Theo báo cáo, hiện cả nước có 34 dự án lớn, 86 dự án thành phần quan trọng quốc gia, trọng điểm ngành giao thông vận tải tại 46 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương. Trong đó có 5 dự án đường sắt, 2 dự án cảng hàng không, còn lại là các dự án đường bộ, chủ yếu là đường bộ cao tốc và các đường vành đai vùng Thủ đô Hà Nội, đường vành đai TP. HCM.
Dự án cao tốc Bắc-Nam phía đông đã hoàn thành 9/11 dự án thành phần giai đoạn 2017-2020 và dự án Mỹ Thuận - Cần Thơ theo đúng kế hoạch, nâng tổng số đường cao tốc lên 1.892 km, trong đó riêng năm 2023 là 475 km; 2 dự án còn lại đầu tư theo hình thức hợp đồng BOT, các chủ đầu tư, nhà thầu đang tích cực triển khai để hoàn thành theo đúng chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.
Đối với 12 dự án thành phần giai đoạn 2021 - 2025, mặc dù năm đầu triển khai còn vướng mắc nhiều về mặt bằng và vật liệu xây dựng nhưng các chủ đầu tư, nhà thầu đã nỗ lực tổ chức thi công, bám sát tiến độ đề ra.
Đối với 5 dự án đường bộ cao tốc trục Đông-Tây và đường vành đai, tiến độ triển khai còn chậm, trừ một số gói thầu do TP. HCM và Long An (đường Vành đai 3), Hà Nội (đường Vành đai 4), Bà Rịa - Vũng Tàu (đường cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu), Đắk Lắk và Khánh Hòa (Khánh Hòa - Buôn Ma Thuột) làm cơ quan chủ quản triển khai cơ bản đáp ứng kế hoạch.
Các dự án cao tốc khác như Tuyên Quang - Hà Giang đoạn qua tỉnh Hà Giang; Cao Lãnh - An Hữu; Bến Lức - Long Thành đang được các chủ đầu tư, nhà thầu triển khai bám sát tiến độ đề ra.
Dự án đường sắt đô thị Nhổn - ga Hà Nội và dự án Bến Thành - Suối Tiên, đang được Hà Nội và TP. HCM rà soát, tháo gỡ các vướng mắc trong hợp đồng, thực hiện đào tạo nhân sự, hoàn tất các thủ tục về phòng cháy, chữa cháy, nghiệm thu công trình, chứng nhận an toàn hệ thống để phấn đấu vận hành vào tháng 7/2024.
Đối với dự án cảng hàng không quốc tế Long Thành, các gói thầu đang tổ chức thi công như gói thầu 5.10 nhà ga hành khách, gói thầu xây dựng các công trình phục vụ quản lý bay đã được Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV), Tổng công ty Quản lý bay Việt Nam (VATM) chỉ đạo các nhà thầu tích cực triển khai bám sát tiến độ.
Các gói thầu chưa khởi công thuộc dự án thành phần 1 xây dựng trụ sở các cơ quan quản lý nhà nước, dự án thành phần 4 xây dựng các công trình thiết yếu đang được các cơ quan chủ quản triển khai các thủ tục đầu tư; lựa chọn nhà đầu tư. Gói thầu Nhà ga hành khách T3 Cảng hàng không quốc tế Tân Sơn Nhất được ACV triển khai thi công, bám sát tiến độ đề ra, đến nay giải ngân đạt 2.477/10.825 tỷ đồng (23%)…
Tại buổi đi kiểm tra hiện trường công tác thi công tuyến đường sắt Nhổn - ga Hà Nội mới đây, Thủ tướng Phạm Minh Chính đánh giá dự án đã kéo dài, do đó Chính phủ rất quan tâm vấn đề đẩy nhanh tiến độ, không để tiếp tục kéo dài, bởi càng kéo dài thì càng đội vốn, hiệu quả đầu tư thấp.
Về chất lượng, Thủ tướng cho rằng địa chất tại khu vực dự án tương đối phức tạp, cần nghiên cứu để xử lý tốt các vấn đề liên quan. Mặt khác, dự án có mặt bằng thi công hẹp, nên khi thi công càng cần bảo đảm an toàn, vệ sinh môi trường, tính toán công việc khoa học, hợp lý.
Cũng theo Thủ tướng, Việt Nam chưa có nhiều kinh nghiệm với các dự án metro, nên phải thuê tư vấn, nhà thầu nước ngoài, do đó mong được phía nước ngoài quan tâm chuyển giao công nghệ và đào tạo, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực.
Thủ tướng cũng đề nghị các nhà tư vấn, nhà thầu thiết kế, thi công tăng cường phối hợp chặt chẽ, nỗ lực, quyết tâm cao hơn, hành động quyết liệt hơn, tiếp tục huy động nhân lực, máy móc làm việc xuyên lễ, xuyên Tết với tinh thần "vượt nắng, thắng mưa", "3 ca, 4 kíp", "ăn tranh thủ, ngủ khẩn trương", "chỉ bàn làm, không bàn lùi". Chính phủ, các cơ quan liên quan và Hà Nội sẽ tiếp tục quan tâm, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc để thúc đẩy dự án.
Dự án đường sắt đô thị Nhổn - ga Hà Nội dài 12,5km, 1 depot và 12 ga (8 ga nổi, 4 ga ngầm), sử dụng vốn vay ODA. Giữa năm 2023, dự án này đã được Chính phủ quyết định điều chỉnh thời gian thực hiện từ năm 2009-2022 thành từ năm 2009-2027; đồng thời điều chỉnh tổng mức đầu tư dự án thành 34.826 tỷ đồng (tăng thêm 1.916 tỷ đồng, trong đó vốn đối ứng ngân sách TP. Hà Nội tăng 3.895,93 tỷ đồng và vốn vay ODA giảm 1.979,93 tỷ đồng).
Đối với đường sắt Bến Thành - Suối Tiên, hiện 17 đoàn tàu tại dự án này đang được nhà thầu Hitachi (Nhật Bản) tiến hành chạy thử liên tục. Mỗi ngày có 3 đoàn tàu chạy thử toàn tuyến, cả trên cao cùng đoạn ngầm từ depot Long Bình (TP. Thủ Đức) đến ga Bến Thành (quận 1) và ngược lại. Cùng với chạy thử các đoàn tàu, nhà thầu sẽ kiểm tra toàn bộ chức năng liên quan như: hệ thống tín hiệu, cửa chắn ke ga, viễn thông, trung tâm điều độ, cấp điện trên cao...
Theo thiết kế, đoạn trên cao tuyến Metro số 1 cho tàu chạy tốc độ tối đa 110 km/h, và 80 km/h ở đoạn ngầm, song quá trình thử nghiệm tàu chạy vận tốc thấp để đảm bảo an toàn
Dự án đường sắt đô thị Bến Thành - Suối Tiên có tổng mức đầu tư hơn 43.700 tỷ đồng, dài gần 20km từ Bến Thành, quận 1 đến Depot Long Bình, TP Thủ Đức. Đây là là dự án đường sắt đô thị đầu tiên ở TP. HCM, khởi công năm 2012. Sau tuyến này, dự án đường sắt đô thị Bến Thành - Tham Lương đang được TP. HCM giải phóng mặt bằng, di dời hạ tầng kỹ thuật để khởi công các gói thầu chính năm 2025, hoàn thành năm 2030.
