Malaysia ‘dọa’ hủy loạt dự án tỷ USD, Trung Quốc nói ‘cần thương lượng’

“Malaysia cần thông qua thương lượng để giải quyết các vấn đề phát sinh liên quan đến các dự án hạ tầng trị giá nhiều tỷ USD của Trung Quốc tại Malaysia”, AP dẫn thông báo của Bộ Ngoại giao Trung Quốc.

Bộ này cho rằng, các dự án của nước này tại Malaysia mang lại lợi ích thiết thực cho cả hai bên. Bất cứ vấn đề nào phát sinh trong hợp tác cũng cần được giải quyết thông qua thương lượng hữu nghị.

Trước đó, trả lời phỏng vấn truyền thông ngày 13/8 ngay trước chuyến thăm Trung Quốc, Thủ tướng Malaysia Mahathir Mohamad thể hiện sự không đồng tình với hai dự án của nhà thầu Trung Quốc gồm dự án đường ống khí đốt và dự án đường sắt dọc vùng duyên hải phía đông của Malaysia. Đây là hai dự án được thông qua từ thời chính quyền của cựu Thủ tướng Najib Razak.

"Chúng tôi không thực sự cần hai dự án này. Chúng tôi không cho rằng đây là một dự án khả thi. Vì vậy, nếu có thể, chúng tôi muốn hủy bỏ các dự án này", ông Mahathir nói.

Người dân Malaysia xem mô hình dự án ECRL.

Hồi tháng 7, theo chỉ đạo của ông Mahathir, Bộ Tài chính Malaysia đã kêu gọi ngừng hai dự có sự tham gia của các công ty thuộc sở hữu của nhà nước Trung Quốc.

Ông Mahathir còn tuyên bố rằng nếu không thể hủy bỏ các dự án này, thì Malaysia ít nhất sẽ tiếp tục ngừng các dự án đó đến khi nào thực sự cần thì mới triển khai.

Các dự án này gồm Dự án Kết nối Đường sắt Bờ biển phía Đông (East Coast Rail Link - ECRL) trị giá 20 tỷ USD và dự án đường ống trị giá 2,3 tỷ USD.

Được khởi công tháng 8/2017, dự án ECRL được xem là một trong những dự án chính trong Sáng kiến “Vành đai và Con đường” của Trung Quốc, nhằm thiết lập “Con đường Tơ lụa” hiện đại, kết nối hành lang trên bộ tại Đông Nam Á, Pakistan và Trung Á.

Khi hoàn thành, tuyến đường sắt này dài 688 km sẽ xuất phát từ khu vực gần biên giới với Thái Lan, xuôi theo bờ biển đến cảng Kuantan, nằm đối diện với Biển Đông.

Đối với Trung Quốc, đây là một cách để mở rộng quyền lực mềm của nước này tại Malaysia, nước cũng có tranh chấp ở Biển Đông và có vai trò quan trọng trong lợi ích chiến lược và địa chính trị của Bắc Kinh. Dự án được rót vốn vay từ Ngân hàng Xuất nhập khẩu Trung Quốc, cũng là một doanh nghiệp nhà nước khác.

Chính phủ tiền nhiệm của cựu Thủ tướng Najib Razak từng nói dự án này sẽ tạo ra thêm 80.000 việc làm và thúc đẩy phát triển công nghiệp. Theo ông Razak, phía Trung Quốc có thể giận dữ và sẽ có những động thái đáp trả giống như đã từng làm với Hàn Quốc, và điều đó sẽ gây thiệt hại cho Malaysia.

Bộ Tài chính Malaysia đã kêu gọi ngừng hai dự có sự tham gia của các công ty thuộc sở hữu của nhà nước Trung Quốc.

Công ty xây dựng giao thông (CC) – nhà thầu Trung Quốc trong dự án đường sắt ERCL đã bày tỏ lấy làm tiếc về việc đình chỉ dự án. Họ hối thúc chính quyền Mahathir “tôn trọng” hợp đồng mà chính quyền tiền nhiệm đã ký. Họ kêu ca việc ngừng giữa chừng như thế này sẽ làm phát sinh thêm chi phí và gây thiệt hại cho dự án.

Tuy nhiên, ông Mohamad cho rằng dự án có những điều khoản “gây tổn hại cho nền kinh tế Malaysia” và nước này có thể giảm được hơn 50 tỷ USD nợ công thông qua việc hủy bỏ hay ngừng những siêu dự án như thế này.

Theo thông tin mới nhất, Thủ tướng Malaysia Mahathir Mohamad sẽ công du Trung Quốc từ ngày 17-21/8, gặp gỡ cả Chủ tịch nước và Thủ tướng Quốc vụ viện Trung Quốc.

Ban đầu ông định sang Trung Quốc vào tháng 7, nhưng cuối cùng quyết định lùi sang tháng 8 để có cơ hội được được gặp  Chủ tịch Tập Cận Bình. Ông Mahathir dự kiến sẽ tới cả Bắc Kinh và Hàng Châu, ghé thăm trụ sở của tập đoàn Trung Quốc Alibaba.

Xem thêm >> Ông Putin: ‘Kim ngạch thương mại Nga-Trung có thể đạt mức 100 tỷ USD trong năm nay’