Nỗ lực 'cân' tỷ giá, Ngân hàng Nhà nước đừng quá phụ thuộc dự trữ ngoại hối
Ngọc Hân -
27/09/2022 07:57 (GMT+7)
(VNF) - Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã ổn định tỷ giá USD/VND trong quãng thời gian dài. Tuy nhiên, với lộ trình tăng lãi suất của Fed, sóng gió phía trước vẫn còn. Điều này đòi hỏi hoạt động điều hành chính sách tiền tệ phải nỗ lực hơn nữa, đặc biệt khi không gian xoay xở dần bị thu hẹp.
Trước áp lực từ giá USD thế giới, trong tuần cuối tháng 8/2022, Ngân hàng Nhà nước đã phải bán một lượng khá lớn ngoại tệ theo cả phương thức giao ngay và kỳ hạn ở vùng giá 23.400 VND.
“Đau đầu” vì tỷ giá
Dữ liệu ngày cuối tháng 8/2022 cho thấy, chỉ số USD Index đo sức mạnh đồng USD nảy lên gần 109 điểm, mức cao nhất hai thập kỷ sau khi Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) phát biểu tại Hội nghị Jackson Hole với hàm ý sẽ duy trì lãi suất ở mức cao trong thời gian dài hơn.
Trước áp lực từ giá USD thế giới, trong tuần cuối tháng 8/2022, Ngân hàng Nhà nước đã phải bán một lượng khá lớn ngoại tệ theo cả phương thức giao ngay và kỳ hạn ở vùng giá 23.400 VND. Trước đó, thống kê của vài công ty chứng khoán đã chỉ ra rằng, từ đầu năm đến hết tháng 7/2022, nhà điều hành tiền tệ tại Việt Nam đã bán ra khoảng 13 tỷ USD để can thiệp thị trường, khiến dự dữ ngoại hối giảm 12%, một trong 5 biện pháp can thiệp lớn nhất trong 20 năm qua.
Số liệu trên phần nào cho thấy quyết tâm giữ tỷ giá của Ngân hàng Nhà nước lớn thế nào. Theo đó, giữ ổn định tỷ giá được đánh giá là mục tiêu ưu tiên cho năm nay, thậm chí một số mục tiêu khác có thể thay đổi tuỳ tình hình biến chuyển.
Thực tế, để ổn định tỷ giá và nhu cầu thanh toán ngoại tệ, bên cạnh việc sử dụng dự trữ ngoại hối, Ngân hàng Nhà nước còn phải hút ròng lượng lớn VND trên thị trường mở, qua đó giữ chênh lệch lãi suất VND luôn hấp hơn so với USD.
Tuy nhiên, các hành động trên đều ảnh hưởng tiêu cực tới thanh khoản hệ thống và khiến thị trường tiền tệ trải qua quãng thời gian đầy biến động. Lãi suất VND liên ngân hàng tăng giảm chóng mặt cả về mức độ lẫn thời gian đảo chiều trạng thái.
Điển hình ở kỳ hạn qua đêm, lãi suất liên ngân hàng đang từ mức dưới 1% (18/7), chỉ trong chục phiên giao dịch bật lên hơn 5%/năm (27/7). Cũng chỉ chục phiên giao dịch sau đó, mức lãi suất này rơi về khoảng 2%/năm (17/8), để rồi tiếp tục vọt lên quanh 7%/năm (7/9) và có thời điểm áp sát gần 9%/năm ở một số bên chào vay.
Vào thời điểm này, thế khó của Ngân hàng Nhà nước bắt đầu lộ rõ hơn, việc điều hành chính sách tiền tệ trở lên vô cùng “đau đầu”. Bởi lẽ, nếu muốn thanh khoản bớt căng thẳng thì phải bơm tiền để giảm lãi suất, nhưng ảnh hưởng đến tỷ giá. Trái lại, nếu tiếp tục hút tiền về để hỗ trợ tỷ giá thì ảnh hưởng thanh khoản, ảnh hưởng tới mục tiêu tăng trưởng tín dụng vừa cấp mới, đồng thời gây sức ép lên cuộc đua tăng lãi suất huy động trên thị trường 1 (ngân hàng và cư dân).
