Kinh tế khó khăn, người trẻ Trung Quốc cạnh tranh 1 suất 'bát cơm sắt'
(VNF) - Một số lượng kỷ lục những người trẻ Trung Quốc có trình độ học vấn cao đang đổ xô vào các công việc nhà nước để tìm kiếm sự ổn định. Xu hướng này diễn ra trong bối cảnh nền kinh tế Trung Quốc đối mặt nhiều khó khăn, làm suy giảm triển vọng việc làm trong khu vực tư nhân.
- Những chiếc 'bồn cầu vàng' và một góc nhìn về kinh tế Trung Quốc 15/12/2025 09:45
Vỡ mộng làm tư, giới trẻ Trung Quốc đổ xô thi công chức
Vào tháng 11, có tới 3,7 triệu thí sinh trên toàn quốc, bao gồm cả sinh viên tốt nghiệp từ những trường đại học hàng đầu Trung Quốc, đã tham dự kỳ thi công chức hằng năm. Chỉ tiêu tuyển dụng là 38.100 vị trí, như vậy tỉ lệ chọi là khoảng 1/100.
Nhiều người sẵn sàng chấp nhận tỷ lệ cạnh tranh khắc nghiệt này, trong bối cảnh triển vọng việc làm khu vực tư nhân ngày càng mờ nhạt do suy thoái kinh tế.
Từ tháng 7 đến nay, tỷ lệ thất nghiệp của nhóm thanh niên thành thị Trung Quốc trong độ tuổi 16 – 24 đã duy trì trên mức 17%, tại Mỹ con số này là 10%.

"Bát cơm sắt" hấp dẫn trở lại
Trong quá khứ, công việc nhà nước từng được ví như là “bát cơm sắt” nhờ sự ổn định, an toàn. Tuy nhiên, khi nền kinh tế Trung Quốc mở cửa, người trẻ có trình độ học vấn cao đã theo đuổi mức lương cao hơn và nhiều cơ hội việc làm hơn trong khu vực tư nhân, cạnh tranh để gia nhập các tập đoàn công nghệ nội địa như Alibaba, Tencent và Huawei.
Giờ đây, những “bát cơm sắt” này đang quay trở lại.
Chiến dịch siết chặt quản lý của Trung Quốc đối với một số lĩnh vực như bất động sản, công nghệ và giáo dục tư nhân đã dẫn đến làn sóng sa thải quy mô lớn trong khu vực tư nhân. Theo thống kê, 500 doanh nghiệp tư nhân lớn nhất Trung Quốc đã cắt giảm 314.600 lao động trong năm ngoái.
Trong bối cảnh đó, các ứng viên hạ thấp kỳ vọng và chuyển sang tìm kiếm việc làm trong khu vực nhà nước.
Coral Yang, 22 tuổi, là một ví dụ. Cô đã mất 4 tháng tìm việc trước khi xin được một vị trí tại một công ty marketing địa phương, nhưng chỉ vài tuần sau, công ty quyết định không tuyển cô nữa vì đang phải cắt giảm chi phí.
“Không có nhiều cơ hội việc làm. Việc mất đi một lời mời làm việc sau nhiều tháng tìm kiếm thực sự rất buồn. Trường hợp của tôi cũng cho thấy khu vực kinh tế tư nhân đang chịu nhiều áp lực đến mức nào”, Yang chia sẻ.
Yang tốt nghiệp một trường đại học hàng đầu ở Thượng Hải với chuyên ngành phân tích dữ liệu, hiện đang chuẩn bị tham gia kỳ thi công chức vào năm tới.

Yang không phải là trường hợp cá biệt. Theo khảo sát, khoảng 63% sinh viên năm 2024 coi công việc khu vực công - gồm cơ quan nhà nước và doanh nghiệp nhà nước - là lựa chọn nghề nghiệp hàng đầu, tăng mạnh so với 42% năm 2020.
