Vụ ‘xẻ thịt’ đất rừng Sóc Sơn: Thanh tra TP. Hà Nội kiến nghị chuyển hồ sơ sang công an

Thanh tra TP. Hà Nội vừa có thông báo kết luận thanh tra việc quản lý, sử dụng đất rừng trên địa bàn 8 xã và thị trấn Sóc Sơn (huyện Sóc Sơn, Hà Nội).

Hàng loạt sai phạm từ cấp sở, huyện, xã, ban quản lý

Theo kết luận của Thanh tra TP. Hà Nội, ngày 29/5/2018, UBND thành phố đã ban hành quyết định phê duyệt dự án điều chỉnh quy hoạch rừng phòng hộ huyện Sóc Sơn toàn bộ diện tích 4.557ha dện tích rừng và đất lâm nghiệp trên địa bàn 9 xã và Lâm trường Sóc Sơn thành rừng phòng hộ bảo vệ môi trường.

Tuy nhiên, sau khi có quy hoạch điều chỉnh rừng năm 2008, các cơ quan quản lý đã buông lỏng quản lý dẫn đến các trường hợp vi phạm đất đai, mua bán chuyển nhượng, vi phạm trật tự xây dựng tiếp tục diễn ra trên địa bàn.

Cụ thể, Thanh tra TP. Hà Nội cho biết năm 2012, UBND huyện Sóc Sơn phê duyệt đồ án quy hoạch xây dựng nông thôn mới đã chồng lên quy hoạch đất rừng của 8 xã đã được UBND thành phố phê duyệt tại Quyết định số 2100/QĐ-UBND ngày 29/5/2008.

Tổng diện tích chồng lấn là 340ha (trong đó: Bắc Sơn: 41,32ha, Phù Linh: 18,12ha, Hồng Kỳ: 23,73ha, Hiền Ninh: 28,57ha, Nam Sơn 29,29ha; Tiên Dược: 6,17ha) là vi phạm Điều 2 Thông tư số 13/2011/TTLT-BXD- BNNPTNT-BTN&MT ngày 28/10/2011 của liên Bộ Xây dựng - Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn - Bộ Tài nguyên và Môi trường.

Dẫn đến UBND các xã căn cứ vào quy hoạch nông thôn mới đã thực hiện nhiều dự án xây dựng đường nông thôn mới làm ảnh hưởng đến diện tích đất rừng.

“Trách nhiệm để xảy ra những tồn tại nêu trên thuộc UBND các xã, Phòng Quản lý đô thị huyện, Ban quản lý dự án Đầu tư xây dựng huyện, Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện và UBND huyện Sóc Sơn (giai đoạn từ năm 2012 đến nay)”, Thanh tra Hà Nội chỉ rõ.

Ngoài ra, UBND các xã còn buông lỏng quản lý; không lưu giữ hồ sơ quản lý đất đai đầy đủ; không cập nhật và theo dõi biến động trong sử dụng đất; không xác định được số hộ được mượn đất theo hình thức Sổ Lâm bạ; không xác định được tình trạng sử dụng đất, mua bán, chuyển nhượng đất rừng của các hộ là thiếu trách nhiệm, vi phạm Điều 6 Nghị định số 23/2006/NĐ-CP của Chính phủ.

Đáng chú ý, UBND huyện Sóc Sơn ký cho các hộ mượn đất theo Quyết định số 6025/QĐ-UB ngày 19/11/1988 của UBND thành phố, theo hình thức Sổ Lâm bạ, nhưng UBND huyện và UBND các xã không theo dõi, không thống kê được số lượng sổ đã cấp.

Hiện nay, UBND huyện Sóc Sơn giao Ban quản lý rừng phòng hộ, đặc dụng Sóc Sơn ký hợp đồng khoán bảo vệ rừng cho 94 hộ gia đình, cá nhân tại 7 xã. Hàng năm, UBND huyện Sóc Sơn, không lập kế hoạch bảo vệ và phát triển rừng trình cấp có thẩm quyền phê duyệt, không theo dõi diễn biến tài nguyên rừng, một số vị trí chưa xác định ranh giới rừng.

