Tăng thuế thuốc lá 'sốc': Lo sản xuất suy giảm, hàng lậu sẽ chiếm lĩnh thị trường
(VNF) - Lượng thuốc lá lậu dự đoán sẽ tăng mạnh ở cả 2 phương án tăng thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB) mà Bộ Tài chính đề xuất. Đến năm 2030, thuốc lá lậu có thể sẽ tăng 205% ở phương án 1 (khoảng 22 tỷ điếu) và tăng 230% ở phương án 2 (tương đương 24 tỷ điếu) so với 2025.
Đây là một trong những kết quả theo mô hình phân tích của Viện Chiến lược và Chính sách Tài chính (Bộ Tài chính) được đưa ra tại Hội thảo khoa học “Thuế tiêu thụ đặc biệt đối với sản phẩm thuốc lá”. Với nhu cầu sử dụng thuốc lá và thực trạng thuốc lá lậu tại Việt Nam, các chuyên gia cùng đưa ra nhiều ý kiến đa chiều xoay quanh 2 phương án tăng thuế của Bộ Tài chính.

Ảnh hưởng trên mọi khía cạnh
Theo mô hình của Viện Chiến lược và Chính sách Tài chính, ở cả 2 phương án tăng thuế mà Bộ Tài chính đề xuất, tổng lượng tiêu thụ thuốc lá sẽ giảm khoảng 7% vào năm 2030. Sản lượng thuốc lá hợp pháp ở cả 2 phương án đều giảm mạnh vào năm 2030: thuốc lá hợp pháp giảm 30% ở phương án 1 (tương đương giảm 28 tỷ điếu) và giảm 36% ở phương án 2 (khoảng 31 tỷ điếu) so với năm 2025 trước khi tăng thuế. Điều này sẽ gây ra thiệt hại nặng nề cho ngành thuốc lá, các doanh nghiệp có thể phá sản trong thời gian ngắn khi doanh thu sụt giảm khoảng 32-35%.
Như vậy, từ phân tích các mô hình giả định ở 2 phương án của Bộ Tài chính, sản lượng thuốc lá hợp pháp sẽ giảm mạnh và thuốc lá lậu tăng cao, gây thất thu lớn cho nguồn thu thuế do sản phẩm lậu và tăng rủi ro sức khỏe cho người dân vì thuốc lá lậu không được kiểm soát chất lượng cũng như không tuân thủ bất kỳ một tiêu chuẩn nào về hàm lượng tar, nicotine cũng như các chất cấm không được dùng trong sản phẩm thuốc lá điếu.
Trong khi đó, ngành thuốc lá hợp pháp cũng đóng góp không nhỏ vào an sinh xã hội và nền kinh tế tại Việt Nam khi tạo ra khoảng 1,1 triệu việc làm trực tiếp và gián tiếp, bao gồm khoảng 10.000 nhân viên nhà sản xuất, 8.000 nhân viên nhà phân phối, 110.000 đến 120.000 nông dân trồng thuốc lá và khoảng 1 triệu điểm bán lẻ. Đối với ngân sách nhà nước, ngành cũng đóng góp 26 nghìn tỷ đồng trong năm 2023.
Từ những phân tích trên cho thấy, người tiêu dùng và các công ty sản xuất và kinh doanh thuốc lá tại Việt Nam là những đối tượng trực tiếp bị ảnh hưởng bởi việc tăng thuế TTĐB quá nhanh.

Gợi mở các giải pháp
Ông Nguyễn Chí Nhân, Tổng thư ký Hiệp hội Thuốc lá Việt Nam cùng các đại diện doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh thuốc lá tại Việt Nam, đề xuất Bộ Tài chính sửa đổi chính sách thuế tiêu thụ đặc biệt bằng cách thực hiện áp mức thuế tuyệt đối ở mức vừa phải với lộ trình tăng thuế hợp lý đến năm 2030. Cụ thể, các đại diện đề xuất mức thuế tuyệt đối 1.000 đồng/bao 20 điếu vào năm 2026 và tăng 500 đồng/năm, hoặc 1.000 đồng/bao mỗi 2 năm vào những năm tiếp theo và đến năm 2030 là 3.000 đồng/bao.
