Năng lượng hạt nhân trỗi dậy: Từ bóng tối hai thập kỷ đến tham vọng nghìn tỷ USD
(VNF) - Hai thập kỷ vừa qua không phải là thời kỳ tươi sáng của năng lượng hạt nhân. Tuy nhiên thời gian gần đây dạng năng lượng này đang nhận được sự quan tâm lớn. Các chính phủ xây dựng nhiều dự án năng lượng hạt nhân, trong khi các ông lớn công nghệ sẵn sàng đầu tư hàng tỷ USD .
- Gen Z Mỹ kiện Tổng thống Trump vì vấn đề môi trường 19/09/2025 08:45
Sự "phục hưng" của năng lượng hạt nhân
Hai thập kỷ qua không phải là thời kỳ tươi sáng của năng lượng hạt nhân, theo The Economist. Dù năng lượng hạt nhân vẫn chiếm phần quan trọng trong cơ cấu điện của một số quốc gia, không một nhà máy nào ở châu Âu hay Bắc Mỹ được xây dựng đúng tiến độ và ngân sách.
Nhiều dự án hạt nhân đắt đỏ ở Mỹ, Anh và Phần Lan đang lao đao vì chậm trễ và đội vốn.
Tuy nhiên, thời gian gần đây, năng lượng hạt nhân đang nhận được sự chú ý ngày càng lớn. Theo The Economist, có 3 yếu tố chính đang thúc đẩy niềm tin lạc quan vào năng lượng hạt nhân.
Thứ nhất, chính phủ nhiều nước phương Tây đang khao khát có một nguồn điện an toàn và độc lập. Thứ hai là nhu cầu khổng lồ của các tập đoàn công nghệ về nguồn điện ổn định và ít phát thải. Thứ ba, những mô hình vận hành và tài chính mới có thể cải thiện tính rủi ro kinh tế của các dự án hạt nhân.

Mỹ là nơi chứng kiến sự thay đổi rõ rệt nhất. Tổng thống Donald Trump đã kêu gọi tăng gấp 4 lần công suất hạt nhân nội địa lên 400GW vào năm 2050.
Theo nhiều chuyên gia, mục tiêu này là quá tham vọng. Tuy nhiên, nó đã khơi dậy cả hệ thống chính trị.
Đạo luật “One Big Beautiful Bill” được thông qua hồi tháng 7 đã rót hàng loạt ưu đãi thuế cho ngành hạt nhân. Nhiều tiểu bang, chẳng hạn như Texas đang trải thảm đỏ để mời gọi các dự án hạt nhân. New York - nơi từng đóng cửa một nhà máy hạt nhân lớn vào năm 2021 - nay muốn công ty điện lực nhà nước xây dựng thêm nhà máy mới.
Ở bên kia Đại Tây Dương, Ủy ban châu Âu đã công bố lộ trình vào tháng 6, dự báo công suất hạt nhân tăng từ 100GW lên tối đa 145GW đến năm 2050. Pháp đang chuẩn bị xây thêm 6 nhà máy hạt nhân mới. Trong khi đó, chính phủ Anh quyết định triển khai “Sizewell C”, 2 lò phản ứng hạt nhân khổng lồ có chi phí hơn 51 tỷ USD.
Thụy Điển xác nhận kế hoạch xây nhiều lò phản ứng hạt nhân nhỏ dạng mô-đun (SMR). Những lò SMR này có thể được chế tạo trong nhà máy, sau đó vận chuyển và lắp đặt tại các địa điểm thích hợp.

Theo Ngân hàng Barclays, từ năm 2030–2050, công suất hạt nhân ròng ngoài Trung Quốc và Nga có thể tăng hơn 50%, lên hơn 450GW, trong đó SMR chiếm 40–60%, tương đương thị trường 1.000 tỷ USD.
