Nga chịu thảm kịch, Nhật 'đảo ngược' chính sách và Mỹ tiếp tục cứng rắn

Fed giữ lãi suất ở mức cao nhất 23 năm

Sau cuộc họp chính sách mới nhất diễn ra trong 2 ngày 19-20/3, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) đã quyết định giữ nguyên lãi suất ở mức 5,25 -5,5%, mức được giữ kể từ tháng 7/2023. Mức lãi suất hiện tại là mức cao nhất trong hơn 23 năm.

Cùng với quyết định này, các quan chức Fed đã ấn định lộ trình 3 lần cắt giảm, mỗi lần 0,25% trong năm 2024. Đây sẽ là những lần cắt giảm lãi suất đầu tiên của ngân hàng trung ương Mỹ kể từ những ngày đầu của đại dịch Covid vào tháng 3/2020.

Quyết định của Fed phù hợp với dự đoán được đông đảo giới chuyên gia ủng hộ. Phố Wall trước đó lo sợ về một chính sách "diều hâu" của Fed khi đối mặt với rủi ro lạm phát ngày càng tăng giờ đã thở phào nhẹ nhõm trước phản ứng kiềm chế của ngân hàng này. 

Ông Irene Tunkel, chiến lược gia trưởng về chứng khoán Mỹ tại BCA Research ở Florida, cho biết: “Thị trường cảm thấy nhẹ nhõm khi Fed vẫn dự kiến ​​sẽ cắt giảm lãi suất 3 lần trong năm nay. Cho đến nay, các chỉ số lạm phát quá nóng gần đây vẫn chưa làm kế hoạch của Fed bị chệch hướng".

Bên cạnh đó, các quan chức Fed đã tăng dự báo tăng trưởng GDP của Mỹ trong năm nay và cho biết nền kinh tế trước này sẽ tăng trưởng ở mức 2,1% cho năm 2024, tăng so với ước tính 1,4% ghi nhận hồi tháng 12.

Xem thêm >> Fed thông báo cắt giảm lãi suất 3 lần trong năm, cả Phố Wall 'dậy sóng'

Nhật Bản chấm dứt chế độ lãi suất âm cuối cùng trên thế giới

Trong cuộc họp chính sách mới nhất ngày 19/3, Ngân hàng trung ương Nhật Bản (BOJ) đã chấm dứt chế độ lãi suất âm cuối cùng trên thế giới nhờ những dấu hiệu ban đầu về mức tăng lương mạnh mẽ trong năm nay.

Theo đó, BOJ đã tăng lãi suất ngắn hạn 0,1%, từ mức -0,1% lên khoảng 0%, đánh dấu lần đầu tiên tăng lãi suất kể từ năm 2007. Đồng thời, đây cũng là dấu chấm hết của kỷ nguyên lãi suất âm mà nước này đã áp dụng từ năm 2016 và đến nay cũng là chế độ lãi suất âm cuối cùng trên thế giới.

Bà Izumi Devalier, người đứng đầu bộ phận kinh tế Nhật Bản tại BofA Securities, cho biết: “Đây sẽ là lần tăng lãi suất đầu tiên sau 17 năm, vì vậy nó có rất nhiều ý nghĩa mang tính biểu tượng”.

Tuy nhiêm, bà Izumi cũng cho rằng "tác động thực tế đến nền kinh tế là rất nhỏ”, đồng thời lưu ý rằng BOJ có thể sẽ duy trì quyết tâm duy trì các điều kiện tiền tệ lỏng lẻo.

BOJ cũng tuyên bố bãi bỏ chính sách kiểm soát đường cong lợi suất (YCC) triệt để đối với trái phiếu chính phủ Nhật Bản kỳ hạn 10 năm, chính sách mà ngân hàng trung ương đã sử dụng để nhắm mục tiêu lãi suất dài hạn hơn bằng cách mua và bán trái phiếu khi cần thiết.

