Thất bại mô hình BOT, dự án PPP cao tốc Bắc - Nam không hấp dẫn nhà đầu tư

Đinh Tịnh - 09/06/2020 07:13 (GMT+7)

(VNF) - Nếu 3 dự án cao tốc đoạn Mai Sơn - QL45; Vĩnh Hảo - Phan Thiết và đoạn Phan Thiết - Dầu Giây được chuyển sang hình thức đầu tư công thì chỉ còn 5 dự án cao tốc Bắc - Nam phía Đông thực hiện theo hình thức PPP (đối tác Công - tư). Tuy nhiên, các dự án này không thu hút được các nhà đầu tư tài chính lớn tham gia, chủ yếu chỉ là những nhà thầu xây lắp.

45/60 dự án BOT nguy cơ 'vỡ trận'

Báo cáo của Bộ GTVT cho thấy, hiện nay, khó khăn nhất cho việc triển khai các dự án đầu tư kết cấu hạ tầng giao thông theo hình thức PPP là khả năng thu hút vốn tín dụng.

Hiện Bộ đang quản lý 61 hợp đồng dự án đầu tư theo hình thức BOT, trong đó có 60 dự án đã hoàn thành đưa vào khai thác, 1 dự án đang đầu tư xây dựng.

Trong quá trình quản lý hợp đồng đã phát sinh các vướng mắc khó có thể giải quyết trong ngắn hạn, trong đó khó khăn lớn nhất hiện chưa được giải quyết là doanh thu thực tế thấp hơn so với doanh thu dự báo trong phương án tài chính của hợp đồng BOT.

Tính đến hết năm 2019, có 45 dự án doanh thu thực tế thấp hơn so với dự báo trong phương án tài chính của hợp đồng BOT. Trong đó, 2 dự án doanh thu chỉ đạt 13-15% và 3 dự án chưa được thu phí hoặc đang tạm dừng thu phí) với nguyên nhân chủ yếu là giảm giá vé cho các phương tiện lân cận trạm thu phí; Giảm giá vé theo chỉ đạo của Chính phủ tại Nghị quyết số 35/NQ-CP ngày 16/5/2016; Sự gia tăng các phương tiện sử dụng vé tháng/quý/năm; Lưu lượng xe qua trạm thu phí ở một số tuyến thấp hơn so với dự báo.

Và đặc biệt là chưa được tăng phí theo lộ trình trong hợp đồng BOT theo chỉ đạo của Chính phủ để ổn định kinh tế vĩ mô.

Ngoài ra, các doanh nghiệp BOT gặp rất nhiều khó khăn khi phải bổ sung kinh phí để cố gắng trả nợ ngân hàng và các ngân hàng đã có ý kiến về nguy cơ phải cơ cấu lại thời hạn trả nợ, chuyển nhóm nợ đối với các khoản vay đầu tư theo hình thức hợp đồng BOT này.

Covid-19 khiến các dự án BOT "khó khăn kép"

Trong khi các khó khăn, vướng mắc về hoàn vốn cho các BOT còn chưa được giải quyết thì từ đầu năm 2020, dịch bệnh Covid-19 xuất hiện và đã tác động tiêu cực tới mọi mặt đời sống kinh tế - xã hội của đất nước, trong đó các doanh nghiệp BOT bị ảnh hưởng trực tiếp do lưu lượng phương tiện giảm sâu dẫn đến doanh thu giảm, đặc biệt trong thời gian thực hiện giãn cách xã hội.

Qua tổng hợp số liệu thống kê từ các doanh nghiệp BOT báo cáo (cập nhật đến hết ngày 22/4/2020), có tới 58/60 dự án doanh thu thực tế thấp hơn so với doanh thu dự báo trong phương án tài chính của hợp đồng BOT, trong đó 17 dự án doanh thu thực tế chưa đạt 50% so với dự báo.

Dịch Covid-19 đã làm gia tăng khoảng cách giữa doanh thu thực tế với doanh thu dự báo trong phương án tài chính của hầu hết các hợp đồng BOT, từ đó ảnh hưởng rất lớn tới khả năng trả nợ của các doanh nghiệp BOT.

