Kobe Steel đối mặt khủng hoảng chất lượng thép

Kobe Steel Ltd., hoạt động dưới thương hiệu Kobelco, mới đây đã gây chấn động làng công nghiệp thế giới khi để xảy ra việc chuyển giao sản phẩm không đáp ứng quy cách kỹ thuật của khách hàng.

Bê bối này đã gióng lên một hồi chuông cảnh tỉnh về vấn đề quản lý và kiểm soát chất lượng sản phẩm tại Nhật Bản.

Kobe Steel có một bề dày lịch sử trong ngành vật liệu và máy móc thiết bị, cùng với các lĩnh vực kỹ thuật, giải pháp môi trường, cung cấp năng lượng và bất động sản.

Lịch sử hoạt động của Kobe Steel khởi nguồn từ tháng 9/1905 khi 1 công ty thương mại có tên Suzuki Shoten mua lại doanh nghiệp sản xuất thép Kobayashi Seikosho tại Wakinohama, Kobe, sau trở thành Kobe Seikosho và đổi tên thành Kobe Steel, Ltd như ngày nay.

Năm 1914 đánh dấu việc Kobe Steel "bước chân" vào mảng kinh doanh máy móc với việc cho ra đời dòng máy nén khí piston đầu tiên. Tháng 8/1916, Kobe Steel bắt đầu kinh doanh thép, sản xuất các sản phẩm thép cán. Tháng 12/1917, Kobe Steel bắt đầu sản xuất ống đồng và thanh đồng.

Năm 1926, Kobe Steel hoàn tất việc xây dựng nhà máy xi măng đầu tiên của Nhật Bản cho Nippon Cement, có công suất lên tới 450 tấn/năm. Tháng 9/1930, Kobe Steel khởi động hoạt động kinh doanh máy xây dựng, và cho ra đời máy xúc đào chạy điện đầu tiên tại Nhật Bản.

4 thập niên tiếp theo là thời gian Kobe Steel dành để củng cố hoạt động chế tạo, với việc tiến vào thị trường nhôm vào năm 1937, thâm nhập lĩnh vực hàn và sản xuất que hàn điện đầu tiên của Nhật Bản vào năm 1940.

Năm 1951, Kobe Steel là doanh nghiệp đầu tiên tại Nhật Bản sản xuất ti-tan, tiên phong trong việc ứng dụng ti-tan trong công nghiệp.

Lần đầu tiên Kobe Steel mở rộng ra thị trường nước ngoài là vào năm 1958, khi tập đoàn này "bắt tay" với Công ty Phát triển Công nghiệp Pakistan. Tháng 9/1960, Kobe Steel phát triển kinh doanh tại Bắc Mỹ.

Tháng 4/1968, Kobe Steel thành lập công ty tại Thái Lan chuyên về sản xuất que hàn điện. Tháng Ba 2 năm sau đó, Kobe Steel hoàn thiện cơ sở sản xuất Kakogawa Works, bắt đầu cung cấp thép cuộn, thanh thép, thép tấm và thép lá.

Hòa cùng đà tăng trưởng mạnh mẽ của nền kinh tế Nhật Bản, Kobe Steel dần lớn phổng và trở thành doanh nghiệp đa ngành nghề, chuyên chế tạo thép, kim loại màu và máy móc.

Điển hình là giai đoạn những năm 1970, Kobe Steel đẩy mạnh hoạt động trên quy mô toàn cầu, lần lượt mở công ty và văn phòng tại Đông Nam Á, Trung Đông, Mỹ, Hà Lan, Trung Quốc...

Tuy nhiên, không tránh được thiên tai vốn luôn rình rập Nhật Bản, tháng 1/1995, Kobe Steel hứng trọn hậu quả từ trận động đất lớn Hanshin, phá hủy hoàn toàn trụ sở đầu não và buộc Kobe Steel đóng cửa một trong những lò cao chủ lực.

Với nội lực dồi dào, hai tháng rưỡi sau đó, Kobe Steel đã nhanh chóng hồi phục, nâng sản lượng trở lại mức bình thường.

Với phương châm luôn giữ vị trí đứng đầu cùng tiêu chí công nghệ "Duy nhất", các sản phẩm của Kobe Steel luôn nhận được sự đánh giá cao ở Nhật Bản và ở nước ngoài.

Bảng vàng thành tích của Kobe Steel có lẽ sẽ hoàn chỉnh nếu không xảy ra việc Kobe Steel không trung thực về số liệu sản phẩm, vụ việc vẫn đang trong quá trình điều tra. Kobe Steel ngày 8/10 vừa qua thừa nhận đã chuyển giao các sản phẩm không đáp ứng những quy cách về kỹ thuật mà khách hàng đưa ra.

Cuộc điều tra của Kobe Steel cho thấy số liệu giả mạo của khoảng 19.300 tấn sản phẩm nhôm, 2.200 tấn sản phẩm đồng... đã được cung cấp cho các khách hàng trong giai đoạn từ tháng 9/2016 đến tháng 8/2017.

Kobe Steel trở thành trung tâm chỉ trích khi vụ việc này có khả năng ảnh hưởng tới sản phẩm cung cấp cho khoảng 500 doanh nghiệp, trong đó có sáu nhà sản xuất ô tô nổi tiếng của Nhật Bản gồm Toyota, Mitsubishi Motors, Subaru, Mazda, Nissan và Honda.

Vụ giả mạo số liệu của Kobe Steel còn lan sang cả ngành công nghiệp quốc phòng Nhật Bản khi Bộ Công nghiệp nước này cho biết các nhà sản xuất lớn gồm Mitsubishi Heavy Industries, Kawasaki Heavy Industries và IHI Corp đã sử dụng các sản phẩm nhôm không đạt chuẩn của Kobe Steel.

Tập đoàn chế tạo thép lớn thứ 3 Nhật Bản trước khi để xảy ra bê bối trên tỏ ra lạc quan khi nâng dự báo lợi nhuận ròng cho tài khóa 2017 lên 35 tỷ yen (308 triệu USD), song vào cuối tháng trước đã phải hạ dự báo lợi nhuận hoạt động.

Trong nửa đầu tài khóa 2017, Kobe Steel đạt lợi nhuận ròng 39,35 tỷ yen, tăng 9,6 lần so với tài khóa trước, nhờ nhu cầu thép của ngành công nghiệp ô tô tăng mạnh.

Trong cùng kỳ, lợi nhuận hoạt động tăng 65,9% đạt 51,43 tỷ yen, trong khi doanh thu tăng 11,3% lên 907,06 tỷ yen. Cơ quan An toàn Hàng không châu Âu hiện đã khuyến cáo các công ty ngừng thu mua vật liệu từ Kobe Steel.