Panama ngừng gia hạn thỏa thuận Vành đai và Con đường với Trung Quốc sau ‘tối hậu thư’ của Mỹ

Hải Đăng - 03/02/2025 16:25 (GMT+7)

(VNF) - Tổng thống Panama José Raúl Mulino ngày 2/2 đã tuyên bố chấm dứt một thỏa thuận quan trọng với Trung Quốc sau cuộc gặp với Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio và sau những lời phàn nàn từ Tổng thống Donald Trump rằng quốc gia Mỹ Latinh này đã nhượng quyền kiểm soát kênh đào vận chuyển quan trọng cho Trung Quốc.

Theo đó, ông Mulino cho biết chủ quyền của Panama đối với tuyến đường thủy dài 51 dặm, nối liền Thái Bình Dương và Biển Caribe, sẽ không thay đổi. Nhưng ông cho biết ông sẽ không gia hạn biên bản ghi nhớ năm 2017 để tham gia sáng kiến ​​phát triển toàn cầu Vành đai và Con đường của Trung Quốc và Panama sẽ tìm cách hợp tác chặt chẽ hơn với Mỹ.

"Tôi nghĩ chuyến thăm này sẽ mở ra cánh cửa xây dựng mối quan hệ mới… và cố gắng tăng càng nhiều càng tốt các khoản đầu tư của Mỹ vào Panama", ông Mulino nói với các phóng viên sau cuộc gặp với ông Rubio.

Tổng thống Mỹ Donald Trump nhắc lại lời đe dọa chiếm lại Kênh đào Panama 'hoặc điều gì đó rất mạnh mẽ' sẽ xảy ra. (Ảnh: GLOBAL NEWS)

Ông Rubio từng là thượng nghị sĩ đại diện cho Florida trước khi được ông Trump chọn làm Ngoại trưởng Mỹ.

Trong chuyến thăm của mình, ông Rubio đã viết trong một bài đăng trên X rằng "Mỹ không thể và sẽ không cho phép Đảng Cộng sản Trung Quốc tiếp tục kiểm soát hiệu quả và ngày càng gia tăng đối với khu vực Kênh đào Panama".

Ông Trump đã phàn nàn rằng Trung Quốc kiểm soát kênh đào và tính phí tàu của Mỹ lên tới 6 con số để đi qua eo đất Panama.

Ông Trump đã đưa việc giành lại quyền sở hữu Kênh đào Panama trở thành ưu tiên trong chính quyền của mình. Đảng Cộng hòa tại Hạ viện đã đưa ra dự luật cho phép Mỹ mua lại Kênh đào Panama sau khi ông Trump nêu lên mối lo ngại rằng tuyến đường thủy quan trọng này đang nằm dưới sự kiểm soát của Trung Quốc.

Dự luật mang tên Đạo luật mua lại kênh đào Panama được đưa ra bởi Dân biểu Dusty Johnson, RS.D., thành viên của Ủy ban đặc biệt về Trung Quốc và Ủy ban giao thông và cơ sở hạ tầng của Hạ viện.

"Tổng thống Trump đã đúng khi cân nhắc mua lại Kênh đào Panama", ông Johnson cho biết trong một tuyên bố.

"Sự quan tâm và hiện diện của Trung Quốc xung quanh kênh đào là một lý do đáng lo ngại. Nước Mỹ phải thể hiện sức mạnh ở nước ngoài - việc sở hữu và vận hành Kênh đào Panama có thể là một bước quan trọng hướng tới một nước Mỹ mạnh mẽ hơn và một thế giới an toàn hơn", ông Johnson nhấn mạnh thêm.

Tổng thống Donald Trump cùng ngày cũng nhắc lại lời thề "lấy lại" Kênh đào Panama, cảnh báo về hành động "mạnh mẽ" của Mỹ trong một tranh chấp ngoại giao leo thang với quốc gia Trung Mỹ này về sự hiện diện của Trung Quốc xung quanh tuyến đường thủy quan trọng này.

Nếu trở thành luật, dự luật sẽ trao cho tổng thống thẩm quyền hành động phối hợp với bộ trưởng ngoại giao để "khởi xướng và tiến hành đàm phán với các đối tác phù hợp của Chính phủ Cộng hòa Panama nhằm giành lại Kênh đào Panama".

