Vàng lao dốc, kịch bản năm 2011 có tái diễn?

Vàng bất ngờ lao dốc, cú sốc 2011 có lặp lại?

Ngày 20/3, thị trường vàng Việt Nam chứng kiến một cột mốc lịch sử khi giá vàng miếng SJC chạm đỉnh cao chưa từng có, với giá mua vào đạt 98,6 triệu đồng/lượng và giá bán ra tới 100,4 triệu đồng/lượng.

Giá vàng nhẫn cũng thiết lập đỉnh mới. Vàng nhẫn trơn 9999 bán ra đạt đỉnh 100,9 triệu đồng/lượng.

Mức giá kỷ lục này kích thích làn sóng mua vào mạnh mẽ từ các nhà đầu tư. Nhưng chỉ sau một ngày, thị trường nhanh chóng đảo chiều, khiến không ít người rơi vào cảnh lỗ nặng.

Hôm 21/3, giá vàng trong nước bất ngờ quay đầu giảm mạnh nhất trong vòng 1 tháng qua khi cả vàng miếng SJC và vàng nhẫn đều đồng loạt lao dốc.

Giá vàng miếng SJC chốt phiên 21/3 giảm về mức 94,7-97,7 triệu đồng/lượng (mua - bán), giảm 3,1 triệu đồng/lượng ở chiều mua vào và hạ 2,1 triệu đồng/lượng ở chiều bán ra so với hôm trước.

Giá vàng nhẫn ngày 21/3 liên tục được các thương hiệu điều chỉnh giảm mạnh, tới hơn 3 triệu đồng mỗi lượng. Điều này đồng nghĩa với việc những người mua vàng tại đỉnh giá hôm 20/3 đang chịu khoản lỗ lên tới gần 6 triệu đồng/lượng với vàng miếng và khoảng 5 triệu đồng/lượng đối với vàng nhẫn.

Ngày 22/3, giá vàng trong nước tiếp tục được điều chỉnh giảm thêm 300 nghìn đồng mỗi lượng. Giá vàng miếng giảm xuống mức 94,4-97,4 triệu đồng/lượng (mua vào - bán ra). Giá vàng nhẫn SJC giảm xuống mức 94,3-97 triệu đồng/lượng (mua - bán).

Trên thị trường thế giới, giá vàng giao ngay cũng lao dốc mạnh, hiện xuống còn 3.023,4 USD/ounce.

Trước đó, vàng thế giới từng lập đỉnh lịch sử ở mức 2.055 USD/ounce nhưng nhanh chóng quay đầu giảm sau khi Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) kết thúc cuộc họp chính sách tiền tệ với quyết định giữ nguyên lãi suất quỹ liên bang.

Diễn biến tiêu cực này đang tạo ra tâm lý thận trọng trên thị trường khi giá vàng liên tục biến động mạnh.

Sự biến động này khiến nhiều nhà đầu tư lo ngại về khả năng lặp lại kịch bản năm 2011, khi vàng đạt đỉnh rồi rớt dài trong nhiều năm.

Giai đoạn 2009-2011, giá vàng tăng rất mạnh. Chỉ 3 năm, giá vàng miếng trong nước từ 19 triệu vọt lên 49 triệu đồng/lượng, tăng hơn 30 triệu đồng mỗi lượng.

Nhưng sau khi chạm ngưỡng 50 triệu đồng vào cuối năm 2011, giá vàng đột ngột quay đầu lao dốc và chìm dưới đáy trong một thời gian khá dài. Giá vàng duy trì quanh mốc 34-36 triệu đồng/lượng giai đoạn 2012-2018, tạo đáy 32,45 triệu đồng/lượng vào cuối năm 2015, tức mất gần 30% giá trị. Có nghĩa, phải mất nhiều năm, người mua vàng năm 2011 mới hoà vốn.

Ngoài yếu tố giá vàng thế giới giảm, thời điểm đó, chính sách "chống vàng hóa" của Ngân hàng Nhà nước được triển khai cũng đã khiến giá vàng ổn định. Trong đó, Nghị định 24 đã đánh dấu bước ngoặt mới cho thị trường vàng Việt Nam khi quy định chỉ Ngân hàng Nhà nước được sản xuất và kinh doanh vàng miếng dưới thương hiệu SJC, chấm dứt hoạt động tự do của các doanh nghiệp tư nhân.

Ngoài ra, các ngân hàng thương mại cũng buộc chấm dứt huy động vốn và cho vay bằng vàng. Những chính sách này đã có tác động rất lớn, kiểm soát nguồn cung vàng miếng, giảm tình trạng đầu cơ và tích trữ vàng trong nước.