Còn Ban quản lý rừng phòng hộ - Đặc dụng Hà Nội (trước đây là Lâm trường Sóc Sơn) không lưu giữ hồ sơ tài liệu liên quan đến việc giao khoán, tình trạng sử dụng 186,63ha đất trên địa bàn 7 xã (Nam Sơn, Hồng Kỳ, Phù Linh, Hiện Ninh, Quang Tiến, Tiên Dược, Minh Phú); buông lỏng quản lý, không kịp thời kiểm tra, phối hợp với các cấp chính quyền địa phương xử lý vi phạm đất đai, không có biện pháp ngăn chặn để các hộ mua bán chuyển nhượng cho các hộ ngoài địa phương, tự ý chuyển đổi mục đích sử dụng đất, xây dựng công trình nhà ở, nhà vườn trong phạm vi đất rừng phòng hộ.

Phía Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn thiếu kiểm tra, hướng dẫn trong công tác quản lý nhà nước, không kiểm tra, giám sát đối với Ban quản lý rừng phòng hộ - đặc dụng Hà Nội về đất rừng và để đơn vị buông lỏng quản lý...

Về trách nhiệm cá nhân, Thanh tra TP. Hà Nội nhấn mạnh: “Để xảy ra các sai phạm trên, trách nhiệm thuộc Chủ tịch UBND các xã Hiền Ninh, Quang Tiến, Tiên Dược, Phù Linh, Nam Sơn, Bắc Sơn, Hồng Kỳ và Chủ tịch, Phó chủ tịch UBND huyện phụ trách lĩnh vực đất đai, trật tự xây dựng, Giám đốc Ban quản lý rừng phòng hộ - đặc dụng Hà Nội; Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (giai đoạn từ năm 2008 đến nay)”.

Chuyển nhượng, mua bán đất rừng phòng hộ trái phép

Thanh tra TP. Hà Nội cũng chỉ rõ UBND 7 xã (Tiên Dược, Quang Tiến, Hiền Ninh, Phù Linh, Nam Sơn, Bắc Sơn, Hồng Kỳ) buông lỏng quản lý, thiếu trách nhiệm trong việc kiểm tra, xử lý các hành vi vi phạm pháp luật trong diện tích đất thuộc quy hoạch rừng phòng hộ môi trường; mua bán chuyển nhượng, tách thửa, chuyển mục đích sử dụng đất và xây dựng trái phép trên đất thuộc quy hoạch rừng.

Về cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, UBND 3 xã (Phù Linh, Nam Sơn, Hồng Kỳ) và Văn phòng Đăng ký đất đai Hà Nội chi nhánh huyện Sóc Sơn, Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Sóc Sơn, UBND huyện Sóc Sơn xét, cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ở cho 13 trường hợp sử dụng đất trong quy hoạch rừng phòng hộ sau năm 2008 là vi phạm quy định tại Điều 13 Luật Đất đai năm 2003, Điều 6 Luật Đất đai năm 2013.

Còn Văn phòng đăng ký đất đai Hà Nội chi nhánh huyện Sóc Sơn làm thủ tục chuyển nhượng, cấp đổi giấy chứng nhận cho 22 trường hợp mua bán, chuyển nhượng đất nằm trong quy hoạch rừng phòng hộ sau năm 2008, là vi phạm Điều 12 Luật Bảo vệ và Phát triển rừng; khoản 4, Điều 191 Luật Đất đai năm 2013.

Đặc biệt, có 12 trường hợp tại 4 xã Hiền Ninh, Phù Linh, Quang Tiến, Tiên Dược mua bán, chuyển nhượng đất nằm trong quy hoạch rừng phòng hộ, cụ thể: Phù Linh: 2; Tiên Dược 5; Hiền Ninh 2; Quang Tiến 3.

“Các trường hợp này vi phạm Điều 12, Luật Bảo vệ và phát triển rừng nhưng UBND xã Phù Linh, Tiên Dược, Quang Tiến vẫn xác nhận, chứng thực vào hợp đồng mua bán của các hộ là vi phạm”, kết luận của Thanh tra TP. Hà Nội nêu.

Bên cạnh đó, tại 7 xã Tiên Dược, Quang Tiên, Hiền Ninh, Phù Linh, Nam Sơn, Bắc Sơn, Hồng Kỳ, có 219 trường hợp tự ý chuyển mục đích sử dụng đất, xây dựng công trình, nhà ở sau năm 2008 (Tiên Dược: 82 trường hợp, Quang Tiến: 4 trường hợp, Hiền Ninh: 46 trường hợp, Phù Linh: 8 trường hợp, Nam Sơn: 51 trường hợp, Bắc Sơn: 11 trường hợp, Hồng Kỳ: 15 trường hợp), vi phạm Điều 12 Luật Bảo vệ và Phát triển rừng...