Trong nhóm công việc khu vực công, sinh viên có cơ hội việc làm tốt hơn tại các doanh nghiệp nhà nước so với các cơ quan chính phủ. Điều này khiến lượng thí sinh thi vào doanh nghiệp nhà nước cao kỷ lục.
Khảo sát cũng cho thấy số lượng sinh viên tốt nghiệp tìm việc tại các doanh nghiệp tư nhân đang giảm mạnh, từ 25,1% năm 2020 xuống còn 12,5% trong năm ngoái.
Trong bối cảnh thị trường lao động bất ổn, làn sóng sa thải và tiền lương khu vực tư nhân tăng chậm, nhiều người trẻ đang hướng về khu vực công để tìm kiếm sự ổn định, phúc lợi và vị thế xã hội, theo nhận định của ông Mingjiang Li, phó giáo sư tại Trường Nghiên cứu Quốc tế S. Rajaratnam (Singapore).

Chính phủ Trung Quốc đã tìm cách thúc đẩy việc làm tại các doanh nghiệp tư nhân, thông qua các biện pháp như hoàn thuế, giảm đóng bảo hiểm xã hội và trợ cấp để khuyến khích tuyển dụng sinh viên mới ra trường.
Tuy nhiên, nhiều người cho rằng các ưu đãi này vẫn ở mức thấp. Chẳng hạn, chính quyền thành phố Thượng Hải chỉ hỗ trợ một khoản trợ cấp một lần 1.500 nhân dân tệ cho mỗi lao động mới được tuyển dụng.
Chỉ tiêu hạn chế, cạnh tranh khốc liệt
Số hồ sơ nộp vào khu vực công tăng mạnh, trong khi số lượng vị trí tuyển dụng hầu như không tăng tương ứng, do các chính quyền địa phương không mở rộng biên chế.
Áp lực tài khóa từ cuộc khủng hoảng bất động sản đã khiến nhiều chính quyền địa phương “thiếu tiền mặt và không mặn mà với việc tuyển thêm nhân sự,” ông Jianwei Xu, chuyên gia kinh tế cao cấp tại Natixis cho biết.
“Tuyển dụng khu vực công, sau một giai đoạn mở rộng, hiện đã chững lại, khiến mức độ cạnh tranh trở nên gay gắt hơn”, ông nói.
Số lượng vị trí tuyển dụng mới tại các cơ quan chính phủ từng tăng 66% vào năm 2020 so với năm trước đó, trong bối cảnh cần nhân sự để thực thi các biện pháp phòng chống dịch Covid-19. Tuy nhiên, đến năm 2026, chính phủ trung ương đã cắt giảm 4% chi tiêu xuống còn 38.119 vị trí.
Tỉ lệ chọi hiện nay là 1/100, so với 1/70 hồi năm 2023. Tại nông thôn, nơi cơ hội việc làm hạn chế, có nơi tỉ lệ chọi cao đến mức kinh ngạc: 1/6.470.

“Tỷ lệ cạnh tranh ở một số tỉnh hiện nay không kém gì những trường đại học tuyển sinh khắt khe nhất thế giới… Đây đang trở thành một trong những ‘môn thể thao quốc gia’ có mức độ cạnh tranh khốc liệt nhất tại Trung Quốc,” ông Han Shen Lin, giáo sư Đại học New York Thượng Hải, nhận định.
Sang năm 2026, một số lượng kỷ lục sinh viên tốt nghiệp đại học và trường nghề - khoảng 12,7 triệu người - sẽ gia nhập thị trường lao động, dự kiến khiến cuộc đua giành việc làm càng thêm khốc liệt.
Bằng cấp "mất giá"
Ngày càng ít sinh viên Trung Quốc học sau đại học. Theo Bộ Giáo dục Trung Quốc, số thí sinh dự kỳ thi tuyển sinh sau đại học quốc gia tổ chức vào tháng 10 đã giảm còn 3,4 triệu người, từ mức đỉnh 4,74 triệu người vào năm 2023.
