Những dấu hiệu 'trở bệnh', kinh tế Trung Quốc đã qua thời đỉnh cao?
Minh Nhật -
17/08/2023 15:24 (GMT+7)
(VNF) - Gánh nặng nợ nần gia tăng, dân số già hóa và thị trường nhà đất đang chìm sâu trong khủng hoảng có thể là dấu hiệu cho thấy nền kinh tế Trung Quốc đã đi qua thời kỳ đỉnh cao.
Trước những biến động của nền kinh tế Trung Quốc trong thời gian qua, nhiều nhà phân tích đặt ra câu hỏi rằng: “Mô hình phát triển nền kinh tế của Trung Quốc từng mang lại sự tăng trưởng ấn tượng cho quốc gia này trong giai đoạn từ năm 1990-2020, liệu có thể tiếp tục mang lại hiệu quả trong ba thập kỷ tới hay không?”
Vào những năm 1970 – 1980, Nhật Bản, sau đó là Đức được kỳ vọng sẽ thay thế Mỹ trở thành nền kinh tế phát triển nhanh nhất thế giới. Nhật Bản khi đó được hưởng lợi từ các chính sách đúng đắn của chính phủ, ngân hàng và các nhà sản xuất hàng đầu. Tương tự, Đức cũng phát huy được thế mạnh về mạng lưới các doanh nghiệp cỡ trung để phát triển xuất khẩu.
Tốc độ già hóa dân số diễn ra nhanh tại Trung Quốc.
Thế nhưng, những dự đoán ban đầu lại không trở thành hiện thực. Sau thời kỳ lạm phát, thị trường chứng khoán Nhật Bản sụp đổ vào đầu những năm 1990, mở đầu cho “thập kỷ mất mát” khi giảm phát và tăng trưởng chậm “đánh gục” nền kinh tế của Nhật Bản. Trong khi đó, Đức phải trải qua một thời kỳ kinh tế trì trệ cùng tỷ lệ thất nghiệp cao.
Kịch bản này liệu có lặp lại với Trung Quốc?
Vào năm nay, lần đầu tiên dân số Ấn Độ vượt qua Trung Quốc. Điều này phản ánh một thực tế là dân số Ấn Độ đang tăng nhanh trong khi dân số Trung Quốc lại bắt đầu giảm. Các dự báo cho thấy dân số Trung Quốc sẽ giảm xuống dưới 1 tỷ người vào năm 2080, từ con số khoảng 1,4 tỷ người hiện nay.
Dân số trong độ tuổi lao động của Trung Quốc đạt đỉnh vào năm 2011 và được dự đoán sẽ giảm gần 25% vào năm 2050. Cùng với đó, số lượng người già tại Trung Quốc sẽ tăng từ 200 triệu người lên 500 triệu người vào giữa thế kỷ này. Dân số già sẽ là một thách thức lớn đối với thị trường lao động Trung Quốc, buộc các nhà hoạch định chính sách của Trung Quốc phải sớm tìm ra hướng đi mới.
Xuất khẩu Trung Quốc sụt giảm mạnh.
Bên cạnh nhân khẩu học, quốc gia châu Á này cũng đang phải đối mặt với những thách thức gây ra bởi chính những chính sách mà Trung Quốc đã sử dụng để duy trì tăng trưởng trong những thập kỷ gần đây, đó là phát triển cơ sở hạ tầng, sản xuất và bất động sản.
Khi gánh nặng nợ nần gia tăng, chính quyền các địa phương ở Trung Quốc gặp khó khăn trong việc duy trì tốc độ đầu tư vào cơ sở hạ tầng hiện tại. Song song với đó, lĩnh vực nhà đất của Trung Quốc cũng đang rơi vào “tuyệt vọng” khi liên tiếp các tập đoàn bất động sản lớn nhỏ “ngã ngựa”.