Sau hồi cân đo đong đếm, Ngân hàng Nhà nước đã chính thức điều chỉnh biểu niêm yết giá bán USD giao ngay từ 23.400 VND lên mức 23.700 VND. Điểm tựa có thể nói đến là việc đã giữ được tỷ giá ổn định một thời gian và những điều kiện mới phát triển có thể chấp nhận được cho việc tăng tỷ giá như lạm phát tương đối ổn, giá dầu có dấu hiệu chững lại...
Việc nâng giá bán này có hai ý nghĩa quan trọng. Thứ nhất, giá giao dịch giữa các thành viên trên thị trường liên ngân hàng đã thấp hơn giá bình ổn USD mà Ngân hàng Nhà nước vừa công bố. Theo đó, việc hút ròng VND qua hoạt động bán USD cũng tạm dừng. Thanh khoản hệ thống không còn bị vắt kiệt. Thứ hai, khi sức ép lớn và không thể can thiệp tại vùng cũ nữa thì cần tăng để tạo điểm cân bằng mới. Đồng thời, có thể phòng thủ từ xa cho các đợt tăng lãi suất tiếp theo của Fed.
Đáng chú ý, sau quyết định tăng giá bán USD, thị trường tiền tệ đã dần ổn định. Lãi suất VND liên ngân hàng nhanh chóng hạ độ cao. Đồng thời, tỷ giá USD/VND cũng duy trì đi ngang ở mặt bằng mới, cao hơn một chút so với trước đó. Tính theo giá giao ngay trên thị trường liên ngân hàng, chốt phiên 9/9, tỷ giá USD/VND qua mới tăng 3,31% so với đầu năm, mức độ rất thấp nếu như so với hàng loạt đồng tiền trên thế giới biến trong cùng mốc so sánh.
Nhìn chung, mặc dù còn một vài thời điểm để thị trường rơi vào trạng thái “hoảng loạn” đẩy lãi suất liên ngân hàng lên tới 9%, nhưng về cơ bản Ngân hàng Nhà nước đã hoàn thành tương đối tròn vai. Chính sách tiền tệ được điều hành đồng bộ có tính toán, từ việc chuyển qua đấu thầu lãi suất OMO, ổn định thanh khoản hệ thống qua dịch nghỉ lễ 2/9, nới hạn mức (room) tín dụng và lập tức nâng giá bán USD.
Điểm tựa để cân bằng
Như đã đề cập, diễn biến tăng lãi suất chống lạm phát của Mỹ vẫn chưa có dấu hiệu chấm dứt. Vì vậy tỷ giá USD/VND cũng chưa hết sóng gió.
Đặc biệt, nhiều năm qua, Việt Nam luôn có một lượng lớn thặng dư thương mại nhưng chủ yếu đến từ khu vực vực FDI. Khi đồng USD trên thế giới mạnh lên, đây cũng là nơi mang đến nhiều áp lực nhất.
Cụ thể, khu vực FDI tích luỹ ngoại tệ để phục vụ tái đầu tư, phần còn lại cân nhắc chuyển đi ở dạng lợi nhuận. Sự cân nhắc này, nhanh hay chậm, nhiều hay ít còn phụ thuộc vào triển vọng ổn định tỷ giá và lãi suất tại Việt Nam. Trong đó, nếu họ cảm thấy triển vọng thiếu ổn định, nhu cầu mua USD tăng mạnh là điều dễ hiểu. Đồng thời, với mức lãi suất USD cố định tại 0%, chắc chắn họ sẽ chuyển lượng USD này về nước và chỉ duy trì lại ở mức tối thiểu. Khi đó, hệ thống ngân hàng thương mại cần thanh khoản và trạng thái USD.
