Trung Quốc đang thúc đẩy mạnh mẽ để trở thành nước dẫn đầu toàn cầu về công nghệ tài chính. Trong vài năm qua, việc sử dụng các nền tảng thanh toán di động đã bùng nổ ở Trung Quốc trong khi các giao dịch tiền mặt giảm dần. Đồng thời, sự quan tâm trên toàn cầu đối với sự phát triển của tiền tệ kỹ thuật số của các ngân hàng trung ương (Central Bank Digital Currency – CBDC) cũng tăng lên.
Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBOC) đang dẫn đầu trong những nỗ lực này, nhằm phát hành một loại tiền kỹ thuật số của riêng mình gọi là Tiền tệ kỹ thuật số hay Thanh toán điện tử (DCEP). Đồng tiền này có khả năng cho phép Trung Quốc củng cố vị thế độc tôn kỹ thuật số trong nước và xuất khẩu ảnh hưởng cũng như thiết lập tiêu chuẩn ra nước ngoài.
Việc Trung Quốc phát triển tiền kỹ thuật số không chỉ là vấn đề tài chính, mà còn là vấn đề chính trị. Có lẽ, động lực và tham vọng lớn nhất để Trung Quốc khi phát hành tiền CBDC là nhằm tranh giành sức ảnh hưởng của đồng tiền quốc gia trên phạm vi toàn cầu. Nếu Trung Quốc thành công, tiền kỹ thuật số của quốc gia này sẽ là vòi bạch tuộc vươn ra can thiệp và chi phối hệ thống tài chính toàn cầu. Các quốc gia lớn như Pháp, Nhật Bản và Hoa Kỳ đã thừa nhận vai trò và vị trí của Trung Quốc trong hệ thống tài chính thế giới và coi đồng nhân dân tệ kỹ thuật số của Trung Quốc là một đe doạ địa chính trị tiềm ẩn.
Trung Quốc có nhiều con đường để mở rộng ảnh hưởng của mình trên thị trường tài chính toàn cầu thông qua tiền kỹ thuật số. Đầu bảng trong số đó là Sáng kiến Vành đai và Con đường (BRI), một sáng kiến phát triển kinh tế do Trung Quốc lãnh đạo, tập trung vào đầu tư cơ sở hạ tầng trải dài khắp châu Á, châu Âu và châu Phi.
Dự án này dự kiến sẽ bơm hàng nghìn tỷ USD đầu tư vào các dự án liên quan đến cơ sở hạ tầng ở hơn 70 quốc gia. Đồng nhân dân tệ CBDC, do những lợi ích có mục đích như giao dịch nhanh hơn và rẻ hơn, có thể mang lại cho Trung Quốc cơ hội giảm chi phí và tăng tính dễ dàng tiến hành thương mại xuyên biên giới theo BRI.
Việc sử dụng CBDC để giải quyết các giao dịch xuyên biên giới qua các hệ thống thanh toán bù trừ hiện tại sẽ cho phép Trung Quốc vượt qua hệ thống tài chính tập trung vào Hoa Kỳ trong kinh doanh. Điều này sẽ giúp hoạt động kinh doanh của Trung Quốc núp dưới BRI thoát được các lệnh trừng phạt của Hoa Kỳ và mang lại lợi ích đáng kể cho vị thế địa - chính trị cũng như thương mại của Trung Quốc.
Trung Quốc cũng có thể sử dụng CBDC của họ để thực hiện các khoản cho vay thông qua BRI. Từ năm 2013 đến năm 2018, Trung Quốc đã viện trợ trị giá 41,8 tỷ USD, trong đó 47% là viện trợ không hoàn lại, 48% khoản vay ưu đãi và 4% là các khoản vay không lãi suất. Chương trình viện trợ mở rộng của Trung Quốc có thể được coi là một cách xây dựng sức mạnh mềm xung quanh thế giới.
Thông qua BRI, Trung Quốc đang tạo ra một kịch bản, trong đó một số nền kinh tế yếu kém đang ngày càng phụ thuộc vào các khoản vay. Trung Quốc cũng bị cáo buộc tạo ra bẫy nợ cho các quốc gia trong BRI. Các quốc gia như Djibouti, Kyrgyzstan, Lào, Maldives, Mông Cổ, Montenegro, Pakistan và Tajikistan nhanh chóng rơi vào bẫy nợ này. Trung Quốc có thể sử dụng ảnh hưởng đó để thuyết phục các nước sử dụng đồng nhân dân tệ CBDC của mình cho các giao dịch song phương.
Trên không gian số, chủ quyền tiền tệ của các quốc gia có đồng tiền yếu sẽ bị đe dọa nghiêm trọng, việc chủ động quản lý và giám sát thị trường tài chính sẽ trở nên rất khó khăn do các giao dịch, đặc biệt là các giao dịch xuyên biên giới được thực hiện trong tích tắc, ẩn danh và không hoặc để lại ít dấu vết.
