Tỷ phú bỏ quốc tịch Mỹ và bị Mark 'đá' khỏi Facebook giờ ra sao?

Mỗi khi tiếp khách trong căn phòng trên tầng tám ở Singapore Land Tower, Eduardo Saverin biết mình sẽ bị hỏi những câu liên quan đến việc tranh chấp tại Facebook.

Đồng sáng lập của gã khổng lồ mạng xã hội không chỉ là một trong những tỷ phú tự thân trẻ nhất thế giới với khối tài sản gần 10 tỷ USD mà còn là cái tên quen thuộc với nhiều người sau thành công của bộ phim The Social Network ra mắt năm 2010.

Một năm sau đó, Saverin từ bỏ quốc tịch Mỹ với lời đồn đoán để trốn 700 triệu USD tiền thuế trước khi Facebook lên sàn chứng khoán. Saverin luôn phủ nhận lý do này và cho biết muốn tránh xa câu chuyện về mình trên màn ảnh Hollywood. Giờ đây, Saverin muốn thế giới biết đến anh như đồng sáng lập một công ty đầu tư mạo hiểm đang trong thời kì chuyển giao quan trọng.

Cuộc chia tay ồn ào với Facebook

15 năm trước, một nhóm 5 sinh viên Harvard gồm Mark Zuckerberg, Eduardo Saverin, Dustin Moskovitz, Chris Hughes và Andrew McCollum đồng sáng lập một mạng xã hội nhỏ trong nội bộ trường có tên “The Facebook”. Phần còn lại đã trở thành lịch sử.

Ngày nay, Facebook có giá trị vốn hóa hơn 470 tỷ USD và Mark Zuckerberg trở thành một trong 10 người giàu nhất thế giới với khối tài sản hơn 60 tỷ USD. Nhưng Mark cũng là nhà sáng lập duy nhất ở lại Facebook. 4 người còn lại đều đã ra đi. Trong số này, cuộc chia tay của Saverin là ồn ào hơn cả.

Năm 2012, khi Mark đang ăn mừng sự kiện Facebook chính thức niêm yết trên sàn chứng khoán Nasdaq, người cộng sự một thời của anh, Saverin, ở cách đó hơn 15.000 km.

Saverin đã chuyển đến Singapore từ năm 2009 và bị “đá” khỏi Facebook từ năm 2005 cùng hàng loạt mâu thuẫn, những vụ kiện cáo với Mark về việc ông chủ Facebook đã tìm cách đẩy Saverin ra khỏi công ty.

Chân dung Eduardo Saverin. Ảnh: Forbes.

Dù là cổ đông lớn thứ hai của Facebook chỉ sau Mark lúc thành lập, ngày nay, Saverin chỉ còn 2% cổ phần của mạng xã hội này. Tuy nhiên, chừng đó là đủ để Saverin nắm trong tay gần 10 tỷ USD.

Trong buổi phỏng vấn với Forbes mới đây, Saverin vẫn dành những lời có cánh cho Facebook nói chung và Mark nói riêng. Anh nói rằng công ty “ở rất gần trong trái tim mình” và không quên dành lời khen cho tài lãnh đạo của Mark Zuckerberg và Giám đốc vận hành Sheryl Sandberg.

“Tôi vô cùng tự hào về những gì Mark đã làm để xây dựng một tổ chức có quy mô và giá trị như hiện tại. Anh ấy sẽ làm việc chăm chỉ để đưa mọi thứ đi đúng hướng”, Saverin nói.

Nhà đầu tư mạo hiểm tài ba hay chỉ là một tỷ phú nhiều tiền?
Cùng cộng sự Raj Ganguly của mình, Saverin ra mắt quỹ B Capital năm 2015. Ganguly cũng là cựu sinh viên Harvard như Saverin và từng có thời gian làm việc cùng anh tại quỹ Bain Capital từ năm 2012.

Thời điểm thành lập B Capital, Saverin nhìn thấy tiềm năng đầu tư vào khu vực Đông Nam Á và Ấn Độ. Trong khi đó, Ganguly muốn xây dựng một quỹ đầu tư thật sự của riêng mình.

Cuối cùng, cả hai đi đến quyết định thành lập quỹ đầu tư mới với hai điểm khác biệt: tạo ra dấu ấn tại Đông Nam Á, thị trường mới nổi, ít cạnh tranh hơn và là bên thứ ba kết nối các công ty công nghệ với những hãng tư vấn hàng đầu thế giới như Boston Consulting Group (BCG).

Cộng sự Raj Ganguly của Eduardo Saverin. Ảnh: David Yellen.

Nhiều quỹ đầu tư mạo hiểm thường bắt đầu bằng cách rót tiền cho một vài công ty trên sân nhà của mình. Nhưng đó không phải là sự lựa chọn của Saverin và cộng sự. Quỹ B Capital đã vạch ra một chiến lược mang tính quốc tế ngay từ đầu với khoản tiền 360 triệu USD kêu gọi được để đầu tư vào các công ty công nghệ.

Danh mục đầu tư hiện tại của B Capital gồm hơn 20 công ty ở khắp nơi trên toàn cầu. Saverin và Ganguly hỗ trợ các công ty trong nhiều lĩnh vực gồm thương mại, vận chuyển, chăm sóc sức khoẻ ở châu Âu, châu Á và Mỹ.

Mối liên kết với tập đoàn tư vấn BCG của B Capital cũng là một điểm mấu chốt giúp các công ty startup trong hệ sinh thái đầu tư của Saverin hưởng lợi. Nhờ mối hợp tác này, các công ty được B Capital rót vốn có thể tiếp cận với những bộ não hàng đầu về tư vấn chiến lược cũng như mạng lưới khách hàng của BCG.

Bên cạnh đó, công ty của Saverin còn thu hút được nhiều nhân sự cấp cao, trong đó có Karren Page, cựu giám đốc tại Apple. Ngay khi đầu quân cho Saverin vào tháng trước, cô đã mang về mang về cho công ty mới bảy đối tác.

B Capital phát triển rất nhanh, nhưng Forbes cho rằng vẫn còn quá sớm để nói rằng lần này Saverin sẽ thành công. Quỹ của Saverin vẫn chưa thoái vốn ở bất kỳ công ty nào. Các công ty được B Captial rót tiền chưa tạo ra kết quả quá nổi bật, ngoài hãng chia sẻ xe trượt điện Bird.

Nhưng Saverin và Ganguly vẫn đầy lạc quan. Quỹ B Capital của họ sắp sửa có vòng gọi vốn tiếp theo với số tiền lớn gấp đôi lần đầu tiên, theo nguồn tin của Forbes.

Nhiều nhà sáng lập startup giờ đây khi gặp Saverin vẫn nghi hoặc liệu mình đang ngồi đối diện với một trong những nhà đầu tư Midas trong tương lai (tên danh sách các nhà đầu tư mạo hiểm thành công nhất thế giới do Forbes xếp hạng thường niên) hay chỉ là một tỷ phú nhiều tiền.