Động thái của BOJ sau 17 năm cho thấy sự thay đổi chiến lược trong chính sách tiền tệ của nước này. Trước đó, BOJ kiên quyết duy trì việc thả lỏng tiền tệ dù lạm phát lõi - không bao gồm giá thực phẩm và năng lượng - vượt quá mục tiêu 2% trong hơn một năm, bởi vì các nhà hoạch định chính sách cho rằng việc tăng giá phần lớn là do nhập khẩu.

Indonesia có tân Tổng thống

Ngày 20/3, Ủy ban bầu cử quốc gia Indonesia (KPU) đã công bố kết quả kiểm phiếu chính thức cuối cùng của cuộc bầu cử tổng thống diễn ra hồi tháng trước. Theo đó, Bộ trưởng Quốc phòng Prabowo Subianto được xác nhận đã giành chiến thắng.

Cụ thể, ông Prabowo Subianto và người đồng hành, ứng cử viên Phó Tổng thống Gibran Rakabuming Raka giành được 58,58% phiếu ủng hộ, tương đương 96.304.691 phiếu bầu. 

Trong phát biểu mới đưa ra tại dinh thự ở phía Nam thủ đô Jakarta vào ngày 21/3, ông Prabowo, 72 tuổi, đã cảm ơn cử tri và tình nguyện viên đồng thời bày tỏ vui mừng vì cuộc bầu cử diễn ra suôn sẻ. Ông kêu gọi mọi người dân Indonesia đoàn kết tiến về phía trước vì vẫn còn những thách thức rất lớn. Ông cũng cam kết xóa bỏ nghèo đói và bất công.

Bên cạnh đó, ông Prabowo cũng cảm ơn sự ủng hộ của Tổng thống sắp mãn nhiệm Joko Widodo trong lần tranh cử thứ 3 này. Hai lần trước ông Prabowo đều thất bại trước ông Joko Widodo. Ông Prabowo tái khẳng định cam kết sẽ coi các chính sách kinh tế của ông Joko Widodo là kim chỉ nam, tiếp nối mục tiêu hiện đại hóa cơ sở hạ tầng, giảm quan liêu cũng như đảm bảo tăng trưởng và thịnh vượng cho nền kinh tế nghìn tỷ USD trong Nhóm các nền kinh tế phát triển và mới nổi hàng đầu thế giới (G20).

Dự kiến, ông Prabowo sẽ tiếp quản chính phủ từ người tiền nhiệm Joko Widodo vào tháng 10 tới. Đáng chú ý, Indonesia cũng sẽ có Phó Tổng thống trẻ tuổi nhất trong lịch sử khi ông Prabowo liên danh tranh cử với Gibran Rakabuming Raka, 36 tuổi, con trai của Tổng thống sắp mãn nhiệm Joko Widodo.

Liên hợp quốc thông qua nghị quyết đầu tiên về AI

Ngày 21/3, Đại hội đồng Liên hợp quốc (ĐHĐ LHQ) đã thông qua một nghị quyết mang tính bước ngoặt về việc thúc đẩy các hệ thống trí tuệ nhân tạo (AI) "an toàn, bảo mật và đáng tin cậy" để mang lại lợi ích là sự phát triển bền vững cho tất cả mọi người.

Đươc biết, nghị quyết do Mỹ đã được thông qua bằng hình thức đồng thuận của hơn 120 nước thành viên LHQ và không cần bỏ phiếu. Đại hội đồng đã nêu bật tầm quan trọng của việc tôn trọng, bảo vệ và thúc đẩy nhân quyền trong quá trình thiết kế, phát triển, triển khai và sử dụng AI, đồng thời kêu gọi tất cả các quốc gia thành viên và các bên liên quan "kiềm chế hoặc chấm dứt việc sử dụng các hệ thống trí tuệ nhân tạo không phù hợp với luật nhân quyền quốc tế, hay gây ra những rủi ro quá mức đối với việc thực hành nhân quyền".

