Theo báo cáo, nhiều dự án đăng ký thế chấp với thời gian dài nhưng chưa thực hiện thủ tục xoá đăng ký thế chấp, làm ảnh hưởng đến việc người mua nhà không được cấp giấy chứng nhận.
Trong đó có 41/60 dự án chủ đầu tư thế chấp từ năm 2016 đến 2023, nhiều dự án thế chấp từ các năm 2008 - 2011 đến nay chủ đầu tư vẫn chưa giải chấp. Một số dự án đã đưa vào sử dụng và bàn giao cho người mua nhà.
Liên quan đến vấn đề dự án bị thế chấp, pháp luật đã có quy định trước khi chủ đầu tư dự án ký hợp đồng mua bán phải giải chấp tài sản thế chấp hoặc phải có thoả thuận giữa bên thế chấp- chủ đầu tư- người mua nhà, nên trong công văn thông báo đủ điều kiện bán nhà ở hình thành trong tương lai đối với các dự án thế chấp luôn có câu dự án đã được thế chấp, trong trường hợp này các ngân hàng đều có công văn đồng ý cho phép chủ đầu tư mở bán. Nếu chủ đầu tư cố tình chưa giải chấp mà ký hợp đồng với người mua nhà thì đây là hành vi lừa gạt.
Ngoài trường hợp nêu trên, việc cấp sổ hồng không thể thực hiện còn xảy ra với các dự án vi phạm pháp luật về xây dựng như chủ đầu tư xây dựng không đúng giấy phép hoặc xây dựng không đúng quy hoạch nên không đủ điều kiện nghiệm thu, hoàn công.
Theo đại diện Sở Xây dựng TP. HCM, quy định của pháp luật là không được hợp thức hoá các công trình xây dựng, không được tái cấp phép xây dựng các phần sai phép trong khi thực tế đã xảy ra; thực tế các quận, huyện có thể triển khai cưỡng chế các phần này nhưng một số trường hợp không thể nào cưỡng chế phá dỡ được.
Quan điểm của Sở Xây dựng là đối với phạm vi nào không vướng đến vi phạm xây dựng thì sẽ cấp giấy chứng nhận, phần nào vi phạm về cấp phép xây dựng về mặt kết cấu, khả năng chịu lực, ảnh hưởng đến mặt lâu dài thì buộc phải xử lý.
Sở Xây dựng đã có đề nghị UBND TP. Thủ Đức, các quận, huyện báo cáo thật bản chất của vấn đề đến Sở Xây dựng, UBND TP. HCM nội dung nào xử lý được, nội dung nào xử lý không được.
Liên quan đến các dự án chưa giải chấp ngân hàng nhưng chủ đầu tư vẫn bán, thời gian qua tình trạng xảy ra rất nhiều. Để minh bạch thông tin, UBND TP. HCM sẽ giao Sở Tài nguyên Môi trường, Sở Xây dựng làm việc với các ngân hàng, nắm lại các danh sách thế chấp, giải chấp để giải quyết vướng mắc trong việc cấp giấy chứng nhận cho người mua nhà.
