'Nữ hoàng cá tra' Vĩnh Hoàn chưa thể thoát 'mùa nước cạn'

Công ty Cổ phần Vĩnh Hoàn (HoSE: VHC) - doanh nghiệp được mệnh danh là "nữ hoàng" ngành cá tra Việt Nam gần đây đã công bố kết quả kinh doanh quý III/2019 không mấy khả quan, với doanh thu thuần và lợi nhuận sau thuế (LNST) đã giảm đáng kể trên cả cơ sở hàng năm và hàng quý.

Cụ thể, doanh thu thuần giảm xuống còn 1.882 tỷ đồng (tương đương giảm 25,5% so với cùng kỳ năm ngoái) và LNST là 254 tỷ đồng (giảm 58,3%).

Lũy kế 9 tháng, doanh thu thuần và LNST đạt 5.699 tỷ đồng (giảm 13,3%) và 981 tỷ đồng (giảm 5,3%), hoàn thành lần lượt 57% và 78% kế hoạch năm.

Theo nhận định của Công ty Chứng khoán SSI, tác động kép từ giá bán trung bình và đơn đặt hàng thấp là nguyên nhân dẫn đến kết quả kinh doanh kém trong quý III/2019 của Vĩnh Hoàn.

Theo Hiệp Hội Xuất Khẩu Thủy Sản Việt Nam (VASEP), trong quý III/2019, xuất khẩu cá tra Việt Nam sang Mỹ giảm 62% so với cùng kỳ năm ngoái, làm tổng xuất khẩu cá tra Việt Nam trong quý giảm 16,8%. Giá trị xuất khẩu quý III của Vĩnh Hoàn đạt 77 triệu USD, giảm 25,8% và 6,1% so với quý trước.

Về triển vọng tương lai, chuyên gia của SSI tin rằng giá trị xuất khẩu của Vĩnh Hoàn có thể cải thiện kể từ quý IV/2019 và tăng trong năm 2020 vì 3 lý do.

Thứ nhất, tình trạng thừa cung có thể sẽ được giải tỏa.

Theo SSI, giá nguyên liệu cá tra đã chạm mức thấp nhất 3 năm vào tháng 7 ở mức 19.500 - 20.000 đồng/kg và ổn định ở mức đó trong suốt 3 tháng, nhiều nông dân bị thua lỗ và phải giảm quy mô vùng nuôi.

Do đó, SSI ước tính thặng dư nguồn cung sẽ giảm dần và giá nguyên liệu sẽ tăng nhẹ vào cuối năm 2019.

Bên cạnh đó, cá rô phi Trung Quốc (một trong những sản phẩm thay thế cho cá tra Việt Nam) cũng có tình trạng tương tự, trong đó giá thấp cũng khiến nông dân Trung Quốc không muốn thả nuôi mới.

"Chúng tôi cho rằng nông dân đã bắt đầu thu nhỏ quy mô vùng nuôi cá tra kể từ tháng 5 hoặc tháng 6, khi giá nguyên liệu cá tra đang trên đà giảm mạnh. Do các hoạt động nuôi trồng thường kéo dài trong 8 tháng, chúng tôi ước tính rằng cả nguồn cung cá tra và cá rô phi sẽ giảm đáng kể, bắt đầu từ nửa cuối quý I/2020", công ty chứng khoán này cho hay.

Thứ hai, giá cá tra cuối cùng đã rẻ hơn cá rô phi ở thị trường Mỹ.

Sau gần 2 năm được bán với mức giá cao hơn so với cá rô phi Trung Quốc tại thị trường Mỹ, giá cá tra Việt Nam cuối cùng đã giảm xuống mức thấp hơn giá cá rô phi Trung Quốc kể từ quý II, khi cá rô phi Trung Quốc bị nâng thuế nhập khẩu lên 25% do chiến tranh thương mại Mỹ-Trung.

"Chúng tôi kỳ vọng với mức giá này, cá tra Việt Nam sẽ trở nên hấp dẫn hơn đối với khách hàng Mỹ, giúp giá bán trung bình dần hồi phục. Mỹ vẫn là thị trường xuất khẩu chính của Vĩnh Hoàn, chiếm khoảng 59% kim ngạch xuất khẩu trong suốt 6 tháng đầu năm 2019", SSI nhận định.

