Tham vọng xây dựng đế chế công nghệ của tỷ phú giàu nhất châu Á

Nền tảng Jio Platforms của ông Ambani - tỷ phú giàu nhất châu Á - đã sở hữu một hệ sinh thái ứng dụng từ thương mại điện tử đến phát sóng trực tuyến. Thông qua mạng di động Reliance Jio, nền tảng phục vụ hơn 388 triệu người dùng tại Ấn Độ.

Nhưng tham vọng của tỷ phú Ấn Độ không dừng lại ở đó. Chỉ trong vòng vài tuần, ông Ambani đã đạt được thỏa thuận trị giá 9 tỷ USD với Facebook và các nhà đầu tư khác tại Mỹ để tiếp tục thống trị thị trường Internet Ấn Độ - thị trường phát triển nhanh nhất thế giới.

“Ambani chắc chắn muốn Jio Platforms không chỉ là một công ty viễn thông. Ông ta muốn công ty trở thành Google hoặc Tencent của Ấn Độ”, CNN dẫn lời nhà phân tích Wylie Fernyhough tại PitchBook nhận định.

“Mục tiêu cuối cùng của tập đoàn là cung cấp mọi thứ cho tất cả người Ấn Độ, xây dựng một nền tảng không thể thiếu cho hàng trăm triệu người dùng internet của đất nước này”, nhà phân tích Tarun Pathak của Counterpoint Research nhấn mạnh.

Đế chế công nghệ khổng lồ

Ông trùm Mukesh Ambani đã đưa Reliance Industries từ một công ty năng lượng thành một tập đoàn lớn, bao gồm các cửa hàng bán lẻ, nhà cung cấp dịch vụ di động và băng thông rộng, nền tảng kỹ thuật số và nhiều mảng khác.

Tuy nhiên, để đưa kế hoạch của mình lên tầm cao mới, ông Ambani cần đến đối tác từ Thung lũng Silicon. Đó là Facebook và ứng dụng nhắn tin toàn cầu WhatsApp với thỏa thuận trị giá 5,7 tỷ USD.

“Công thức này sẽ được nhân rộng để phục vụ các cá nhân trong xã hội Ấn Độ. Đó là những nông dân, sinh viên và giáo viên của chúng ta, các doanh nghiệp vừa và nhỏ, những người chăm sóc sức khỏe của chúng ta”, ông Ambani tuyên bố.

Theo Fernyhough, thỏa thuận giữa ông Ambani và Facebook nhằm tạo ra “một nền tảng cung cấp cho người dùng mọi thứ từ ngân hàng di động, ứng dụng nhắn tin đến phương tiện truyền thông xã hội”. Mô hình này tương tự với dịch vụ WeChat của Tencent ở Trung Quốc.

Tuy nhiên, không giống Tencent, Jio Platforms sở hữu một mạng di động khổng lồ giúp xây dựng cơ sở khách hàng. “Chúng ta đang chứng kiến thương mại điện tử, đám mây và các công ty công nghệ thay thế công ty viễn thông truyền thống”, chuyên gia Pathak nhận định.

Các thỏa thuận của tỷ phú Ambani với Facebook và một số nhà đầu tư khác đã lên đến 9 tỷ USD. Ảnh: Reuters.

Facebook nhấn mạnh rằng hai công ty vẫn cung cấp các dịch vụ riêng biệt ở Ấn Độ. Tuy nhiên, thỏa thuận với Facebook vẫn làm gia tăng sức ảnh hưởng của tỷ phú Ambani tại Ấn Độ, cho phép ông sử dụng các dịch vụ trực tuyến và công cụ kỹ thuật số để thu hút khách hàng mới.

Mua sắm trực tuyến là mục tiêu hàng đầu của thỏa thuận. Theo Bernstein, hàng tạp hóa chiếm 70% thị trường bán lẻ tại Ấn Độ. Trong đó, 90% thị trường là các cửa hàng nhỏ lẻ, không có tổ chức. Quy mô thị trường bán lẻ được dự đoán tăng từ 676 tỷ USD năm 2018 lên 1.300 tỷ USD vào năm 2025.