Theo ông Nhân, phương án đề xuất trên nhằm tạo ra mức tăng thuế hợp lý, hỗ trợ doanh nghiệp thuốc lá hợp pháp có thời gian thích nghi và ổn định sản xuất, từ đó giảm thiểu tối đa tác động tiêu cực đến việc làm của người lao động, đảm bảo an sinh xã hội. Phương án này cũng giúp hạn chế tốc độ tăng trưởng của thuốc lá lậu, đảm bảo mục tiêu tăng trưởng ngân sách bền vững trong dài hạn với mức thu ngân sách ước tính đạt khoảng 29,5-30 nghìn tỷ vào năm 2030, tăng trưởng 7%-9%/năm.
Các bên liên quan cũng đã đánh giá tác động của việc điều chỉnh thuế suất thuế TTĐB đối với thuốc lá.
Bà Đinh Thị Quỳnh Vân, Chủ tịch của PwC Việt Nam, cho biết thị phần thuốc lá lậu trên toàn thế giới hiện là 11,6%. Theo ước tính của ngành thì thị phần thuốc lá lậu cao hơn khoảng 2-3 lần. Tổng mức tiêu thụ thuốc lá trên toàn thế giới có xu hướng giảm, tuy nhiên sản lượng tiêu thụ của thị trường bất hợp pháp vẫn ổn định theo thời gian.
Đại diện PwC cũng chia sẻ, tại Đức, trong giai đoạn 2002-2005 khi thuế tuyệt đối tăng 48% và thuế tương đối tăng khoảng 8%, người tiêu dùng chuyển sang mua thuốc lá từ các quốc gia khác, lượng tiêu thụ thuốc lá hợp pháp giảm khoảng 34%, và thu ngân sách Nhà nước bị trì trệ.
Hay tại Vương quốc Anh vào năm 2011, quốc gia này đã tăng 30% thuế tuyệt đối dẫn đến thuốc lá lậu tăng và chiếm khoảng 20% thị trường vào năm 2016, gây thất thu thuế khoảng 2,5 tỷ bảng Anh.

Còn Malaysia sau khi tăng thuế vào giai đoạn 2014-2015, sản lượng thuốc lá hợp pháp giảm 55% chỉ sau 5 năm kể từ 2014, thuốc lá lậu chiếm 65% thị phần vào năm 2020, gây thất thoát 5,1 tỷ RM tiền thuế, thu ngân sách sau tăng thuế giảm so với thời điểm trước tăng thuế trong khi đó tổng lượng tiêu thụ thuốc lá lại tăng 5% sau khi tăng thuế và 3 nhà sản xuất thuốc lá lớn đã đóng cửa các nhà máy tại quốc gia này.
Bà Vân cũng phân tích thêm nếu thuế TTĐB thuốc lá Việt Nam tăng nhanh thì sản lượng thuốc lá hợp pháp có thể sẽ giảm hơn 70% vào năm 2030 so với hiện tại, thuốc lá lậu có thể tăng lên 50 tỷ điếu vào năm 2030, thất thu từ thuốc lá lậu có thể lên đến 40 nghìn tỷ đồng vào năm 2030 so với mức 5-6 nghìn tỷ đồng hiện tại.
Như vậy, từ kinh nghiệm quốc tế cùng các kịch bản có thể xảy ra từ Viện Chiến lược và Chính sách Tài chính (Bộ Tài chính) và PwC Việt Nam cho thấy, đề xuất thuế TTĐB với thuốc lá của Bộ Tài chính sẽ đẩy giá bán thuốc lá hợp pháp tăng đột ngột, người tiêu dùng sẽ tìm đến nguồn hàng lậu vốn không chịu ảnh hưởng bởi thuế để thay thế, khiến mục tiêu giảm tỷ lệ sử dụng thuốc lá của Chính phủ không thể thực hiện, gây thất thoát nguồn thu thuế của Nhà nước do hàng lậu, đồng thời khiến mặt trận phòng chống thuốc lá lậu trở nên thách thức và phức tạp hơn cũng như làm tăng rủi ro sức khỏe cho người hút thuốc do thuốc lá lậu không được kiểm soát chất lượng.