Thế nhưng, UBND 7 xã, Đội Quản lý trật tự xây dựng huyện Sóc Sơn, Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện, UBND huyện Sóc Sơn thiếu trách nhiệm, buông lỏng quản lý về đất đai và trật tự xây dựng dẫn tới nhiều công trình đã xây dựng với quy mô lớn mà không kiểm tra và xử lý.

UBND 3 xã cấp sổ đỏ cho 13 trường hợp sử dụng đất trong quy hoạch rừng phòng hộ .

Theo Thanh tra Hà Nội, để xảy ra các sai phạm nêu trên, trách nhiệm thuộc: Chủ tịch, Phó chủ tịch UBND xã phụ trách quản lý đất đai, TTXD và cán bộ địa chính xã Tiên Dược, Quang Tiến, Hiền Ninh, Phù Linh, Nam Sơn, Bắc Sơn, Hồng Kỳ; Ban quản lý rừng phòng hộ - đặc dụng Hà Nội; Phòng Tài nguyên và Môi trường; Đội Thanh tra xây dựng huyện Sóc Sơn (nay là Đội quản lý trật tự xây dựng đô thị huyện).

Bên cạnh đó, có trách nhiệm của Chủ tịch, Phó chủ tịch UBND huyện phụ trách lĩnh vực đất đai, trật tự xây dựng (giai đoạn từ 2008- đến nay). Ngoài ra, có trách nhiệm của Thanh tra Sở Xây dựng trong việc thiếu đôn đốc, kiểm tra về trật tự xây dựng (giai đoạn 2014-2016) và trách nhiệm của Sở Tài nguyên và Môi trường trong công tác quản lý nhà nước về đất đai (giai đoạn từ 2008- đến nay).

Thanh tra Hà Nội kiến nghị chuyển hồ sơ sang công an

Trước vấn đề trên, Thanh tra Hà Nội đề nghị UBND thành phố giao UBND huyện Sóc Sơn kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm và có hình thức xử lý nghiêm theo quy định đối với tập thể và cá nhân qua các thời kỳ từ năm 2006-2018 do buông lỏng quản lý về đất đai, trật tự xây dựng đề xảy ra các vi phạm như kết luận nêu trên.

“Cần tổ chức cưỡng chế đối với các công trình vi phạm trật tự xây dựng năm 2017-2018 trên địa bàn các xã: Tiên Dược, Quang Tiến, Hiền Ninh, Phù Linh, Nam Sơn, Bắc Sơn, Hồng Kỳ đã được UBND huyện Sóc Sơn lập hồ sơ xử lý vi phạm, trả lại nguyên trạng ban đầu”, Thanh tra Hà Nội đề nghị.

Đối với các công trình vi phạm về đất đai, sử dụng đất không đúng mục đích, vi phạm trật tự xây dựng từ năm 2006-2018, Thanh tra Hà Nội kiến nghị thiết lập hồ sơ, có phương án xử lý đúng quy định của pháp luật, đảm bảo đất đai sử dụng đúng mục đích. Cùng đó, phải kiểm tra, rà soát các sổ đỏ đã cấp trên địa bàn 7 xã; làm rõ các trường hợp cấp sổ đỏ nằm trong quy hoạch rừng, có phương án xử lý theo quy định.

Đồng thời đề nghị Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn phải kiểm điểm rút kinh nghiệm đối với những thiếu sót đã được kết luận trên; kiểm điểm trách nhiệm đối với Giám đốc Ban quản lý rừng phòng hộ - đặc dụng Hà Nội để xảy ra những vi phạm đã được kết luận trên; yêu cầu Sở Tài nguyên và Môi trường rút kinh nghiệm đối với những thiếu sót đã được kết luận; Kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm đối với Giám đốc Văn phòng đăng ký đất đai Chi nhánh huyện Sóc Sơn trong việc làm thủ tục chuyền quyền sử dụng đất không đúng quy định; xét cấp Giấy chứng nhận không phù hợp với quy hoạch sử dụng đất; yêu cầu Sở Xây dựng tổ chức rút kinh nghiệm đối với Thanh tra Sở Xây dựng về những thiếu sót...

Thanh tra TP. Hà Nội kiến nghị cho phép Thanh tra thành phố chuyển hồ sơ sang cơ quan điều tra Công an TP. Hà Nội đối với những vi phạm trong việc chứng thực, xác nhận mua bán, chuyển nhượng đất dẫn đến việc xây dựng công trình vi phạm trong quy hoạch rừng năm 2008 để xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật.