Malaysia ngừng dự án đường sắt ‘kỳ lạ’ với Trung Quốc vì 'lợi ích quốc gia'

Reuters đưa tin ngày 4/7, chủ dự án đường sắt ECRL đã thông báo với nhà thầu Trung Quốc chính của họ về việc ngừng thi công công trình này, do nhiều nguyên nhân, trong đó có “lợi ích quốc gia."

Động thái trì hoãn này của Malaysia được đưa ra trong bối cảnh Malaysia đang tìm cách tái đàm phán các điều khoản của thỏa thuận với phía Trung Quốc.

Theo Bộ trưởng Tài chính Malaysia Lim Guan Eng, ông sẽ sớm đến Trung Quốc để đàm phán lại các thỏa thuận. "Việc hoàn thành dự án đường sắt lớn nhất Malaysia ước tính sẽ mất tới 20 tỷ USD, cao hơn gần 50% so với ước tính của chính phủ trước đó. Dự án ECRL sẽ chỉ trở nên khả thi về mặt kinh tế nếu cắt giảm bớt chi phí", vị Bộ trưởng tuyên bố.

Cựu Thủ tướng Malaysia Najib Razak tham dự lễ khởi công dự án East Coast Rail Link.

Tuy nhiên, ông vẫn luôn khẳng định rằng Malaysia không có ý định sẽ hủy bỏ dự án khi chính phủ đã đầu tư 20 tỷ RM (gần 5 tỷ USD) vào đó.

Trước động thái này, Công ty xây dựng truyền thông Trung Quốc (CCCC) tuyên bố Malaysia sẽ phải hối hận về việc đình chỉ và tỏ ra "lo ngại" về sinh kế của hơn 2.250 nhân lực địa phương và nhiều nhân viên khác của công ty.

"Chúng tôi tôn trọng và tuân thủ luật pháp Malaysia, chúng tôi không có lựa chọn nào khác ngoài việc phải tạm ngừng thi công. Tuy nhiên, chúng tôi hy vọng việc đình chỉ sẽ được dỡ bỏ càng sớm càng tốt", đại diện của CCCC nói.

Chính phủ Malaysia đã đầu tư gần 5 tỷ USD vào dự án.

Được khởi công tháng 8/2017, dự án ECRL được xem là một trong những dự án chính trong Sáng kiến “Vành đai và Con đường” của Trung Quốc, nhằm thiết lập “Con đường Tơ lụa” hiện đại, kết nối hành lang trên bộ tại Đông Nam Á, Pakistan và Trung Á.

Khi hoàn thành, tuyến đường sắt này dài 688 km sẽ xuất phát từ khu vực gần biên giới với Thái Lan, xuôi theo bờ biển đến cảng Kuantan, nằm đối diện với Biển Đông.

Đối với Trung Quốc, đây là một cách để mở rộng quyền lực mềm của nước này tại Malaysia, nước cũng có tranh chấp ở Biển Đông và có vai trò quan trọng trong lợi ích chiến lược và địa chính trị của Bắc Kinh. Dự án được rót vốn vay từ Ngân hàng Xuất nhập khẩu Trung Quốc, cũng là một doanh nghiệp nhà nước khác.

Chính phủ tiền nhiệm của cựu Thủ tướng Najib Razak từng nói dự án này sẽ tạo ra thêm 80.000 việc làm và thúc đẩy phát triển công nghiệp. Theo ông Razak, phía Trung Quốc có thể giận dữ và sẽ có những động thái đáp trả giống như đã từng làm với Hàn Quốc, và điều đó sẽ gây thiệt hại cho Malaysia.

Thủ tướng Malaysia Mahathir Mohamad,

Tuy nhiên, tân Thủ tướng Malaysia Mahathir Mohamad đã từng cho rằng đây là một dự án “kỳ lạ” khi Malaysia phải cấp vốn cho dự án bằng khoản tiền vay từ Trung Quốc, trong khi nước này cũng buộc phải thuê nhà thầu xây dựng từ Trung Quốc.

Theo ông, dự án có những điều khoản “gây tổn hại cho nền kinh tế Malaysia” và nước này có thể giảm được hơn 50 tỷ USD nợ công thông qua việc hủy bỏ hay ngừng những siêu dự án như thế này.

Mới đây, Tân thủ tướng 92 tuổi của Malaysia cũng đã tuyên bố sẽ bỏ dự án đường sắt cao tốc trị giá 28 tỷ USD nối giữa Kuala Lumpur và Singpore.

Động thái này nằm trong chủ trương cắt giảm chi tiêu và đầu tư công của Chính phủ mới nhằm tránh cho Malaysia rơi vào cảnh vỡ nợ - ông Mahathir nói trong một cuộc trả lời phỏng vấn tờ báo Financial Times.

Ông Mahathir, người giành chiến thắng bất ngờ trong cuộc bầu cử mới đây ở Malaysia, cũng tuyên bố sẽ cắt giảm chi tiêu trong các cơ quan chính phủ và giảm các khoản phụ cấp cho công chức. Ông Mahathir cho rằng những khoản chi này đã tăng quá cao dưới thời Chính phủ Najib nhằm lôi kéo sự ủng hộ cho ông Najib.

Xem thêm >> Bất đồng với Mỹ, Trung Quốc ‘bơm’ thêm 5 tỷ USD cho Venezuela