Điều này phản ánh sự suy giảm niềm tin rằng bằng cấp cao sẽ giúp cải thiện cơ hội việc làm.
“Lợi ích của một tấm bằng sau đại học dường như đang ít dần … Điều này khiến bằng cấp bị ‘mất giá’ tương đối”, ông Xu nhận định.
Khảo sát của Zhilian Zhaopin cũng cho thấy bức tranh tương tự. Sinh viên tốt nghiệp các trường cao đẳng nghề có triển vọng việc làm tốt hơn, với tỷ lệ có việc làm tăng lên mức 56,6% trong năm ngoái. Trong khi đó, tỷ lệ có việc làm của nhóm học sau đại học là chưa đến 45%, giảm từ gần 57% vào năm 2023.
Các nhà kinh tế cảnh báo rằng việc ngày càng nhiều sinh viên tốt nghiệp từ các trường đại học hàng đầu tập trung vào khu vực công, thay vì theo đuổi con đường khởi nghiệp hoặc những lựa chọn khác khu vực tư nhân, có thể gây sức ép lên tăng trưởng kinh tế trong dài hạn.
“Về dài hạn, xu hướng này có thể tái định hình cấu trúc nhân lực của Trung Quốc, khi nguồn nhân lực chất lượng cao ngày càng tập trung vào bộ máy nhà nước, trong khi động lực đổi mới của khu vực kinh tế tư nhân có nguy cơ suy yếu,” ông Li nhận định.
Trung Quốc sắp vận hành cảng thương mại tự do lớn nhất thế giới
- Đằng sau con số kỷ lục 1.000 tỷ USD thặng dư thương mại của Trung Quốc 10/12/2025 01:30
- 'Làn sóng' tỷ phú Trung Quốc sinh hàng chục con tại Mỹ qua mang thai hộ 16/12/2025 01:15
- Trả tiền để được ôm: Cách phụ nữ trẻ Trung Quốc giải tỏa căng thẳng 15/12/2025 04:20
Tàu siêu tốc nhanh hơn máy bay: Trung Quốc tiến gần ‘điều không tưởng’
(VNF) - Trong một thế giới nơi tốc độ ngày càng trở thành thước đo của tiến bộ, Trung Quốc đang nỗ lực phá vỡ những giới hạn của ngành giao thông vận tải với một phương tiện có thể khiến cả máy bay phản lực cũng không “đua” kịp. Đó là T-Flight – một loại tàu điện từ (maglev) được thiết kế để đạt tốc độ lên tới 965 km/h, bỏ xa tốc độ bay hành trình trung bình của nhiều máy bay thương mại đường dài.
Sau 'cơn sốt' 2025, bạc có còn hấp dẫn trong năm 2026?
(VNF) - Sau nhiều năm bị xem như phiên bản ít nổi bật hơn của vàng, bạc có màn tái xuất mạnh mẽ trong năm2025. Sự kết hợp của nguồn cung toàn cầu thắt chặt, nhu cầu công nghiệp bùng nổ, cùng sự tham gia của giới đầu tư qua ETF đang khiến bạc trở thành một trong những mặt hàng có tính cấu trúc thú vị nhất trên thị trường thế giới.
Xuất hiện tỷ phú 600 tỷ USD đầu tiên trên thế giới
(VNF) - Việc SpaceX chuẩn bị phát hành cổ phiếu ra công chúng (IPO) đang trở thành cú hích lớn nhất đối với khối tài sản của Elon Musk, đưa ông chính thức trở thành người đầu tiên trên thế giới chạm mốc 600 tỷ USD tài sản ròng. Đây được xem là thương vụ IPO tiềm năng lớn nhất lịch sử, và là canh bạc mang tính bước ngoặt của thị trường vốn toàn cầu vào tương lai hạ tầng không gian.
JPMorgan chuyển hướng đầu tư vào tiền điện tử
Tập đoàn tài chính JPMorgan Chase đang tiến sâu hơn vào lĩnh vực tài sản số với việc triển khai quỹ thị trường tiền tệ token hóa dựa trên công nghệ chuỗi khối (blockchain).