Tiền tệ của mỗi một quốc gia sẽ do chính phủ nước đó ban hành, nhưng nếu xuất hiện các đồng tiền kỹ thuật số không phải do chính phủ đó ban hành mà lại được sử dụng rộng rãi ngay tại quốc gia đó thì điều này sẽ đe dọa trực tiếp đến chủ quyền tiền tệ và vai trò quản lý điều tiết thị trường tài chính của quốc gia đó.
Nếu quốc gia nào không chấp nhận tiền kỹ thuật số thì có thể sẽ nhận thấy Ngân hàng trung ương của họ đang mất quyền kiểm soát chính sách tiền tệ đối với các loại tiền điện tử, ví dụ như Bitcoin hoặc tiền điện tử sắp ra mắt của Facebook. Nói cách khác, nếu những đồng tiền không có chủ quyền này được sử dụng rộng rãi cho mục đích thanh toán, các ngân hàng trung ương sẽ khó quản lý nền kinh tế của họ hơn bằng cách thiết lập lãi suất hoặc thay đổi nguồn cung tiền. Tất nhiên, có thể cấm tiền điện tử nhưng điều này cản trở sự phát triển và tất cả những lợi ích mà chúng mang lại.
Việt Nam là một quốc gia đang phát triển, đồng tiền chưa mạnh. Trong tương lai, nếu tiền kỹ thuật số của các quốc gia khác, đặc biệt là của Trung Quốc phát hành và phổ biến sẽ tác động mạnh mẽ đến nền kinh tế Việt Nam nói chung và hệ thống tài chính nói riêng. Trong đó, đặc biệt sẽ tạo ra nhiều nguy cơ cho Việt Nam.
Nguy cơ đầu tiên là các dòng vốn và dòng tiền đầu cơ bằng tiền kỹ thuật số này từ Trung Quốc có thể vào hoặc ra rất đột ngột, có thể là cố ý hoặc vô ý. Điều này sẽ tạo ra các cú sốc cho nền kinh tế, đặc biệt là một nền kinh tế có độ mở cao, phụ thuộc nhiều vào xuất nhập khẩu như Việt Nam. Đồng tiền kỹ thuật số mạnh của Trung Quốc có thể khiến đồng tiền của Việt Nam suy yếu. Từ đó sẽ dẫn đến tình trạng phụ thuộc tiền kỹ thuật số của Trung Quốc, đe dọa chủ quyền tiền tệ của Việt Nam.
Ngoài ra, tiền kỹ thuật số của các quốc gia khác sẽ tạo điều kiện cho các loại tội phạm công nghệ cao, rửa tiền, trốn thuế, tham nhũng phát triển. Việt Nam phải lo đối phó với các loại tội phạm này.
Nguy cơ thứ hai là việc các dòng tiền và giao dịch nằm ngoài tầm kiểm soát của cơ quan quản lý trong nước khiến cho việc thống kê đánh giá, xác định các mục tiêu tiền tệ trở nên rất khó khăn. Đồng thời sẽ khiến chính phủ Việt Nam thất thu nhiều khoản thu thuế quan trọng. Điều này sẽ tác động tiêu cực đến quyền chủ động thực thi chính sách tiền tệ của chính phủ Việt Nam.
Ví dụ như một nhóm người Trung Quốc đã sử dụng máy POS của doanh nghiệp Trung Quốc đặt chui ở Việt Nam chuyển thẳng tiền về Trung Quốc, đã khiến cho các cơ quan quản lý ở Việt Nam không thể xử lý được. Nếu họ sử dụng tiền kỹ thuật số thì Việt Nam sẽ xử lý ra sao?
Chính vì vậy, các nhà nghiên cứu cho rằng Việt Nam cần nghiên cứu dự liệu một khuôn khổ pháp lý và cơ chế pháp lý phù hợp để có thể nắm bắt, quản lý và kiểm tra, giám sát việc lưu thông tiền kỹ thuật số của nước ngoài ra vào Việt Nam trong tương lai. Ngoài ra, cần thay đổi và phát triển sức mạnh của hệ thống thanh toán chính thức hiện nay của Việt Nam.
Tags:
(VNF) - Các nhà khoa học Trung Quốc vừa công bố một con chip điện toán quang học có hiệu năng vượt trội hơn phần cứng trí tuệ nhân tạo (AI) hàng đầu của Nvidia hơn 100 lần về cả tốc độ xử lý lẫn hiệu quả năng lượng, đặc biệt trong các tác vụ AI tạo sinh như tổng hợp hình ảnh và sản xuất video.
