PGS.TS Nguyễn Thiện Tống: 'Ùn tắc sân bay Tân Sơn Nhất, không thể đổ lỗi cho hạ tầng'

Vì sao Tân Sơn Nhất quá tải?

Theo PGS.TS Nguyễn Thiện Tống, trong 5 ngày (từ 14 - 19/4), sân bay Tân Sơn Nhất bị “quá tải” do lượng hành khách tăng đột biến tại các khung giờ cao điểm vượt xa ngưỡng năng lực khai thác của cơ sở hạ tầng sân bay.

Một nguyên nhân khác làm tăng khối lượng mới là nhân viên an ninh soi chiếu áp dụng quy định kiểm tra trực quan ngẫu nhiên với 10% hành khách mà lại thực hiện theo cách “nối tiếp” ngay chính sau khâu soi chiếu.

Theo số liệu của Tổng công ty cảng Hàng không Việt Nam (ACV), năng lực thông qua cửa an ninh soi chiếu của sân bay Tân Sơn Nhất do Cục Hàng không Việt Nam cấp phép là 3.312 HK/giờ, trong đó 1.728 HK/giờ tại sảnh A và 1.584 Hk/giờ tại sảnh B.

Trong khi vào những ngày từ 14/4 đến19/4/2021, đặc biệt vào các khung giờ cao điểm buổi sáng, số lượng hành khách thông qua cửa an ninh soi chiếu có thể trên 4.500 HK/giờ, vượt xa ngưỡng năng lực khai thác của sân bay Tân Sơn Nhất.

"Lượng hành khách vượt xa ngưỡng năng lực khai thác vì các hãng hàng không sử dụng máy bay chở trên 200 HK/chuyến và số chuyến bay quốc nội tăng thay chỗ chuyến bay quốc tế. Nếu giờ cao điểm buổi sáng có 24 chuyến cất cánh nội địa chở 200 HK/chuyến thì lưu lượng cao điểm là 4.800 HK/giờ, vượt 45% so với tổng năng suất thông qua cửa an ninh soi chiếu hành lý của cả hai sảnh A và B mà Cục Hàng không cấp phép là 3.312 HK/giờ", lãnh đạo ACV cho biết.

Một vị lãnh đạo sân bay Tân Sơn Nhất cũng cho rằng: việc thực hiện tăng cường kiểm tra an ninh theo chỉ đạo của Cục Hàng không, dẫn đến ùn tắc cục bộ, ngoài ra có rất nhiều người dân không biết cách khai báo y tế, thời gian làm thủ tục kéo dài, khiến ách tắc càng trở nên nghiêm trọng.

Tuy việc khai báo y tế cũng kéo dài thời gian làm thủ tục khiến ùn tắc gia tăng,  ảnh hưởng này không đáng kể vì khai báo y tế không làm chậm khâu kiểm tra an ninh hành lý. Các hãng hàng không cũng tăng cường hỗ trợ chăm sóc khách hàng, hướng dẫn check-in online, vận dụng triệt để công nghệ để giảm bớt ùn tắc khu vực quầy làm thủ tục check-in.

Lãnh đạo sân bay quản lý kém

Nhận định về vấn đề này, PGS.TS Nguyễn Thiện Tống cho rằng: Trên thực tế, sân bay Tân Sơn Nhất và cả sân bay Nội Bài thường không bố trí đủ nhân sự ở cổng an ninh soi chiếu hành lý nên thường bị dồn ứ ở khâu này.

Việc khuyến nghị hành khách đến sớm hơn giờ bay 2 tiếng để tránh bị ùn tắc, nhưng như thế còn gây ùn tắc hơn vào các khung giờ cao điểm sáng sớm vì lượng khách những chuyến bay sau dồn về trước rất đông.

Ngoài ra, lãnh đạo sân bay Tân Sơn Nhất cùng Cục Hàng có thể tiên liệu trước quá tải, nhưng lại chậm trong các biện pháp giải quyết nên để ùn tắc xảy. Tôi cho rằng, việc tổ chức và điều hành quá kém là lý do chính khiến sân bay Tân Sơn Nhất quá tải tại khu vực cửa soi chiếu hành lý. 