Báo động rửa tiền qua tài sản số
Sự bùng nổ của stablecoin đặt ra thách thức đối với hệ thống giám sát tài chính toàn cầu khi bị khai thác để rửa tiền và giúp dòng tiền né tránh kiểm soát.
Nga 'phản đòn' EU, đòi bồi thường 230 tỷ USD
(VNF) - Ngân hàng trung ương Nga cho biết họ đang yêu cầu Euroclear bồi thường 230 tỷ USD, đồng thời Điện Kremlin đưa ra lời cảnh báo cứng rắn về việc sử dụng tài sản bị đóng băng của Nga để hỗ trợ Ukraine.
Điều gì đang 'níu chân' kinh tế Trung Quốc?
(VNF) - Doanh số bán lẻ của Trung Quốc tăng trưởng với tốc độ yếu nhất kể từ đại dịch Covid-19, trong khi đầu tư tiếp tục suy giảm, cho thấy những rủi ro ngày càng lớn đối với nền kinh tế sau nhiều tháng trì trệ.
Trả tiền để được ôm: Cách phụ nữ trẻ Trung Quốc giải tỏa căng thẳng
(VNF) - Ngày càng nhiều phụ nữ trẻ ở Trung Quốc sẵn sàng chi từ 20 đến 50 nhân dân tệ (tương đương 3–7 USD) để được những người đàn ông gọi là “man mums” ôm trong vòng 5 phút, giúp giải tỏa căng thẳng và cảm giác cô đơn.
Sau vàng và bạc, một kim loại quan trọng phá kỷ lục giá
(VNF) - Năm nay, giá đồng tăng vọt, liên tiếp thiết lập các mức kỷ lục mới. Đà tăng này được dự báo sẽ tiếp tục kéo dài sang năm 2026.
Than đá và bài toán tài chính nan giải của Trung Quốc
(VNF) - Than đá là trụ cột bảo đảm tăng trưởng, việc làm và ổn định xã hội của Trung Quốc trong nhiều thập kỷ. Tuy nhiên, khi Bắc Kinh thúc đẩy chuyển đổi năng lượng và giảm phát thải, việc loại bỏ than đá trở thành một bài toán tài chính – ngân sách phức tạp, ảnh hưởng đến hàng triệu việc làm, tài sản công và sự ổn định của nhiều địa phương phụ thuộc vào than.
'Bão' phá sản toàn cầu năm 2025: Khi những ông lớn lần lượt gục ngã
(VNF) - Làn sóng phá sản doanh nghiệp lan rộng trong năm 2025, từ các tập đoàn hàng chục tỷ USD tại Mỹ và châu Âu đến hàng trăm nghìn doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường ở các nền kinh tế mới nổi như Việt Nam. Điều đáng chú ý là không chỉ các doanh nghiệp nhỏ yếu, mà nhiều thương hiệu lâu đời, từng được xem là "quá lớn để sụp đổ", cũng không thoát khỏi vòng xoáy khủng hoảng.
CEO Nvidia đã ‘xoay chuyển cục diện’ tại Nhà Trắng như thế nào?
(VNF) - CEO Nvidia Jensen Huang đã từng bước xoay chuyển lập trường của Nhà Trắng, mở đường cho việc xuất khẩu chip AI tiên tiến sang Trung Quốc. Động thái này phản ánh vai trò ngày càng lớn của Nvidia trong các tính toán chiến lược về công nghệ, thương mại và an ninh của Mỹ.
Ứng viên Chủ tịch Fed lộ diện, hai tên tuổi được giới đầu tư toàn cầu kỳ vọng
(VNF) - Sau khi Cục Dự trữ Liên bang (Fed) giảm lãi suất thêm 25 điểm vào tuần trước, sự chú ý của giới đầu tư và thị trường tài chính ngay lập tức chuyển sang việc lựa chọn Chủ tịch Fed tiếp theo. Báo cáo mới nhất từ Nhà Trắng cho thấy TT Trump đang cân nhắc hai ứng viên sáng giá là Kevin Hassett và Kevin Warsh.