Giá trị doanh số bán nhà mới hàng tháng của 100 công ty bất động sản lớn nhất Trung Quốc đã giảm hơn 80% kể từ cuối năm 2020. Trong tương lai, nhu cầu nhà ở hàng năm tại Trung Quốc ước tính vào khoảng 9 – 10 triệu căn, thấp hơn nhiều so với con số 14 triệu căn vào năm 2021.
Bất động sản Trung Quốc lao đao.
Mô hình tăng trưởng dựa vào xuất khẩu của Trung Quốc cũng “trở bệnh”. Trong năm qua, xuất khẩu của quốc gia này giảm 14,5%. Tỷ trọng hàng hóa của Trung Quốc trong tổng nhập khẩu của Mỹ chỉ đạt 13,3% trong nửa đầu năm 2023, mức thấp nhất trong vòng 20 năm qua. Xuất khẩu từ Trung Quốc sang châu Âu cũng sụt giảm.
Nhiều nhà kinh tế cho rằng khả năng cao tình hình xuất khẩu của Trung Quốc còn có thể tồi tệ hơn trong thời gian tới khi mà căng thẳng thương mại Mỹ - Trung đang leo thang.
Dịch Covid-19 cộng với căng thẳng thương mại giữa hai siêu cường đã buộc các nhà sản xuất tái cơ cấu lại chuỗi cung ứng của mình. Làn sóng “Trung Quốc +1” ngày càng lan rộng, nhiều ông lớn như Samsung, Apple…đã và đang đi tìm miền đất mới để đa dạng hóa chuỗi cung ứng. Mối đe dọa giảm phát và tỷ lệ sinh viên thất nghiệp ở mức cao kỷ lục cũng giáng những đòn đau vào nền kinh tế vốn chưa “khỏi bệnh” của Trung Quốc.
Chính quyền Bắc Kinh và các nhà hoạch định chính sách đang nỗ lực để tìm ra “liều thuốc tiên” hồi phục nền kinh tế. Tuy nhiên, viễn cảnh nền kinh tế Trung Quốc dần mờ nhạt đi hoàn toàn có thể xảy ra.
(VNF) - Công ty SpaceX của tỷ phú Elon Musk lần đầu tiên lọt vào danh sách 100 nhà sản xuất vũ khí hàng đầu thế giới của SIPRI. Doanh thu từ vũ khí của hãng tăng gấp đôi so với năm trước, đạt 1,8 tỷ USD, phản ánh tầm ảnh hưởng ngày càng tăng của công nghệ không gian và viễn thông trong lĩnh vực quốc phòng toàn cầu.
(VNF) - Do nhu cầu leo thang từ các cuộc xung đột ở Ukraine và Gaza cùng xu hướng gia tăng chi tiêu quốc phòng của nhiều quốc gia, doanh thu từ bán vũ khí và dịch vụ quân sự của các tập đoàn quốc phòng lớn trên thế giới đã tăng 5,9% trong năm ngoái, theo báo cáo công bố ngày 1/12 của Viện Nghiên cứu Hòa bình Quốc tế Stockholm (SIPRI).
(VNF) - Dưới lòng siêu núi lửa cổ đại, một trữ lượng lithium trị giá hàng nghìn tỷ USD được đánh giá như “kho báu” có thể thay đổi cán cân năng lượng và chuỗi cung ứng pin toàn cầu.
(VNF) - Nga chuẩn bị phát hành trái phiếu chính phủ bằng nhân dân tệ lần đầu tiên, tạo động lực quan trọng cho chiến lược quốc tế hóa đồng tiền Trung Quốc. Quyết định này không chỉ giúp Moscow tối ưu hóa nguồn vốn nội địa mà còn góp phần mở rộng tầm ảnh hưởng toàn cầu của nhân dân tệ.
(VNF) - Tổng thống Donald Trump cho biết ông sẽ chỉ định Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang (Fed) vào cuối năm nay, trong bối cảnh Nhà Trắng thúc đẩy chiến lược hạ lãi suất để củng cố tăng trưởng. Quyết định này đang được giới đầu tư theo sát, bởi nó có thể định hình đường hướng chính sách tiền tệ của Mỹ trong nhiệm kỳ mới và tác động trực tiếp tới thị trường tài chính toàn cầu.
