'Việt Nam, hành trình vươn tới 1 trong 32 nền kinh tế hàng đầu thế giới'

Việt Nam có quy mô nền kinh tế gần 500 tỷ USD

Cục Thống kê cho thấy, quy mô GDP (tổng sản phẩm trong nước) năm 1990 của Việt Nam chỉ đạt 41.955 tỷ đồng và vượt mốc 100.000 tỷ đồng vào năm 1992 (đạt 110.532 tỷ đồng). Đáng chú ý, đến năm 2006, GDP đã vượt mốc 1 triệu tỷ đồng.

Tốc độ tăng trưởng GDP được duy trì ổn định qua các năm, bất chấp khủng hoảng kinh tế toàn cầu và những tác động nặng nề của đại dịch Covid-19. Đến năm 2023, quy mô GDP của Việt Nam lần đầu tiên trong lịch sử đạt 10,32 triệu tỷ đồng. Như vậy, sau 33 năm (từ 1990-2023), GDP của nước ta tăng gấp gần 246 lần.

Năm 2024, tăng trưởng kinh tế của cả nước đạt 7,09% GDP (vượt mức mục tiêu đề ra là 6 - 6,5% GDP), thuộc nhóm số ít các nước có tốc độ tăng trưởng cao trong khu vực và thế giới. Việt Nam đã có quy mô nền kinh tế gần 500 tỷ USD, tăng gần 100 lần so với năm 1986, đứng thứ tư Đông Nam Á và thứ 34 thế giới; giá trị thương hiệu quốc gia Việt Nam năm 2024 đạt 507 tỉ USD, xếp thứ 32/193, tăng 1 bậc so với năm 2023.

Tương tự, tổng thu nhập quốc gia theo giá thực tế năm 1990 dừng ở con số 39.284 tỷ đồng, sau đó tăng lên 106.757 tỷ đồng vào năm 1992.

Năm 2006, tổng thu nhập quốc gia của nước ta đạt gần 1,04 triệu tỷ đồng, tăng gấp 26,4 lần so với năm 1990.

Đến năm 2023, thống kê sơ bộ cho thấy, tổng thu nhập quốc gia sắp chạm mốc 10 triệu tỷ đồng, khi đạt gần 9,79 triệu tỷ đồng. So với năm 1990, tổng thu nhập quốc gia năm 2023 đã tăng 249 lần.

Theo số liệu thống kê sơ bộ năm 2023, thu nhập bình quân đầu người của nước ta đạt 4.323 USD/người/năm.

Mức thu nhập này cao gấp 50 lần so với 86 USD/người/năm vào năm 1988, khi Việt Nam bắt đầu mở cửa nền kinh tế và gấp hơn 4 lần so với mức 1.000 USD/người vào năm 2007, khi Việt Nam gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO).

Những năm qua, thu nhập bình quân đầu người 1 tháng ở nước ta cũng ghi nhận tốc độ tăng trưởng khá nhanh. Từ 295.000 đồng/người/tháng năm 1999 đã tăng lên gần 1,39 triệu đồng/người vào năm 2008, sau đó chạm mốc 2 triệu đồng/người. Đến 2023, thu nhập bình quân đầu người đã tiệm cận mức 5 triệu đồng/người, tăng gấp gần 17 lần so với năm 1999.

Hiện nay, Việt Nam có mối quan hệ hợp tác thương mại và đầu tư với hơn 200 quốc gia, vùng lãnh thổ và các nền kinh tế. Từ nước chịu tổn thương sâu sắc từ chiến tranh, Việt Nam đã chủ động gia nhập và tham gia hơn 17 hiệp định thương mại tự do song phương đa phương lớn thế giới như WTO, CPTPP, FTA Việt Nam - EU, Cộng đồng AC - AEC, FTA Việt Nam - Hàn Quốc, Nhật Bản, Trung Quốc…

Trải qua hàng chục năm định hình, phát triển, Việt Nam cũng có nhiều doanh nghiệp lớn, tạo dựng được thương hiệu, tên tuổi trong nước, khu vực và từng bước tiến ra thế giới, khẳng định được tên tuổi như Vingroup - Vinfast, Viettel, FPT, Vinamilk, PVN, TH True milk…

Thống kê từ báo cáo The Wealth Report 2025 của Knight Frank (Vương quốc Anh), Việt Nam hiện có khoảng 5.459 cá nhân sở hữu tài sản ròng trên 10 triệu USD, chiếm 0,2% tổng số triệu phú trên toàn thế giới.