Những chiếc 'bồn cầu vàng' và một góc nhìn về kinh tế Trung Quốc
(VNF) - Trong bối cảnh nhu cầu tiêu dùng suy yếu, các trung tâm thương mại ở Trung Quốc tìm cách thu hút khách bằng những “chiêu trò” gây tò mò như nhà vệ sinh có đàn piano hay bồn cầu bằng vàng. Câu hỏi đặt ra là liệu các biện pháp mang tính bề nổi này có thể giải quyết được tận gốc bài toán tiêu dùng hay không.
Tesla bất ngờ ra mắt vợt pickleball trị giá 350 USD
(VNF) - Hãng xe điện Tesla của Elon Musk vừa bất ngờ ra mắt chiếc vợt pickleball trị giá 350 USD, đánh dấu bước mở rộng danh mục sản phẩm phong cách sống. Động thái này phản ánh chiến lược của công ty trong việc không chỉ dừng lại ở ô tô mà còn khai thác thị trường tiêu dùng cao cấp và sản phẩm giải trí – thể thao.
Kinh tế Trung Quốc bước vào giai đoạn chuyển biến lịch sử
(VNF) - Nền kinh tế Trung Quốc đang bước vào một sự chuyển biến mang tính lịch sử khi tình trạng suy thoái đầu tư ngày càng trở nên rõ nét. Trong năm nay, đầu tư vào 3 lĩnh vực trụ cột gồm sản xuất, cơ sở hạ tầng và bất động sản được dự báo sẽ đồng loạt suy giảm. Đây được xem là một bước ngoặt đáng chú ý đối với nền kinh tế từng định hình lại trật tự toàn cầu bằng nhiều thập kỷ tăng trưởng dựa vào vốn đầu tư.
Từ thú chơi đến thị trường tỷ USD: Gen Z và làn sóng sưu tầm thẻ trên eBay
(VNF) - Từng được xem là thú chơi gắn với tuổi thơ của thế hệ 8X–9X, thẻ bài sưu tầm như Pokémon hay Yu-Gi-Oh! đang chứng kiến sự trở lại mạnh mẽ trên các nền tảng thương mại điện tử. Dữ liệu từ eBay cho biết Gen Z Mỹ đang chi tiêu ngày càng nhiều cho thẻ bài và các vật phẩm sưu tầm, biến một trào lưu văn hoá thành thị trường kinh doanh và đầu tư có quy mô đáng kể.
Fed hạ lãi suất, vàng và chứng khoán 'thăng hoa' giữa biến động toàn cầu
(VNF) - Quyết định hạ lãi suất của Fed trong tuần qua đã kích hoạt làn sóng tăng mạnh trên Phố Wall và củng cố sức hấp dẫn của vàng. Cùng lúc, Trung Quốc và Nga tăng dự trữ vàng, trong khi EU đóng băng vô thời hạn tài sản Nga, phản ánh xu hướng dịch chuyển dòng tiền và tái cơ cấu dự trữ trong bối cảnh kinh tế – địa chính trị toàn cầu đầy biến động.
Biến động tài sản tỷ phú năm 2025: Giới siêu giàu lập đỉnh mới
(VNF) - Năm 2025 chứng kiến biến động lớn về tài sản của giới tỷ phú trên toàn cầu khi tổng giá trị tài sản đạt mức cao kỷ lục, chủ yếu nhờ đà tăng của cổ phiếu công nghệ và trí tuệ nhân tạo. Tại Việt Nam, số lượng tỷ phú không thay đổi nhiều, song tài sản của một số cá nhân, đặc biệt người giàu nhất Việt Nam, tăng mạnh theo diễn biến thị trường chứng khoán.