Các ngân hàng thường yêu cầu trả nợ theo kế hoạch, tức là doanh nghiệp BOT phải bù thêm từ nguồn vốn khác khi doanh thu thực tế thấp hơn so với dự báo dẫn đến các doanh nghiệp BOT rất khó khăn và không có nguồn vốn để thực hiện công tác bảo trì công trình dự án, tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn giao thông, đồng thời tiềm ẩn nguy cơ cao phát sinh nợ xấu, ảnh hưởng đến chất lượng tín dụng, an toàn hệ thống tín dụng...

Nhà đầu tư tài chính lớn "quay lưng" với cao tốc Bắc - Nam

Trước "khó khăn kép" xảy ra với BOT khiến dòng tiền hụt thu, các dự án nằm trong tình trạng nợ xấu ngân hàng, rõ ràng các nhà đầu tư tài chính lớn "quay lưng" với cao tốc Bắc - Nam là điều dễ hiểu.

Chính Bộ GTVT cũng phải thừa nhận: "Các nhà đầu tư trong nước không mạnh về tài chính, chủ yếu quan tâm đến các dự án có mức vốn tham gia của nhà nước lớn, vốn huy động tín dụng thấp, như: các dự án Nha Trang - Cam Lâm (vốn NSNN chiếm 66%), Cam Lâm - Vĩnh Hảo (vốn NSNN chiếm 68%) có đến 5 - 9 nhà đầu tư quan tâm".

"Trong khi các dự án có nhu cầu vận tải cao, mức vốn tham gia của nhà nước thấp, chủ yếu huy động từ nguồn vốn tín dụng như Mai Sơn - Quốc lộ 45, đoạn Phan Thiết - Dầu Giây,... tương đồng về hiệu quả tài chính nhưng chỉ có 2 - 3 nhà đầu tư quân tâm".

Ngoài ra, Ngân hàng Nhà nước cũng đã có văn bản số 110/NHNN-TD ngày 17/02/2020 báo cáo Thủ tướng Chính phủ nêu rõ:

"Tính đến 31/12/2019, cam kết cấp tín dụng đối với các dự án BOT, BT giao thông là 173.444 tỷ đồng, dư nợ cấp tín dụng là 110.673 tỷ đồng (chiếm 1,35% tổng dư nợ nền kinh tế), tỷ lệ nợ xấu chiếm 0,27%".

Hiện có rất nhiều dự án doanh thu thực tế thấp hơn so với phương án tài chính trong hợp đồng với dư nợ khoảng 64.676 tỷ đồng, có nguy cơ phải chuyển nhóm nợ, khả năng nợ xấu tiếp tục tăng, ảnh hưởng đến chất lượng tín dụng của các ngân hàng.

Quy định pháp luật: Các tổ chức tín dụng phải tuân thủ các tỷ lệ đảm bảo an toàn, các giới hạn cấp tín dụng. Tỷ lệ tối đa sử dụng nguồn vốn ngắn hạn để cho vay trung hạn và dài hạn phải được điều chỉnh giảm dần, đến ngày 31/12/2016 là 60%, đến ngày 31/12/2018 là 45%, từ ngày 01/01/2019 là 40% và sẽ tiếp tục giảm theo lộ trình xuống mức 30% vào ngày 01/10/2022.

Như vậy, Ngân hàng Nhà nước cho rằng các dự án đầu tư kết cấu hạ tầng giao thông thường có tổng mức đầu tư lớn, nguồn vốn vay ngân hàng lên tới 80% nên có thể vượt giới hạn cấp tín dụng (15%, 25% vốn tự có của ngân hàng đối với 1 khách hàng, khách hàng và người có liên quan) trong khi hiện nay hệ số an toàn vốn (CAR) của các ngân hàng thương mại Nhà nước đã chạm ngưỡng, tổng mức dư nợ và cam kết tín dụng đối với các dự án BOT, BT đã chạm giới hạn cấp tín dụng đối với lĩnh vực này.

Cùng với đó, những vướng mắc về thu phí, doanh thu như báo cáo trên chưa được cấp có thẩm quyền xử lý dẫn đến doanh thu thực tế thấp hơn với dự kiến nên các tổ chức tín dụng sẽ rất khó khăn để tham gia tài trợ vốn đối với dự án mới.

