Ô tô ế khắp ASEAN: Thái Lan, Indonesia hạ giá đẩy sang Việt Nam

Giá nhập giảm mạnh

Theo báo cáo của Tổng cục Hải quan, tháng 7/2020, Việt Nam nhập khẩu 4.761 ô tô nguyên chiếc các loại, tăng 34% so với tháng trước. Trong đó, xe từ 9 chỗ ngồi trở xuống, có xuất xứ Thái Lan là 1.698 chiếc, tăng 29,3% so với tháng trước, còn xuất xứ Indonesia là 1.251 chiếc, tăng gấp 3 lần so với tháng trước.

Còn trong nửa đầu tháng 8/2020, các doanh nghiệp đã nhập khẩu tổng cộng 4.078 xe ô tô nguyên chiếc các loại, gần bằng sản lượng của cả tháng 7/2020, tương đương với sản lượng cùng kỳ năm 2019. Trong số này, có đến 2.451 xe ô tô du lịch từ 9 chỗ ngồi trở xuống, chủ yếu từ Thái Lan và Indonesia. Điều này cho thấy, ô tô nhập khẩu nguyên chiếc đang từng bước hồi phục mạnh mẽ.

Trong tháng 7 vừa qua, xe Thái Lan nhập về có giá bình quân chỉ 378 triệu đồng/chiếc, còn xe Indonesia có giá bình quân khoảng 247 triệu đồng/chiếc, rẻ kỷ lục so với cùng kỳ năm trước. Cụ thể, giá xe Thái Lan nhập về đã rẻ hơn 82 triệu đồng/chiếc, còn xe nhập từ Indonesia rẻ hơn 80 triệu đồng/chiếc, so với cùng kỳ 2019.

Một doanh nghiệp cho biết, ô tô nhập khẩu từ Thái Lan và Indonesia có giá bình quân các tháng khác nhau, lúc cao lúc thấp, còn tùy vào sản lượng, mẫu mã và chủng loại. Chẳng hạn tháng 7, các doanh nghiệp chủ yếu nhập xe cỡ nhỏ thì mức giá bình quân sẽ thấp, nếu chủ yếu nhập xe cỡ lớn như pick-up hay SUV,... giá bình quân sẽ cao hơn.

Tuy nhiên, hiện nay, các doanh nghiệp nhập khẩu đang ký được hợp đồng mua xe với giá tốt nhất. Bởi Thái Lan và Indonesia có sản lượng ô tô lớn, trong khi nhu cầu nội địa và xuất khẩu giảm mạnh bởi dịch Covid-19. Giá nhập giảm, khi về Việt Nam, các doanh nghiệp càng có điều kiện giảm giá bán.

Đây là hai quốc gia có sản lượng ô tô sản xuất lớn nhất Đông Nam Á. Năm 2019, Thái Lan sản xuất 2.013.710 xe, tiếp đến là Indonesia với 1.286.848 xe. Ngoài tiêu thụ trong nước, hai quốc gia này còn xuất khẩu ô tô.

Tại Thái Lan, gần 60% số ô tô sản xuất ra được xuất khẩu. Dịch Covid-19 đã làm tiêu tan các đơn hàng, khiến sản lượng xe giảm hơn 2/3 kể từ đầu năm. Năm 2020, Thái Lan dự kiến chỉ xuất khẩu khoảng 600.000 xe. Còn tại Indonesia, khoảng 30% số ô tô sản xuất ra cũng được xuất khẩu. Năm 2020, Indonesia dự kiến xuất khẩu từ 350.000-450.000 xe, nhưng dịch Covid-19 khiến cho doanh số xuất khẩu giảm một nửa, dự kiến chỉ khoảng 200.000 xe.

Thách thức xe nội

Sản xuất ô tô đang phục hồi, trong khi tiêu thụ nội địa thấp khiến các doanh nghiệp phải tìm cách đẩy mạnh xuất khẩu. Các doanh nghiệp ô tô tại Thái Lan và Indonesia đã đề xuất với chính phủ nhiều giải pháp, như nới lỏng chính sách thuế, phí, giảm bớt các rào cản trong hoạt động xuất nhập khẩu phụ tùng, linh kiện và ô tô nguyên chiếc, hỗ trợ các doanh nghiệp tối ưu hóa năng lực sản xuất. Việt Nam ngày càng nhập khẩu nhiều ô tô từ Thái Lan và Indonesia. Trong bối cảnh xuất khẩu ô tô gặp khó khăn, thị trường Việt Nam lại càng được chú ý hơn.

Tính đến tháng 7, doanh số bán ô tô nhập khẩu tại Việt Nam đạt khoảng 50.000 chiếc, trong khi nhập khẩu đạt 45.000 chiếc, giảm gần 36% so với cùng kỳ 2019. Tuy nhiên, dự báo từ nay đến cuối năm, xe nhập khẩu nguyên chiếc từ Indonesia và Thái Lan sẽ trở lại Việt Nam nhiều hơn.

Các doanh nghiệp ô tô Việt Nam hoàn toàn có lý do để lo ngại do tiêu thụ tại Indonesia và Thái Lan giảm nên các nhà sản xuất sẽ đẩy mạnh xuất khẩu để bù đắp. Nếu chính phủ hai nước này “bật đèn xanh”, có những chính sách hỗ trợ thì ô tô nhập khẩu còn hạ giá, cạnh tranh với xe sản xuất lắp ráp trong nước.

Hiện tại, quy định về nhập khẩu ô tô nguyên chiếc đã hết sức thông thoáng. Hơn nữa, xe sản xuất tại Thái Lan và Indonesia có chi phí sản xuất rẻ hơn khoảng 20% so với xe trong nước, lại được hưởng ưu đãi thuế nhập khẩu 0% nên có lợi thế lớn. Đáng chú ý, nửa cuối năm 2020, có nhiều mẫu xe mới trang bị công nghệ hiện đại, giá cạnh tranh được nhập khẩu từ Thái Lan và Indonesia về Việt Nam, tạo sự quan tâm lớn.

Ô tô sản xuất lắp ráp trong nước đang được hưởng chính sách ưu đãi giảm 50% lệ phí trước bạ đến hết 2020. Tuy nhiên, điều này không tạo ra chênh lệch lớn so với xe nhập khẩu nguyên chiếc từ Thái Lan và Indonesia. Một số mẫu xe nhập khẩu đã được các doanh nghiệp hỗ trợ 50% lệ phí trước bạ để cạnh tranh với xe lắp ráp trong nước.

Trong khi đó, sản xuất, lắp ráp ô tô dưới 9 chỗ ngồi trong nước hiện có tổng công suất hơn 500.000 xe/năm. Song sản lượng sản xuất của các doanh nghiệp năm 2020 dự kiến chỉ đạt hơn 200.000 xe. Ngành công nghiệp ô tô phụ thuộc vào quy mô và sản lượng. Nếu không có sản lượng lớn thì sẽ gặp khó khăn. Các doanh nghiệp ô tô trong nước cho biết, sản xuất khó có thể phục hồi cho tới năm 2021. Nếu giá ô tô nhập khẩu tiếp tục giảm thì ngành sản xuất ô tô trong nước càng thêm rủi ro.