Thiếu hệ thống quản lý chung, ngân hàng khó kiểm soát chuyển tiền ra nước ngoài

Theo TS. Nguyễn Quốc Hùng, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam cho biết, trong bối cảnh toàn cầu hóa, nhu cầu chuyển tiền ra nước ngoài càng phổ biến hơn như mua bán, kinh doanh, trợ cấp người thân ở nước ngoài, hay đi du học, công tác…. Nhưng việc kiểm soát và quản lý hoạt động thanh toán, chuyển tiền ra nước ngoài qua hệ thống ngân hàng đang gặp nhiều thách thức.

Thời gian qua, đã xảy ra một số trường hợp tổ chức và cá nhân lợi dụng, lừa đảo các ngân hàng để thực hiện các hành vi chuyển tiền trái phép ra nước ngoài với các phương thức như sử dụng một bộ hồ sơ, chứng từ chuyển tiền nhiều lần tại cùng hệ thống ngân hàng và thực hiện chuyển tiền nhiều lần tại các ngân hàng khác nhau, lập hợp đồng, hóa đơn khống để chuyển tiền trái phép…

Trước tình hình đó, ngày 30/12/2022, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã ban hành Thông tư số 20/2022/TT-NHNN hướng dẫn hoạt động chuyển tiền một chiều từ Việt Nam ra nước ngoài và thanh toán, chuyển tiền cho các giao dịch vãng lai khác của người cư trú là tổ chức, cá nhân để các ngân hàng thống nhất thực hiện.

Bà Nguyễn Thị Vân Hoài, Phó Chủ nhiệm CLB Pháp chế trực thuộc Hiệp hội Ngân hàng, cho hay, căn cứ quy định tại Thông tư 20/2022/TT-NHNN, các tổ chức tín dụng (TCTD) đã giám sát chặt chẽ hoạt động thanh toán, chuyển tiền ra nước ngoài, hạn chế các trường hợp lợi dụng chuyển tiền vượt mức quy định tại ngân hàng bằng các quy định kiểm soát giao dịch chuyển tiền thực hiện trong nội bộ của TCTD và kiểm soát giao dịch chuyển tiền thực hiện tại các ngân hàng khác nhau.

Tuy nhiên, đối với các giao dịch thanh toán, chuyển tiền chuyển tiền một chiều ra nước ngoài thực hiện tại các ngân hàng khác nhau thì ngân hàng không thể kiểm soát được, vì hiện tại không có hệ thống quản lý chung toàn ngành ngân hàng. Các ngân hàng chỉ nhận diện trên cơ sở tiếp nhận nhu cầu của khách hàng, tư vấn kỹ cho khách hàng về trách nhiệm tuân thủ quy định quản lý ngoại hối của NHNN, đặc biệt là hạn mức tối đa được chuyển khi đề nghị ngân hàng chuyển tiền.

Đại diện các TCTD cũng đưa ra một số đề xuất, kiến nghị đối với NHNN để hoạt động thanh toán, chuyển tiền ra nước ngoài được kiểm soát hiệu quả hơn nữa, như: xây dựng hệ thống kết nối thông tin dữ liệu thanh toán và giám sát tập trung đối với hoạt động chuyển tiền một chiều ra nước ngoài của cá nhân bao gồm các thông tin giao dịch; phối hợp Tổng cục Hải quan sớm xây dựng hệ thống cung cấp bổ sung thông tin bằng tờ khai hải quan điện tử; ban hành quy định, hướng dẫn chung về danh mục hồ sơ chứng minh mục đích chuyển tiền một chiều ra nước ngoài của người cư trú; bổ sung quy định, hướng dẫn về giao dịch chuyển tiền của cá nhân có nhiều quốc tịch;…