Tuần qua, đại án xảy ra tại Ngân hàng TMCP Đại Dương (OceanBank) tiếp tục được đưa ra xét xử. Lần này, "nhân vật chính" là ông Đinh La Thăng – nguyên Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN), người được cho là có tội trong việc làm thất thoát 800 tỷ đồng của PVN tại OceanBank. Ông Thăng hiện đang bị đề nghị mức án lên đến 18-19 năm tù.
Ông Hà Văn Thắm – nguyên Chủ tịch HĐQT OceanBank, người đã bị kết án chung thân hồi tháng 9/2017 trong một vụ án khác thuộc chùm đại án OceanBank - xuất hiện với tư cách người làm chứng.
Cũng giống như vụ án hồi tháng 9/2017, tâm điểm của vụ án lần này tiếp tục xoay quanh việc OceanBank bị mua lại với giá 0 đồng.
"Quan điểm của tôi là cần phải xem xét lại việc mua 0 đồng để xem xét quyền lợi của các cổ đông lớn. Cứ cho việc đánh giá 0 đồng 1 cổ phần thì những những khoản nợ được thu hồi thì cổ đông phải được hưởng. Bởi vậy, cần phải xem xét lại cho chúng tôi đỡ thiệt thòi", ông Thắm nói tại phiên tòa ngày 21/3.
Theo ông Thắm, 14.000 tỷ đồng nợ xấu của OceanBank bị định giá là 0 đồng thực chất là tài sản bảo đảm của các khoản vay của khách hàng.
"Tôi xin Hội đồng xét xử tạo điều kiện cho tôi vài ngày, tôi sẽ làm xong trước khi phiên tòa này kết thúc. Tôi bảo đảm sẽ trình với Hội đồng xét xử những tài sản bị đánh giá bằng 0 đó, chúng tôi sẽ đem đi bán và bảo đảm không chỉ trả 800 tỷ cho PVN mà còn trả 3.200 tỷ cho các cổ đông còn lại. Tôi nghĩ trả 1.600 tỷ cho PVN cũng đủ", ông Thắm khẳng định.
Ông Hà Văn Thắm nói thêm, nếu ông được tiếp cận với các hồ sơ của ngân hàng, được tiếp cận với các khoản vay bằng 0 đó, cho ông sử dụng máy tính, ông bảo đảm văn bản của mình sẽ đủ thuyết phục Hội đồng xét xử và những người tham gia phiên tòa này.
"Mua một doanh nghiệp, ngoài chuyện âm vốn điều lệ thì phải định giá giá trị thương hiệu, định giá lại những tài sản thế chấp của các khoản nợ xấu đó vì hầu hết các khoản vay phải có tài sản thế chấp, tài sản đó phải đem bán chứ chả nhẽ bỏ đi?", ông Thắm nói.
Tại phiên tòa ngày 23/3, Luật sư Phan Trung Hoài cho rằng, khi mua 0 đồng, các cổ đông có quyền đề nghị Ngân hàng Nhà nước công bố tổng giá trị số tài sản thế chấp, tài sản bảo đảm tại OceanBank vào thời điểm xảy ra vụ án.
Trích lập dự phòng là nghiệp vụ cơ bản trong xử lý nợ xấu. Nôm na là việc ngân hàng "để dành" ra một khoản tiền để bù đắp khi nợ xấu gây ra tổn thất cho ngân hàng. Khoản tiền "để dành" này được hạch toán vào chi phí. Chi phí càng lớn, lợi nhuận càng bị "bào mòn", thậm chí gây ra thua lỗ.
Trong trường hợp của OceanBank, chi phí trích lập dự phòng quá lớn (theo đánh giá từ Ngân hàng Nhà nước) đã khiến giá trị thực của vốn điều lệ và các quỹ dự trữ bị âm (-) 11.175 tỷ đồng. Do đó, Ngân hàng Nhà nước yêu cầu OceanBank phải bổ sung vốn điều lệ tối thiểu số tiền là 14.175 tỷ đồng nhằm đảm bảo vốn điều lệ dương (+) 3.000 tỷ đồng – mức tối thiểu theo luật định.
Tuy nhiên, về bản chất, việc trích lập dự phòng là nhằm tạo ra "lớp phòng ngự" cho ngân hàng để đối phó với nguy cơ tổn thất từ nợ xấu chứ không phải khi trích lập dự phòng, khoản tiền trích lập bị mất đi. Khoản tiền "để dành" này vẫn tồn tại cho đến khi tổn thất thực sự xảy ra.
