Nhật Bản có thể giảm tiếp lãi suất xuống âm 1%

"Không có mức sàn của lãi suất âm", Giáo sư Masahiro Kawai của Đại học Tokyo và là một trong 10 chuyên gia tư vấn khu vực tư nhân của Ngân hàng Trung ương Nhật Bản cho biết trong một cuộc phỏng vấn tại Tokyo vào hôm thứ Ba ngày 2/1. Ông cho rằng sẽ không ngạc nhiên nếu lãi suất hạ xuống âm 1% và BOJ có thể sẽ giảm nhiều nữa.

Ngày 29/1, Ngân hàng Trung ương Nhật Bản bất ngờ phát đi thông báo cho biết từ ngày 16/2 Nhật Bản sẽ chính thức áp dụng mức lãi suất âm 0,1% đối với các khoản tiền mà các định chế tài chính gửi tại Ngân hàng Trung ương. Việc áp dụng lãi suất âm sẽ khuyến khích người tiêu dùng tiết kiệm ít hơn và chi tiêu nhiều hơn, đồng thời cũng có thể khiến đồng nội tệ suy yếu, qua đó làm lợi cho các nhà xuất khẩu. 

Quyết định trên của BOJ ngay lập tức tác động tới thị trường, gây ra sụt đợt sụt giảm mạnh trên thị trường chứng khoán và khiến đồng yên suy yếu. Cùng với việc hạ lãi suất về dưới 0%, BOJ cam kết sẽ sẽ tiếp tục tăng cung tiền với tốc độ 80.000 tỷ yên mỗi năm (tương đương 666 tỷ USD). Việc bơm tiền này chủ yếu thông qua mua vào trái phiếu chính phủ Nhật, các quỹ ETF và đầu tư vào các quỹ tín thác bất động sản.

"Rõ ràng BOJ đã có thêm một công cụ hiệu quả", ông Kawai cho biết. "Điều này sẽ dần dần có những tác động tích cực đến chi tiêu tiêu dùng và đầu tư kinh doanh".

Ông nói thêm rằng "sẽ là khả năng tất yếu" BOJ sẽ mở rộng kích cầu thông qua ba yếu tố - chất lượng, số lượng và lãi suất - cùng một lúc để đạt được mục tiêu lạm phát 2%. "Thời gian để đạt được các mục tiêu sẽ phụ thuộc nhiều vào diễn biến giá dầu", Giáo sư Kawai nói.

Giáo sư Kawai là người làm việc cho Thống đốc BOJ Kuroda tại Bộ Tài chính Nhật Bản từ năm 2001 - 2003 khi ông Kuroda là lãnh đạo chính sách tiền tệ hàng đầu. Trong thời gian đó, họ cùng viết một bài xã luận đôn đốc BOJ thông qua mục tiêu lạm phát 3% và tăng cơ sở tiền tệ thông qua việc mua tài sản. Kawai trở thành cố vấn của BOJ từ tháng 9/2014.

"Các hộ gia đình Nhật Bản có tiền gửi ngân hàng có thể phải chịu thiệt một chút từ chính sách lãi âm, tuy nhiên, đây có thể là một cơ hội để họ xem xét lại việc quản lý một cách tích cực hơn số tiền của họ", ông Kawai nói.

53% trong số 1.684 nghìn tỷ yên tài sản của các hộ gia đình tồn tại dưới hình thức tiền mặt và tiền gửi ngân hàng, theo báo cáo dòng tiền trong tháng 12/2015 của BOJ, cao hơn so với chỉ 14% số tài sản của các hộ gia đình tại Mỹ.