Cho đến hiện tại, phía Ngân hàng Nhà nước vẫn luôn nhấn mạnh, trong bối cảnh thị trường diễn biến bất lợi, nhiều áp lực, với quy mô dự trữ ngoại hối đã được Ngân hàng Nhà nước mua vào và củng cố mạnh mẽ trong các giai đoạn trước đây, Ngân hàng Nhà nước đã, đang và sẽ tiếp tục bán ngoại tệ để bình ổn thị trường.
Theo đó, Ngân hàng Nhà nước sẽ tăng tần suất bán can thiệp ngoại tệ để sẵn sàng bổ sung nguồn cung ngoại tệ cho thị trường thường xuyên hơn nữa tạo điều kiện cho hệ thống tổ chức tín dụng đáp ứng đầy đủ, kịp thời các nhu cầu ngoại tệ hợp pháp của tổ chức và cá nhân gồm có nhu cầu ngoại tệ để nhập khẩu các mặt hàng thiết yếu phục vụ sản xuất kinh doanh trong nước và xuất khẩu. Qua đó góp phần bình ổn thị trường và hỗ trợ phục hồi kinh tế.
Song, thị trường lại đặt ra một câu hỏi rằng, liệu không gian dự trữ ngoại hối có còn đủ để thoải mái cân đối thị trường?
Thật ra, thời gian qua, chính sách tỷ giá được Ngân hàng Nhà nước phối hợp nhiều công cụ, trong đó có “mượn sức” của hệ thống ngân hàng thương mại trong đáp ứng nguồn cung và điều tiết nhu cầu USD. Một số được chuyển qua bán kỳ hạn và tiếp tục gối vào ở kỳ hạn xa hơn.
Hiểu đơn giản, hoạt động bán ngoại tệ ổn định tỷ giá mới chỉ có một lượng nhỏ được giao ngay. Phần còn lại được đẩy về tương lai và chưa chắc đã được thực hiện, hoặc thực hiện khi thị trường thuận lợi, do đó lượng dự trữ ngoại hối vẫn còn khá nhiều.
Điểm tựa cho hoạt động điều hành của Ngân hàng Nhà nước thời gian tới còn đến từ các yếu tố như so với nhiều nền kinh tế, đặc biệt là thị trường mới nổi và đang phát triển, Việt Nam vẫn đang có biểu hiện tốt, ở tăng trưởng, lạm phát và ổn định tỷ giá. Sự ổn định này một phần nhờ vào cấu trúc (nhập siêu năng lượng hay lương thực thực phẩm ít, thậm chí có sự cân bằng) cùng với cơ cấu nợ ngoại tệ thấp.
Bên cạnh đó, xuất nhập khẩu và đầu tư nước ngoài của Việt Nam vẫn ổn định dù môi trường có nhiều biến động và triển vọng đã điều chỉnh theo hướng kém tích cực. Những điều trên tạo bước đệm vững chắc hơn đối với việc chống chọi các cú sốc bất lợi bên ngoài.
Tuy nhiên, với lượng dự trữ ngoại hối ít nhiều bị hao hụt, để ổn định tỷ giá USD/VND, Ngân hàng Nhà nước cần phải nỗ lực rất nhiều. Trong đó, tối ưu việc dùng VND rất quan trọng, không thể quá phụ thuộc vào lượng USD tích trữ bấy lâu nay.
Vừa qua, Ngân hàng Nhà nước đã chính thức điều chỉnh tăng đối với một vài loại lãi suất điều hành.
Trong đó, duy nhất việc nới trần lãi suất huy động cho kỳ hạn dưới 6 tháng là tác động trực tiếp tới thị trường. Thực tế, ngay sau quyết định trên, hàng loạt ngân hàng đã nâng biểu lãi suất kịch lên kịch trần mới.
Trái lại, do hầu hết các công cụ điều hành khác đã lâu chưa được thị trường dùng đến, vậy nên hành động này chủ yếu mang tính chất định hướng, tức thể hiện rằng sẽ điều hành tỷ giá ổn định và một vài chỉ tiêu khác có thể thay đổi tuỳ biến.