Bài toán muôn thủa là: làm sao để xác định lượng trích lập dự phòng đúng bằng lượng tổn thất thực tế. Trong trường hợp của OceanBank, liệu Ngân hàng Nhà nước có trích lập dự phòng đúng? Rất khó, bởi làm sao dự đoán chính xác được tương lai khoản nợ xấu sẽ gây tổn thất bao nhiêu?
Theo quy định hiện hành, nợ được phân thành 5 nhóm: Nợ đủ tiêu chuẩn (nhóm 1 – trích lập dự phòng 0%); Nợ cần chú ý (nhóm 2 – trích lập 5%); Nợ dưới tiêu chuẩn (nhóm 3 – trích lập 20%); Nợ nghi ngờ (nhóm 4 – trích lập 50%) và Nợ có khả năng mất vốn (nhóm 5 – trích lập 100%). Nợ xấu bao gồm nhóm 3, nhóm 4 và nhóm 5.
Cách thức phân loại nợ cũng chỉ mang tính tương đối.
Hiện các ngân hàng trích lập dự phòng theo Thông tư 02/2013/TT-NHNN. Thông tư này đưa ra 2 phương pháp phân loại nợ: định lượng và định tính.
Ví dụ với nợ nhóm 3, theo phương pháp phân loại định lượng của Thông tư 02, là các khoản nợ quá hạn từ 91 đến 180 ngày; nợ gia hạn lần đầu; nợ được miễn hoặc giảm lãi do khách hàng không đủ khả năng trả lãi đầy đủ theo hợp đồng tín dụng và nợ thuộc một số các trường hợp khác.
Còn theo phương pháp định tính, nợ nhóm 3 là các khoản nợ được đánh giá là không có khả năng thu hồi nợ gốc và lãi khi đến hạn. Các khoản nợ này được đánh giá là có khả năng tổn thất.
Có thể nhận thấy ngay, một khoản nợ rơi vào các tiêu chí trên chắc chắn không đồng nghĩa với việc khoản nợ đó sẽ gây ra tổn thất 20%. Bản thân việc Thông tư 02 phải đưa ra 2 phương pháp phân loại nợ đã cho thấy tính tương đối của việc phân loại và trích lập dự phòng.
Tại phiên tòa ngày 20/3, ông Hà Văn Thắm từng nói một câu rất đáng chú ý: "cơ quan thanh tra cứ thấy bảng tín dụng vướng là họ trích lập hết". Đối chiếu với khẳng định của ông Hà Văn Thắm về việc bán ‘tài sản 0 đồng’ có thể trả 4.000 tỷ cho cổ đông, dễ dàng nhìn ra được sự "vênh nhau" rất lớn giữa quan điểm trích lập dự phòng của ông Thắm và Ngân hàng Nhà nước.
Như đã đề cập, việc trích lập dự phòng là không thể chính xác, vì vậy chỉ nên dùng để phục vụ cho hoạt động quản lý, điều hành của bản thân ngân hàng, của cơ quan quản lý nhà nước và phục vụ thông tin cho cổ đông, nhà đầu tư.
Thực tế, hiện có không ít ngân hàng nếu ghi nhận đầy đủ nợ xấu, trích lập dự phòng "thẳng tưng" theo quy định thì sẽ thua lỗ rất lớn, mất vốn nghiêm trọng. Thế nhưng, như trường hợp của Sacombank, vì sao thời điểm năm 2017, nợ xấu thực tế được ước tính lên đến 60.000 tỷ, chiếm tới trên 20% tổng dư nợ mà hàng loạt "đại gia" cả trong và ngoài nước vẫn đua nhau muốn sở hữu cổ phần Sacombank để thực hiện tái cơ cấu?
Đó là vì tài sản thế chấp, tài sản bảo đảm cho khối nợ xấu khổng lồ trên là rất lớn, mà theo ước tính của Sacombank, trị giá lên đến 80.000 tỷ đồng.
Chủ tịch LienVietPostBank, ông Nguyễn Đức Hưởng từng ví nợ xấu là "nguồn dự trữ" tốt cho tương lai, đặc biệt là khi nợ xấu chủ yếu được đảm bảo bằng bất động sản, thị trường tốt lên bán sẽ rất được giá.
Trên thực tế, hàng năm, ngân hàng nào cũng ghi nhận rất đều đặn khoản lãi từ hoạt động hoàn nhập dự phòng, và đa phần khoản lãi này chiếm tỷ trọng khá lớn trong tổng lãi. Thậm chí như trường hợp ACB – ngân hàng từng ngập trong nợ xấu – trong năm 2018 này dự báo sẽ ghi nhận khoản hoàn nhập dự phòng hàng nghìn tỷ, làm lợi nhuận tăng đột biến, có thể gấp đôi năm 2017 theo ước tính của nhiều công ty chứng khoán.