Các Big Tech đua nhau rót tiền
Bên cạnh chính phủ, hàng chục startup cũng đang theo đuổi nhiệt hạch hạt nhân - một công nghệ rủi ro hơn nhưng có triển vọng đem lại nguồn năng lượng sạch gần như vô hạn. Các gã khổng lồ công nghệ đang rót vốn vào cả 2 hướng: SMR lẫn nhiệt hạch hạt nhân.
Riêng với SMR, các startup đã huy động được hơn 2 tỷ USD từ đầu năm 2024 đến nay. Hồi tháng 6, Oklo (được Sam Altman, CEO của OpenAI hậu thuẫn) gọi vốn được 460 triệu USD. TerraPower (do Bill Gates sáng lập) gọi vốn 650 triệu USD. Google thì ký thỏa thuận hỗ trợ Kairos Power phát triển SMR.
Trong khi đó, các startup nhiệt hạch cũng thu hút nguồn vốn khổng lồ. Commonwealth Fusion Systems (cũng được Bill Gates đầu tư) huy động 863 triệu USD hôm 26/8. Tổng cộng, các startup nhiệt hạch đã kêu gọi 2,6 tỷ USD trong vòng 1 năm nay.
Giám đốc năng lượng tiên tiến của Google, ông Michael Terrell cho biết ngành công nghệ cần “nguồn điện sạch, ổn định” từ hạt nhân, bên cạnh năng lượng tái tạo. Ông cho biết ngành công nghệ sẽ ủng hộ năng lượng hạt nhân trong “ngắn hạn, trung hạn và dài hạn”.

Một nhà máy ở bang Illinois, Mỹ của Constellation Energy là minh chứng sự hỗ trợ to lớn từ các big tech. Nhà máy này từng bị thua lỗ và dự kiến đóng cửa năm 2027 khi hết trợ cấp. Tuy nhiên hồi tháng 6, Meta đã ký thỏa thuận 20 năm để kéo dài vòng đời nhà máy, đổi lại tập đoàn này nhận tín chỉ carbon từ sản xuất điện hạt nhân. Năm ngoái, Microsoft cũng ký thỏa thuận tương tự để tái khởi động một lò phản ứng đã ngừng hoạt động tại bang Pennsylvania.
Nhìn chung, ông Terrell tin rằng sự hậu thuẫn của các ông lớn công nghệ có thể đem về thêm 30GW điện cho thị trường – một con số vô cùng ấn tượng, theo The Economist.
Nhưng không chỉ có các big tech đổ tiền vào ngành. Các công ty trong chuỗi cung ứng hạt nhân cũng đang huy động hàng trăm triệu USD qua phát hành cổ phiếu. Giá cổ phiếu của các công ty niêm yết đã tăng vọt kể từ khi ông Trump ban hành sắc lệnh hỗ trợ ngành năng lượng hạt nhân.
Ông Jacob DeWitte, CEO của công ty năng lượng hạt nhân Oklo, nhận xét: “Không còn tư duy khan hiếm phụ thuộc vào tiền chính phủ nữa, nên chúng tôi có thể thử nhiều hướng cùng lúc".
Tất cả những điều này đang mang tới các mô hình tài chính và vận hành mới nhằm giải quyết tính rủi ro kinh tế của việc xây dựng nhà máy hạt nhân.
Theo Ngân hàng Barclays, chi phí của cả hạt nhân truyền thống và SMR hiện “đều vượt quá giá thị trường của điện”.

Trung Quốc và Hàn Quốc đã chứng minh rằng có thể xây dựng lò lớn trong vòng 5 năm và đúng ngân sách. Cả 2 nước đã chuẩn hóa thiết kế, xây nhiều lò tại cùng một địa điểm, và triển khai liên tục các dự án để duy trì lực lượng lao động và chuỗi cung ứng, từ đó giảm chi phí.
Theo một nghiên cứu trên tạp chí Nature của Đại học Johns Hopkins, “thị trường điện khổng lồ và đang mở rộng” của Trung Quốc giúp kích thích đầu tư vào chuỗi cung ứng. Phương Tây có thể học theo cách tăng nhu cầu như vậy, mặc dù sẽ có những khó khăn.