Sức vươn lên của nền kinh tế ngày càng mạnh mẽ

Theo PGS, TS Trần Hoàng Ngân, sức vươn lên của nền kinh tế ngày càng lớn mạnh dù chúng ta gặp không ít khó khăn thách thức. Đó là quy mô GDP ngày càng lớn, xuất khẩu đem lại giá trị cao, cơ sở vật chất ngày càng hoàn thiện và nền kinh tế kết nối hội nhập nhanh với toàn cầu.

Tương tự, PGS.TS Vũ Minh Khương, Trường chính sách công Lý Quang Diệu, Đại học Quốc gia Singapore cũng tự tin khẳng định sau 50 năm Đổi mới Việt Nam vươn lên thành một quốc gia có vị thế cao không chỉ về tiềm năng mà còn về "thế năng và động năng".

Thế năng thể hiện vị thế của ta trong giao dịch với các nền kinh tế lớn; Động năng cho thấy lực hấp dẫn của ta với các nhà đầu tư nước ngoài và nỗ lực vươn lên mạnh mẽ của các doanh nghiệp Việt.

Sự chú trọng vào phát triển ngành chế tạo và nắm bắt công nghệ số trong những thập kỷ đổi mới vừa qua đã giúp Việt Nam từ mức rất thấp kém hơn rất nhiều so với các nước Đông Nam Á tương đồng trong những năm đầu của đổi mới, nay vượt Indonesia, Philippines và tiệm cận với Thái Lan về các chỉ số như giá trị gia tăng và xuất khẩu trên đầu người của ngành chế tạo, mức độ phổ cập và tốc độ truyền Internet.

Sự ấn tượng ở tâm thế mới của quốc gia: Người Việt Nam - từ lãnh đạo đến người dân - đã trở nên rộng mở, tự tin và đầy khát vọng về một Việt Nam hùng cường.

Bộ máy trở nên tinh gọn và quyết đoán: Việc sáp nhập tỉnh thành và cải tổ bộ máy công quyền, tạo bước tiến vượt bậc về không gian và tầm nhìn cho công cuộc phát triển trong thời gian tới.

Thành tựu lớn là như vậy, song các chuyên gia cũng thẳng thắn thừa nhận kinh tế Việt Nam còn nhiều điểm nghẽn, khiếm khuyết.

Theo ông Ngân, hiện nay nền kinh tế vẫn còn tính phân mảnh do hạn chế về địa giới hành chính, thiếu cơ sở vật chất cần thiết (giao thông, logictics, điện, thủ tục hành chính, thiếu khoa học công nghệ) và đặc biệt khu vực doanh nghiệp tư nhân còn rất nhiều khó khăn.

“Nhiều năm qua, TP. HCM luôn đứng với vai trò là đầu tàu kinh tế đất nước, song động lực phát triển của kinh tế thành phố đã tới hạn, cần tìm mới các động lực khác, chuyển đổi sang phát triển dịch vụ cao, dịch vụ tài chính, đó cũng là lý do mà TP. HCM được chọn là nơi xây dựng Trung tâm Tài chính quốc tế”, ông Ngân cho hay.

Để vượt qua các thách thức nêu trên, GS Vũ Minh Khương cho rằng cần hoàn chỉnh chỉnh thể đột phá gồm năm thành phần.

Thứ nhất, thiết lập một tầm nhìn rõ ràng và thôi thúc về tương lai - năm 2045. Tầm nhìn này cần được cụ thể hóa ở các phương diện như nền tảng quản trị, thiết chế quản lý, cùng các chỉ số cốt lõi của phát triển: năng suất lao động, mức độ hiện đại hóa đô thị và các ngành công nghiệp, cũng như vị thế toàn cầu trong đổi mới sáng tạo và các chuỗi giá trị.

Thứ hai, thúc đẩy hội nhập quốc tế sâu sắc, toàn diện và chủ động. Hội nhập không chỉ dừng ở thu hút FDI để tạo việc làm và đẩy mạnh xuất khẩu như các giai đoạn trước, mà còn đặc biệt nhấn mạnh đến việc học hỏi tinh hoa quốc tế.

Thứ ba, cải cách thể chế và xây dựng một bộ máy công quyền ưu tú, đáp ứng hiệu quả yêu cầu phát triển trong kỷ nguyên mới.

Trong nội dung này, cần đặc biệt chuyển mạnh mô hình "quản lý" nặng về quy định thủ tục sang "quản trị", hướng về mục tiêu đi nhanh tới tầm nhìn tương lai, kiến tạo giá trị, tổng lực vươn lên.

Thứ tư, đầu tư phát triển hạ tầng chiến lược, đặc biệt là hạ tầng năng lượng, giao thông, logistics, các tuyến huyết mạch và hạ tầng số.

Thứ năm, đào tạo và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, đáp ứng kịp thời nhu cầu đổi mới sáng tạo và quá trình nâng cấp nhanh chóng của nền kinh tế.