Bộ Ngoại giao Mỹ ước tính khoảng 72% số tàu thuyền đi qua Kênh đào Panama đều đến hoặc đi từ một cảng của Mỹ.

Lưu ý đến tầm quan trọng chiến lược của kênh đào đối với Mỹ, văn phòng của ông Johnson cũng lưu ý rằng tuyến đường thủy này là điểm trung chuyển quan trọng cho các tàu của Lực lượng Bảo vệ bờ biển Mỹ và Bộ Quốc phòng.

Nếu không có lối vào kênh đào, tàu thuyền sẽ buộc phải di chuyển thêm 8.000 dặm quanh Nam Mỹ.

Văn phòng của ông Johnson cho biết: "Hơn 10.000 tàu thuyền sử dụng Kênh đào Panama mỗi năm, tạo ra hàng tỷ USD tiền phí cầu đường, mang lại lợi ích kinh tế cho nước Mỹ".

Trong khi kênh đào và vai trò của Trung Quốc trong khu vực đứng đầu chương trình nghị sự, ông Rubio vẫn còn những vấn đề khác cần nêu ra.

"Chúng tôi cũng thảo luận về những nỗ lực nhằm chấm dứt cuộc khủng hoảng di cư hàng loạt ở bán cầu này và đảm bảo cạnh tranh công bằng cho các công ty Mỹ", ông Rubio nói thêm.

Kênh đào Panama được Mỹ xây dựng từ năm 1904 đến năm 1913 và khánh thành vào năm 1917. Theo Cơ quan quản lý kênh đào Panama, chi phí xây dựng kênh đào này khoảng 375 triệu USD, khiến đây trở thành dự án xây dựng tốn kém nhất trong lịch sử Mỹ vào thời điểm đó.

Kênh đào này nối liền Thái Bình Dương và Đại Tây Dương, cung cấp cho tàu thuyền một lối tắt để tránh đi vòng qua mũi Nam Mỹ. Có thể nói kênh đào Panama đã cách mạng hóa giao thông vận tải trong khu vực.

Mỹ đã mua lại quyền xây dựng và vận hành kênh đào vào đầu thế kỷ 20, nhưng vào thời điểm đó, Panama đang trong quá trình ly khai khỏi Colombia vì Thượng viện Colombia đã từ chối phê chuẩn hiệp ước cho phép xây dựng kênh đào, theo Văn phòng Sử gia thuộc Bộ Ngoại giao Mỹ.

Kênh đào Panama hiện thuộc quyền sở hữu và điều hành của Cơ quan quản lý kênh đào Panama, một cơ quan do chính phủ sở hữu, kể từ năm 1999. Cơ quan này được thành lập ngay trước khi kênh đào được trả lại cho Panama.

Kể từ khi nắm quyền kiểm soát tuyến đường thủy này, Cơ quan quản lý kênh đào Panama đã đầu tư hàng tỷ USD vào việc mở rộng kênh đào. Một dự án mở rộng kênh đào trị giá 5,25 tỷ USD đã được khánh thành vào năm 2016, tăng gấp đôi công suất của tuyến đường thủy này và cắt giảm chi phí hàng hải toàn cầu ước tính 8 tỷ USD một năm. Việc mở rộng này cũng cho phép các tàu lớn hơn đi qua.

Theo CBS News, khoảng 40% lưu lượng tàu chở hàng trên thế giới đi qua Kênh đào Panama, mặc dù hạn hán gần đây đã buộc các nhà khai thác phải giảm số lượng tàu qua lại.

Số liệu của Cơ quan quản lý kênh đào Panama cho thấy khoảng 2/3 lưu lượng giao thông qua kênh đào là đi đến hoặc rời khỏi Mỹ, mặc dù tàu thuyền từ khắp nơi trên thế giới vẫn sử dụng tuyến đường thủy này mỗi ngày .

Theo Fox News, CNN
Ông Trump quyết tâm lấy lại Kênh đào Panama, Nga gay gắt phản đối

Ông Trump quyết tâm lấy lại Kênh đào Panama, Nga gay gắt phản đối

Tài chính quốc tế
(VNF) - Bộ ngoại giao Nga đã kêu gọi Tổng thống Mỹ Donald Trump tái khẳng định thỏa thuận quốc tế hiện hành liên quan đến Kênh đào Panama và trao quyền kiểm soát cho quốc gia Panama.
Cùng chuyên mục
Tin khác