Thực tế còn nhiều khó khăn
Đổi mới các mô hình tài chính là quan trọng, nhưng cải tiến vận hành cũng cần thiết.
“Không thể làm 1 hay 2 dự án, mà phải làm 10… cần một chương trình quốc gia chứ không phải vài dự án riêng lẻ”, chuyên gia Armond Cohen nhận định.
Công ty Westinghouse có vẻ đồng tình, khi muốn khởi công 10 lò AP1000 tại Mỹ trước năm 2030. The Nuclear Company cũng theo đuổi cách tiếp cận “thiết kế một lần, xây nhiều lần”. Chủ tịch Patrick Maloney nói công ty ông hướng tới việc gom các khách hàng lại để xây dựng 6 lò giống hệt nhau.
Dẫu có nhiều tín hiệu tích cực, cuộc “phục hưng” của năng lượng hạt nhân vẫn gặp nhiều trở ngại. Kinh tế vẫn là vấn đề khó nhằn. Quy định khắt khe là rào cản lớn, còn nỗ lực cắt giảm thủ tục có nguy cơ vấp phải phản ứng từ công chúng. Trong khi đó, chuỗi cung ứng chưa hoàn thiện; lao động có tay nghề khan hiếm. Những người am hiểu về ngành này đều hiểu rõ: cả nguồn vốn chính phủ và đầu tư tư nhân đều dễ biến động.
Tuy nhiên, những người tiên phong vẫn không hề nao núng. Theo ông Clay Sell, CEO start up SMR X-energy: “Chưa bao giờ cơ hội dành cho các nhà đổi mới hạt nhân lại rộng mở đến thế, thậm chí còn hơn cả buổi bình minh của kỷ nguyên hạt nhân thương mại những năm 1960.” Lời tuyên bố này phản ánh khát vọng đang dâng cao của ngành – cho dù thực tế vẫn còn nhiều khó khăn.
Châu Âu 'tuyên chiến' thầm lặng với Nga
200 tỷ USD ‘treo lơ lửng’: Tòa án Tối cao Mỹ có thể ‘xóa sổ’ thuế quan của TT Trump
(VNF) - Đại diện Thương mại Mỹ Jamieson Greer ngày 6/11 cảnh báo rằng có thể có tới 200 tỷ USD đang bị đặt vào tình thế rủi ro khi Tòa án Tối cao Mỹ xem xét khả năng hủy bỏ các mức thuế quan do Tổng thống Donald Trump áp đặt, một phán quyết mà ông cho rằng có thể gây ra biến động lớn đối với nền kinh tế.
Nvidia mất 'mỏ vàng' 50 tỷ USD tại Trung Quốc
(VNF) - Căng thẳng thương mại Mỹ - Trung cùng các lệnh hạn chế xuất khẩu chip AI đã khiến Nvidia đánh mất cơ hội lớn tại thị trường Trung Quốc, nơi từng được kỳ vọng mang lại tới 50 tỷ USD doanh thu.
Tuổi trung bình mua nhà lần đầu của người Mỹ lập kỷ lục mới: 40 tuổi
(VNF) - Độ tuổi trung bình của những người mua nhà lần đầu tại Mỹ đã tăng lên mức kỷ lục 40 tuổi, khi giá nhà và lãi suất thế chấp tăng vọt trong vài năm qua khiến hàng triệu người Mỹ buộc phải trì hoãn giấc mơ sở hữu nhà.
Giá Bitcoin 'thủng' mốc 100.000 USD giữa làn sóng bán tháo
(VNF) - Giá Bitcoin đã rơi xuống mốc dưới 100.000 USD, chạm mức thấp nhất kể từ cuối tháng 6, giữa lúc thị trường tiền mã hóa đang bước vào một đợt điều chỉnh mạnh.