"Đừng đổ thừa hoàn toàn cho năng lực cơ sở vật chất thấp hơn nhu cầu, mà nguyên nhân ở đây là chất lượng dịch vụ, năng lực điều phối - cung cấp dịch vụ quá yếu kém", ông Tống nói.

PGS.TS Nguyễn Thiện Tống cho rằng: Khi có dấu hiệu ùn tắc do khách đông, ngay lập tức những người lãnh đạo sân bay điều phối nhân viên và tổ chức linh hoạt để mở thêm làn, thêm cửa… để sự tắc nghẽn được giải tỏa nhanh nhất có thể. Cùng với đó, khu vực chờ soi chiếu an ninh cần được bố trí lại cho hợp lý, điều động nhân viên xử lý nhanh, giải phóng các điểm nghẽn, không để cảnh ùn tắc tiếp tục tái diễn...

Việc ùn tắc tại sân bay Tân sơn Nhất khiến khách phải xếp hàng rồng rắn nhưng khu vực kiểm soát an ninh hay làm thủ tục mà vẫn không tăng số quầy/cổng, nhân viên vẫn thủng thẳng như bình thường, lãnh đạo sân bay Tân Sơn Nhất cùng lãnh đạo ACV và Cục Hàng không vài ngày sau mới họp để bàn cách giải quyết là quá chậm.

Giải quyết nút 'thắt cổ chai' thế nào?

PGS.TS Nguyễn Thiện Tống cho rằng: Nguyên tắc đơn giản của dòng chuyển động là chỗ nào có nút thắt cổ chai thì tăng tiết diện ở đó lên để giảm trở lực ở đó và tăng lưu lượng lên, giảm thời gian dòng chuyển động qua chỗ đó. Tăng tiết diện cho dòng người chuyển động qua khâu soi chiếu an ninh hành lý ở đây là tăng số máy soi chiếu lên.

Nếu bề ngang khu vực này không đủ rộng để lắp thêm máy trên cùng một dãy ngang thì lắp so le hai dãy máy soi chiếu và phân luồng dòng người làm hai: một dòng có tiết diện lớn đi qua dãy máy soi chiếu ở hàng trước rồi sau đó gom nhỏ lại và một dòng tiết diện nhỏ đi tắt nhanh không qua dãy máy soi chiếu ở hàng trước rồi mở rộng tiết diện để đi qua dãy máy soi chiếu ở hàng sau song song với dòng tiết diện gom nhỏ lại của dòng người đã qua máy soi chiếu ở hàng trước.

Ngoài ra để giảm thời gian một hành khách qua khâu soi chiếu an ninh hành lý thì nhắc nhở hành khách chuẩn bị để riêng trong một túi nhỏ những vật dụng kim loại như đồng hồ, chìa khóa, thắt lưng, bóp… và máy tính xách tay (nếu có) trước khi bước tới đưa giấy tờ cho nhân viên an ninh kiểm tra.

Mặt khác, nhân viên sử dụng máy soi chiếu an ninh hành lý cần tập trung vào công việc để tăng năng suất và giúp giảm thời gian một hành khách qua khâu soi chiếu. Thời gian một hành khách đi qua khâu soi chiếu có thể giảm từ 90 giây xuống 45 giây và như thế năng suất tăng lên gấp đôi.

Đến nay, sau khi được Cục Hàng không chấp thuận, lãnh đạo sân bay Tân sơn Nhất đã điều chuyển 5 máy soi chiếu an ninh và cổng từ từ nhà ga quốc tế sang lắp đặt tại sảnh A nhà ga quốc nội.

"Như thế, hiện nhà ga quốc nội sân bay Tân Sơn Nhất đã có 30 máy soi chiếu an ninh (sảnh A là 19 máy, sảnh B là 11 máy) nên về cơ bản đã khắc phục việc ùn tắc tại điểm kiểm tra soi chiếu an ninh. Tuy nhiên, điều này cho thấy công tác quản lý điều hành tại các sân bay" PGS.TS Nguyễn Thiện Tống nói.