Tỷ phú 27 tuổi của Polymarket: Khi một ý tưởng táo bạo đủ sức định hình cả ngành crypto
(VNF) - Ở tuổi 27, CEO của nền tảng thị trường dự đoán Polymarket Shayne Coplan đã trở thành tỷ phú tự thân trẻ nhất thế giới khi công ty được định giá 9 tỷ USD. Hành trình của chàng trai bỏ học để xây dựng startup trong phòng tắm đến gương mặt nổi bật ngành crypto toàn cầu phản ánh sức mạnh của ý tưởng táo bạo, trí tuệ đám đông và bước chuyển mình của cả một lĩnh vực công nghệ.
Trung Quốc tung 'át chủ bài' trong cuộc đua AI với Mỹ
(VNF) - Mỹ là nơi khai sinh các mô hình trí tuệ nhân tạo mạnh mẽ nhất và nắm quyền kiểm soát các loại chip máy tính tiên tiến nhất. Thế nhưng, giữa cuộc cạnh tranh AI toàn cầu, Trung Quốc lại sở hữu một lợi thế mang tính quyết định: một lưới điện khổng lồ và rẻ nhất thế giới.
EU cứng rắn chưa từng có: ‘Đóng băng vô thời hạn’ 246 tỷ USD tài sản Nga
(VNF) - Liên minh châu Âu (EU) ngày 12/12 quyết định đóng băng vô thời hạn khoảng 210 tỷ euro (tương đương 246 tỷ USD) tài sản nhà nước của Nga, thay vì tiếp tục cơ chế gia hạn 6 tháng một lần như trước đây.
Cú sập 40 tỷ USD và bản án 15 năm làm rúng động ngành tài sản số
(VNF) - Ngày 11/12, doanh nhân người Hàn Quốc Do Kwon, nhà sáng lập Terraform Labs, đơn vị đứng sau hai đồng tiền TerraUSD và Luna, đã bị tòa án liên bang Mỹ tuyên phạt 15 năm tù. Bản án được đưa ra gần 3 năm sau cú sập gây thiệt hại ước tính 40 tỷ USD, được thẩm phán mô tả là “một vụ gian lận mang tính thế hệ”.
Mỹ trừng phạt 3 cháu trai của Tổng thống Venezuela
(VNF) - Mỹ tiếp tục gia tăng sức ép đối với chính quyền Tổng thống Nicolás Maduro khi áp đặt lệnh trừng phạt lên ba cháu trai của ông, cùng nhiều cá nhân, doanh nghiệp và tàu vận tải bị cáo buộc tham gia vận chuyển dầu cho Caracas. Động thái này là một phần trong chiến dịch siết nguồn thu tài chính của Venezuela và mở rộng nỗ lực trấn áp hoạt động buôn lậu ma túy tại khu vực Caribe.
Tàu siêu tốc nhanh hơn máy bay: Trung Quốc tiến gần ‘điều không tưởng’
(VNF) - Trong một thế giới nơi tốc độ ngày càng trở thành thước đo của tiến bộ, Trung Quốc đang nỗ lực phá vỡ những giới hạn của ngành giao thông vận tải với một phương tiện có thể khiến cả máy bay phản lực cũng không “đua” kịp. Đó là T-Flight – một loại tàu điện từ (maglev) được thiết kế để đạt tốc độ lên tới 965 km/h, bỏ xa tốc độ bay hành trình trung bình của nhiều máy bay thương mại đường dài.
Diện mạo mới của Sân bay Vinh sau gần nửa năm đóng cửa để nâng cấp
(VNF) - Sau 5 tháng tạm ngưng hoạt động để nâng cấp, sửa chữa, sân bay Vinh sẽ khai thác trở lại vào ngày 19/12 với diện mạo mới và "điểm nhấn" công nghệ hiện đại giúp hành khách có trải nghiệm tốt hơn.
































