'Cú xoay trục' ngoạn mục: Trung Quốc hóa giải sức ép thuế quan Mỹ
(VNF) - Khi Tổng thống Mỹ Donald Trump áp thuế cao đối với hàng hóa Trung Quốc, các nhà nhập khẩu Mỹ buộc phải cắt giảm mạnh đơn hàng. Thế nhưng, phần còn lại của thế giới lại đang mua nhiều hàng hóa Trung Quốc hơn bao giờ hết.
'Điện giá rẻ' - vũ khí mới trong cuộc chiến chip AI của Trung Quốc
(VNF) - Bắc Kinh đang tung ra các chính sách trợ giá mạnh tay nhằm giúp các tập đoàn công nghệ lớn vượt qua khó khăn về chi phí năng lượng, đồng thời khuyến khích việc sử dụng chip trí tuệ nhân tạo (AI) sản xuất trong nước. Đây được xem là một bước đi chiến lược trong cuộc đua công nghệ ngày càng leo thang với Mỹ.
DN Mỹ kiến nghị Tòa án Tối cao bãi quyền áp thuế khẩn cấp của TT Trump
(VNF) - Các doanh nghiệp, nhà lập pháp và cựu quan chức Mỹ đang đồng loạt gây sức ép lên Tòa án Tối cao, kêu gọi cơ quan này ra phán quyết chống lại việc Tổng thống Mỹ Donald Trump sử dụng quyền áp thuế khẩn cấp, trước thềm phiên điều trần được xem là có ý nghĩa bước ngoặt trong tuần này.
Se duyên bằng siêu du thuyền 500 triệu USD: Quyền lực mềm của vợ tỷ phú Jeff Bezos
(VNF) - Lauren Sánchez, vợ của tỷ phú Jeff Bezos, đang khiến truyền thông thế giới xôn xao khi “đóng vai thần Cupid” cho nữ ca sĩ Katy Perry và cựu Thủ tướng Canada Justin Trudeau. Không chỉ mai mối, bà còn đề nghị cho đôi bạn mới chớm tình mượn siêu du thuyền trị giá nửa tỷ USD – Koru, cùng tàu hộ tống Abeona để tận hưởng những tuần lễ riêng tư giữa đại dương, xa khỏi ống kính của cánh săn ảnh.
Vụ ‘Nữ hoàng Bitcoin’: Trung Quốc và Anh 'đau đầu' với 61.000 Bitcoin bị đánh cắp
(VNF) - Giới chức Trung Quốc và Anh đang nỗ lực tìm cách xử lý và hoàn trả hơn 61.000 Bitcoin bị đánh cắp, hiện có tổng giá trị lên tới 6,7 tỷ USD. Vụ việc liên quan đến Zhimin Qian, công dân Trung Quốc bị kết án còn được biết đến với tên gọi Yadi Zhang và biệt danh “Nữ hoàng Bitcoin”.
Elon Musk cảnh báo Mỹ đang lao tới bờ vực phá sản, kích hoạt ‘cơn địa chấn’ Bitcoin?
(VNF) - Tỷ phú giàu nhất thế giới Elon Musk, người sở hữu hơn 1 tỷ USD Bitcoin thông qua công ty ô tô điện Tesla của mình, một lần nữa đưa ra cảnh báo rằng nước Mỹ đang lao nhanh đến bờ vực phá sản, đúng vào thời điểm Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent bất ngờ lên tiếng ủng hộ Bitcoin.
Phát hiện kho đất hiếm khổng lồ ở Mỹ và Trung Quốc
(VNF) - Tro than ở Mỹ có thể chứa lượng đất hiếm tới 11 triệu tấn, trị giá 8,4 tỷ USD. Còn Trung Quốc gần đây cũng liên tiếp phát hiện các mỏ đất hiếm trữ lượng lớn.