Thị trường tạp hóa trực tuyến ở Ấn Độ chỉ trị giá khoảng 3 tỷ USD, theo Công ty nghiên cứu Forrester. Tuy nhiên con số này đang tăng nhanh trong bối cảnh đại dịch làm thay đổi thói quen mua sắm của người tiêu dùng. Vào thời điểm ra mắt hồi cuối năm ngoái, JioMart đặt mục tiêu tạo mối quan hệ đối tác với 30 triệu cửa hàng nhỏ lẻ trên nền tảng này.

Cơ hội từ dịch Covid-19

Dịch Covid-19 và lệnh phong tỏa của Ấn Độ thúc đẩy các cửa hàng nhỏ lẻ chuyển sang bán hàng trực tuyến. Hơn 400 triệu người dùng tại Ấn Độ sử dụng WhatsApp làm phương tiện nhắn tin để hỏi mua hàng hóa, dịch vụ.

Ông Sambit Mohanty, một giám đốc tiếp thị 40 tuổi, cố đặt mua lá trà và súp cho cha mẹ mình trên Amazon. Nhưng thời gian giao hàng mất đến 10 ngày. Ông cũng không thể mua đồ chơi cho con gái vì Amazon ngừng nhận đơn đặt hàng đối với các mặt hàng không thiết yếu.

Ông Sambit Mohanty cho biết sẽ quay lại với các cửa hàng tạp hóa địa phương. Nhiều trong số họ kinh doanh trên WhatsApp. Tuy nhiên, các cửa hàng tạp hóa địa phương có một nhược điểm. Đó là khó khăn trong việc theo dõi hàng tồn kho vì nhiều chủ cửa hàng chỉ theo dõi hàng hóa bằng một cuốn sổ và thường quên cập nhật.

Nếu JioMart có thể kết nối với hàng triệu cửa hàng, giúp tổ chức và theo dõi hàng tồn kho, vấn đề này sẽ được giải quyết. Reliance cũng có số lượng cửa hàng tạp hóa lớn nhất tại Ấn Độ với vai trò nhà cung cấp.

Theo chuyên gia Pathak thuộc Counterpoint Research, việc thuyết phục các cửa hàng bán lẻ hợp tác với JioMart cũng dễ dàng hơn vì họ đã quen dùng WhatsApp và không cần tải ứng dụng mới.

JioMart có nhiều lợi thế khi hợp tác với ứng dụng nhắn tin WhatsApp. Ảnh: Getty Images.

Ông Ambani đang đứng trước áp lực trả hết khoản nợ của Reliance Industries. Ngay sau khi thỏa thuận với Facebook được công bố, Jio Platforms tiết lộ thêm 3 khoản đầu tư lớn. Đó là 750 triệu USD từ Silver Lake, 1,5 tỷ USD của Vista và 870 triệu USD từ General Atlantic.

Như vậy, tỷ phú giàu nhất châu Á được đảm bảo đến 9 tỷ USD trong vòng chưa đầy 4 tuần. Tại cuộc họp cổ đông năm ngoái, ông tuyên bố muốn Reliance Industries trở thành “công ty có nợ ròng bằng 0 vào tháng 3/2021”. Tính đến tháng 3/2020, Reliance có khoảng 44 tỷ USD nợ trên sổ sách.

“Reliance cần công nghệ để chuyển từ công ty thương mại dầu khí sang công ty phần mềm”, chuyên gia Meena của Forrester nhận định. Đại dịch khiến doanh thu dầu mỏ lao dốc. Nhu cầu dầu toàn cầu sụt giảm vì hoạt động vận tải, công nghiệp và thương mại giảm mạnh.

“Các nhà đầu tư đã nhìn thấy tiềm năng của WeChat phiên bản Ấn Độ và tin rằng công ty có thể trị giá đến hàng trăm tỷ USD một ngày nào đó”, Fernyhough của Pitchbook bình luận. Tháng trước, Reliance Industries tuyên bố đã vượt quá mục tiêu và có thể đạt mục tiêu nợ bằng 0 vào cuối năm nay.