Cũng cần lưu ý, ổn định ở đây không đồng nghĩa neo cố định tại một mốc nào đó. Nhà điều hành tiền tệ tại Việt Nam đang căn chỉnh thanh trượt tỷ giá, để VND mất giá trong một phạm vi cho phép mà qua đó nhiều mục tiêu khác không quá xa tầm với.
(VNF) - Theo NHNN, Chương trình tín dụng đầu tư hạ tầng điện, giao thông, công nghệ chiến lược được triển khai theo hai giai đoạn với tổng quy mô lên tới 500.000 tỷ đồng. Các doanh nghiệp đủ điều kiện sẽ được vay vốn với lãi suất thấp hơn 1 - 1,5% so với mức lãi suất cùng kỳ hạn của ngân hàng.
(VNF) - Trong năm 2025, công nghệ mới - đặc biệt là trí tuệ nhân tạo (AI) và tự động hóa - không chỉ thay đổi cách vận hành của các tổ chức tài chính toàn cầu mà còn đặt ra nhiều cơ hội lẫn thách thức cho các nền kinh tế như Việt Nam.
(VNF) - Hiện nay, phần lớn nhu cầu cho vay đến từ lạm phát tài sản, khi giá trị các loại tài sản, đặc biệt là bất động sản, tăng lên, thị trường kinh doanh tài sản cũng trở nên sôi động. Điều này kéo theo nhu cầu vay vốn để đầu tư, mua bán tài sản, và thực tế, tín dụng chảy vào khu vực sản xuất không nhiều.
(VNF) - Đến nay, Sacombank vẫn chưa nhận được phản hồi của NHNN về thương vụ xử lý 32,5% cổ phần liên quan đến nhóm ông Trầm Bê do quá trình tái cơ cấu nội bộ tại ngân hàng trung ương.
(VNF) - Khi việc đi – đến – trải nghiệm khắp thế giới trở thành một phần không thể thiếu của thế hệ công dân toàn cầu, TPBank đang kết hợp cùng Visa tạo nên sức bật mạnh mẽ với đa dạng giải pháp thanh toán và chuyển tiền quốc tế liền mạch. Những bước tiến này giúp khách hàng giao dịch tiện lợi và khám phá thế giới ngày càng dễ dàng.
(VNF) - Không ít người vẫn có thói quen rút tiền mặt trực tiếp từ thẻ tín dụng khi cần tiền gấp mà chưa đánh giá đầy đủ các chi phí và rủi ro đi kèm. Theo các chuyên gia tài chính, đây là lựa chọn tiềm ẩn nhiều hệ lụy và người dùng nên cân nhắc các kênh tín dụng minh bạch, chi phí thấp hơn.
(VNF) - Tại Lễ trao giải Cuộc bình chọn Doanh nghiệp niêm yết (Vietnam Listed Company Awards – VLCA) 2025, Ngân hàng TMCP Sài Gòn – Hà Nội (SHB) tiếp tục được vinh danh trong Top 10 Doanh nghiệp có Báo cáo thường niên tốt nhất nhóm ngành tài chính, đánh dấu lần thứ 5 SHB nhận giải thưởng danh giá này.
(VNF) - Tình trạng rút tiền mặt và "rút khống" thẻ tín dụng bùng phát mạnh, gây thiệt hại hàng tỷ đồng và tạo kẽ hở cho tội phạm công nghệ cao. Chuyên gia cho rằng, việc siết hạn mức rút tiền, quy trình xác thực và quản lý thẻ là cần thiết nhằm ngăn chặn gian lận, bảo vệ người dùng cũng như hệ thống tài chính.
(VNF) - Từ 1/1/2026, các ngân hàng ngừng giao dịch online với khách hàng chưa chuẩn hóa thông tin định danh và sinh trắc học theo chuẩn Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư.
(VNF) - Nhiều ngân hàng dừng gói vay ưu đãi dành cho người trẻ mua nhà, đồng thời nâng lãi suất khoản vay mới khiến kế hoạch an cư của nhiều người buộc phải gác lại.