(VNF) - Đằng sau danh xưng cổ phiếu có hiệu suất tốt nhất thế giới là một bài học đắt giá cho những nhà đầu tư chạy theo lợi nhuận “nóng” từ làn sóng AI.
(VNF) - Mỹ tiếp tục phê duyệt gói bán vũ khí kỷ lục cho Đài Loan trị giá 11,1 tỷ USD, bao gồm nhiều khí tài tấn công chủ lực. Động thái được xem là thách thức trực diện “lằn ranh đỏ” của Trung Quốc và có nguy cơ thổi bùng căng thẳng giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới.
(VNF) - Tổng thống Mỹ Donald Trump tự hào tuyên bố khoản đầu tư kỷ lục 18 nghìn tỷ USD đang đổ vào nước Mỹ. “Chỉ trong vài tháng, nền kinh tế của chúng ta đã đi từ trạng thái tệ nhất lên tốt nhất”, ông Trump phát biểu.
(VNF) - Khi nhà phát triển bất động sản China Vanke bước vào cuộc họp mang tính sống còn với các chủ sở hữu trái phiếu vào ngày 18/12, giới đầu tư đang chuẩn bị tinh thần cho những biến động tiếp theo của lĩnh vực bất động sản Trung Quốc. Đáng chú ý, cho đến nay vẫn chưa có bất kỳ dấu hiệu nào cho thấy nhà nước sẽ can thiệp bằng các gói cứu trợ.
(VNF) - Một số lượng kỷ lục những người trẻ Trung Quốc có trình độ học vấn cao đang đổ xô vào các công việc nhà nước để tìm kiếm sự ổn định. Xu hướng này diễn ra trong bối cảnh nền kinh tế Trung Quốc đối mặt nhiều khó khăn, làm suy giảm triển vọng việc làm trong khu vực tư nhân.
(VNF) - Trong một thế giới nơi tốc độ ngày càng trở thành thước đo của tiến bộ, Trung Quốc đang nỗ lực phá vỡ những giới hạn của ngành giao thông vận tải với một phương tiện có thể khiến cả máy bay phản lực cũng không “đua” kịp. Đó là T-Flight – một loại tàu điện từ (maglev) được thiết kế để đạt tốc độ lên tới 965 km/h, bỏ xa tốc độ bay hành trình trung bình của nhiều máy bay thương mại đường dài.
(VNF) - Cách bờ biển đông dân cư của Trung Quốc hàng trăm dặm, tại một khúc quanh gấp khúc của con sông hẻo lánh thuộc dãy Himalaya, một dự án cơ sở hạ tầng được xem là tham vọng nhất của Bắc Kinh đang dần thành hình.
(VNF) - Tỷ phú giàu nhất thế giới Elon Musk đang tiến rất gần tới cột mốc chưa từng có: trở thành tỷ phú nghìn tỷ USD.
(VNF) - Phiên giao dịch ngày 16/12 ghi nhận đồng rial của Iran rơi xuống mức thấp kỷ lục hơn 1,3 triệu rial đổi 1 USD. Diễn biến này không chỉ phản ánh một cú sốc tỷ giá mang tính thời điểm, mà còn cho thấy những rạn nứt sâu sắc trong nền kinh tế Iran sau nhiều năm chịu trừng phạt kéo dài.
(VNF) - Liên minh châu Âu (EU) đang đối mặt hàng loạt rào cản pháp lý và bất đồng chính trị khi cân nhắc tịch thu khối tài sản Nga bị phong tỏa để hỗ trợ Ukraine.
(VNF) - Ngày càng nhiều tỷ phú Trung Quốc âm thầm có hàng chục đứa con sinh ra tại Mỹ thông qua mang thai hộ. Hiện tượng này làm lộ rõ những khoảng trống pháp lý, sự dịch chuyển dòng tiền xuyên biên giới cùng các thách thức ngày càng lớn đối với chính sách quốc tịch và cơ chế giám sát của Mỹ.
(VNF) - Sau nhiều năm bị xem như phiên bản ít nổi bật hơn của vàng, bạc có màn tái xuất mạnh mẽ trong năm2025. Sự kết hợp của nguồn cung toàn cầu thắt chặt, nhu cầu công nghiệp bùng nổ, cùng sự tham gia của giới đầu tư qua ETF đang khiến bạc trở thành một trong những mặt hàng có tính cấu trúc thú vị nhất trên thị trường thế giới.
(VNF) - Việc SpaceX chuẩn bị phát hành cổ phiếu ra công chúng (IPO) đang trở thành cú hích lớn nhất đối với khối tài sản của Elon Musk, đưa ông chính thức trở thành người đầu tiên trên thế giới chạm mốc 600 tỷ USD tài sản ròng. Đây được xem là thương vụ IPO tiềm năng lớn nhất lịch sử, và là canh bạc mang tính bước ngoặt của thị trường vốn toàn cầu vào tương lai hạ tầng không gian.
