Theo Nghị quyết 33/NQ-CP ngày 15/9/2019 của Chính phủ về thí điểm tự chủ toàn diện thì có 4 bệnh viện thuộc Bộ Y tế sẽ thực hiện chính sách này. Đến nay, mới có 2 bệnh viện thực hiện thí điểm là bệnh viện K và bệnh viện Bạch Mai.
Những lo lắng xung quanh việc nếu không có sự góp sức của tư nhân, các bệnh viện công sẽ không thể mua sắm được các trang thiết bị y tế đắt tiền, là có cơ sở và hợp lý. Nhưng cũng cần phải thấy rằng, sự nhập nhằng, công - tư lẫn lộn đã gây ra những thiệt hại to lớn cho ngành y tế khi một loạt bác sĩ giỏi, lãnh đạo đầu ngành vướng vòng lao lý.
Đã là “tư” thì phải đặt nặng yếu tố lợi nhuận; từ đó khó tránh khỏi việc “vẽ” ra các dịch vụ, lạm dụng chỉ định xét nghiệm, kê đơn không cần thiết để thu được nhiều tiền hơn từ người bệnh, từ bảo hiểm y tế. Sẽ không có một quy trình nào đủ hiệu quả để ngăn những biến tướng đó, bởi quy trình quá chặt thì sợ sai, sợ thanh tra, kiểm tra sẽ làm tê liệt hoạt động mua sắm, đấu thầu thuốc và thiết bị y tế, quy trình lỏng thì bệnh nhân tiếp tục là nạn nhân, y đức tiếp tục tha hóa.
Thật ra, ở bất cứ nước nào cũng có hai hệ thống gồm công và tư. Trong tư chia ra hai loại, đó là lợi nhuận và phi lợi nhuận. Trong thực tế, không có một nước nào lại cho phép đưa tư nhân vào bệnh viện công như ở Việt Nam và cũng không có nước nào yêu cầu bệnh viện công phải tự chủ, phải làm kinh doanh.
Về mặt tổ chức, nếu hệ thống công - tư trong y tế không được minh bạch hóa sẽ làm hỏng hệ thống y tế công. Trong khoảng 5 năm hoặc thậm chí 10 năm nữa, người thu nhập thấp sẽ là người chịu thiệt, lúc ấy các bệnh viện công ngày càng thui chột, đạo đức y tế sẽ đi xuống. Và nếu cứ như thực tế hiện nay, đừng bao giờ nói đến chuyện đạo đức, bởi ngay trong các bệnh viện công không có một động lực nào để khuyến khích nhân viên tuân thủ các giá trị đạo đức.
Khi cho kinh doanh, lãnh đạo bệnh viện sẽ rơi vào áp lực lợi nhuận, từ đó tạo ra các dịch vụ và ít nhiều có sự “móc ngoặc, ăn chia” phần trăm hoa hồng để đưa máy móc vào vận hành. Câu chuyện lạm dụng chỉ định là điều tất yếu.
Những vấn đề đặt ra là chúng ta đã sai ở đâu? Vì sao lại dẫn đến tình trạng này? Tôi cho rằng việc đặt vấn đề tự chủ ở bệnh viện công đã sai ngay từ triết lý ban đầu, bởi dịch vụ công thì không thể yêu cầu tự chủ được. Đã tự chủ để có nguồn thu thì phải kinh doanh, phải có lợi nhuận. Khi bệnh viện phải tạo ra các dịch vụ để có lợi nhuận, điều đó đã dẫn đến thực trạng hiện khá phổ biến là trong cùng bệnh viên công, có người bệnh được thuê nằm riêng một phòng rộng rãi, đầy đủ tiện nghi, có cả chỗ để xe ô tô, trong khi những bệnh nhân khác chen chúc 2 - 4 người/giường.
Trong bệnh viện công lập, nơi nhà nước đầu tư từ đất đai đến cơ sở vật chất, máy móc, thiết bị, tình trạng người có tiền được hưởng giá dịch vụ rẻ (so với tư nhân), được ưu tiên chăm sóc, là rất bất bình đẳng. Do đó, điều mà chúng ta cần giải quyết là làm sao để nâng hiệu quả vận hành bệnh viện công, chứ không phải là thực hiện tự chủ trong bệnh viện công.
Để giải quyết vấn đề trên, không phải bằng cách lẫn lộn công - tư, mà phải khắc phục bằng giải pháp chính sách ở cấp độ nền tảng hơn với hai giải pháp song song.
Đó là một mặt, khuyến khích xã hội hóa đúng bản chất, bằng cách tạo môi trường cho bệnh viện tư phát triển. Mặt khác, trả bệnh viện công về đúng bản chất “công”, là chỉ cung cấp dịch vụ y tế công cho những nhóm người dân nhất định, ở một mức độ chất lượng cơ bản. Không thể đòi hỏi bệnh viện công vừa đồng thời phục vụ đối tượng phổ thông, lại vừa có chất lượng dịch vụ khám chữa bệnh tối ưu.