(VNF) - Giải Marathon quốc tế TP. HCM Techcombank mùa thứ 8 đã khép lại thành công rực rỡ, chính thức trở thành sự kiện marathon có số người tham gia đông nhất Việt Nam với hơn 23.000 vận động viên đến từ 81 quốc gia và vùng lãnh thổ, tăng hơn 30% so với năm trước.
(VNF) - Lãi suất liên ngân hàng lên đỉnh 3 năm; lãi suất OMO bất ngờ tăng mạnh; NHNN can thiệp để ổn định tỷ giá... là thông tin ngân hàng đáng chú ý tuần qua.
(VNF) - Cuối năm 2025, nhiều ngân hàng tại Việt Nam đồng loạt điều chỉnh tăng lãi suất thẻ tín dụng, có nơi chạm ngưỡng gần 40%/năm. Đây là mức rất cao so với mặt bằng thu nhập của đại đa số người dân. Việc dùng thẻ tín dụng đồng nghĩa với lợi ích - hoàn tiền, ưu đãi thanh toán - giờ tiềm ẩn nguy cơ dễ rơi vào “vòng xoáy” nợ nần nếu không có kỷ luật chi tiêu.
(VNF) - Điển hình cho xu hướng sinh lời có thể nhắc đến “Bộ đôi Sinh lời” từ VIB – một giải pháp tài chính mà nhiều nhân vật đại diện cho thế hệ người dùng hiện đại đang tận dụng để sinh lời kép.
(VNF) - Ngân hàng TMCP Đại Chúng Việt Nam (PVcomBank) triển khai gói tín dụng hỗ trợ cùng nhiều ưu đãi khác giúp người dân và doanh nghiệp khắc phục thiệt hại do ảnh hưởng của các cơn bão số 10, 11, 12 và 13 gây ra.
(VNF) - Theo ông Lưu Minh Sang, Giảng viên Trường Đại học Kinh tế - Luật, Đại học Quốc gia TP. HCM, Nghị định 304 đóng vai trò tạo nên khung pháp lý dài hạn và bền vững cho hoạt động xử lý nợ xấu của các ngân hàng trong giai đoạn mới.
(VNF) - Theo đánh giá của chuyên gia, việc lãi suất tăng chắc chắn tạo ra những sức ép nhất định lên chi phí vốn của doanh nghiệp, đặc biệt với những kế hoạch mở rộng sản xuất – kinh doanh đang chuẩn bị triển khai. Tuy nhiên, mặt bằng lãi suất không hoàn toàn mang sắc thái tiêu cực
(VNF) - Lễ Khai mạc và Họp báo Giải Marathon Quốc tế Thành phố Hồ Chí Minh Techcombank mùa thứ 8 đã diễn ra trang trọng dưới sự chỉ đạo của Ủy ban Nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh, Sở Du lịch, Sở Văn hóa và Thể thao và Liên đoàn Điền kinh TP. HCM. Ngân hàng TMCP Kỹ Thương Việt Nam (Techcombank) là nhà tài trợ chiến lược và công ty Sunrise Events Vietnam phối hợp triển khai.
(VNF) - Lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước cho biết sẽ sử dụng linh hoạt các công cụ trong từng giai đoạn để đáp ứng thanh khoản trên thị trường, giữ ổn định tỷ giá.
(VNF) - VietinBank điều chỉnh chính sách ưu đãi của chương trình khuyến mại “Tiết kiệm sinh lời - Quà tặng tức thời”, mang đến nhiều quà tặng trị giá cao và lợi ích cho khách hàng, áp dụng từ ngày 3/12/2025 đến hết ngày 31/3/2026.
(VNF) - Theo NHNN, Chương trình tín dụng đầu tư hạ tầng điện, giao thông, công nghệ chiến lược được triển khai theo hai giai đoạn với tổng quy mô lên tới 500.000 tỷ đồng. Các doanh nghiệp đủ điều kiện sẽ được vay vốn với lãi suất thấp hơn 1 - 1,5% so với mức lãi suất cùng kỳ hạn của ngân hàng.