Thiết nghĩ, liên quan đến việc kết tội như trường hợp đại án OceanBank, Hội đồng xét xử nên xem xét lại một cách bài bản, có sự tham gia của các đơn vị thẩm định uy tín trong và ngoài nước trong việc xác định và phân loại nợ xấu, xác định mức trích lập dự phòng sát nhất thực tế (chứ không chỉ bám theo đánh giá của riêng Ngân hàng Nhà nước). Đồng thời tính toán cả giá trị thương hiệu, vị thế của OceanBank để làm căn cứ đánh giá việc OceanBank bị mua 0 đồng là đã chính xác chưa hay là "vội vã" như lời luật sư Nguyễn Huy Thiệp nói tại phiên tòa ngày 22/3.
Tags:
(VNF) - Theo chuyên gia, tội phạm tài chính hiện nay chủ yếu mang tính xuyên biên giới, hầu hết các sự việc liên quan đến tài khoản, hoạt động thanh toán thẻ đều có yếu tố nước ngoài rõ rệt.
(VNF) - Chiều 1/12, tại Trụ sở chính Agribank, Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam (Agribank) và Công ty Cổ phần Giải pháp Thanh toán Việt Nam (VNPAY) đã chính thức ký kết hợp đồng hợp tác triển khai gói giải pháp chuyển đổi số dành riêng cho hộ kinh doanh và doanh nghiệp nhỏ.
(VNF) - Từ đầu năm đến nay, hàng loạt ngân hàng tư nhân ồ ạt tăng vốn theo nghị quyết đại hội cổ đông 2025 đã được thông qua. Thậm chí, có ngân hàng vừa hoàn tất tăng vốn đã xin ý kiến cổ đông về việc tiếp tục tăng vốn đợt tiếp theo.
(VNF) - Ông Trần Hồng Minh sẽ đảm nhiệm vị trí Tổng Giám đốc KienlongBank kể từ hôm nay (1/12) sau hơn một năm giữ quyền tổng giám đốc.
(VNF) - Nhiều ngân hàng đẩy mạnh xử lý nợ xấu trong giai đoạn nước rút cuối năm. Công tác thu hồi nợ chuyển biến tích cực giúp nhiều nhà băng gia tăng lợi nhuận.
(VNF) - Nhiều ngân hàng điều chỉnh biểu phí, siết điều kiện miễn phí quản lý tài khoản và áp dụng thêm các khoản phí mới nhằm khuyến khích chuyển sang dịch vụ số.
(VNF) - Trước áp lực nhu cầu vốn tăng mạnh khi tín dụng 10 tháng đã chạm mức 15%, TS Cấn Văn Lực cho rằng việc các ngân hàng đồng loạt nâng lãi suất huy động là diễn biến “khó tránh”. Dù lãi suất điều hành vẫn duy trì thấp, dòng tiền nhàn rỗi đang phân tán sang các kênh đầu tư khác khiến hệ thống ngân hàng buộc phải tăng cạnh tranh để thu hút vốn phục vụ nhu cầu vay đang lên cao.
(VNF) - Hàng triệu tỷ tiền gửi chảy vào ngân hàng; nhà băng đẩy mạnh cho vay mua nhà, rủi ro nợ xấu khi lãi suất tăng... là thông tin ngân hàng đáng chú ý tuần qua.
(VNF) - Ngân hàng Chính sách xã hội giảm lãi suất nhiều chương trình tín dụng, hỗ trợ người dân khôi phục sản xuất sau mưa bão, áp dụng từ 1/12/2025.
(VNF) - Công ty Cổ phần Thanh toán số MobiFone trở thành đơn vị thứ hai được Ngân hàng Nhà nước cấp phép triển khai dịch vụ Chuyển mạch tài chính và Bù trừ điện tử.
(VNF) - Nghị định 296/2025 cụ thể hóa các biện pháp cưỡng chế tài chính nhằm thu hồi tiền phạt, đặc biệt là quy định về khấu trừ tiền từ tài khoản, tiền gửi khi đối tượng không tự nguyện chấp hành và có tiền gửi tại tổ chức tín dụng hoặc Kho bạc Nhà nước.
(VNF) - Hàng loạt ngân hàng công bố thông tin phát hành cổ phiếu trong giai đoạn cuối năm, cho thấy sức hút của cổ phiếu "vua" vẫn rất lớn.
(VNF) - Tiền gửi của khách hàng cá nhân, doanh nghiệp vào ngân hàng trong tháng 9 tăng mạnh. Đáng chú ý, lượng tiền gửi của tổ chức kinh tế vượt tiền gửi cá nhân.