Với bệnh viện công, cần từng bước giới hạn đối tượng phục vụ là những nhóm dân cư có thu nhập trung bình hoặc thu nhập thấp và đáp ứng mức độ chăm sóc y tế cơ bản. Bệnh viện công không thể bố trí riêng mỗi bệnh nhân một phòng, mà phải chấp nhận nằm phòng chung, miễn là đáp ứng mỗi giường một người. Nhà nước sẽ có trách nhiệm đầu tư đầy đủ để bệnh viện công đáp ứng mức độ cơ bản đó.
Đương nhiên, mục tiêu này cần có lộ trình để thực hiện từng bước: chỉ khi y tế ngoài công lập phát triển mạnh, đáp ứng được nhu cầu người dân, thì bệnh viện công mới có thể thu hẹp phạm vi phục vụ vào các nhóm ưu tiên.
Vài thập kỷ trước, khi khu vực y tế tư còn yếu, ngân sách thiếu tiền thì liên kết công - tư giúp hài hòa lợi ích giữa 2 bên. Nhưng hiện nay, khu vực y tế tư nhân đã phát triển mạnh mẽ với nhiều phân khúc, từ cao cấp đến cơ bản, đáp ứng các nhu cầu khám chữa bệnh của người dân. Thậm chí, nhiều bệnh viện tư còn chú ý đầu tư, mua sắm các trang thiết bị y tế hiện đại nhất để thực hiện các kỹ thuật cao.
Y tế tư nhân sẽ nhanh chóng phát triển hơn nữa, mở rộng mạng lưới đến tận vùng nông thôn, miền núi, khi chúng ta có chính sách hợp lý, chú trọng vào tạo lập môi trường cạnh tranh công bằng, bình đẳng, như minh bạch và bình đẳng tiếp cận nguồn chi trả của Bảo hiểm xã hội Việt Nam.
Đặc biệt, thị trường dịch vụ y tế tư nhân cần là một thị trường có cạnh tranh, với nhiều phân khúc khách hàng, nhiều mức giá. Vì thế, không thể kiểm soát hành chính về giá cả đối với dịch vụ y tế tư nhân. Công cụ kiểm soát chỉ có thể là tiêu chuẩn, quy chuẩn và đánh giá chất lượng dịch vụ chứ không thể kiểm soát giá.
Không lo việc tự định giá của y tế tư nhân sẽ ảnh hưởng tới quyền lợi người bệnh, vì người bệnh có quyền lựa chọn dịch vụ khám chữa bệnh cho cá nhân. Nếu giá dịch vụ khám chữa bệnh của bệnh viện này đưa ra không hợp lý, bệnh nhân sẽ chọn bệnh viện khác.
Thay vì yêu cầu tự chủ, thì tiêu chí để đánh giá bệnh viện công là hiệu quả vận hành và hiệu quả hoạt động. Tính đúng, tính đủ chi phí dịch vụ y tế, từ đó bảo hiểm y tế trả mức cơ bản; phần vượt quá người dân tự bù đắp – là yêu cầu bắt buộc. Thiết kế chính sách theo hướng: các bệnh viện công phải cạnh tranh lẫn nhau và cạnh tranh với bệnh viện tư trong việc tiếp cận nguồn chi trả từ Quỹ Bảo hiểm y tế, cũng là một giải pháp nâng cao hiệu quả khác.
Tiến trình này sẽ mất thời gian, nhưng chắc chắn khả thi. Đến lúc đó, người dân muốn dùng các kỹ thuật cao sẽ vào bệnh viện tư. Điều này mới thực sự là xã hội hóa y tế đúng nghĩa khi tư nhân được cung cấp dịch vụ y tế cho những nhóm đối tượng có khả năng chi trả và có nhu cầu cao hơn mức cơ bản.
Quỹ Bảo hiểm y tế sẽ chi trả phí dịch vụ cơ bản dù người dân vào bệnh viện công hay tư, còn người bệnh sẽ phải chi trả phần phí dịch vụ tăng thêm. Người dân được quyền lựa chọn dùng mức bảo hiểm y tế chi trả cơ bản để đến bệnh viện công hay bệnh viện tư. Trường hợp những bệnh nhân nghèo, cận nghèo không đủ tiền chi trả, thì các nguồn từ thiện nguyện sẽ hỗ trợ để giải quyết một phần. Thực tế, bệnh nhân nghèo vào bệnh viện công, thì cũng không được miễn phí.
Đã đến lúc xem lại tư duy tiếp cận. Việc “đại phẫu” ngành y cần được thảo luận và nhìn sâu lại từ gốc chính sách, từ những triết lý gốc rễ nhất.