Đại hội đồng hối thúc các nước thành viên LHQ, khu vực tư nhân, xã hội dân sự, các tổ chức nghiên cứu và phương tiện truyền thông phát triển và hỗ trợ các phương pháp điều hành và quản trị việc sử dụng AI một cách an toàn, bảo mật và đáng tin cậy.

Nghị quyết đề nghị các nước thành viên LHQ và các bên liên quan hợp tác, hỗ trợ các quốc gia đang phát triển để họ có thể thụ hưởng việc tiếp cận toàn diện, công bằng, thu hẹp khoảng cách và nâng cao trình độ kỹ thuật số.

Phát biểu khi giới thiệu nghị quyết, Đại sứ Mỹ tại LHQ Linda Thomas-Greenfield cho rằng cộng đồng quốc tế đang đối mặt với cơ hội và cả trách nhiệm trong việc quản trị trí tuệ nhân tạo, thay vì để AI chi phối con người.

LHQ cũng ghi nhận tiềm năng của AI trong việc thúc đẩy và hiện thực hóa 17 Mục tiêu Phát triển Bền vững (SDGs). Đây là lần đầu tiên LHQ thông qua một nghị quyết nhằm điều chỉnh AI, lĩnh vực mới nổi và đang được thế giới quan tâm đặc biệt.

Xả súng tại Moscow (Nga)

Ngày 22/3, truyền thông đưa tin một vụ tấn công kinh hoàng đã diễn ra tại địa điểm tổ chức biểu diễn âm nhạc Crocus City Hall ở Moscow, nơi đáng lẽ sẽ diễn ra buổi hoà nhạc của ban nhạc rock Picnic. 

Crocus City Hall là một khu phức hợp khổng lồ, tích hợp cả địa điểm tổ chức hoà nhạc 6.200 chỗ ngồi và trung tâm thương mại, ở thị trấn Krasnogorsk, Moscow.

Theo những đoan video về vụ việc được đăng tải trên mạng, các tay súng xả súng trong hội trường rộng lớn và gây hoảng loạn cho đám đông. Một cá nhân có vũ trang gây ra ít nhất một vụ cháy bên trong địa điểm. Người ta nhìn thấy cá nhân này đang cầm một thứ gì đó trên tay và khi họ bước ra khỏi màn hình, trước khi một vụ nổ/cháy được ghi nhận trong video.

Theo truyền thông Nga, vụ tấn công đã khiến 143 người thiệt mạng và hàng trăm người khác bị thương. Ban nhạc biểu diễn Picnic cho biết tất cả thành viên đều an toàn. Số người chết khiến đây trở thành một trong những vụ tấn công kinh hoàng nhất vào Nga kể từ vụ bao vây trường học Beslan năm 2004, khi phiến quân Hồi giáo bắt hơn 1.000 người, trong đó có hàng trăm trẻ em, làm con tin.

Bên cạnh đó là những thiệt hại nặng nề về vật chất. Theo đó, một vụ nổ bên trong địa điểm bị tấn công đã khiến khoảng 1/3 tòa Crocus chìm trong lửa và khói đen dày đặc bốc lên. Tầng thượng của tòa nhà gần như bị lửa thiêu rụi hoàn toàn và bị sập một phần. Người phát ngôn Bộ Tình trạng khẩn cấp Nga nói với TASS rằng vụ hỏa hoạn đã thiêu rụi một diện tích gần 13.000 m2.

Phía Moscow cho biết chính quyền đã bắt giữ 11 nghi phạm liên quan tới vụ án. Cơ quan an ninh FSB cho biết "cả 4 kẻ khủng bố" đã bị bắt khi đang trên đường tới biên giới Ukraine.

Hiện tại, nhóm khủng bố Hồi giáo ISIS đã nhận trách nhiệm về vụ tấn công trong một tuyên bố ngắn do hãng thông tấn Amaq liên kết với ISIS đăng trên Telegram, tuy nhiên không cung cấp bằng chứng cụ thể về vụ việc.

Xem thêm >> Khủng bố tại Nga: Thảm kịch giữa Moscow ngay sau khi TT Putin đắc cử