Tập đoàn tài chính JPMorgan Chase đang tiến sâu hơn vào lĩnh vực tài sản số với việc triển khai quỹ thị trường tiền tệ token hóa dựa trên công nghệ chuỗi khối (blockchain).
Sự bùng nổ của stablecoin đặt ra thách thức đối với hệ thống giám sát tài chính toàn cầu khi bị khai thác để rửa tiền và giúp dòng tiền né tránh kiểm soát.
(VNF) - Ngân hàng trung ương Nga cho biết họ đang yêu cầu Euroclear bồi thường 230 tỷ USD, đồng thời Điện Kremlin đưa ra lời cảnh báo cứng rắn về việc sử dụng tài sản bị đóng băng của Nga để hỗ trợ Ukraine.
(VNF) - Doanh số bán lẻ của Trung Quốc tăng trưởng với tốc độ yếu nhất kể từ đại dịch Covid-19, trong khi đầu tư tiếp tục suy giảm, cho thấy những rủi ro ngày càng lớn đối với nền kinh tế sau nhiều tháng trì trệ.
(VNF) - Ngày càng nhiều phụ nữ trẻ ở Trung Quốc sẵn sàng chi từ 20 đến 50 nhân dân tệ (tương đương 3–7 USD) để được những người đàn ông gọi là “man mums” ôm trong vòng 5 phút, giúp giải tỏa căng thẳng và cảm giác cô đơn.
(VNF) - Năm nay, giá đồng tăng vọt, liên tiếp thiết lập các mức kỷ lục mới. Đà tăng này được dự báo sẽ tiếp tục kéo dài sang năm 2026.
(VNF) - Than đá là trụ cột bảo đảm tăng trưởng, việc làm và ổn định xã hội của Trung Quốc trong nhiều thập kỷ. Tuy nhiên, khi Bắc Kinh thúc đẩy chuyển đổi năng lượng và giảm phát thải, việc loại bỏ than đá trở thành một bài toán tài chính – ngân sách phức tạp, ảnh hưởng đến hàng triệu việc làm, tài sản công và sự ổn định của nhiều địa phương phụ thuộc vào than.
(VNF) - Làn sóng phá sản doanh nghiệp lan rộng trong năm 2025, từ các tập đoàn hàng chục tỷ USD tại Mỹ và châu Âu đến hàng trăm nghìn doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường ở các nền kinh tế mới nổi như Việt Nam. Điều đáng chú ý là không chỉ các doanh nghiệp nhỏ yếu, mà nhiều thương hiệu lâu đời, từng được xem là "quá lớn để sụp đổ", cũng không thoát khỏi vòng xoáy khủng hoảng.
(VNF) - CEO Nvidia Jensen Huang đã từng bước xoay chuyển lập trường của Nhà Trắng, mở đường cho việc xuất khẩu chip AI tiên tiến sang Trung Quốc. Động thái này phản ánh vai trò ngày càng lớn của Nvidia trong các tính toán chiến lược về công nghệ, thương mại và an ninh của Mỹ.
(VNF) - Sau khi Cục Dự trữ Liên bang (Fed) giảm lãi suất thêm 25 điểm vào tuần trước, sự chú ý của giới đầu tư và thị trường tài chính ngay lập tức chuyển sang việc lựa chọn Chủ tịch Fed tiếp theo. Báo cáo mới nhất từ Nhà Trắng cho thấy TT Trump đang cân nhắc hai ứng viên sáng giá là Kevin Hassett và Kevin Warsh.
(VNF) - Trong bối cảnh nhu cầu tiêu dùng suy yếu, các trung tâm thương mại ở Trung Quốc tìm cách thu hút khách bằng những “chiêu trò” gây tò mò như nhà vệ sinh có đàn piano hay bồn cầu bằng vàng. Câu hỏi đặt ra là liệu các biện pháp mang tính bề nổi này có thể giải quyết được tận gốc bài toán tiêu dùng hay không.
(VNF) - Các nhà khoa học Trung Quốc vừa công bố một con chip điện toán quang học có hiệu năng vượt trội hơn phần cứng trí tuệ nhân tạo (AI) hàng đầu của Nvidia hơn 100 lần về cả tốc độ xử lý lẫn hiệu quả năng lượng, đặc biệt trong các tác vụ AI tạo sinh như tổng hợp hình ảnh và sản xuất video.
(VNF) - Sau 5 tháng tạm ngưng hoạt động để nâng cấp, sửa chữa, sân bay Vinh sẽ khai thác trở lại vào ngày 19/12 với diện mạo mới và "điểm nhấn" công nghệ hiện đại giúp hành khách có trải nghiệm tốt hơn.