Tags:
(VNF) - Những ngày cuối năm, miền Tây Nghệ An bừng sáng với một cảnh tượng khiến bất cứ ai đi qua cũng phải ngỡ ngàng: cánh đồng hoa hướng dương bạt ngàn, vàng rực như biển nắng trải dài bất tận. Không chỉ là điểm đến, nơi đây đã trở thành hiện tượng trên mạng xã hội, thu hút hàng nghìn lượt check-in và chia sẻ mỗi ngày.
(VNF) - Trong khuôn khổ Diễn đàn Phát triển bền vững ngành xây dựng Việt Nam (VSCF) diễn ra ngày 19/12 vừa qua, Flamingo Maison 108 - giai đoạn đầu của đại dự án Flamingo World Islands Ho Nui Coc do Flamingo Holdings phát triển tại Thái Nguyên - đã vinh dự đón nhận Chứng chỉ Công trình Xanh EDGE từ Tổ chức Tài chính quốc tế (IFC), thuộc nhóm Ngân hàng Thế giới.
(VNF) - Giá vàng miếng SJC bất ngờ được điều chỉnh tăng mạnh trong phiên sáng 22/12, lên mức 157,1 triệu đồng/lượng
(VNF) - PNJ định hướng chiến lược CSR trên nền tảng 'Sống Đẹp', với mục tiêu lan tỏa tinh thần này đến từng cá nhân, gia đình, các cặp đôi cũng như toàn xã hội.
(VNF) - Tuần qua, hàng loạt vụ án kinh tế nghiêm trọng gây chấn động dư luận: Chủ tịch Z Holding bị truy tố sản xuất sữa giả 2.400 tỷ, Chủ tịch Thuận An nộp thêm 47 tỷ khắc phục hậu quả vụ đấu thầu gây thất thoát 120 tỷ. Cùng lúc, Shark Bình, Mr Hunter và hệ thống Thẩm mỹ viện Mailisa cũng bị xử lý vì lừa đảo, trốn thuế.
(VNF) - Giảm nghèo bền vững không dừng ở hỗ trợ trước mắt, mà là trao cho người nghèo “cần câu” để tự vươn lên. Thông qua đào tạo nghề, tạo việc làm và sinh kế ổn định, nhiều địa phương đang chuyển từ cách làm “cho con cá” sang trao cơ hội thoát nghèo lâu dài, đúng với mục tiêu không để ai bị bỏ lại phía sau.
(VNF) - Năm 2025, Việt Nam vào top 10 nước tăng trưởng thương mại điện tử nhanh nhất thế giới, bình quân mỗi người dành 400 USD (khoảng 10,5 triệu đồng) cho mua sắm online.
(VNF) - Sự kiện dự kiến diễn ra vào Thứ Bảy, ngày 10/01/2026 (tức 22/11 năm Ất Tỵ) tại Khách sạn Mường Thanh – Linh Đàm – Hà Nội. Ngày hội Kết nối giao thương dòng họ Hoàng – Huỳnh lần thứ II được kỳ vọng sẽ trở thành sự kiện kết nối doanh nhân quy mô lớn, đánh dấu bước phát triển mới trong hành trình xây dựng cộng đồng doanh nhân Gia tộc Hoàng – Huỳnh vững mạnh và thịnh vượng.
(VNF) - Việc triển khai thị trường điện cạnh tranh tại Việt Nam sau gần 20 năm vẫn chưa đạt như kỳ vọng. TS Nguyễn Quốc Thập – Chủ tịch Hội Dầu khí Việt Nam cảnh báo, cải cách chậm sẽ khiến thị trường khó thu hút đầu tư vào nguồn, hạ tầng và truyền tải điện.
(VNF) - Giá vàng trong nước trải qua một tuần nhiều biến động khi tăng mạnh vào đầu tuần và chững lại trong cuối tuần.
(VNF) - Hiện tượng túi hiệu giả nổi lên như một vấn đề đáng chú ý của ngành thời trang năm 2025. Các sản phẩm bị nghi là hàng fake xuất hiện rộng rãi, từ các “phú bà” trên mạng xã hội cho tới cả những nhà thiết kế nội thất cao cấp.
(VNF) - Theo Bộ Công Thương, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu năm 2025 ước đạt khoảng 920 tỷ USD – mức cao kỷ lục, qua đó đưa Việt Nam gia nhập top 15 cường quốc thương mại toàn cầu và mở ra dư địa tăng trưởng mới cho nền kinh tế.
(VNF) - Giá vàng miếng SJC vẫn giữ ở mức 154,4 - 156,4 triệu đồng/lượng chiều mua vào - bán ra trong khi giá vàng nhẫn không có nhiều biến động tại các nhà vàng.