Trong khi đó, sản lượng thuốc lá hợp pháp giảm đột ngột, ảnh hưởng tiêu cực đến các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh thuốc lá hợp pháp, kéo theo hàng chục nghìn người lao động tại các doanh nghiệp sản xuất và các nhà phân phối mất việc làm, ảnh hưởng kế sinh nhai của hàng chục nghìn hộ nông dân tại vùng trồng nguyên liệu và hàng triệu điểm bán lẻ trên toàn quốc.
Chính sách quản lý thuốc lá mới: Xem xét toàn diện cơ sở khoa học trong nước và quốc tế
Hé mở chủ đầu tư dự án Cảng nước sâu Cửa Lò hơn 9.000 tỷ đồng ở Nghệ An
(VNF) - Dự án Cảng nước sâu Cửa Lò tại xã Hải Lộc (Nghệ An) Công ty Cổ phần Đầu tư Phát triển Vận tải Quốc tế (ITID) làm chủ đầu tư
'Đại gia' Đức cung cấp tàu điện cho 2 dự án đường sắt tốc độ cao của VinSpeed
(VNF) - Siemens Mobility dự kiến cung cấp đoàn tàu Velaro Novo, dòng phương tiện tàu cao tốc mới nhất và hiện đại nhất cho VinSpeed tại 2 dự án đường sắt tốc độ cao.
ELCOM 30 năm: Dấu mốc lịch sử mở ra kỷ nguyên tăng trưởng mới
(VNF) - Tối 15/12, lễ kỷ niệm 30 năm thành lập Công ty Cổ phần Công nghệ - Viễn thông ELCOM đã diễn ra trong không gian trang trọng nhưng giàu cảm xúc. Cũng nhân dịp này, ELCOM cũng đã công bố hoàn thành các mục tiêu lớn đặt ra từ đầu năm, đồng thời chính thức phát tín hiệu bước vào một chu kỳ tăng trưởng mới với tham vọng lớn hơn, dài hơi hơn.
Tìm hiểu 2 công ty dược hối lộ để được Cục An toàn thực phẩm ‘giảm số lỗi’
(VNF) - Doanh nghiệp chi hơn 1 tỷ đồng hối lộ Cục An toàn thực phẩm để các nhà máy dược phẩm được thẩm định, kiểm tra và hậu kiểm, đồng thời được ghi giảm hoặc bỏ qua các sai sót.
Hợp tác xã: 'Chìa khóa' mở cửa thị trường, giúp giảm nghèo bền vững
(VNF) - Những năm gần đây, Lâm Đồng trở thành điểm sáng trong công tác giảm nghèo khi kết hợp hài hòa giữa chính sách hỗ trợ thiết thực của Nhà nước và mô hình kinh tế hợp tác năng động, hiện đại. Từ những giải pháp bài bản, bền vững, tỉnh không chỉ giúp hàng nghìn hộ nghèo cải thiện cuộc sống mà còn tạo nền tảng vững chắc để người dân tự vươn lên, chủ động tham gia chuỗi giá trị và ổn định sinh kế lâu dài.
Israel mở cửa mạnh sau VIFTA, doanh nghiệp Việt đã sẵn sàng?
(VNF) - Sau khi Hiệp định Thương mại Tự do Việt Nam – Israel (VIFTA) được ký kết và chính thức có hiệu lực, thị trường Israel đang trở thành điểm đến nhiều tiềm năng cho nông sản Việt Nam.
Vợ chồng ông chủ công ty đậu phộng Tân Tân sắp hầu tòa
Chủ tịch HĐQT Công ty Cổ phần Tân Tân bị cáo buộc trốn thuế gần 3,5 tỷ đồng và không chấp hành bản án dân sự.
Loạt DN công bố thưởng Tết 2026, có công ty chi 600 tỷ đồng
(VNF) - Ba doanh nghiệp đóng trên địa bàn tỉnh Đồng Nai vừa công bố mức thưởng Tết Nguyên đán Bính Ngọ năm 2026 cho người lao động, trong đó có một công ty dự chi hơn 600 tỷ đồng.
Gen Z kích hoạt làn sóng đổi mới sáng tạo trong kinh doanh F&B
(VNF) - Gen Z đang tạo ra làn sóng đổi mới mạnh mẽ trong ngành thực phẩm khi biến công nghệ sinh học, chuyển đổi số và kinh tế tuần hoàn thành nền tảng cho các mô hình kinh doanh mới, mở ra cơ hội thương mại hóa và đầu tư cho thị trường F&B Việt Nam.
Hà Nội phát triển công nghiệp hỗ trợ, nâng cao năng lực cạnh tranh của DN Thủ đô
(VNF) - Chương trình phát triển công nghiệp hỗ trợ (CNHT) giai đoạn 2026 – 2030, định hướng đến năm 2035, với kỳ vọng tạo cú hích mới cho khu vực sản xuất công nghiệp, qua đó nâng cao năng lực cạnh tranh của nền kinh tế Thủ đô.
Chơi với ông lớn, thử thách đưa DN Việt vào chuỗi cung ứng toàn cầu
(VNF) - Theo ông Shim Sang Yong - Giám đốc Bộ phận hỗ trợ đối tác, Trung tâm mua hàng Samsung Việt Nam, mục tiêu dài hạn của Samsung là hỗ trợ doanh nghiệp Việt Nam đủ năng lực trở thành vendor cấp 1 trong chuỗi cung ứng toàn cầu vào giai đoạn 2025 trở đi. Đây là bước đi rất quan trọng khi Việt Nam đang trở thành trung tâm sản xuất chiến lược của Samsung tại khu vực.
Chuyển hồ sơ sang công an vụ Nhà máy xi măng Quang Sơn lỗ gần 2.000 tỷ
(VNF) - Đến 31/12/2021, tổng dư nợ Dự án Nhà máy xi măng Quang Sơn là 3.597,4 tỷ, trong đó, dư nợ tại BIDV là 238,8 tỷ và VDB là 1.126 tỷ. Số tiền thua lỗ là 1.943 tỷ.
Nhà nước tạm ứng chi phí phá sản cho DN không còn tiền
(VNF) - Từ 1/3/2026, Nhà nước sẽ tạm ứng chi phá sản cho doanh nghiệp không còn tiền, sau đó hoàn lại ngân sách khi bán được tài sản.
Thép Việt Long lên UPCoM: Doanh thu trăm tỷ nhưng lợi nhuận 'mỏng'
(VNF) - Ngày 15/12/2025, Công ty Sản xuất Thép Việt Long sẽ đưa 24,5 triệu cổ phiếu VLS giao dịch trên UPCoM. Tuy nhiên, VLS doanh thu lớn nhưng lợi nhuận chỉ hơn 300 triệu.
Tập đoàn BRG lần thứ 5 liên tiếp được vinh danh doanh nghiệp bền vững Việt Nam
(VNF) - Ngày 5/12, tại Lễ công bố các Doanh nghiệp Bền vững tại Việt Nam 2025 với chủ đề “Chương mới của Kỷ nguyên Xanh”, Tập đoàn BRG đã được vinh danh trong “Top 100 doanh nghiệp phát triển bền vững trong lĩnh vực thương mại - dịch vụ” thuộc Chương trình CSI 2025 do Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) chủ trì tổ chức, khẳng định nỗ lực bền bỉ trong thực hiện phát triển bền vững, gắn liền hiệu quả kinh doanh với trách nhiệm xã hội và các hoạt động vì cộng đồng.
Ông chủ Vàng bạc Kim Chung bị bắt, lộ tài khoản ‘đen’ nhận tiền riêng để trốn thuế
(VNF) - Trong hơn 3 năm, Công ty TNHH Thương mại Vàng bạc Kim Chung đã tăng vốn gấp 25 lần, từ 2 tỷ đồng lên 50 tỷ đồng. Công an xác định doanh thu giai đoạn 2020-2025 của doanh nghiệp đạt tới 5.000 tỷ đồng.
AgriS công bố chiến lược tăng trưởng mới 2025 - 2030 tại Đại hội đồng Cổ đông
(VNF) - Ngày 6/12 tại Tây Ninh, Công ty Cổ phần Thành Thành Công - Biên Hòa (AgriS, HoSE: SBT) đã tổ chức thành công Đại hội đồng cổ đông thường niên niên độ 2024-2025 (ĐHĐCĐ), nhất trí cao thông qua tất cả các tờ trình, trong đó nổi bật là chiến lược tăng trưởng giai đoạn 2025 – 2030.
Coninco có Chủ tịch Hội đồng quản trị và Tổng giám đốc mới
(VNF) - Tiến sỹ Hà Minh được bầu làm tân Chủ tịch HĐQT Coninco, còn Kiến trúc sư Nguyễn Đăng Quang trở thành Tổng giám đốc mới của Công ty.
Tập đoàn Generali bứt phá trong kế hoạch 'Người bạn trọn đời 27: Tiên phong Vượt trội'
(VNF) - Tập đoàn Generali tiếp tục ghi nhận tăng trưởng mạnh mẽ trong kết quả hoạt động và lợi nhuận thuần điều chỉnh, duy trì vị thế vốn vững chắc, tái khẳng định sức mạnh tài chính trong chu kỳ chiến lược mới.
Tasco và hành trình tăng trưởng vượt bậc
(VNF) - Thời gian qua, Tasco (HUT) đã có hành trình đổi mới hiệu quả. Quá trình này không chỉ mang lại sự tăng trưởng vượt bậc, mà còn đặt nền móng cho hệ sinh thái ô tô toàn diện.
CEO Vietnam Airlines và cú sốc ‘sáng ngủ dậy mất 3 triệu USD’
“Thời điểm Covid-19, Vietnam Airlines không thể làm được gì, sáng ngủ dậy mất 3 triệu USD. Tuy nhiên, trong giai đoạn vô vàn khó khăn đó không cán bộ, nhân viên nào nghỉ việc, tất cả cùng nhau vượt qua và tái thiết” - ông Lê Hồng Hà - Tổng Giám đốc Vietnam Airlines - cho biết.
Năm điều kiện để doanh nghiệp Việt tiếp cận công nghệ cao từ Israel
(VNF) - Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam – Israel (VIFTA) chính thức có hiệu lực đã mở ra không gian hợp tác mới cho doanh nghiệp Việt, đặc biệt trong lĩnh vực điện tử.
Vi phạm tiến độ, Tập đoàn SEIKI bị chấm dứt hợp đồng
(VNF) - Công ty cổ phần Tập đoàn SEIKI nổi tiếng kinh doanh thiết bị ngành than, quan trắc môi trường vừa bị chấm dứt hợp đồng do vi phạm tiến độ.
Những doanh nghiệp đầu tiên công bố kế hoạch năm 2026
(VNF) - Loạt doanh nghiệp như Taseco Land, Dầu khí Cà Mau, Tập đoàn công nghiệp Cao su Việt Nam, Bao bì Dầu khí Việt Nam,… đã công bố kế hoạch năm 2026 với nhiều con số ấn tượng.
Người Việt làm sếp ở Citibank và Samsung, nữ doanh nhân 9X nắm quyền FLC Faros
(VNF) - Trong đầu tháng 12, bức tranh nhân sự doanh nghiệp xuất hiện nhiều biến động trái chiều: hai người Việt lần đầu giữ vị trí lãnh đạo cấp cao tại Citibank và Samsung, FLC Faros bổ nhiệm nữ Chủ tịch sinh năm 1993, trong khi Công an Lạng Sơn khởi tố và bắt tạm giam Tổng giám đốc Tập đoàn Phúc Hoàng Nguyên.
Hé mở chủ đầu tư dự án Cảng nước sâu Cửa Lò hơn 9.000 tỷ đồng ở Nghệ An
(VNF) - Dự án Cảng nước sâu Cửa Lò tại xã Hải Lộc (Nghệ An) Công ty Cổ phần Đầu tư Phát triển Vận tải Quốc tế (ITID) làm chủ đầu tư
Diện mạo mới của Sân bay Vinh sau gần nửa năm đóng cửa để nâng cấp
(VNF) - Sau 5 tháng tạm ngưng hoạt động để nâng cấp, sửa chữa, sân bay Vinh sẽ khai thác trở lại vào ngày 19/12 với diện mạo mới và "điểm nhấn" công nghệ hiện đại giúp hành khách có trải nghiệm tốt hơn.
































