(VNF) - Trong nhiệm kỳ thứ hai, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã thực hiện một loạt lệnh ân xá và giảm án mang tính chất phi truyền thống, mở rộng từ những chính khách đến các doanh nhân và tỷ phú có tầm ảnh hưởng trong các lĩnh vực kinh tế mới như tiền điện tử. Gây chú ý cả về khía cạnh pháp lý lẫn tác động tài chính.
(VNF) - Ngày 30/11, cử tri Thụy Sĩ đã bác bỏ sáng kiến thu thuế thừa kế 50% đối với giới tỷ phú. Kết quả này có tác động trực tiếp tới niềm tin nhà đầu tư và môi trường kinh tế Thụy Sĩ.
(VNF) - Ngân hàng Trung ương Trung Quốc (PBOC) khẳng định lập trường nghiêm ngặt với tiền điện tử, nhấn mạnh kinh doanh tài sản kỹ thuật số là bất hợp pháp trong phạm vi lãnh thổ nước này. Cơ quan này cũng cảnh báo nguy cơ các stablecoin tiềm ẩn rủi ro tài chính và khả năng bị lợi dụng cho các hoạt động phi pháp như rửa tiền, huy động vốn gian lận và chuyển vốn xuyên biên giới bất hợp pháp.
(VNF) - Hoạt động sản xuất của Trung Quốc cải thiện nhưng vẫn thu hẹp trong tháng 11, kéo dài chuỗi suy giảm lên mức kỷ lục khi nền kinh tế tiếp tục đối mặt với đà giảm tốc.
(VNF) - Chính phủ Indonesia triển khai chiến dịch quy mô lớn nhằm đóng cửa khoảng 1.400 mỏ vàng trái phép tại Vườn quốc gia Halimun Salak. Đánh dấu một trong những chiến dịch mạnh tay nhất của quốc đảo trong nhiều năm với lĩnh vực tài nguyên khoáng sản.
(VNF) - Khi mới 16 tuổi, Zames Chew bỏ ra 23 USD (khoảng 600.000 đồng) mua một tên miền trên Internet - quyết định ngẫu hứng mà chính anh không ngờ sẽ trở thành nền tảng cho sự nghiệp sau này. 9 năm trôi qua, khoản đầu tư nhỏ ấy đã dẫn đường để chàng trai 26 tuổi xây dựng Repair.sg, doanh nghiệp sửa chữa - dọn dẹp quy mô với doanh thu khoảng 1,3 triệu USD (33 tỷ đồng) mỗi năm.
(VNF) - Thị trường toàn cầu ghi nhận nhiều biến động trước kỳ vọng Fed hạ lãi suất. Trên thị trường tiền điện tử, Bitcoin phục hồi nhẹ nhưng vẫn tiềm ẩn rủi ro, gây thiệt hại hàng tỷ USD cho TT Trump. Thế giới cũng rung chuyển sau vụ cháy chung cư nghiêm trọng ở Hong Kong, phơi bày cuộc khủng hoảng nhà ở và BĐS trầm trọng ở Trung Quốc.
(VNF) - Các hãng hàng không Trung Quốc ra thông báo sẽ hủy hơn 900 chuyến bay tới Nhật Bản trong tháng 12, do căng thẳng ngoại giao giữa hai nước. Sự kiện này gây áp lực lớn lên các sân bay tại Nhật Bản, đồng thời tác động mạnh tới du lịch và kinh tế Tokyo với thiệt hại ước tính 1,2 tỷ USD.
(VNF) - Nhà sản xuất dầu lớn nhất của Nga Rosneft ngày 28/11 cho biết lợi nhuận ròng từ tháng 1 đến tháng 9 đã giảm 70% so với cùng kỳ năm trước, xuống còn 277 tỷ rúp (tương đương 3,57 tỷ USD), trong bối cảnh lãi suất cao, giá dầu giảm và đồng rúp mạnh hơn.
