Nhiều doanh nghiệp 'khốn đốn' do bùng nổ xung đột Israel - Hamas

Trước khi cuộc chiến giữa Israel và Hamas nổ ra, nhà máy bia của ông Jeremy Welfeld tại thị trấn Emek Hefer, Israel sản xuất 50.000 lít bia mỗi tháng trong khi 14 nhà hàng của ông thu hút hàng nghìn khách hàng mỗi ngày.

Thế nhưng, chỉ 2 tuần sau khi cuộc xung đột nổ ra, công việc kinh doanh của ông Welfeld đã bị đình trệ. Nhà máy bia buộc phải tạm ngừng hoạt động, 12 trong số 14 nhà hàng của ông đóng cửa. Tại một trong hai nhà hàng đang mở cửa còn lại, chỉ có 5 người đến vào giờ ăn trưa vào ngày 19/10.

“Bình thường nhà hàng của tôi có khoảng 50 – 150 người ghé qua. Nhưng tình hình hiện tại khiến tôi không còn đủ khả năng chi trả chi phí chung. Những bất ổn hiện nay giống như cọng rơm cuối cùng có thể khiến cơ nghiệp của tôi sụp đổ”, ông nói.

Khi Israel quay cuồng sau cuộc tấn công của Hamas, hoạt động của nhiều công ty tại quốc gia này đã bị ảnh hưởng nghiêm trọng.

Cuộc tấn công đầu tiên diễn ra vào ngày 7/10 buộc các quán bar và nhà hàng ở Israel phải đóng cửa cùng hàng trăm chuyến bay bị hủy. Một đợt huy động lực lượng dự bị quân sự kỷ lục với khoảng 360.000 người được triệu tập đã khiến các doanh nghiệp rơi vào cảnh thiếu nhân viên.

Chiến tranh và căng thẳng lan rộng trong khu vực đã kéo chỉ số TA-35 blue-chip giảm 9% và đồng tiền nội tệ shekel giảm xuống còn 4 shekel/USD do tâm lý lo ngại của các nhà đầu tư. Giá bảo hiểm nợ chính phủ Israel cũng đã tăng vọt.

Ông Guy Beit-Or, nhà kinh tế trưởng tại Psagot Investment House, cho biết hậu quả của cuộc chiến giữa Israel – Hamas có thể tồi tệ hơn cuộc đối đầu kéo dài hàng tháng của Israel với Hizbollah vào năm 2006, một trong những cuộc chiến tranh lớn nhất gần đây. Cùng với đó, Sản lượng kinh tế của Israel có thể giảm tới 2 hoặc 3 lần/năm.

“Cuộc chiến này sẽ gây thiệt hại nghiêm trọng cho nền kinh tế Israel. Người dân phải hủy bỏ các ngày lễ, tiệc tùng và sự kiện. Mọi người đều ở nhà và không thể đi làm. Các trường học trên khắp Israel đã chuyển sang hình thức học từ xa”, ông nói.

Lĩnh vực dịch vụ đang phải đối mặt với nhiều khó khăn. Bình thường, cô Nina Mizrahi, một tài xế taxi có thể chạy từ 20 – 40 chuyến mỗi ngày. Thế nhưng, trong tuần qua, cô chỉ chạy được 1 chuyến/ngày, thậm chí là có ngày không chạy được chuyến nào.

Du lịch cũng bị ảnh hưởng khi mùa cao điểm du lịch tại Israel diễn ra từ tháng 10 – tháng 12. Bà Ganit Peleg, chủ tịch Hiệp hội Hướng dẫn viên du lịch Israel, cho biết một số tour du lịch trong vòng hai năm tới đã bị hủy bỏ do du khách lo ngại tình trạng bất ổn.

“Chúng tôi nhận được các đơn hủy đặt phòng hàng ngày”, bà nói, đồng thời cho rằng sự sụp đổ trong hoạt động kinh doanh hiện nay đang gợi nhớ đến những gì đã xảy ra trong đại dịch: “Chúng tôi vừa thoát khỏi dịch Covid-19. Và giờ đây, Israel lại một lần nữa quay lại thời kỳ này”.

Tại các khu vực phía nam Israel xung quanh Gaza, nơi hứng chịu cuộc tấn công của Hamas, nỗi đau của nền kinh tế hiện diện ở khắp nơi. Trước chiến tranh, Sderot là một thị trấn có 30.000 dân. Vào tuần này, nó đã trở thành một thị trấn ma, với hơn 90% dân số phải sơ tán, các dãy cửa hàng đóng cửa với những con đường vắng như tờ.

Trước tình hình này, chính phủ Israel đã bắt đầu hành động. Vào ngày 19/10, Bộ trưởng tài chính Bezalel Smotrich đã công bố kế hoạch giúp các doanh nghiệp có doanh thu bị ảnh hưởng để trang trải chi phí cố định, cũng như hỗ trợ tài chính cho những người lao động không thể đi làm. Ngân hàng trung ương cũng đã vào cuộc, tuyên bố rằng họ sẽ bán tới 30 tỷ USD dự trữ USD để củng cố đồng shekel.

Ông Smotrich cho biết do các kế hoạch viện trợ, thâm hụt của chính phủ Israel có thể tăng lên 3,5% trong năm nay, cao hơn mức 1,1% đã đặt ra trước đó.

Tuy nhiên, ông Rafi Gozlan, nhà kinh tế trưởng tại IBI Investment House, cho biết, với tỷ lệ nợ/GDP ở mức thấp hơn khoảng 60% và ngân hàng trung ương có khoảng 200 tỷ USD dự trữ ngoại hối, Israel sẽ bước vào cuộc chiến với Hamas với một nền tảng kinh tế tốt hơn so với các cuộc xung đột trước đây.