Rõ ràng, nếu 5 dự án cao tốc Bắc - Nam tiếp tục thực hiện bằng hình thức PPP sẽ gặp rất nhiều khó khăn, đặc biệt là huy động vốn, tìm nhà đầu tư trong nước đủ mạnh tài chính và rủi ro trong hoàn vốn cho dự án là rất lớn.

Nếu 5 dự án này "lỡ hẹn" sẽ rất tiếc cho cao tốc với mục tiêu ban đầu sẽ hoàn thành trong giai đoạn 2018-2021. Đến thời điểm này, nếu được phê duyệt sang đầu tư công các dự án sẽ hoàn thành trong giai đoạn 2020-2023 đã là chậm so với kế hoạch ban đầu.

>>> https://vietnamfinance.vn/vi-sao-cao-toc-bac-nam-vang-bong-nha-dau-tu-tai-chinh-lon-20180504224238595.htm

Tags:

cao tốc Bắc - Nam

BOT vỡ trận

khó hoàn vốn BOT

3 dự án cao tốc Bắc Nam chuyển về đầu tư công

đầu tư công cao tốc Bắc - Nam

vốn cho cao tốc Bắc - Nam

Đà Nẵng: Loạt dự án BĐS tái khởi động sau nhiều năm bỏ hoang

(VNF) - Nhiều dự án ở Đà Nẵng sau thời gian bỏ hoang đã khởi động trở lại được kỳ vọng sẽ góp phần để thị trường nhà đất thêm sôi động

Vì sao các giải pháp phát triển nhà giá rẻ thất bại?

Vinhomes chính thức ra mắt Vinhomes Wonder City tại Đan Phượng, Hà Nội

Đà Nẵng: Dự án ven biển chậm triển khai, bị thu hồi làm công viên

Trở thành điểm đến 4 mùa, Hải Phòng đang làm gì để tỏa sáng trên bản đồ BĐS nghỉ dưỡng?

First Real đặt mục tiêu doanh thu 300 tỷ đồng, tăng trưởng 242%

Nhà giá rẻ 'biến mất' tại các đô thị lớn

22/03/25 09:00 (GMT+7)

(VNF) - Vài năm trở lại đây, đi cùng với sự khan hiếm của nguồn cung và "cơn sóng thần" của giá nhà, phân khúc nhà giá rẻ tại các đô thị lớn như Hà Nội và TP. HCM đã gần như "biến mất". Điều này khiến giấc mơ an cư của người thu nhập trung bình và thấp ngày càng xa vời.

Hải Dương đấu giá chọn nhà đầu tư làm khu nhà ở 2.800 tỷ đồng

22/03/25 08:15 (GMT+7)

(VNF) - UBND tỉnh Hải Dương quyết định lựa chọn hình thức đấu giá quyền sử dụng đất để lựa chọn nhà đầu tư thực hiện Dự án Xây dựng khu nhà ở thuộc khu vực trung tâm phường Phạm Ngũ Lão, TP Hải Dương.

Đề xuất tăng mức lợi nhuận NƠXH lên 13%, chọn nhà đầu tư không qua đấu thầu

22/03/25 07:45 (GMT+7)

(VNF) - Bộ Xây dựng đề xuất tăng định mức lợi nhuận tối đa cho các chủ đầu tư làm nhà ở xã hội từ 10% lên 13%. Ngoài ra, Bộ này cũng đề xuất địa phương được chỉ định thầu nhà đầu tư dự án nhà xã hội.

Hà Nội: Đấu giá đất Mê Linh, mức trúng cao nhất hơn 77 triệu đồng/m2

22/03/25 07:15 (GMT+7)

(VNF) - Huyện Mê Linh phối hợp với Công ty Đấu giá Hợp danh đấu giá Việt Nam tổ chức thành công phiên đấu giá quyền sử dụng đất đối với 15 thửa đất tại điểm X1, thôn Đông Cao, xã Tráng Việt, với mức trúng cao nhất hơn 77,6 triệu đồng/m2.

Coteccons công bố trúng thầu và khởi công dự án phát triển các Đại học Quốc gia Việt Nam

21/03/25 15:23 (GMT+7)

(VNF) - Công ty Cổ phần Xây dựng Coteccons (HoSE: CTD) chính thức công bố trúng thầu và khởi công gói thầu HCMVNU-CW-01 - Xây dựng các khối nhà YB1, YB2, YB3 và hạ tầng cảnh quan - thuộc Dự án Phát triển các Đại học Quốc gia Việt Nam - Tiểu dự án Đại học Quốc gia TP. HCM (VUDP-HCM), có giá trị gần 500 tỷ đồng, do Ban Quản lý dự án Quốc tế (ĐHQG TP. HCM) làm chủ đầu tư.

