tài chính cho rằng ưu đãi thuế khu kinh tế, khu công nghiệp không có tác động đáng kể đến việc phân bổ đầu tư

Theo lý giải của Bộ Tài chính, nguyên nhân của tình trạng trên là do quy định khu khu công nghiệp ở địa bàn thuận lợi cũng được hưởng khá nhiều ưu đãi, nên những địa bàn khó khăn, đặc biệt khó khăn và những ngành nghề lĩnh vực cần khuyến khích đầu tư thì không thu hút được vốn đầu tư cả trong và ngoài nước.

Hơn nữa, một số các khu kinh tế được thành lập có phạm vi bao gồm cả địa bàn có điều kiện kinh tế xã hội thuận lợi, khu dân cư, đô thị nên đã phát sinh hiện tượng lợi dụng chính sách ưu đãi thông qua việc thành lập nhiều dự án tại khu kinh tế và chuyển lợi nhuận từ các địa bàn không được ưu đãi về khu kinh tế, gây bất công bằng.

Để từng bước giải quyết dứt điểm tình trạng này, Bộ Tài chính đề xuất sửa đổi căn bản nội dung ưu đãi thuế Thu nhập doanh nghiệp theo hướng: các quy định về ưu đãi thuế được tổng hợp và kế thừa từ nguyên tắc ưu đãi hiện hành, trong đó giữ mức ưu đãi thuế cao nhất để không ảnh hưởng đến môi trường đầu tư, nhưng cần có khoảng cách chênh lệch đủ lớn so với mức ưu đãi thấp hơn; thu hẹp diện ưu đãi theo lĩnh vực để tạo sức hấp dẫn của mức ưu đãi cao theo địa bàn.

Cụ thể sẽ bỏ ưu đãi đối với các khu kinh tế, khu công nghiệp thay vào đó, các khu kinh tế, khu công nghiệp thuộc địa bàn nào sẽ được hưởng ưu đãi theo địa bàn đó.

Để việc xác định danh mục lĩnh vực và địa bàn ưu đãi phù hợp, Bộ Tài chính kiến nghị Uỷ ban Thường vụ Quốc hội quy định cụ thể danh mục lĩnh vực và địa bàn ưu đãi thuế Thu nhập doanh nghiệp. Cụ thể, lĩnh vực ưu đãi thuế Thu nhập doanh nghiệp phải phù hợp với chính sách phát triển kinh tế xã hội của Nhà nước và địa bàn ưu đãi thuế Thu nhập doanh nghiệp phải được rà soát và xác định phù hợp với chiến lược phát triển vùng, miền và quốc gia trong từng thời kỳ.