Căng thẳng Mỹ - Trung hạ nhiệt, Nvidia làm nên lịch sử
(VNF) - Tuần qua, Mỹ và Trung Quốc đã có cuộc đàm phán hiệu quả tại Hàn Quốc, mở đường cho một thỏa thuận thương mại toàn diện sắp tới. Ở "mặt trận" doanh nghiệp, Nvidia làm nên lịch sử khi trở thành công ty đầu tiên trên thế giới đạt giá trị vốn hóa thị trường 5.000 tỷ USD.
Cuộc đua siêu du thuyền của giới tỷ phú công nghệ: Ai mới là 'ông hoàng trên biển'?
(VNF) - Trong thế giới nơi giới siêu giàu định nghĩa đẳng cấp bằng kích thước, siêu du thuyền không chỉ là phương tiện di chuyển, mà là tuyên ngôn về quyền lực, vị thế và gu sống. Khi khối tài sản của các ông trùm công nghệ tăng không ngừng, những “cung điện nổi” của họ cũng ngày một đồ sộ hơn, phản chiếu cuộc đua âm thầm nhưng khốc liệt về danh tiếng.
Trung Quốc bất ngờ 'xuống tay' với thị trường vàng
(VNF) - Trung Quốc vừa tuyên bố chấm dứt chính sách ưu đãi thuế lâu đời đối với vàng, một động thái được dự báo sẽ làm tăng giá bán lẻ và có thể làm giảm nhu cầu tại một trong những thị trường vàng thỏi lớn nhất thế giới.
Ô nhiễm không khí đe dọa sinh mạng và kinh tế Đông Nam Á: Sự trả giá 1.000 tỷ USD
(VNF) - Một nghiên cứu mới cảnh báo số ca tử vong do ô nhiễm không khí ở Đông Nam Á có thể tăng gần 10% và gây tổn thất hơn 1.000 tỷ USD cho khu vực này vào năm 2050, nếu không có những hành động mạnh mẽ và hiệu quả hơn được thực hiện ngay từ bây giờ.
Tử vong vì làm việc 80 giờ/tuần: Bùng nổ tranh cãi về văn hóa lao động Hàn Quốc
(VNF) - Những ngày gần đây, dư luận Hàn Quốc rúng động trước cái chết của một nam thanh niên do làm việc quá sức. Trái ngược với những người phải gồng mình trong guồng quay công việc kiệt quệ, không ít thanh niên khác lại chọn cách rút lui, thờ ơ với học tập và việc làm.
Mỹ sắp giảm thuế xuống 0% cho cà phê Việt Nam?
(VNF) - Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố cà phê nằm trong số các sản phẩm được đưa vào thỏa thuận thương mại mới với Việt Nam, theo đó sẽ được miễn trừ mức thuế quan 20%, Reuters đưa tin.
Mỹ: Trung Quốc đã phạm sai lầm nghiêm trọng khi 'nổ súng' trong lĩnh vực đất hiếm
(VNF) - Trong cuộc phỏng vấn với Financial Times, Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent nhận định Trung Quốc đã “phạm một sai lầm nghiêm trọng” khi đe dọa cắt giảm xuất khẩu đất hiếm, động thái mà ông cho rằng phản tác dụng và gây tổn hại tới vị thế của Bắc Kinh trong chuỗi cung ứng toàn cầu.
Siêu du thuyền Nga bị tịch thu sẽ về tay tỷ phú Dubai thân TT Trump
(VNF) - Một siêu du thuyền từng thuộc sở hữu của Thượng nghị sĩ Nga Suleiman Kerimov, người đang chịu lệnh trừng phạt của Mỹ và Liên minh châu Âu, đã được bán đấu giá và nhiều khả năng sẽ rơi vào tay gia đình tỷ phú Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE) Hussain Sajwani, nhân vật nổi tiếng là đối tác thân cận của Tổng thống Mỹ Donald Trump, theo trang tin Vyorstka.
Sau cơn sốt bất động sản, Trung Quốc đối mặt làn sóng chung cư xuống cấp
(VNF) - Từng là biểu tượng của làn sóng đô thị hoá, ngày nay nhiều khu chung cư tại Trung Quốc đang xuống cấp nghiêm trọng, phơi bày mặt trái của cơn bùng nổ bất động sản kéo dài hơn hai thập kỷ.