(VNF) - Sở hữu quy mô vốn chủ sở hữu trên 9.700 tỷ đồng và tổng tài sản hơn 70.000 tỷ đồng nhưng chỉ vận hành với chưa đến 300 nhân sự, Công ty Tài chính Tổng hợp Cổ phần Điện lực (EVF) đang trở thành ví dụ điển hình về mô hình doanh nghiệp tài chính tinh gọn, hiệu quả và dựa trên nền tảng công nghệ số.
(VNF) - Tận dụng lợi thế khí hậu, thổ nhưỡng vùng cao phía Tây Quảng Ngãi, cây cà phê xứ lạnh đang trở thành sinh kế bền vững của người dân nơi đây. Sự chuyển biến này không chỉ nằm ở hiệu quả kinh tế mà còn ở việc người dân chủ động thay đổi tư duy sản xuất, áp dụng kỹ thuật và liên kết thị trường để vươn lên thoát nghèo lâu dài.
(VNF) - Tập đoàn BIM và các công ty thành viên đã tổ chức Lễ khởi công 3 dự án trọng điểm trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh, với tổng mức đầu tư gần 10.500 tỷ đồng.
(VNF) - Trong buổi sáng khánh thành cảng hàng không quốc tế Long Thành, tàu bay của 3 hãng hàng không Vietnam Airlines, Vietjet và Bamboo Airways lần lượt hạ cánh thành công xuống công trình hạ tầng hàng không trọng điểm của quốc gia này.
(VNF) - Chiều 17/12/2025, tại Hà Nội, Tổng công ty Thuốc lá Việt Nam (Vinataba) tổ chức Hội nghị Triển khai công tác xây dựng Đảng và nhiệm vụ sản xuất kinh doanh năm 2026.
(VNF) - Việc cho phép người sử dụng điện đủ điều kiện được lựa chọn nhà cung cấp từ năm 2027 sẽ là bước ngoặt quan trọng trong quá trình hình thành thị trường bán lẻ điện cạnh tranh tại Việt Nam. Tuy nhiên, để cơ chế này vận hành hiệu quả, thị trường điện cần được chuẩn bị đầy đủ về khung pháp lý, cơ chế giá và mức độ minh bạch nhằm bảo đảm quyền lợi thực chất cho người tiêu dùng.
(VNF) - Giá vàng miếng SJC vẫn giữ ở mức 154,4 - 156,4 triệu đồng/lượng chiều mua vào - bán ra trong khi giá vàng nhẫn không có nhiều biến động tại các nhà vàng.
(VNF) - Những tháng cuối năm luôn là giai đoạn cao điểm về nhu cầu tài chính, khi áp lực chi tiêu, kinh doanh và tất toán các khoản nợ cùng lúc gia tăng. Trong bối cảnh dòng tiền cần được xoay vòng nhanh, thị trường cho vay trở nên sôi động hơn bao giờ hết, kéo theo xu hướng người dùng tìm đến các nền tảng tài chính công nghệ để tìm kiếm giải pháp linh hoạt và kịp thời.
(VNF) - Bộ Công thương vừa gửi Bộ Tư pháp thẩm định Dự thảo quy định về lộ trình, nguyên tắc hoạt động, cơ cấu ngành điện và các điều kiện hình thành, phát triển các cấp độ thị trường điện cạnh tranh tại Việt Nam.
(VNF) - Giá vàng miếng SJC được điều chỉnh tăng nhẹ trong sáng 18/12, lên mức 156,4 triệu đồng/lượng chiều bán ra.
(VNF) - Giải thưởng ở hạng mục Southeast Asia’s Agencies Excellence 2025 - Công Ty Phân Phối Bất Động Sản Tốt Nhất Đông Nam Á 2025 tiếp tục khẳng định vị thế và uy tín của Đông `Tây Land trên thị trường.
(VNF) - Nhiều trường đại học đã có chính sách thưởng Tết Nguyên đán cho cán bộ, giảng viên và người lao động. Mức thưởng dao động từ vài chục tới gần trăm triệu đồng mỗi người. Có trường thưởng đồng đều, có trường thưởng theo vị trí việc làm và mức thu nhập.
(VNF) - Những ngày cuối năm, miền Tây Nghệ An bừng sáng với một cảnh tượng khiến bất cứ ai đi qua cũng phải ngỡ ngàng: cánh đồng hoa hướng dương bạt ngàn, vàng rực như biển nắng trải dài bất tận. Không chỉ là điểm đến, nơi đây đã trở thành hiện tượng trên mạng xã hội, thu hút hàng nghìn lượt check-in và chia sẻ mỗi ngày.
(VNF) - Cầu Tứ Liên không chỉ là một công trình giao thông đơn thuần mà còn được xác định là mắt xích quan trọng trong quy hoạch mở rộng không gian đô thị Hà Nội về phía Bắc sông Hồng.
