Vùng ĐBSCL: 'Soi' điểm sáng và mảng tối để tăng cường thu hút FDI
TS. Trần Hữu Hiệp -
17/11/2019 16:02 (GMT+7)
(VNF) - Theo số liệu thống kê từ Cục Đầu tư nước ngoài, trong 9 tháng đầu năm 2019, toàn vùng đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) thu hút 151 dự án đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI), với tổng vốn đăng ký 1.126 triệu USD, chiếm 5,4% số dự án và 10,26% tổng vốn đăng ký mới của cả nước.
Nhiều năm liền, vốn FDI chủ yếu tập trung vào các tỉnh Long An, Tiền Giang, chiếm 75,2% tổng số dự án và 45,5% tổng vốn FDI của toàn vùng ĐBSCL.
So với cùng kỳ năm 2018, số dự án tăng 52 dự án, nhưng vốn đăng ký chỉ bằng khoảng 75%. Lũy kế đến nay, toàn vùng ĐBSCL có 1.662 dự án FDI với tổng vốn đăng ký 22.634 triệu USD, chiếm 5,56% số dự án và 6,32% tổng vốn FDI đăng ký của cả nước, xếp thứ 4/6 vùng kinh tế, chỉ cao hơn Tây Nguyên và Tây Bắc, nhưng thấp hơn nhiều so với Đông Nam Bộ (chiếm khoảng 42%), Đồng bằng sông Hồng (chiếm 30%) và Bắc Trung bộ, duyên hải miền Trung (khoảng 17%).
Điểm sáng “Cửa ngõ miền Tây” và “nơi khuất nẻo”
Nhiều năm liền, vốn FDI chủ yếu tập trung vào các tỉnh Long An, Tiền Giang, chiếm 75,2% tổng số dự án và 45,5% tổng vốn FDI của toàn vùng ĐBSCL. Các tỉnh “Cửa ngõ Miền Tây” này được hưởng lợi nhờ giao thông thuận tiện, liền kề thành phố Hồ Chí Minh, nằm trong vùng kinh tế trọng điểm phía Nam, đón nhận sự dịch chuyển vốn đầu tư, tác động lan tỏa của TP. HCM. Đây cũng là các tỉnh có sự bứt phá tăng trưởng về số lượng doanh nghiệp, tăng nhanh xuất khẩu, các chỉ số tăng trưởng công nghiệp, GRDP cũng thuộc nhóm cao nhất vùng.
Điểm sáng kế tiếp đáng ghi nhận là sự nỗ lực của số tỉnh “khuất nẻo” Trà Vinh và Bến Tre. Đây cũng là những địa phương có nhiều bứt phá khi hạ tầng giao thông như cao tốc TPHCM - Trung Lương, cầu Rạch Miễu và các tuyến giao thông liên kết vùng, gắn kết với TP. Hồ Chí Minh và vùng trọng điểm phía Nam được đầu tư. Trà Vinh đã vươn lên vị trí 3, chỉ sau Long An và Kiên Giang với tổng vốn đầu tư FDI thu hút được hơn 3.234 triệu USD, chiếm 14,3% tổng vốn FDI toàn vùng. Bến Tre cũng có nhiều bứt phá lên vị trí thứ 5 với tổng vốn FDI đăng ký đạt 1.079 triệu USD. Đây cũng là những điểm sáng trong bản đồ PCI quốc gia, nâng cao năng lực cạnh tranh cấp tỉnh.
Vùng kinh tế trọng điểm vùng ĐBSCL gồm 4 địa phương: Cần Thơ, An Giang, Kiên Giang và Cà Mau, thu hút FDI tuy còn thấp hơn Long An và Tiền Giang, nhưng cũng chiếm 25,7% tổng vốn đầu tư đăng ký toàn vùng, đặc biệt là vai trò của Kiên Giang với sự đóng góp đáng kể trong thu hút vốn FDI của đảo ngọc Phú Quốc.
“Mảng tối” trên bản đồ FDI
Vai trò “đầu tàu” trong thu hút FDI của “Tứ giác động lực” gồm Cần Thơ, An Giang, Kiên Giang và Cà Mau chưa rõ do có sự phát triển không đều giữa 4 địa phương. Tỉnh Kiên Giang nổi trội, xếp thứ 2 chỉ sau Long An, thu hút hơn 4.739 triệu USD, chiếm gần 21% tổng vốn FDI đăng ký toàn vùng. Trong khi Cần Thơ là trung tâm vùng ĐBSCL xếp thứ 6/13 tỉnh thành, chỉ thu hút được hơn 726 triệu USD, chiếm 3,2% tổng vốn toàn vùng. An Giang với nhiều lợi thế về biên mậu, nhưng đến nay mới thu hút 208 triệu USD vốn FDI, chiếm 0,9% tổng vốn toàn vùng, xếp thứ 11/13. Cà Mau xếp cuối bảng, mới thu hút hơn 149 triệu USD, chiếm 0,66% tổng vốn toàn vùng. Đây cũng là 2 tỉnh xếp thứ 50 và 54/63 tỉnh, thành cả nước thu hút vốn FDI.
Dù có nhiều đóng góp quan trọng cho cả nước, nhưng thu hút FDI của ĐBSCL chưa tương xứng với tiềm năng, vai trò, vị trí của vùng do những trở ngại về hạ tầng giao thông, nguồn lực đầu tư công hạn chế, thiếu động lực, lao động qua đào tạo chưa đáp ứng yêu cầu nhà đầu tư, thiếu liên kết vùng. Vì vậy, mặc dù là “điểm sáng” ở thời kỳ đầu, nhưng ĐBSCL trong nhiều năm lại là “vùng trũng” trên bản đồ thu hút đầu tư nước ngoài của cả nước.
Kết quả thu hút FDI những năm gần đây của ĐBSCL đã có những khởi sắc nhờ những cải thiện về cơ sở hạ tầng, tập trung đầu tư phát triển 3 khâu đột phá là: giao thông, thủy lợi, giáo dục - đào tạo và dạy nghề. Tuy nhiên, nhìn chung vẫn còn thấp, chưa tương xứng với vai trò của vùng trọng điểm nông nghiệp số 1. Là điểm sáng PCI cả nước, nhưng thu hút FDI của 13 tỉnh, thành trong năm 2018 chưa bằng một tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu (1,5 tỷ USD so với 1,8 tỷ USD).
Cần chiến lược mới về thu hút đầu tư
Để tạo động lực mới cho các luồng vốn FDI vào khu vực ĐBSCL nhiều hơn và phù hợp với định hướng trên rất cần có các giải pháp mạnh mẽ và phù hợp hơn nữa. Cụ thể là nên tập trung vào 3 giải pháp quan trọng sau:
Một là, xây dựng chiến lược FDI của vùng. Cùng với việc điều chỉnh quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội vùng ĐBSCL theo Nghị quyết 120/NQ-CP của Chính phủ về phát triển vùng ĐBSCL thích ứng BĐKH, cần đẩy mạnh đầu tư phát triển hạ tầng giao thông, thủy lợi, nguồn nhân lực tương xứng.Việc thiếu một chiến lược, lúng túng trong việc tiếp cận các đối tác, nôn nóng muốn vượt lên thoát khỏi “vùng trũng”… là nguyên nhân tụt hậu của vùng này. Trong khi dòng vốn đầu tư FDI đang có sự dịch chuyển giữa các quốc gia do tác động của cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung, vùng ĐBSCL cần chuẩn bị môi trường đầu tư tốt nhất để thu hút các dòng vốn sạch, tránh tình trạng vì “khát vốn, sốt ruột” mà thu hút các dự án đầu tư gây tác động môi trường.
Hai là, tăng cường liên kết vùng, xây dựng và hoàn thiện cơ chế, chính sách thúc đẩy liên kết vùng trong thu hút vốn, tạo môi trường đầu tư chung, cơ sở hạ tầng dùng chung, “phân công, phân vai” giữa các địa phương trong vùng cùng với liên kết sức mạnh cộng đồng doanh nghiệp ĐBSCL. Liên kết vùng được xem là giải pháp có tính chiến lược nhằm đẩy mạnh thu hút có chọn lọc nguồn vốn FDI vào ĐBSCL.
Ba là, cần đổi mới công tác vận động, xúc tiến đầu tư, tránh tình trạng mỗi tỉnh làm xúc tiến đầu tư riêng lẻ, mạnh ai nấy làm. Đưa công tác vận động, xúc tiến thu hút đầu tư nước ngoài theo chiến lược vùng, quy hoạch chung, sự liên kết theo từng chuyên đề, lĩnh vực và theo vùng.
Lợi thế của ĐBSCL không chỉ với các sản phẩm nông nghiệp, mà còn từ vị trí địa lý chiến lược trong cục diện mới. Đó là thế mạnh để phát triển kinh tế biển; từ đảo ngọc Phú Quốc đến tuyến hàng hải quốc tế rất gần, tuyến hành lang kinh tế trong Tiểu vùng sông Mê Kông mở rộng; từ thế tựa lưng với TP.HCM, hướng ra biển Đông, kề vai tuyến biên giới Tây Nam, nằm trong bán kính 500km của ASEAN mà vùng châu thổ này là tâm điểm, tạo ra thế địa kinh tế đặc biệt. Sự tiên phong về tư duy phát triển, gắn kết được quá trình liên kết các chuỗi giá trị kinh tế sẽ là khâu đột phá để ĐBSCL trở thành cực thu hút đầu tư và tăng trưởng trong thập niên tới.
(VNF) - Bão số 13 gây mưa lũ nghiêm trọng tại miền Trung và Tây Nguyên, nhiều khu vực vẫn ngập sâu, thiếu nước sạch và lương thực. Trước tình hình khẩn cấp, Vinamilk đã kịp thời hỗ trợ 48 tấn sữa và nước uống, bàn giao tại Ủy ban Mặt trận Tổ quốc và địa phương các tỉnh Khánh Hòa, Gia Lai, Đắk Lắk để kịp thời chuyển đến bà con vùng lũ.
(VNF) - Người có xe máy xăng khi chuyển sang xe điện có giá trị từ 10 triệu đồng trở lên sẽ được hỗ trợ tiền tối đa 5 triệu đồng, theo dự thảo của HĐND TP. Hà Nội.
(VNF) - Trong khuôn khổ Khóa họp lần thứ 3 Ủy ban hỗn hợp về hợp tác kinh tế - thương mại Việt Nam - Đức nhằm rà soát tiến độ hợp tác, tháo gỡ vướng mắc và xác định các trọng tâm ưu tiên trong giai đoạn tới, đoàn Việt Nam đã đề nghị Đức tiếp tục hỗ trợ duy trì môi trường giao thương ổn định, đồng thời tăng cường chia sẻ thông tin chính sách để các doanh nghiệp hai bên khai thác hiệu quả hơn những ưu đãi mà EVFTA mang lại.
(VNF) - Tuần qua, nhiều thông tin đáng chú ý liên tiếp xuất hiện: vợ chồng chủ thẩm mỹ viện Mailisa bị khởi tố tội buôn lậu, Shark Thủy bị kết luận lừa hơn 10.000 nhà đầu tư, trong khi tài sản tỷ phú Phạm Nhật Vượng tăng mạnh và HAGL của “bầu” Đức báo lãi kỷ lục. Những biến động trái chiều này tiếp tục thu hút sự quan tâm lớn từ dư luận và giới đầu tư.
(VNF) - Trong bản kế hoạch 3 năm mới nhất, trùm bán lẻ Thái Lan Central Retail dự kiến tăng gấp đôi vốn đầu tư vào Việt Nam so với kế hoạch trước đó, nhằm mở thêm 10–12 trung tâm thương mại GO! và 23–25 siêu thị Mini go!.
(VNF) - Cục Thuế vừa có văn bản đề nghị Thuế các tỉnh, thành phố xây dựng sớm ban hành bảng giá tính lệ phí trước bạ ô tô, xe máy mới áp dụng từ ngày 1/1/2026.
(VNF) - Tính từ đầu tháng 11/2025 đến nay, giá vàng miếng SJC và vàng nhẫn SJC đều tăng khoảng 2 triệu đồng/lượng ở cả hai chiều mua vào – bán ra. Song, giá vàng trong nước vẫn chưa lấy lại được mốc cao kỷ lục 154,5 triệu đồng/lượng.
(VNF) - Món quà mà CT Group gửi tặng Đại học Cần Thơ mang một ân tình đặc biệt, không chỉ là lời tri ân chân thành gửi đến thầy cô đã và đang miệt mài cống hiến cho ngành giáo dục, đó còn là tâm huyết của CT Group chắp cánh ước mơ công nghệ cho thế hệ tương lai.
(VNF) - Ba tháng kể từ khi chính thức đi vào hoạt động, Trung tâm Triển lãm Việt Nam (VEC) đã chứng minh năng lực kết nối, tổ chức và vận hành chuẩn quốc tế bằng loạt “phép thử” quy mô lớn. Không chỉ là “kỳ quan” quy mô Top 10 thế giới, VEC đang trở thành điểm hẹn quốc gia và quốc tế, nơi khởi động kỷ nguyên kinh tế Expo của Việt Nam.
(VNF) - Từ ngày 11 đến ngày 15/11/2025, Tổng Công ty Phát điện 3 (EVNGENCO3) đã huy động lực lượng từ các đơn vị trực thuộc Công ty EPS, Nhiệt điện Phú Mỹ, Nhiệt điện Vĩnh Tân, Thủy điện Buôn Kuốp, Nhiệt điện Bà Rịa và Công ty Cổ phần Thủy điện Vĩnh Sơn - Sông Hinh (đơn vị liên kết đứng chân trên đị bàn) đến các tỉnh Đắk Lắk, Gia Lai và Quảng Ngãi, triển khai nhiều hoạt động khẩn cấp hỗ trợ giúp người dân địa phương khắc phục thiệt hại sau cơn bão số 12 và 13.
(VNF) - Trong bối cảnh thị trường lao động F&B cạnh tranh khốc liệt, Starbucks Vietnam vẫn duy trì được sức hút đáng kể: 3 năm liên tiếp được vinh danh Top 1 ngành Du lịch – Ẩm thực – Nghỉ dưỡng và giữ vị trí Top 4 “100 Nơi Làm Việc Tốt Nhất Việt Nam 2025” ở nhóm doanh nghiệp quy mô vừa.
(VNF) - Vingroup tiếp tục được vinh danh là một trong “10 Nơi làm việc Tốt nhất Việt Nam”, do mạng Cộng đồng nghề nghiệp Anphabe công bố. Đặc biệt, 5 Công ty thuộc các lĩnh vực trụ cột là VinFast, Vinhomes, Vinpearl, Vinmec và Vinschool đều giữ vị trí số 1 “Nơi làm việc Tốt nhất theo ngành”, khẳng định sức hấp dẫn và uy tín của hệ sinh thái Vingroup trên thị trường nhân sự.
(VNF) - Với cam kết xóa bỏ gần 93% thuế quan từ phía Israel, VIFTA mở ra cơ hội lớn cho nông sản Việt Nam. Các doanh nghiệp có thể tận dụng lợi thế giá cả để đẩy mạnh xuất khẩu rau củ quả, thịt gia cầm và thực phẩm chế biến.
(VNF) - Giá vàng trong nước liên tục được các nhà vàng điều chỉnh tăng ở cả hai chiều mua vào - bán ra khi giá vàng thế giới đang dần lấy lại "phong độ".
(VNF) - Các nhà khoa học hàng đầu thế giới đang hướng về Việt Nam, nơi tuần lễ khoa học công nghệ VinFuture 2025 chuẩn bị mở màn với chuỗi tọa đàm xoay quanh những lĩnh vực trọng yếu của tương lai nhân loại.
(VNF) - Từ các livestream rầm rộ đến cáo buộc đưa thông tin sai lệch, Quang Linh, Thùy Tiên và Hằng Du Mục trở thành bị cáo trong vụ án liên quan kẹo Kera - sản phẩm được giám định “không như quảng cáo”.
(VNF) - Theo đại diện từ Bộ Công Thương, việc quản lý mua bán vàng miếng tại Việt Nam vẫn đối mặt với nhiều thách thức, trong đó phải kể đến tình trạng găm hàng khi khan hiếm của một số doanh nghiệp.
(VNF) - Trung tâm Trọng tài Thương mại Quốc tế APEC VN chính thức ra mắt chi nhánh tại Đà Nẵng, mở ra cơ chế giải quyết tranh chấp thương mại nhanh chóng, bảo mật và phù hợp thông lệ quốc tế cho doanh nghiệp miền Trung.
(VNF) - Dòng mỹ phẩm Doctor Magic từng được xem là “cỗ máy kiếm tiền” của Mailisa với lượng bán lớn và xuất hiện dày đặc trên livestream. Tuy nhiên, toàn bộ sản phẩm bất ngờ biến mất khỏi website và các gian hàng trực tuyến.
(VNF) - Bão số 13 gây mưa lũ nghiêm trọng tại miền Trung và Tây Nguyên, nhiều khu vực vẫn ngập sâu, thiếu nước sạch và lương thực. Trước tình hình khẩn cấp, Vinamilk đã kịp thời hỗ trợ 48 tấn sữa và nước uống, bàn giao tại Ủy ban Mặt trận Tổ quốc và địa phương các tỉnh Khánh Hòa, Gia Lai, Đắk Lắk để kịp thời chuyển đến bà con vùng lũ.
(VNF) - Dự án Khu phức hợp công nghiệp – đô thị – dịch vụ Tiên Tiến (Mường Central) do Công ty cổ phần Thương mại Dạ Hợp thực hiện, với quy mô diện tích lên tới 82ha.