Ngày hội mua sắm lớn nhất hành tinh mất dần sức hút
(VNF) - Nhiều năm qua, ngày Độc thân (11/11) đã trở thành biểu tượng của thương mại điện tử Trung Quốc, thể hiện sức mua khổng lồ và vai trò dẫn dắt của nền kinh tế lớn thứ hai thế giới. Tuy nhiên, đà tăng trưởng của “lễ hội mua sắm trăm tỷ USD” này đang chững lại trong vài năm gần đây, khi nền kinh tế Trung Quốc đối mặt với khó khăn kéo dài, niềm tin người tiêu dùng suy yếu, và các chương trình khuyến mãi dày đặc khiến thị trường dần bão hòa.
Sau chuyến thăm châu Á, TT Trump đối mặt cơn khủng hoảng chính trị trong nước
(VNF) - Trở về từ chuyến công du châu Á, Tổng thống Mỹ Donald Trump phải đối mặt với tình trạng chính phủ đóng cửa và thế bế tắc tại Quốc hội.
Nvidia ký thỏa thuận lịch sử với Hàn Quốc, mở rộng 'đế chế AI' toàn cầu
(VNF) - Nvidia vừa ký kết một thỏa thuận mang tính bước ngoặt để cung cấp công nghệ của mình cho 3 tập đoàn lớn nhất Hàn Quốc, trong khuôn khổ nỗ lực mở rộng hạ tầng trí tuệ nhân tạo (AI) trên toàn cầu.
Bữa ăn tối của CEO Nvidia thổi bùng ‘cơn sốt’ cổ phiếu gà rán tại Hàn Quốc
(VNF) - Một bữa ăn giản dị nhưng bất ngờ của CEO Nvidia Jensen Huang đang tạo nên “hiệu ứng dây chuyền” trên thị trường chứng khoán Hàn Quốc, khi hàng loạt cổ phiếu liên quan đến gà rán đồng loạt tăng mạnh.
Điều gì đang khiến ‘cỗ máy sản xuất’ Trung Quốc chững lại?
(VNF) - Một cuộc khảo sát chính thức vừa công bố cho thấy hoạt động sản xuất của Trung Quốc tiếp tục suy giảm trong tháng 10, đánh dấu tháng thứ 7 liên tiếp đi xuống. Diễn biến này làm dấy lên những lời kêu gọi Chính phủ Trung Quốc cần tung thêm các biện pháp kích thích nhằm thúc đẩy nhu cầu trong nước, trong bối cảnh nỗ lực mở rộng xuất khẩu chủ yếu đang chuyển hóa thành “cuộc chiến giá cả” khốc liệt.
200 tỷ USD ‘treo lơ lửng’: Tòa án Tối cao Mỹ có thể ‘xóa sổ’ thuế quan của TT Trump
(VNF) - Đại diện Thương mại Mỹ Jamieson Greer ngày 6/11 cảnh báo rằng có thể có tới 200 tỷ USD đang bị đặt vào tình thế rủi ro khi Tòa án Tối cao Mỹ xem xét khả năng hủy bỏ các mức thuế quan do Tổng thống Donald Trump áp đặt, một phán quyết mà ông cho rằng có thể gây ra biến động lớn đối với nền kinh tế.
Bão Kalmaegi càn quét Gia Lai, Đắk Lắk: Nhiều nhà dân sập đổ, hạ tầng hư hỏng nặng
(VNF) - Bão Kalmaegi đổ bộ vào Gia Lai và Đắk Lắk với sức gió mạnh đã khiến nhiều nhà dân bị sập đổ, tốc mái, tài sản hư hỏng…
































