(VNF) - Giá bạc vượt mốc lịch sử khi chạm ngưỡng 55 USD/ounce, đánh dấu một giai đoạn tăng nóng hiếm thấy trên thị trường kim loại quý. Diễn biến này vừa phản ánh tình trạng thiếu hụt nguồn cung kéo dài, vừa cho thấy dòng vốn lớn tiếp tục đổ vào thị trường, củng cố kỳ vọng bạc sẽ bước vào chu kỳ tăng giá mạnh mẽ và bền vững trong nhiều năm tới.
(VNF) - Một gia đình Canada đã mất 1,6 triệu USD Bitcoin sau khi bị một nhóm nghi phạm đột nhập, trói giữ và cưỡng ép suốt nhiều giờ. Vụ việc không chỉ thu hút sự chú ý về mức độ bạo lực mà còn phản ánh xu hướng gia tăng các tấn công nhắm vào chủ sở hữu crypto, cảnh báo rủi ro với tài sản kỹ thuật số.
(VNF) - Thụy Sĩ từ lâu đã được xem là thiên đường của giới siêu giàu, nơi 300 cư dân giàu nhất sở hữu tổng tài sản lên tới 850 tỷ franc Thụy Sĩ (tương đương hơn 1.000 tỷ USD), theo tạp chí kinh doanh Bilanz. Tuy nhiên, vào ngày 30/11 tới, cử tri nước này sẽ bỏ phiếu về một loại thuế thừa kế mới đang gây chấn động trong cộng đồng tài phiệt.
(VNF) - CEO OpenAI Sam Altman muốn dùng AI để chữa ung thư, tỷ phú Elon Musk nói robot AI sẽ xóa đói giảm nghèo, còn Trung Quốc lại đặt mục tiêu thực tế hơn: vận hành các nhà máy tốt hơn bằng AI.
(VNF) - Airbus thông báo triệu hồi khẩn cấp trên toàn cầu 6.000 máy bay dòng A320 nguy cơ lỗi phần mềm do liên quan đến bão từ khiến dữ liệu điều khiển bay bị sai lệch.
(VNF) - Indonesia được cho là đang phản đối nỗ lực của Mỹ nhằm đưa cái gọi là điều khoản “thuốc độc” vào một thỏa thuận thương mại thuế quan đang được hai bên đàm phán, hãng tin Financial Times dẫn nguồn tin am hiểu quá trình thảo luận cho hay.
(VNF) - Gần 1/4 doanh nghiệp niêm yết tại Trung Quốc báo cáo lỗ ròng trong giai đoạn từ tháng 1 đến tháng 9, ghi nhận tỷ lệ cao nhất kể từ năm 2002, trong bối cảnh công suất dư thừa và nhu cầu nội địa tiếp tục yếu ớt.
(VNF) - Cổ phiếu China Taiping Insurance Holdings từng lao dốc 8% trong phiên 27/11, khi lo ngại về khoản bảo hiểm hơn 200 triệu USD cho khu chung cư Hồng Kông – nơi xảy ra vụ hỏa hoạn khiến ít nhất 94 người thiệt mạng và gần 300 người mất tích.
(VNF) - Công ty SpaceX của tỷ phú Elon Musk lần đầu tiên lọt vào danh sách 100 nhà sản xuất vũ khí hàng đầu thế giới của SIPRI. Doanh thu từ vũ khí của hãng tăng gấp đôi so với năm trước, đạt 1,8 tỷ USD, phản ánh tầm ảnh hưởng ngày càng tăng của công nghệ không gian và viễn thông trong lĩnh vực quốc phòng toàn cầu.
(VNF) - Gần 3ha đất nông nghiệp của Tân Á Đại Thành ở quận Hoàng Mai cũ (Hà Nội) được chuyển đổi mục đích sử dụng để thực hiện tổ hợp nhà ở, văn phòng.