(VNF) - Hợp tác thỏa thuận giai đoạn năm 2025 - 2030 đánh dấu sự liên kết sâu rộng của TPBank và Viettel có vai trò dẫn dắt trong lĩnh vực tài chính – ngân hàng và công nghệ, hướng tới mục tiêu xây dựng hệ sinh thái dịch vụ số hiện đại, an toàn và bền vững, đóng góp vào tiến trình chuyển đổi số quốc gia.
(VNF) - Kết quả kinh doanh quý III/2025 cho thấy lợi nhuận ngành ngân hàng khởi sắc nhờ tín dụng tăng tốc và thu nhập lãi thuần cải thiện. Tuy nhiên, sự phân hóa về khả năng quản trị chi phí, phát triển thu nhập ngoài lãi và chính sách dự phòng khiến triển vọng lợi nhuận của từng ngân hàng trở nên khác biệt rõ rệt hơn.
(VNF) - Chiến lược tăng vốn sắp tới dự kiến đưa SHB vào Top 4 ngân hàng tư nhân về vốn điều lệ, giúp duy trì lợi thế cạnh tranh của Ngân hàng khi sở hữu tiềm lực vốn lớn. Bên cạnh đó, SHB còn được dự báo vào rổ chỉ số cổ phiếu toàn cầu theo bộ chỉ số của FTSE Russell khi Việt Nam chính thức được nâng hạng lên thị trường mới nổi. Hai yếu tố chính là động lực kép mạnh mẽ cho tiềm năng tăng trưởng vượt trội của SHB trong thời gian tới.
(VNF) - Thỏa thuận hợp tác giữa SHB và Vinachem không chỉ mở ra một chương mới trong mối quan hệ giữa hai doanh nghiệp đầu ngành, mà còn góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội theo hướng bền vững, hiện đại và hội nhập.
(VNF) - Từ 5/1/2026, ngân hàng phải gặp trực tiếp và đối chiếu sinh trắc học của khách trước khi mở thẻ, nhằm tăng an toàn và ngăn gian lận trong giao dịch.
(VNF) - Hưởng ứng Chiến dịch 60 ngày cao điểm chuyển đổi từ thuế khoán sang kê khai do ngành thuế triển khai trên toàn quốc, VietinBank đã phối hợp với thuế tại nhiều địa phương triển khai chuỗi hoạt động ký kết cùng hàng loạt các chương trình hỗ trợ hộ kinh doanh trong giai đoạn chuyển đổi quan trọng này.
(VNF) - Theo các chuyên gia, đà tăng của lãi suất huy động sẽ sớm chững lại với mức tăng không quá nhiều. Đồng thời, mặt bằng lãi suất cho vay nhìn chung vẫn được kì vọng duy trì ở mặt bằng thấp, tiếp tục hỗ trợ khu vực sản xuất – kinh doanh.
(VNF) - Theo Nghị định số 304, khi thu giữ tài sản bảo đảm là chỗ ở duy nhất hoặc công cụ lao động chủ yếu hoặc duy nhất, các ngân hàng có trách nhiệm trích một khoản tiền để người đi vay có khả năng duy trì cuộc sống và chi phí sinh hoạt tối thiểu.
(VNF) - NHNN yêu cầu các tổ chức tín dụng tiếp tục triển khai, thực hiện các giải pháp hỗ trợ tháo gỡ khó khăn cho khách hàng bị ảnh hưởng bởi bão lũ.
(VNF) - Cho vay mua nhà sẽ tiếp tục là trụ cột trong danh mục cho vay khách hàng cá nhân của các ngân hàng trong thời gian tới. Tuy nhiên, việc mặt bằng lãi suất đang đi lên cũng là một trong những rủi ro mà ngân hàng cần lưu tâm.
(VNF) - Thẻ tín dụng, nếu tận dụng đúng sẽ là công cụ tài chính cá nhân tuyệt vời. Nhưng cũng có rất nhiều người dùng cảm thấy bị “bào mòn ví” mỗi tháng chỉ vì không hiểu đúng về công cụ tài chính này.
(VNF) - Sau thời gian dài duy trì ở mức thấp, "cuộc đua" lãi suất dần nóng lên khi nhiều ngân hàng thông báo tăng lãi suất huy động trong bối cảnh tăng trưởng tín dụng ở mức cao.
(VNF) - Theo chuyên gia, tội phạm tài chính hiện nay chủ yếu mang tính xuyên biên giới, hầu hết các sự việc liên quan đến tài khoản, hoạt động thanh toán thẻ đều có yếu tố nước ngoài rõ rệt.
(VNF) - Gần 3ha đất nông nghiệp của Tân Á Đại Thành ở quận Hoàng Mai cũ (Hà Nội) được chuyển đổi mục đích sử dụng để thực hiện tổ hợp nhà ở, văn phòng.