Khởi động dự án khu đô thị lấn biển 11.500 tỷ đồng ở Đà Nẵng

21/03/25 13:45 (GMT+7)

(VNF) - Khu đô thị mới Thuận Phước – Đà Nẵng vốn đầu tư 11.500 tỷ đồng, có Công viên chuyên đề rộng 16,5ha được xem là điểm đến hấp dẫn bậc nhất tại Đà Nẵng, chính thức khởi động sau nhiều năm được chấp thuận chủ trương đầu tư.

Theo dấu dòng tiền: Khi thấp tầng ‘nổi sóng’

21/03/25 07:30 (GMT+7)

(VNF) - Thấp tầng đang là phân khúc được hấp thụ khá mạnh trên thị trường bất động sản miền Bắc. Nhưng sự ưa chuộng đối với loại sản phẩm có giá trị cao này không phải mới chỉ bắt đầu, càng không đến một cách tự nhiên.

Quảng Ninh tìm nhà đầu tư làm khu công nghiệp 348ha tại Vân Đồn

21/03/25 07:15 (GMT+7)

(VNF) - Ban Quản lý Khu kinh tế Quảng Ninh đang mời gọi các nhà đầu tư nghiên cứu thực hiện Dự án đầu tư xây dựng và kinh doanh hạ tầng Khu công nghiệp Đông Bắc Sân bay, Khu kinh tế Vân Đồn.

Đất nền Sóc Sơn tăng nhiệt, trúng đấu giá gấp 5 lần khởi điểm

20/03/25 19:08 (GMT+7)

(VNF) - Phiên đấu giá 23 lô đất tại xã Tiên Dược, huyện Sóc Sơn, thành phố Hà Nội, vừa ghi nhận lô đất được trả giá cao nhất lên đến 93,4 triệu đồng/m2, cao gấp 5 lần giá khởi điểm.

Sun Group xây nhà ở xã hội chất lượng cao tại trung tâm đô thị phía Nam Hà Nội

20/03/25 17:23 (GMT+7)

(VNF) - Sáng 20/3 tại TP Phủ Lý, Hà Nam, Tập đoàn Sun Group và tỉnh Hà Nam đã tổ chức lễ khởi công công trình nhà ở xã hội (NOXH) trong quần thể đại đô thị nghỉ dưỡng Sun Urban City.

Sau 2 năm sở hữu đất vàng Tây Hồ Tây: CMC sắp xây tháp công nghệ 1.800 tỷ

20/03/25 15:45 (GMT+7)

(VNF) - Đây là khu đất B2-CC3 sẽ triển khai dự án CMC Creative Space Hanoi có tổng vốn đầu tư khoảng 1.789 tỷ đồng.

Tiến độ gỡ vướng loạt dự án dính ‘đại án’ ở Đà Nẵng

20/03/25 15:15 (GMT+7)

(VNF) - Loạt dự án dính “đại án” ở Đà Nẵng được Quốc hội thông qua Nghị quyết về cơ chế, chính sách đặc thù để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc sẽ hoàn thành việc rà soát hồ sơ pháp lý trong tháng 4/2025.

Hòa Bình: Tìm DN bỏ vốn 1.700 tỷ làm khu đô thị sinh thái

20/03/25 13:15 (GMT+7)

(VNF) - Tỉnh Hoà Bình đang kêu gọi đầu tư dự án Khu đô thị sinh thái Phú Minh tại xóm Vật Lại, xã Thịnh Minh, thành phố Hòa Bình.

Nhà giàu Hà Nội đổ về, đất nền Đà Nẵng - Quảng Nam vào cơn sốt mới

20/03/25 09:00 (GMT+7)

(VNF) - Thị trường đất nền Đà Nẵng và Quảng Nam có những diễn biến tích cực khi thị trường chung đang ấm dần lên cùng với những thông tin về việc sáp nhập, đặc biệt là khu vực vùng ven.