Cẩn trọng khi đầu tư vàng thời điểm này

Nhiều năm đi ngang sau cú sụt giảm cuối 2011, giá vàng chỉ thực sự có cơn sốt mới vào cuối năm 2023. Giá vàng miếng SJC ghi nhận trong phiên giao dịch đầu năm 2023 ở mức 67 triệu đồng/lượng (chiều bán). Chỉ hơn hai năm sau, ngày 19/3/2025, giá vàng miếng đã vượt 100 triệu đồng/lượng, tăng 33 triệu đồng/lượng.

Đợt tăng giá vàng lần này có rất nhiều yếu tố hỗ trợ từ trong nước và quốc tế.

Mặt hàng này được hưởng lợi từ những lo ngại về bất ổn kinh tế và địa chính trị trên toàn cầu. Đà tăng của giá vàng còn được thúc đẩy bởi sự suy yếu của đồng USD, thị trường chứng khoán và bất động sản kém hấp dẫn, lãi suất gửi tiết kiệm ở mức rất thấp.

Trước những yếu tố trên, không ít chuyên gia dự báo giá vàng thế giới có thể đạt mốc 3.200 USD/ounce, thậm chí cao hơn trong năm nay. Giá vàng trong nước sẽ tăng theo và thiết lập đỉnh cao mới.

Trái lại, cũng có người cảnh báo, đợt tăng của vàng lần này có nét tương đồng với đợt tăng vào năm 2011, sau đó giảm mạnh do áp lực chốt lời.

Khi những yếu tố hỗ trợ giá vàng qua đi thì tất yếu vàng thế giới sẽ lao dốc, vàng trong nước cũng giảm theo.

Nhóm nghiên cứu của Viện Nghiên cứu khoa học Ngân hàng (Học viện Ngân hàng) và PGS.TS Trần Việt Dũng mới đây đưa ra 3 kịch bản giá vàng năm 2025. Ở kịch bản cơ sở, giá vàng dao động từ 81-87 triệu đồng/lượng. Ở kịch bản tăng mạnh, giá vàng đạt 88-92 triệu đồng/lượng vào các dịp cao điểm cuối năm. Ở kịch bản giảm, giá vàng có thể lao dốc xuống 72-80 triệu đồng/lượng nếu các nền kinh tế lớn phục hồi nhanh, lãi suất tăng cao và đồng USD mạnh lên.

Nếu kịch bản này xảy ra, những nhà đầu tư mua vàng ở vùng đỉnh có thể đối mặt với rủi ro lớn.

Vì vậy, ở thời điểm này, cần có sự cân nhắc kỹ, tránh mua theo cảm xúc, bởi không có hàng hoá nào chỉ có một chiều tăng liên tục. Việc đa dạng hóa danh mục đầu tư và theo dõi sát diễn biến thị trường là chìa khóa để bảo vệ tài sản trong bối cảnh đầy biến động này.

Chuyên gia kinh tế Nguyễn Trí Hiếu đánh giá không có tài sản nào tăng mãi mà không có điều chỉnh. Nhà đầu tư cần giữ tâm lý tỉnh táo, thận trọng, tránh lao vào thị trường vàng theo cảm xúc và tâm lý đám đông. Đặc biệt, tuyệt đối không vay tiền để đầu tư vàng khi giá đã quá cao.

PGS.TS Đinh Trọng Thịnh, giảng viên cao cấp Học viện Tài chính, nhìn nhận, việc giá vàng liên tục lập đỉnh lịch sử cũng tiềm ẩn rủi ro. Nhà đầu tư có thể "đu đỉnh" bất cứ lúc nào nếu không có chiến lược phù hợp, nhất là những người chỉ xác định vàng là kênh lướt sóng. Trừ trường hợp nhà đầu tư xác định nắm giữ vàng dài hạn 5-10 năm còn đầu tư ngắn hạn thì rủi ro bất cứ lúc nào.

PGS.TS Đinh Trọng Thịnh khuyến cáo, nhà đầu tư nên phân bổ danh mục tài sản hợp lý, không nên tất tay vào vàng. Tỷ trọng vàng không nên vượt quá 50% trong danh mục đầu tư. Tốt nhất nên giữ vàng chiếm tỷ trọng 10-20% trong danh mục. Đặc biệt cần lưu ý hoàn toàn không nên vay tiền mua vàng hoặc vay vàng để bán khống.