Ngoài ra, thị trường EU cũng đang phục hồi trở lại, sau những nỗ lực của Vĩnh Hoàn và VASEP nhằm cải thiện hình ảnh cá tra trên thị trường này suốt nhiều liền, cũng sẽ là một yếu tố hỗ trợ cho giá bán trung bình của Vĩnh Hoàn (do đặc thù giá bán trung bình vào các thị trường này luôn cao hơn so với thị trường châu Á).

Theo ban lãnh đạo Vĩnh Hoàn, công ty ước tính giá trị xuất khẩu vào thị trường EU năm 2019 phục hồi 13 - 14% so với cùng kỳ năm ngoái. Tính chung, thị trường Mỹ và EU chiếm gần 73% giá trị xuất khẩu của Vĩnh Hoàn trong 6 tháng đầu năm 2019.

Thứ ba, khách hàng của Vĩnh Hoàn bắt đầu tăng dự trữ hàng tồn kho kể từ các đơn đặt hàng trong tháng 10.

Cụ thể, một số khách hàng của Vĩnh Hoàn hiện đã quay trở lại đặt hàng trước 3-5 tháng sau vài tháng liên tục chỉ đặt hàng trước ngắn hạn (chỉ trước 2-3 tháng). Sự thay đổi này có thể dẫn đến tăng sản lượng xuất khẩu của Vĩnh Hoàn trong quý IV/2019.

Mặc dù dự báo sẽ có sự phục hồi nhất định nhưng SSI vẫn đưa ra ước tính thận trọng cho kết quả kinh doanh của Vĩnh Hoàn trong thời gian tới.

Theo đó, SSI ước tính tỷ suất lợi nhuận gộp và tỷ suất lợi nhuận ròng trong quý IV/2019 của "nữ hoàng cá tra" sẽ tiếp tục xu hướng giảm so với cùng kỳ năm ngoái, khi giá cá nguyên liệu phục hồi từ mức đáy.

Theo tin tức mới nhất từ VASEP, giá cá nguyên liệu hiện tại đã tiếp tục giảm xuống còn 18.500 - 20.500 đồng. Tuy nhiên, SSI vẫn ước tính tỷ suất lợi nhuận gộp của Vĩnh Hoàn trong quý IV/2019 hồi phục nhẹ so với quý trước, từ 19,7% trong quý III lên 20,1%, nhờ khả năng giá bán phục hồi như đề cập ở trên.

Cho cả năm 2019, SSI dự báo doanh thu thuần và lợi nhuận ròng của Vĩnh Hoàn sẽ lần lượt giảm xuống còn 7.931 tỷ đồng (giảm 14,5%) và 1.254 tỷ đồng (giảm 13,1%).

Trong năm 2020, công ty chứng khoán này ước tính doanh thu thuần sẽ tăng 7,7% vì sản lượng xuất khẩu có thể bắt đầu phục hồi. Trong khi đó, giá bán trung bình ước tính duy trì ở mức thấp vào đầu năm 2020 và tăng dần đến cuối năm, cùng với giá cá nguyên liệu.

Tỷ suất lợi nhuận gộp có thể đạt 20%, thấp hơn ước tính năm 2019 là 21,2%. Nếu không có bất kỳ khoản thu nhập bất thường nào, lợi nhuận sau thuế năm 2020 có thể giảm 11,6% so với năm 2019 (hay giảm 5,2% nếu loại trừ 105 tỷ thu nhập tài chính bất thường trước thuế năm 2019), xuống còn 1.109 nghìn tỷ đồng.

SSI đặc biệt lưu ý rằng kết quả cuối cùng của POR15 có thể thay đổi (công bố trong tháng 2/2020) theo hướng bất lợi cho Vĩnh Hoàn.

Trong kết quả sơ bộ công bố gần đây về thuế chống bán phá giá của Bộ Thương mại Hoa Kỳ, mức thuế đối với các doanh nghiệp Việt Nam vẫn không đổi, trong khi NSTF (Công ty Thủy sản Nha Trang) và CASEAMEX (Công ty Xuất nhập khẩu Thủy sản Cần Thơ) có thể được miễn thuế chống bán phá giá.

"Mặc dù những năm gần đây, việc xuất khẩu cá tra của các công ty này vào thị trường Mỹ không đáng kể, nhưng không loại trừ khả năng những công ty có thể tăng nhanh chóng quy mô và công suất sản xuất để cạnh tranh với Vĩnh Hoàn tại thị trường Mỹ trong tương lai, khi chính thức được miễn thuế chống bán phá giá", chuyên gia của SSI nhìn nhận.