TS Nguyễn Đức Kiên: 'Nhìn hệ thống cảng biển sẽ biết được sức khỏe của nền kinh tế'

Tham luận tại tọa đàm “Kinh tế vùng trọng điểm nhìn từ hệ thống cảng biển” được tổ chức vào chiều 29/5, TS Nguyễn Đức Kiên cho biết, hiện Việt Nam có 45 cảng biển, tuy nhiên cảng biển đúng nghĩa của Việt Nam chỉ chiếm số ít, thực tế chúng ta đang có bến nhiều hơn nhiều cảng.

Hiện nay trên thế giới, 80% khối lượng hàng hóa trao đổi thương mại giữa các quốc gia là do vận tải biển đảm nhận. Còn ở Việt Nam, 90% lượng hàng hóa xuất nhập khẩu hàng năm của cả nước được thông qua hệ thống cảng biển. Theo đó, mỗi cụm cảng ở từng vùng miền đảm nhận chuyên chở hàng hóa, trao đổi thương mại cho cả một vùng kinh tế.

"Để biết được kinh tế của một nước đang tăng trưởng hay chững lại hoặc suy thoái… thì chỉ cần nhìn sự tấp nập hay đìu hiu của hệ thống cảng biển với kho bãi, hàng hoá xuất nhập thì sẽ bắt mạch được nhịp thở kinh tế của quốc gia. Nói cách khác, chỉ cần nhìn vào hệ thống cảng biển hiện nay sẽ biết được sức khỏe của nền kinh tế", TS Nguyễn Đức Kiên nói.

Phó chủ nhiệm Ủy ban kinh tế của Quốc hội đánh giá hệ thống cảng biển quốc gia, bao gồm các cảng biển do các doanh nghiệp Nhà nước, các cảng do công ty Cổ phẩn, liên doanh khai thác là cửa ngõ để các bạn quốc tế biết Việt Nam, hiểu Việt Nam và cũng là chỗ để Việt Nam chứng minh được năng lực, khả năng phát triển của nền kinh tế đang đạt được tốc độ khả quan.

Ông đánh giá vai trò của cảng biển rất quan trọng nhưng lưu ý rằng hiện nay nhiều cảng không có kết nối hạ tầng kỹ thuật phía sau. TS Nguyễn Đức Kiên lấy ví dụ, cụm cảng Cái Mép - Thị Vải hiện nay không có đường sắt và một thời gian rất dài không có đường bộ kết nối. Hay như cảng Lạch Huyện vừa được xây dựng, một cảng rất hoành tráng, vay vốn của Nhật Bản với sự tư vấn của Nhật Bản nhưng cuối cùng cũng lại không có đường sắt kết nối.

Đồng quan điểm với TS Nguyễn Đức Kiên, PGS.TS Trần Đình Thiên, thành viên Tổ tư vấn của Thủ tướng khẳng định Việt Nam có lợi thế đặc biệt về mặt địa lý, địa hình tự nhiên để phát triển kinh tế biển nhưng phải làm sao để tận dụng tốt hơn nữa những lợi thế này mới là vấn đề.

"Nhiều cảng biển để làm gì mới là câu hỏi cần trả lời. Việt Nam có các vùng kinh tế trọng điểm nằm dọc theo đường bờ biển và mỗi vùng kinh tế trọng điểm này có những đặc điểm khác nhau và việc tận dụng các cảng biển đó để phát triển kinh tế như thế nào là một vấn đề lớn", PGS.TS Trần Đình Thiên nói.

PGS.TS Trần Đình Thiên cũng cho rằng, cảng của Việt Nam phần lớn mới chỉ là cảng chở hàng vì hiện tại công nghiệp của chúng ta vẫn còn thô sơ, khiến lợi ích kinh tế vẫn thấp. Do đó, ngoài chức năng của riêng các vùng kinh tế trọng điểm, Việt Nam cần khai thác tối đa các chức năng cảng công nghiệp, cảng hàng hoá, cảng du lịch gắn với đặc điểm của từng vùng kinh tế trọng điểm một cách đồng bộ.

"Chúng ta cần có tầm nhìn chính xác và xây dựng hướng phát triển dựa trên đặc điểm riêng của từng vùng. Nếu chỉ xây dựng chiến lược chung chung thì rất khó phát triển", PGS.TS Trần Đình Thiên nhận định.