Diễn biến tại 3 dự án trong vụ kiện tranh chấp đất đai lớn nhất miền Trung

20/03/25 07:15 (GMT+7)

(VNF) - UBND tỉnh Quảng Nam yêu cầu Công ty Cổ phần Bách Đạt An tập trung tối đa nhân lực, nguồn lực đẩy nhanh tiến độ thi công các dự án, đưa vào sử dụng đảm bảo tiến độ đến tháng 12/2025.

Quảng Ngãi: Hỗ trợ 70% chi phí đầu tư hạ tầng nhà ở xã hội

19/03/25 13:56 (GMT+7)

(VNF) - Quảng Ngãi thống nhất hỗ trợ 70% kinh phí đầu tư xây dựng hệ thống hạ tầng kỹ thuật trong phạm vi dự án xây dựng nhà ở xã hội theo quy hoạch chi tiết được cấp có thẩm quyền phê duyệt.

Đồng Nai: Kim Oanh Group muốn xây ba khu NƠXH với hơn 5.000 căn hộ

19/03/25 08:45 (GMT+7)

(VNF) - Thông tin từ Sở Xây dựng tỉnh Đồng Nai, Công ty cổ phần Tập đoàn địa ốc Kim Oanh vừa có đề xuất đầu tư 3 dự án nhà ở xã hội trên địa bàn tỉnh này.

Đà Nẵng: Lập Chợ đêm Sơn Trà trên khu đất vàng 3.800m2

19/03/25 08:15 (GMT+7)

(VNF) - Khu đất A2-4 và A2-5 cho thuê để làm chợ đêm Sơn Trà nằm ngay đường dẫn lên cầu Rồng có diện tích hơn 3.800m2.

Tổng quan Nhà ở xã hội UDIC Eco Tower Hạ Đình cho người cần mua

19/03/25 08:00 (GMT+7)

(VNF) - Ngày 5/12/2024, dự án nhà ở xã hội N01 Hạ Đình chính thức được khởi công, đánh dấu một cột mốc quan trọng trong nỗ lực giải quyết vấn đề nhà ở cho người dân Thủ đô. Dự án được kỳ vọng mang đến những căn hộ chất lượng với mức giá hợp lý, đáp ứng nhu cầu an cư của nhiều người dân có thu nhập thấp và trung bình.

Thái Nguyên: Đấu thầu quốc tế chọn DN làm khu đô thị 1.660 tỷ ở Phổ Yên

19/03/25 07:15 (GMT+7)

(VNF) - UBND tỉnh Thái Nguyên sẽ lựa chọn nhà đầu tư dự án Khu đô thị Hồng Tiến (khu nhà ở đường 47m) với tổng vốn đầu tư lên đến 1.660 tỷ đồng theo phương thức đấu thầu.

Hà Nội: Xử lý nghiêm 'cò' nhà ở xã hội

18/03/25 17:51 (GMT+7)

(VNF) - Sở Xây dựng Hà Nội mới đây đã kiến nghị Công an thành phố xử lý nghiêm các trường hợp lợi dụng chính sách nhà ở xã hội để thu tiền hoặc đặt cọc trái quy định.

Vinschool của tỷ phú Phạm Nhật Vượng vay ADB 150 triệu USD

18/03/25 11:42 (GMT+7)

(VNF) - Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB) vừa ký kết khoản vay liên kết bền vững (SLL) trị giá 150 triệu USD với Công ty Cổ phần Vinschool (công ty con của Tập đoàn Vingroup).

Toàn cảnh khu 'đất vàng' xây tháp TIG Tower cao 29 tầng

18/03/25 09:30 (GMT+7)

(VNF) - Dự án TIG Tower là toà tháp văn phòng, căn hộ khách sạn cao 29 tầng, nằm trên trục đường Nguyễn Trãi, quận Thanh Xuân, thành phố Hà Nội.

Theo dấu dòng tiền: Nhà đầu tư bất động sản đang đổ về đâu?

18/03/25 09:00 (GMT+7)

(VNF) - Những tháng đầu năm 2025, thị trường bất động sản miền Bắc ghi nhận sự dịch chuyển đáng chú ý của dòng tiền đầu tư, từ Hà Nội sang các tỉnh lân cận.

Tin khác

Đà Nẵng: Loạt dự án BĐS tái khởi động sau nhiều năm bỏ hoang