Vụ doanh nghiệp 'tố' hải quan, chỉ 1 doanh nghiệp dự buổi đối thoại

Các doanh nghiệp này gồm có Công ty TNHH MTV Vận tải biển Gemadept, Công ty TNHH Dịch vụ Tiếp vận Toàn Cầu, Công ty Cổ phần Vận tải thủy Tân Cảng, Công ty Cổ phần Tân Cảng Cypress. Đây là 4 doanh nghiệp chuyên vận tải hàng hóa container đường thủy qua biên giới giữa Việt Nam và Campuchia, từ các cảng khu vực TP. HCM và tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu đi Phnom Penh và ngược lại.

4 doanh nghiệp này đã có công văn khiếu nại gửi lên các cấp lãnh đạo về việc một số cán bộ hải quan ở Chi cục Hải quan Cửa khẩu Cảng Sài Gòn Khu vực 1 gây khó khăn, phiền hà cho doanh nghiệp làm thủ tục.

Nội dung khiếu nại gồm: Việc kiểm tra 1 container trong một tờ khai nhưng lại giữ lại toàn bộ các container trong tờ khai đó, dẫn đến 30-50 container cùng vận đơn và tờ khai bị giữ lại đến khi hoàn thành kiểm hóa.

Thời gian từ lúc container bị tạm dừng thông quan đến lúc hoàn thành kiểm hóa kéo dài trung bình từ 15 đến 45 ngày.

Việc ra quyết định giữ hàng kiểm hóa phải sau 3 ngày đến 10 ngày mới gửi cho người khai hải quan...

Tuy nhiên, tại buổi đối thoại ngày 5/12, chỉ có một doanh nghiệp cử chuyên viên đến tham dự đối thoại là Công ty TNHH Dịch vụ Tiếp Vận Toàn Cầu.

Theo ông Nguyễn Thanh Long, Phó Chi Cục trưởng Chi cục Hải quan Cửa khẩu Cảng Sài Gòn Khu vực 1, qua rà soát dữ liệu tại Chi cục trong năm 2021 và 2022, đơn vị chưa dừng thông quan tờ khai nào có số lượng container vượt quá 30 container như nội dung doanh nghiệp phản ánh.

Việc các container không thuộc diện kiểm tra thực tế không thể thông quan trước do thuộc cùng tờ khai có container bị kiểm tra. Hiện tại, chưa có quy định đối với việc thông quan từng phần trong cùng 1 tờ khai. Đội Giám sát và Kiểm soát Hải quan chỉ tiến hành kiểm tra thực tế dựa trên thông tin đăng ký của đại diện doanh nghiệp. 

Trong năm 2022, Chi cục đã phát hiện 633 vụ vi phạm, trong đó có 3 vụ quá cảnh hàng hóa giả mạo nhãn hiệu, 6 vụ quá cảnh hàng hóa mà không có giấy phép. Riêng 4 doanh nghiệp có khiếu nại vừa qua có số lượng tờ khai là 3.605, số lượng container 30.824; số vụ vi phạm là 383/633 (chiếm tỷ lệ 60,5%).

4 doanh nghiệp vận chuyển hàng quá cảnh thường xuyên bị xử phạt vi phạm hành chính về các hành vi như khai sai tên hàng, số lượng, chủng loại, xuất xứ, quá cảnh hàng hóa thuộc diện kiểm dịch mà không có giấy phép kiểm dịch. Tỷ lệ vi phạm trong năm 2022 của các doanh nghiệp trên là 283 vụ (chiếm tỷ lệ 49,22%).

Trong buổi đối thoại, lãnh đạo Chi cục Hải quan Khu vực 1 cho biết, sẽ rà soát và rút kinh nghiệm trong việc chuyển thông báo dừng thông quan, chấn chỉnh việc thực hiện của công chức trong việc kiểm tra hàng hóa, chuyển hồ sơ, hoàn tất hồ sơ vi phạm, đảm bảo thông quan nhanh hàng hóa cho doanh nghiệp; trường hợp có nhu cầu thông quan hàng hóa đúng, doanh nghiệp thực hiện khai bổ sung số lượng và khai thêm tờ khai mới để thông quan.

Về kiến nghị của các doanh nghiệp, Chi cục ghi nhận và tiếp thu, đồng thời rà soát, chấn chỉnh những thiếu sót trong quá trình thực hiện, đảm bảo thuận lợi cho doanh nghiệp cho hoạt động kinh doanh. doanh nghiệp có văn bản kiến nghị Bộ Tài chính, Chính phủ về các nội dung, vấn đề doanh nghiệp quan tâm.

Trường hợp có vướng mắc, doanh nghiệp làm văn bản gửi Chi cục, Cục Hải quan TP. HCM xem xét, hoặc tổ chức họp để bàn cách giải quyết. Trường hợp vướng mắc vượt quá thẩm quyền thì báo cáo cấp trên xem xét, giải quyết.

Ông Nguyễn Hữu Nghiệp, Phó Cục trưởng Cục Hải quan TP. HCM, cho biết qua ghi nhận lại quá trình kiểm tra thực tế hàng hóa, hiện nay hải quan đang thực hiện thủ tục điện tử. Tất cả đều chuyển về Tổng cục Hải quan. Trong đơn khiếu nại của doanh nghiệp có nêu tên một số công chức hải quan gây khó khăn, Cục Hải Quan TP. HCM, Phòng thanh tra sẽ xác minh, báo cáo cho Tổng cục Hải quan và thông tin rộng rãi.